شورای رقابت از سال گذشته دوباره وظیفه قیمت‌گذاری خودروهای تولید و مونتاژ داخل را برعهده گرفته است و قیمت‌هایی که در همین مدت کوتاه تعیین کرده، حواشی و انتقادهایی را هم از طرف خودروسازان و هم از سمت خریداران به وجود آورده است. نرخ تورم سالانه ۵۰ درصد به بالا موجب شده تا هر ساله قیمت همه کالاها دو سه بار گران شود و همین عدم ثبات اقتصادی از یک سو قدرت خرید مشتریان را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر با افزایش هزینه‌ها و قیمت مواد اولیه و در نهایت بهای تمام‌شده، سود شرکت‌ها را کم می‌کند.
نکته جالبی که در جدیدترین فهرست قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی دیده می‌شود، اختلاف قیمت بین مدل‌های مشابه ماشین است. به صورتی که خودروهای چینی در فهرست شورای رقابت با مشخصات فنی یکسان، بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان تفاوت قیمت دارند.
خودروهای مشابه در بازار
بازار خودرو ایران این روزها تحت سلطه کمپانی‌های چینی و محصولاتشان است. ممنوعیت واردات خودرو از سال ۱۳۹۷ موجب شده تا بخشی از نیاز بازار کشور توسط مونتاژکاران داخلی و با ماشین‌های چینی تامین شود.
هر چند تنوع برندهای چینی بالا است و محصولات این برندها شکل و شمایل متفاوتی از یکدیگر دارند، اما از نظر مشخصات فنی شباهت‌های زیادی بین آنها به چشم می‌خورد. تعداد زیادی از این خودروها از پیشرانه ۱.۵ لیتری توربوشارژ استفاده می‌کنند و خروجی قدرت و گشتاور آنها تقریبا یکسان است. گیربکس‌های CVT و دوکلاچه از دیگر مشابهت‌های محصولات شرق آسیا است.
نکته دیگری که موجب شده ماشین‌های چینی شبیه هم باشند، یکسان بودن شرکت‌های تولیدکننده است. کمپانی‌های چینی روز به روز بزرگ‌تر می‌شوند و برندهای جدیدی را به فهرست محصولاتشان اضافه می‌کنند. اگرچه این برندها از نظر ظاهری با هم تفاوت دارند، اما از یک پلتفرم و مشخصات فنی بهره می‌برند.
قیمت متفاوت خودروهای مشابه
خودروهای جک S5، فیدلیتی پرایم و فونیکس تیگو ۷ پرو، از نظر ابعاد و اندازه، مشخصات فنی و حتی آپشن‌ها شباهت زیادی به هم دارند و در بازار ایران رقیب هم محسوب می‌شوند. نکته جالب اینجاست که فیدلیتی و تیگو ۷ پرو هر دو محصول شرکت چری است، اما در ایران توسط یکی توسط بهمن موتور تولید می‌شود و دیگری روی خط تولید مدیران خودرو قرار دارد.
اما قیمتی که شورای رقابت برای این سه کراس اوور چینی تعیین کرده، با هم متفاوت است. فیدلیتی پرایم توسط بهمن موتور تولید می‌شود، ۹۹۱ میلیون تومان قیمت خورده است. جک S5 کرمان موتور با قیمت کارخانه‌ای یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فروخته می‌شود. فونیکس تیگو ۷ پرو، محصول مدیران خودرو نیز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان توسط شورای رقابت تعیین قیمت شده است.
به نظر می‌رسد شورای رقابت برای تعیین قیمت کارخانه‌ای خودروها، بهای تمام شده شرکت‌ها را اصل قرار داده است و توجهی به سال ورود و آپشن‌ها نداشته است.
همن موتور بخش اصلی قطعات محصولاتش را داخلی‌سازی کرده است که موجب شده بهای تمام شده فیدلیتی پرایم و دیگر خودروهای این شرکت نسبت به قبل کاهش پیدا کند. در صورتی که دیگر شرکت‌ها برای تولید محصولات مونتاژی اقدام به واردات قطعات و بدنه می‌کنند.
این رویه در مورد دیگر محصولات مونتاژی چینی هم اعمال شده است. برای مثال کی ام سی J7 کرمان موتور یک میلیارد و ۳۸۲ میلیون تومان قیمت خورده، در صورتی که رقیب مدیران خودرویی آن، فونیکس آریزو ۶ پرو با قیمت یک میلیارد و ۹۹ میلیون تومان در دسترس خریداران قرار می‌گیرد.
قیمت کارخانه و بهای تمام شده
همان طور که گفته شد به نظر می‌رسد شاخص شورای رقابت برای تعیین قیمت خودروها، توجه به بهای تمام شده است و سال تولید و کیفیت خودروها در نظر گرفته نشده است. به طوری که بعضی خودروهای چینی که اواسط دهه ۹۰ وارد بازار شدند و سطح آپشن‌های آنها از خودروهای جدید کمتر است، قیمت بیشتری دارند.
بدین ترتیب باید گفت که شورای رقابت سعی کرده با تعیین قیمت بر اساس بهای تمام شده، حاشیه سود مناسبی را برای خودروسازان فراهم کند، تا آنها متحمل ضرر و زیان نشده و بتوانند به حیات خود ادامه دهند.
نویسنده: میلاد قزللو
