برای بیشتر مشتریان حوزه صنعت خودروسازی، خودرو وسیله‌ای است برای طی کردن مسیر از مبدا تا مقصد و برعکس. این گفته به این معنا است که خودرو مورد نظر باید دارای ویژگی‌های مشخصی باشد که در رفت و آمد و کاربری‌های منحصر به استفاده روزمره، قانع‌کننده و کافی باشد.
حالا این موضوع پیش می‌آید که برای انتخاب خودرو مناسب برای استفاده هرروزه درون شهری، چه نکاتی را باید قبل از خرید خودرو در اولویت قرار داد؟
دسته بندی خودرو بر اساس نیاز
در ابتدای این موضوع باید پیش از هر گونه کنکاش در دنیای پر تنوع کلاس‌بندی انواع خودروهای موجود در بازار، ابتدا باید نحوه کاربری و نوع نیاز روزمره خود را به خوبی بررسی کنید.
از خودرو مورد نظر چه نوع استفاده‌ای خواهید داشت؟ صرفا استفاده هر روزه درون‌شهری یا استفاده بین شهری در روزهای تعطیلات و اواخر هفته؟ سفرهای درون‌شهری یا برون شهری شما معمولا به کدام منطقه از کشور است؟ آیا در فصل زمستان به مناطق سردسیر کشور سفر می‌کنید؟ اعضای خانواده شما چند نفر است؟ آیا متاهل و دارای فرزند هستید یا مجرد؟
کاربرد روزانه شما چه مسافتی را پوشش می‌دهد؟ آیا روزانه و به صورت پیوسته مسافتی فراتر از ۳۰ کیلومتر را طی می‌کنید یا کمتر از آن؟ از نظر شخصیتی فردی با رانندگی آرام و متین هستید یا شتاب‌دوست و اسپرت‌پسند؟
بودجه مورد نظر شما در چه بازه قیمتی از کلاس خودروها قرار دارد؟ در پی خودرو صفر کیلومتر هستید یا دست دوم؟ خودرو مورد نظر تنها خودرو در تملک شما است یا به غیر از آن خودرو دیگری نیز در اختیار دارید؟
مجموعه این سوال‌ها در کنار چندین و چند سوال دیگر، می‌تواند در انتخاب خودرو نهایی مورد پسند هر شخص تاثیر تعیین‌کننده بگذارد. به عنوان مثال اگر برای یک فرد مجرد خودرویی هاچبک را توصیه کنیم، این نسخه در خصوص یک فرد متاهل و دارای دو فرزند با استفاده بین شهری صدق نخواهد کرد.
در نتیجه هرچه بیشتر در خصوص فاکتورهای موثر در انتخاب نهایی خود تفکر کنید، احتمال انتخاب خودرویی در تناسب بیشتر با نیاز شما نیز به همان اندازه بالاتر خواهد بود.
موارد تعیین کننده برای خرید خودرو
با همه این اوصاف، در مقاله پیش رو به معرفی و بررسی مهم‌ترین فاکتورهای تعیین‌کننده برای خرید خودرو مناسب می‌پردازیم. توجه داشته باشید که فاکتورهای مطرح‌شده، برای همه افراد الزاما از اولویت و اهمیت یکسان برخوردار نیست.
قیمت خودرو
همه ما علاقه‌مندان صنعت خودرو، بر حسب سلیقه شخصی تعدادی خودرو مطرح و دوست‌داشتنی را در ذهن و قلب خود نگه می‌داریم، اما بدون شک زمانی که پای خرید خودرو به دنیای واقعای باز می‌شود، در اقتصاد امروزی کشور این قیمت خودرو است که انتخاب ما را تا حد بسیار زیادی محدود می‌کند.
در نتیجه مستقل از هر شاخص مهم دیگر، فاکتور قیمت به‌عنوان اولین محدودکننده در زمان خرید خودرو ایفای نقش خواهد کرد. پس ابتدا باید خودروهای متناسب با بودجه در نظر گرفته‌شده را در لیست قرار داده و سپس آن‌ها را از زاویه دید فاکتورهای دیگر بررسی کنید.
ایمنی
استفاده پیوسته و روزمره از خودرو، به خودی خود ریسک بروز تصادف را بالا می‌برد. پس در کشوری چون ایران که سوانح رانندگی در صدر بالاترین علت آمار مرگ و میر سالانه قرار دارد، ایمنی موضوعی بسیار جدی و غیر قابل چشم‌پوشی است.
خوشبختانه به لطف استانداردهای ۸۵گانه، خودروهای امروزی بازار کشور حداقل با ۲ کیسه ایمنی هوا (برای سرنشینان جلو) به بازار عرضه می‌شوند. اگر قرار باشد خودروهای خود را از میان دست دوم‌های قدیمی بازار برگزینید، باید آگاه باشید که این سیستم ایمنی در آن‌ها موجود نیست. در نتیجه رانندگی با این دست خودروها نیازمند دقت، توجه و قانون‌مندی بیشتر است.
ابعاد فیزیکی
کلان‌شهرهای کشور، امروزه با ترافیک همیشگی و دائمی همراه هستند. در نتیجه داشتن یک خودرو جم و جور نظیر یک هاچبک، در استفاده روزمره می‌تواند نقش بزرگی در آسایش راننده داشته باشد، صرف انرژی کمتری را در توجه به ابعاد و گوشه و کنار خودرو در ترافیک شهری طلب کرده و به هنگام پارک نیز بسیار ساده‌تر ایفای نقش کند.
از سوی دیگر، یک خودرو جمع و جور به ناچار با فضای صندوق کمتر (معمولا کمتر از ۳۷۰ لیتر) همراه خواهد بود. اگر نیاز به داشتن فضای بار بزرگ (بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ لیتر/ در حد و اندازه یک خودرو سدان سایز متوسط تولید داخل) احساس کردید، باید سگمنت منتخب خود را از هاچبک، به کراس‌اوور ساب کامپکت تغییر دهید، چرا که هر خودرو از سگمنت کراس‌اوور، فضای بار بزرگ‌تری در مقایسه با هاچبک همکلاس (و حتی سدان همکلاس) همراه است، درحالی که ابعاد بیرونی آن با نمونه هاچبک از همان کلاس، تقریبا برابری می‌کند.
راحتی و فضای کابین
خودروهای ریزجثه درون‌شهری چه از نوع هاچبک و چه کراس‌اوور، کاهش ابعاد نهایی خود را مدیون کاهش قابل توجه در فاصله محورها هستند. هرچه از فاصله محورها کاسته شود، از فضای بار و فضای پای نشیمن ردیف دوم نیز کاسته شده و آسایش سواری نیز کمتر می‌شود.
اگر متاهل و دارای فرزند با سن کمتر از ۱۵ سال هستید، شاید کلاس هاچبک و کراس‌اوور ساب کامپکت برای شما مشکلی ایجاد نکند، اما استفاده روزمره از این دو خودرو برای سرنشینان ردیف دوم (مخصوصا اگر بیشتر از ۱۵ سال سن داشته باشند) می‌تواند در ترافیک طولانی و روزمره شهری کمی آزاردهنده باشد. در این صورت تنها روش، خرید خودرو از یک کلاس با ابعاد بزرگ‌تر است.
مصرف سوخت
تردد روزمره در ترافیک درون شهری، به معنای مصرف سوخت قابل توجه در مقایسه با مسافت طی‌شده است. این مصرف سوخت در فصل تابستان با استفاده از بیشتر از سیستم تهویه مطبوع (کولر) افزایش بیشتری می‌یابد. بنابراین، خودرو منتخب هرچه مصرف سوخت کمتری داشته باشد، به‌صورت کلی شرایط مناسب‌تری را در استفاده شهری ارائه می‌دهد.
در این صورت باید به دنبال گروهی از خودروها باشید که مصرف سوخت آن‌ها حتما کمتر از ۱۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر باشد. توجه داشته باشید که در استفاده درون شهری، مصرف واقعی خودروها به مراتب بالاتر از مصرف متوسط ادعاشده در کاتالوگ خواهد بود. در زمینه‌های مربوط به فاکتور مصرف سوخت اگر موضوع بودجه و قیمت نهایی خودرو مد نظر نباشد، خودروهای هیبریدی بهترین گزینه برای استفاده روزمره هستند.
دوام
خودرویی که به‌صورت روزمره در مسافت‌های قابل توجه (مثل تهران-کرج و برعکس) استفاده می‌شوند، نیازمند رسیدگی مداوم، تعمیرات و خرج‌های بیشتر خواهند بود. تا زمانی که این موضوع تنها محدود به قطعات مصرفی نظیر لنت‌ها، فیلتر و روغن موتور و دیسک و صفحه باشد، مشکل چندانی وجود ندارد.
اما در خصوص خودروهایی که سابقه مناسبی در زمینه دوام مجموعه فنی پیشرانه، سیستم انتقال نیرو و زیربندی ندارند، داستان بسیار متفاوت است. بخش‌های یادشده در صورت نیاز به تعمیرات، نیازمند صرف هزینه‌های قابل توجه هستند. ازاین‌رو بهتر است در خرید خودرو، فاکتور دوام را به‌عنوان یک از عامل موثر در انتخاب نهایی در نظر بگیرید.
مشخصات فنی
اگرچه تاکید کردیم که دوام از مهم‌ترین فاکتورهای تعیین‌کننده در خرید ماشین مناسب برای استفاده روزمره است، اما به‌صورت همزمان باید در نظر داشته باشیم که راحتی و آسایش نیز در صدر اولویت‌ها قرار دارد.
در نتیجه جای تعجب ندارد که خودرو درون شهری خود را ملزم به داشتن گیربکس اتوماتیک و امکانات ایمنی نظیر سنسور پارک جلو و عقب، دوربین دنده عقب، دوربین ۳۶۰ درجه، و رادار نقاط کور بدانید.
ولی باید توجه کنید که اتوماتیک بودن خودرو و به همراه داشتن امکانات و آپشن‌های رفاهی بیشتر در عین افزایش سطح راحتی و آسایش راننده مخصوصا در ترافیک، به معنای افزایش قیمت خودرو، افت توانایی‌های حرکتی خودرو و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیز می‌شود. مخصوصا اگر خودرو از گیربکس اتوماتیک ضریب متغیر (CVT) بهره بگیرد، نه‌تنها حس رانندگی با آن‌ها بسیار حوصله‌‌سربر است، بلکه این دست گیربکس‌ها به داغ‌کردن (در ترافیک‌های شکل گرفته در سربالایی‌ها و مخصوصا به هنگام حمل وزن سرنشینان) و شتابگیری ناگهانی بسیار حساس هستند. همچنین در صورت وارد آمدن فشار نامتناسب، با سرعت خیره‌کننده‌ای از طول عمر مفید آن‌ها کاسته می‌شود. خودروهای دارای گیربکس AT در عین راحتی، گزینه‌هایی با دوام‌تر و با حساسیت کمتر در مقایسه با CVTها هستند.
همچنین بسیاری از خودروهای جدید بازار به منظور کاهش هرچه بیشتر مصرف سوخت و افزایش راندمان نهایی پیشرانه، از سیسستم‌های پیچیده و حساسی چون سیستم پرخوران (از نوع توربوشارژر) و سیستم پاشش سوخت تزریق مستقیم (GDI) بهره می‌گیرند. این گروه از خودروها به نوع سوخت مصرفی بسیار حساس‌تر هستند و استفاده از بنزین سوپر در آن‌ها به‌شدت توصیه می‌شود. بنزین سوپر در کشور به فراوانی در دسترس نیست. در نتیجه استفاده از بنزین معمولی موجب استهلاک زودتر از موعد پیشرانه این خودروها می‌شود که از قضا هزینه نگهداری و تعمیرات وابسته به آن‌ها بسیار بیشتر از خودروهای انژکتوری اتمسفریک (تنفس طبیعی) است.
فراوانی قطعات و خدمات
مصرف روزمره و پیوسته از خودرو یعنی کارکرد بیش از حد انتظار و استهلاک بیشتر و البته غیر قابل اجتناب. در نتیجه خودرو شخصی که به‌صورت روزمره در مسافت شهری و برون شهری استفاده می‌شود، بدون تردید بیشتر نیازمند قطعات مصرفی و تعمیرات روتین خواهد بود.
ازاین‌رو خرید خودرویی که شرکت عرضه‌کننده آن دارای نمایندگی‌های مجاز بیشتر، سرویس‌های جاده‌ای و شبکه تامین خدمات پس از فروش قدرتمندتر است، از اولیوت‌های رده بالا در انتخاب یک خودرو درون شهری است. بی‌دلیل نیست که بیشتر افرادی که به‌صورت روزمره از خودرو استفاده می‌کنند، معمولا ترجیح می‌دهند خودروهایی از شرکت‌های خودروسازی داخلی با تیراژ انبوه انتخاب کنند تا خیالشان از بابت خدمات پس از فروش و فراوانی سرویس‌ها و قطعات آسوده‌تر باشد.
گارانتی
پس از فاکتورهای مطرح‌شده، یک خودرو پراستفاده درون یا بین شهری بهتر است از شرکت خودروسازی انتخاب شود که دوره گارانتی طولانی‌تری دارد. طولانی‌تر بودن دوره گارانتی (چه بر حسب سال و چه بر اساس میزان کارکرد)، موجب آسودگی خیال بیشتر مالک در بازه گارانتی شده و از نگرانی‌های وی در مورد صرف هزینه‌های زودهنگام برای سلامت و نگهداری خودرو می‌کاهد.
سابقه شرکت و دوام فنی در بازار دست دوم
اگر خودرو منتخب را از میان خودروهای وارداتی و قدیمی‌تر بازار انتخاب می‌کنید، حتما به میزان کارکرد خودرو، برند سازنده و خدمات‌دهنده آن در بازار ایران توجه داشته باشید. حداقل خودرویی را انتخاب کنید که کارکرد آن تا جای ممکن کم و از شرکتی باشد که سابقه خدمات آن در بازار ایران قابل قبول بوده باشد.
بسیاری از افراد به اشتباه معتقدند که مثلا خودرویی چون تویوتا به اصطلاح «خرابی و مرگ» ندارد. اگرچه دوام خودروهای ژاپنی معمولا بالا و هزینه‌های نگهداری آن‌ها نسبتا کمتر است، اما بسیاری از این خودروها در عمل عمر مفید خود را پشت سر گذاشته و برخلاف انتظار، هزینه نگهداری و لوازم مصرفی آن‌ها بسیار گران‌قیمت و بعضا غیر قابل یافتن است.
پس مستقل از برند، پیش از خرید خودرو، از کارشناسی خودرو مورد نظر اطمینان حاصل کنید تا درگیر حواشی واقعی تملک خودروهای ساخت برندهای ژاپنی نشوید.
نویسنده: شهاب انیسی
