فهرست مطالب
با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، بسیاری از کالاهای گران‌قیمت از جمله خودرو به دلایل مختلفی نظیر کمیاب شدن و حساسیت قیمت نسبت به نرخ دلار، تغییر ماهیت داده و به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده‌اند. از این رو بسیاری افراد به جای سرمایه‌گذاری روی طلا یا ملک، به سمت خرید و فروش خودرو روی آورده‌اند تا بدین نحو، سرمایه خود را حفظ کنند. ولی معامله خودرو چندان بی‌دردسر نیست و به مدارک مهم و متعددی احتیاج دارد که در صورت تکمیل نبودن آن‌ها، فروش خودرو امکان‌پذیر نیست.
برای فروش ماشین چه مدارکی لازم است؟
فروشنده در هنگام انتقال سند خودرو مستلزم ارائه مدارک مختلفی است که بخشی از آن‌ها مربوط به مالک و بخشی دیگر مربوط به ماشین می‌شوند. سند مالکیت خودرو، مشخصات هویتی مالک، بیمه شخص ثالث و… جزو مدارک لازم برای فروش خودرو است. به طور کلی در فرایند فروش خودرو، مالک باید اسناد زیر را همراه داشته باشد.
مدارک شناسایی فروشنده، خریدار و ماشین
- کارت ملی و شناسنامه: اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه فروشنده و خریدار برای احراز هویت.
- کارت شناسایی خودرو: این کارت شامل اطلاعات فنی خودرو (شماره شاسی، شماره موتور، و شماره VIN) است و باید همراه مالک باشد.
نکته: در صورتی که یکی از طرفین (فروشنده یا خریدار) شخصاً حضور ندارد، وکیل قانونی باید وکالت‌نامه محضری معتبر به همراه مدارک شناسایی خود ارائه دهد.
سند مالکیت خودرو
- سند خودرو (برگ سبز): این سند توسط نیروی انتظامی صادر شده و مالکیت قانونی خودرو را تأیید می‌کند.
- سند کارخانه‌ای (برگ کمپانی): برای خودروهایی که برای اولین بار فروخته می‌شوند، سند کارخانه یا سند کمپانی الزامی است.
- گواهی المثنی (در صورت مفقودی سند): اگر سند اصلی گم شده باشد، مالک باید با مراجعه به مراکز تعویض پلاک و ارائه مدارک شناسایی و گواهی عدم خلافی، سند المثنی دریافت کند.
نکته: سند خودرو باید به نام فروشنده باشد. در صورت وجود چند مالک (مالکیت مشترک)، همه مالکان یا وکلای قانونی آن‌ها باید حضور داشته باشند.
بیمه‌نامه خودرو
- بیمه شخص ثالث معتبر: بیمه‌نامه فعال با حداقل اعتبار تا زمان انتقال مالکیت الزامی است.
- کارت یا برگه بیمه: اصل بیمه‌نامه باید ارائه شود.
نکته: اگر بیمه‌نامه منقضی شده باشد، فروشنده باید آن را تمدید کند، زیرا مراکز تعویض پلاک بیمه‌نامه معتبر را بررسی می‌کنند.
گواهی معاینه فنی
- گواهی معاینه فنی معتبر: برای خودروهای با سن بیش از ۴ سال، ارائه گواهی معاینه فنی از مراکز مجاز الزامی است.
نکته: برای خودروهای صفر یا با سن کمتر از ۴ سال، این مدرک لازم نیست. همچنین، بررسی کنید که گواهی معاینه فنی تاریخ منقضی نشده باشد.
مدارک تسویه حساب مالی
- گواهی عدم خلافی: این گواهی نشان می‌دهد که خودرو هیچ جریمه پرداخت‌نشده‌ای ندارد. می‌توان آن را از دفاتر پلیس +۱۰ یا سامانه‌های آنلاین مانند «سامانه سخا» دریافت کرد.
- تسویه عوارض سالیانه شهرداری: عوارض سالیانه خودرو باید تا سال جاری پرداخت شده باشد. این مورد از طریق سامانه «تهران من» یا دفاتر خدمات الکترونیک قابل بررسی و پرداخت است.
- مالیات نقل‌وانتقال: برای برخی خودروها (به‌ویژه خودروهای لوکس یا گران‌قیمت)، پرداخت مالیات نقل‌وانتقال پیش از تنظیم سند در دفاتر اسناد رسمی الزامی است.
نکته: عدم تسویه خلافی یا عوارض می‌تواند فرآیند تعویض پلاک را متوقف کند.
فرم‌ها و قراردادها
- قرارداد فروش یا قولنامه: در معاملات توافقی، تنظیم قولنامه کتبی با ذکر جزئیات معامله (قیمت، شرایط پرداخت، تاریخ تحویل و غیره) ضروری است.
- فرم درخواست تعویض پلاک: این فرم در مراکز تعویض پلاک توسط طرفین تکمیل می‌شود.
- وکالت‌نامه محضری (در صورت نیاز): اگر فروشنده یا خریدار به‌صورت وکالتی اقدام می‌کنند، وکالت‌نامه باید شامل اختیارات کامل (مانند تعویض پلاک و تنظیم سند) باشد.
مدارک برای شرایط خاص
- خودروهای وارداتی: ارائه برگه گمرکی، تاییدیه استاندارد و گواهی پرداخت عوارض گمرکی.
- خودروهای لیزینگی: گواهی تسویه‌حساب کامل با شرکت لیزینگ و مدرک خروج خودرو از رهن.
- خودروهای وراثتی: گواهی انحصار وراثت، مدارک شناسایی ورثه و رضایت‌نامه سایر ورثه (در صورت وجود).
- خودروهای توقیفی یا سرقتی: استعلام وضعیت خودرو از طریق سامانه‌های نیروی انتظامی یا پلیس +۱۰ برای اطمینان از نبود توقیف یا سابقه سرقت.
پیگیری مفقودی کارت خودرو
در صورت به سرقت رفتن یا گم شدن کارت خودرو، باید هرچه سریع‌تر نسبت به دریافت کارت المثنی اقدام کنید تا از سواستفاده‌های احتمالی جلوگیری شود.
در مرحله اول، مفقودی کارت خودرو را در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به ثبت می‌رسانید. پس از گذشت ده روز از درج آگاهی، با در دست داشتن مدارک لازم به یکی از مراکز تعویض پلاک می‌روید و برای دریافت کارت خودرو المثنی اقدام کنید. توجه داشته باشید که مراجعه به این مراکز، نیازمند نوبت‌گیری اینترنتی است.
مدارک لازم برای درخواست کارت خودرو المثنی عبارت‌اند از: آگهی مفقودی کارت خودرو در روزنامه کثیرالانتشار با تاریخ انتشار حداقل ده روز پیش، بیمه شخص ثالث ماشین، برگه عدم خلافی با تاریخ جدید، برگه سبز خودرو، اصل و کپی کارت ملی مالک خودرو، تعهد کتبی مالک یا نماینده قانونی.
استعلام وضعیت مدارک خودرو
به دو روش ساده می‌توان از آخرین وضعیت کارت خودرو مطلع شد.
پیگیری از طریق پست
با مراجعه به یکی از دفاتر پستی یا وب‌سایت اداره پست می‌توانید از وضعیت کارت خودرو مطلع شوید. واحد ارتباط با مشتریان اداره پست با شماره تماس ۰۲۱۸۴۴۷۰۰۰۰ نیز آماده پاسخگویی در مورد آخرین وضعیت مدارک خودرو است.
پیگیری از طریق کد USSD
یکی دیگر از روش‌های استعلام وضعیت کارت خودرو، استفاده از کد دستوری ستاره ۱۱۰ مربع (*110#) است.
تاثیر مدارک در فروش خودرو
کامل بودن مدارک شرط اصلی معامله خودرو به حساب می‌آید. در واقع یک خودرو در صورت تکمیل بودن مدارک، ارزش و اعتبار خرید دارد. بنابراین مالک خودرو باید به خوبی از مدارک نگهداری کند، چراکه وجود هرگونه نقص در این اسناد مهم، به معنی دردسر برای خریدار است.
نتیجه گیری
خودرو، یک کالای گران‌قیمت به حساب می‌آید که در شرایط اقتصادی فعلی، به عنوان یک کالای سرمایه‌ای و مناسب برای خرید و فروش در نظر گرفته می‌شود. البته هر مرتبه که خودرو به فروش می‌رسد، قیمت آن به سبب چند برگی شدن سند افت پیدا می‌کند، هرچند که با توجه به نرخ تورم، این افت قیمت چندان محسوس نیست. فروش خودرو به مجموعه کاملی از مدارک احتیاج دارد و شامل مراحل مختلفی همچون معاینه فنی خودرو، استعلام خلافی خودرو و پرداخت جریمه های رانندگی می‌شود. یک خودرو بدون کامل بودن مدارک، یک کالای ناقص است که هیچ مشتری رغبتی به خرید آن نشان نمی‌دهد.
نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو۴۵
شناسنامه قدیمی ( جلد قرمز) برای خرید و فروش و تعویض پلاک معتبر است؟
با سلام،
بله، شناسنامه‌های قدیمی همچنان معتبر هستند
سلام
عالی بود. تشکر
عالی ممنون از شما
واقعا عالی بود…نکات مهمی رو ارائه دادید که خیلی به درد ما در خرید خودرو شد. تشکر
بسیار عالی بود .واقعا ممنون بابت این مطلب
سلام ممنون از راهنمایی
درود عالی بود ..موفق باشید