امروزه صنعت خودروسازی برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی، بیش از هر زمان دیگری به خودروهایی بهینه نیاز دارد. برخی تولید بهینه را در مصرف سوخت عنوان می‌کنند و برخی دیگر در به کار بردن جنس قطعات خودرو، این بار اما طراحان خودرو سعی دارند با طراحی خودروهای پارچه‌ای تحولی در طراحی و تولید بهینه خودروها ایجاد کنند.
در دوره و زمانه‌ای به سر می‌بریم که استارتاپ‌های بزرگ و موفقی همچون Tesla، Lucid و Rivian این صنعت گسترده را مانند موم در مشت خود گرفته و می‌تازند. از طرفی خودروسازان سنتی که روی خوشی به تغییرات نشان نمی‌دهند و از نوآوری می‌ترسند، گوشه‌ای ایستاده و شاهد کاهش محبوبیت خود هستند.
این کسب و کارهای موفق، فعالیت خود را از ایده‌های به ظاهر غیر منطقی و غیر قابل اجرا آغاز کردند. به طور مثال، در قدیم هیچکس فکرش را نمی‌کرد که خودروهای هیبریدی و الکتریکی به آینده این صنعت تبدیل شوند. حالا هم ممکن است فکر وسایل نقلیه‌ای که بدنه آن‌ها با روکشی از پارچه پوشیده شده است غیر عاقلانه به نظر برسد، اما شاید روزی به ایده‌ای ناب و قابل اجرا تبدیل شود. بنا به دلایل زیادی، از نظر ما دنیای امروز خودروسازی به محصولاتی سبک و بهینه همچون خودروهای پارچه‌ای، نیاز دارد.
استفاده از باتری های بزرگ در خودروهای سبک
شاید شما هم از خودتان بپرسید که دلیل محبوبیت روز افزون محصولات تسلا چیست. این خودروهای الکتریکی بهینه، ظرفیت و طیف بالایی دارند و نوآوری و تکنولوژی روز دنیا در آن‌ها موج می‌زند. حالا اگر رقبا قصد دارند به پای کمپانی Elon Musk برسند، باید باتری‌های بزرگ‌تر و البته سنگین‌تری برای محصولاتشان در نظر بگیرند.
در اینجا باید یادآور شویم که بهینه بودن یک محصول تنها به معنای کم مصرف بودن آن نیست. گاهی وزن بالای خودروها از تبدیل شدن آن‌ها به وسایل نقلیه بهینه جلوگیری می‌کنند. بنابراین می‌توان با استفاده از پارچه در طراحی و ساخت بدنه خودروها، فاکتور وزن را تا حد قابل توجهی بی اثر کرد. این روزها که در بازار داغ و پر رقابت خودروهای الکتریکی، طیف باتری‌های بزرگ و فاکتور «بهینه بودن» حرف اول را می‌زند، نیاز خودروهای سبک‌تر بیش از همیشه حس می‌شود.
هواپیماهای پارچه ای؛ قهرمانان جنگ جهانی اول
ایده استفاده از پارچه برای ساخت وسایل نقلیه مختلف اعم از خودرو، هواپیما، یا ادوات جنگی، صحبت جدیدی نیست. در دوران جنگ جهانی اول، برخی از هواپیماهای جنگی ساختاری پارچه‌ای داشتند. این هواپیماها در عین سبک بودن استقامت بالایی داشته و با اوج گرفتن بر قوانین فیزیک و جاذبه زمین، غالب می‌شدند.
حالا تصور کنید که جنس بدنه خودرو برقی مورد نظرتان از شیشه و جنس بخش‌هایی که از شما در برابر جراحات ناشی از تصادفات حفاظت می‌کند، از جنس فلز است. تصور کنید که تمامی بدنه، درها، گلگیرها، کاپوت و … را روکشی از پارچه پوشانده است. با این توصیفات، چرا خودروسازان برای طراحی بخش‌هایی که هیچ نقشی در محافظت از سرنشینان هنگام بروز حادثه ندارند، از فلز استفاده می‌کنند؟
تنها نکته مثبت استفاده از پارچه، کم کردن وزن خودروها نیست، بلکه این نوآوری تا حد زیادی در کاهش هزینه‌های ساخت و تولید نیز به خودروسازان کمک می‌کند. در نتیجه این خودروهای سبک وزن با قیمت کمتری به بازار عرضه می‌شوند و در رضایت دو طرفه تولید کننده و خریدار، نقش مهمی دارند.
برای کسانی که مدام به دنبال تنوع یا تغییر رنگ وسیله نقلیه خود هستند نیز محصولات پارچه‌ای موهبتی الهی محسوب می‌شود. آن‌ها می‌توانند به راحتی به جای رنگ کردن مجدد بدنه، روکش پارچه‌ای خودرو را تعویض کنند. به علاوه، تمیز کردن وسیله نقلیه نیز آسان‌تر می‌شود، چرا که می‌توان پارچه را شست و سریعا پهن کرد تا خشک شود.
پارچه مخصوص ساخت خودرو
لازم به ذکر است که استفاده از هر نوع پارچه‌ای برای ساخت خودرو، امکان پذیر نیست. به گفته Sandy Munro، صاحب Munro & Associates, Inc، بهترین پارچه برای ساخت یک خودرو تمام عیار و سبک، پارچه کِلوار (kelvar) است. به عقیده او اگر خودروسازان سنتی دل و جرات به خرج دهند و خود را در دریای نوآوری رها کنند، نسل بعدی خودروها بدون شک از جنس پارچه خواهد بود.
دلایل مخالفت تامین کنندگان قطعات با خودروهای پارچه ای
آنچه امروزه در این صنعت شاهد هستیم، این است که تامین کنندگان در تولید و مهندسی یک خودرو نقشی پر رنگ و غیر قابل انکار دارند. از آنجایی که این کمپانی‌ها نیز به دنبال آن هستند که محصولات ثابتی را به خودروسازان بفروشند و پولی در ازای خدماتشان دریافت کنند، علاقه چندانی به نوآوری، خلاقیت و تغییر ندارند.
شاید یکی از دلایلی که تسلا در صنعت خودروهای الکتریکی پیشرو محسوب می‌شود، آن باشد که خود را وابسته به تامین کنندگان و مهندسی آن‌ها نمی‌داند و خود مسئولیت طراحی و تولید خودروهایش را بر عهده می‌گیرد.
جینا؛ شاهکار پارچه ای کمپانی بی ام و
تنها محصولات فوق سبک صنعت ساخت وسایل نقلیه، هواپیماهای جنگ جهانی اول نیستند و خوشبختانه مدل‌هایی مفهومی از خودروهای پارچه‌ای در دسترس است. BMW GINA یک مدل مفهومی پارچه‌ای است که در سال 2008 پیش چشم جهان به نمایش در آمد. آثار طراحی Chris Bangle در این خودرو کانورتیبل به آسانی قابل رویت است. آنطور که گفته می‌شود، طراحی و تولید این مدل مفهومی جالب، هفت سال تمام طول کشید.
جینا خوش ساخت و خوش قیافه ثابت کرد که خودروهای پارچه‌ای می‌توانند ظاهری شیک و دلنشین داشته و با ویژگی‌ها و فناوری‌های ویژه‌ای همراه شوند.
بدنه این محصول بی ام و از چهار پنل پارچه‌ای تشکیل و زیر آن‌ها، محرک‌های هیدرولیکی و الکتریکی تعبیه شده است. این محرک‌ها می‌تواننند پارچه‌ها را به جهات مختلف بکشند. همانطور که می‌بینید، طراحی چراغ‌های آن مانند پلک انسان است و پوششی دارد که باز و بسته می‌شود.
در طراحی بی ام و جینا کاپوت به آن معنایی که ما می‌شناسیم وجود ندارد، در عوض سیستمی تعبیه شده است که به واسطه آن پارچه از وسط شکافته و دسترسی به بخش‌های مختلف خودرو را ممکن می‌سازد.
سخن پایانی
بدون شک صنعت خودروسازی ما به محصولاتی سبک وزن و بهینه همچون خودروهای پارچه‌ای نیاز دارد. اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، می‌بینیم که می‌توان متریال مورد استفاده در ساخت خودروها را با مواد اولیه و کم هزینه‌تر دیگری جایگزین کرد. شاید اینگونه به محیط زیست و زمین هم فرصتی برای احیا و ترمیم دهیم.
نویسنده و مترجم: پرستو مهدی قلیخان
