فهرست مطالب
گواهینامه پایه یک رانندگی، بالاترین سطح مجوز رانندگی در ایران است که به دارنده آن اجازه می‌دهد پشت فرمان انواع خودروهای سبک، نیمه‌سنگین و سنگین از جمله کامیون، تریلی، اتوبوس و ماشین‌آلات خاص بنشیند. با توجه به اینکه شرایط، مراحل دریافت و حتی قوانین تمدید گواهینامه پایه یک در سال‌های اخیر تغییراتی داشته، آگاهی از جزئیات این فرآیند برای متقاضیان ضروری است. از سن مجاز برای دریافت این گواهینامه گرفته تا مدارک لازم، هزینه آموزش، محدودیت‌های سنی و شرایط پزشکی، همگی نکاتی هستند که دانستن آن‌ها می‌تواند مسیر دریافت یا تمدید گواهینامه رانندگی پایه یک را سریع‌تر و بی‌دردسرتر کند.
در این مطلب از مجله خودرو۴۵، به‌طور کامل و مرحله‌به‌مرحله تمام نکات مهم مربوط به گواهینامه پایه یک را بررسی می‌کنیم و به پرسش‌های متداول در این زمینه پاسخ می‌دهیم تا با دیدی روشن، آماده ثبت‌نام و دریافت این مجوز حرفه‌ای شوید.
فرق گواهینامه پایه یک و دو
گواهینامه پایه یک به افرادی که قصد رانندگی با خودروهای سنگین را دارند داده می‌شود. در حالی که گواهینامه پایه دو فقط برای رانندگی با خودروهای نیمه‌سنگین مانند مینی‌بوس، ون، وانت و برخی از کامیونت‌ها استفاده می‌شود است. این تفاوت عمده باعث می‌شود گواهینامه پایه یک در سطح بالاتری از گواهینامه پایه دو قرار گیرد.
فاصله گواهینامه پایه دو به یک چقدر است؟
برای افرادی که دارای گواهینامه پایه دو هستند و می‌خواهند به گواهینامه پایه یک ارتقا پیدا کنند، باید پس از گذراندن حداقل دو سال از تاریخ صدور گواهینامه پایه دو، در آزمون‌های مربوطه شرکت کنند و از نظر سلامت جسمانی و روحی تایید شوند.
گواهینامه پایه یک برای چه ماشین هایی است؟
گواهینامه پایه یک رانندگی، مجوزی است که بیشترین دامنه کاربرد را بین انواع گواهینامه‌ها دارد و به راننده اجازه می‌دهد علاوه بر خودروهای سبک، پشت فرمان وسایل نقلیه سنگین و نیمه‌سنگین نیز بنشیند. این گواهینامه معمولاً برای رانندگان کامیون‌ها، تریلی‌ها، اتوبوس‌ها و سایر وسایل نقلیه بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. دارنده گواهینامه پایه یک می‌تواند هم به‌عنوان راننده شخصی و هم به‌صورت حرفه‌ای در حمل‌ونقل جاده‌ای فعالیت کند. در ادامه لیست خودروهایی که با گواهینامه پایه یک می‌توان رانندگی کرد را مشاهده خواهید کرد.
- کامیون‌های سنگین و نیمه‌سنگین
- تریلی و کشنده‌ها
- اتوبوس‌های شهری و بین‌شهری
- مینی‌بوس و ون‌های بزرگ (ظرفیت بیش از ۹ نفر)
- خودروهای باری با ظرفیت بیش از ۶ تن
- ماشین‌آلات راه‌سازی و عمرانی سنگین (در صورت اخذ مجوزهای لازم)
- خودروهای سواری و وانت‌های سبک
مدارک لازم برای ثبت نام گواهینامه پایه یک
برای ثبت‌نام گواهینامه پایه یک هم مثل سایر گواهینامه‌ها، نیاز به ارائه مدارک زیر خواهید داشت:
- کارت ملی
- اصل شناسنامه و کپی آن
- عکس ۳×۴ جدید
- مدرک پزشکی تایید شده
- مدارک مربوط به سابقه رانندگی (در صورت داشتن گواهینامه پایه دو)
- گواهی عدم اعتیاد
- نتیجه آزمایش گروه خونی
برای مشاهده کامل مدارک مورد نیاز پیشنهاد می‌کنیم سری به صفحه زیر بزنید.
روش دریافت گواهینامه پایه یک چگونه است؟
برای دریافت گواهینامه پایه یک، باید شرایط اولیه را داشته باشید و سپس مراحل قانونی را طی کنید. این گواهینامه معمولاً برای رانندگی حرفه‌ای و خودروهای سنگین صادر می‌شود و به همین دلیل روند دریافت آن کمی طولانی‌تر و تخصصی‌تر از گواهینامه‌های دیگر است.
بررسی شرایط اولیه
- داشتن حداقل ۲۵ سال سن و گذشت ۲ سال از تاریخ دریافت گواهینامه پایه دو
- برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی بر اساس تأیید پزشک معتمد پلیس راهور
ثبت‌نام در آموزشگاه رانندگی مجاز
- مراجعه به آموزشگاه رانندگی معتبر دارای مجوز آموزش گواهینامه پایه یک
- ارائه مدارک موردنیاز (در بخش بالا مطالعه کنید)
شرکت در کلاس‌های تئوری آموزش رانندگی پایه یک
- آموزش قوانین و مقررات رانندگی، نکات ایمنی و فنی خودروهای سنگین
- مدت دوره تئوری معمولاً بین ۵ تا ۷ جلسه است و حضور در تمام جلسات الزامی است
شرکت در کلاس‌های عملی
- آموزش رانندگی با کامیون یا اتوبوس در شرایط واقعی جاده و شهری
- آموزش نحوه کنترل خودروهای بزرگ، پارک، حرکت در سربالایی و سربالایی، و مهارت‌های خاص مانند دنده‌معکوس‌گیری
قبولی در آزمون آیین‌نامه و عملی
- قبولی در آزمون تئوری آیین‌نامه شامل سوالات تستی قوانین و مقررات
- قبولی در آزمون عملی شامل رانندگی با وسیله نقلیه سنگین در مسیرهای مشخص و ارزیابی مهارت‌های فنی راننده توسط پلیس راهور
گواهینامه پایه یک از چه سنی است؟
همانطور که پیش‌تر گفتیم، حداقل سن مجاز برای دریافت گواهینامه پایه یک در ایران ۲۵ سال تمام است. همچنین متقاضی باید از تاریخ صدور گواهینامه پایه دو خود، حداقل دو سال سابقه رانندگی داشته باشد. علاوه بر این، اعتبار گواهینامه پایه دو متقاضی در زمان ثبت‌نام باید حداقل ۷ ماه باقی‌مانده باشد.
گواهینامه پایه یک بعد از بازنشستگی
یکی از پرتکرارترین سوالات درباره گواهینامه پایه یک، امکان دریافت گواهینامه پایه یک بعد از بازنشستگی است. جالب است بدانید افراد بازنشسته نیز می‌توانند گواهینامه پایه یک دریافت کنند، مشروط بر اینکه از نظر جسمانی و پزشکی برای رانندگی مناسب باشند. در صورتی که فرد بازنشسته بیماری خاصی نداشته باشد، هیچ مانعی برای دریافت گواهینامه پایه یک وجود ندارد.
هزینه آموزش گواهینامه پایه یک چقدر است؟
هزینه دریافت گواهینامه پایه یک با سایر گواهینامه‌ها تفاوت خاصی ندارد. بنا بر نرخ مصوب امسال، حدود هزینه گواهینامه پایه یک بین ۹ الی ۱۲ میلیون تومان است. پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده جزئیات کامل این هزینه از صفحه هزینه گواهینامه رانندگی (ماشین، موتور و بین‌المللی) در مجله خودرو۴۵ کمک بگیرید.
روش تمدید گواهینامه پایه یک
تمدید گواهینامه پایه یک نیز مانند سایر انواع گواهینامه رانندگی، نیازمند طی کردن مراحل مشخصی است. با نزدیک شدن به تاریخ انقضای اعتبار (که معمولاً ۱۰ سال است، مگر برای افراد بالای ۶۵ سال که مدت اعتبار کمتر می‌شود)، متقاضی باید به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کند و با ارائه مدارکی مثل اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی، گواهینامه فعلی، گواهی گروه خونی، عکس بیومتریک و گواهی سلامت پزشکی، درخواست تمدید خود را ثبت کند.
در ادامه، فرد برای انجام معاینات پزشکی و به‌ویژه آزمایش بینایی‌سنجی به پزشک معتمد پلیس راهور معرفی می‌شود. پس از تایید سلامت و ثبت اطلاعات، یک رسید موقت به متقاضی داده می‌شود تا تا زمان صدور گواهینامه جدید (معمولاً بین یک هفته تا ۱۰ روز کاری) بتواند به‌عنوان مدرک معتبر رانندگی استفاده کند.
برای آشنایی کامل با تمام شرایط، مدارک و مراحل تمدید گواهینامه رانندگی می‌توانید مطلب جامع تمدید گواهینامه رانندگی؛ مراحل و مدارک آن را مطالعه کنید.
آیا تمدید گواهینامه پایه یک بالای ۶۰ سال شدنی است؟
بله، تمدید گواهینامه پایه یک برای افراد بالای ۶۰ سال امکان‌پذیر است، اما شرایط سخت‌گیرانه‌تری دارد. افرادی که بیش از ۷۰ سال سن دارند باید هر دو سال یک‌بار برای تمدید اقدام کنند و پیش از صدور گواهینامه جدید، معاینات کامل پزشکی شامل تست بینایی، شنوایی و سایر آزمایش‌های سلامت را انجام دهند. روند کار به این صورت است که متقاضی با مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰ درخواست خود را ثبت می‌کند، سپس به پزشک معتمد پلیس راهور معرفی می‌شود تا وضعیت جسمانی و روانی او ارزیابی شود. پس از تأیید سلامت، هزینه‌های مربوط به تمدید شامل معاینات پزشکی و خدمات اداری پرداخت می‌شود و گواهینامه جدید صادر می‌گردد. در صورت تأخیر، جریمه دیرکرد دریافت خواهد شد و اگر متقاضی قبلاً با شرایط خاص مانند استفاده از عینک یا وجود نقص عضو گواهینامه گرفته باشد، ممکن است نیاز به بررسی مجدد کارشناسان فنی داشته باشد.
نکات گرفتن گواهینامه رانندگی پایه یک
در این بخش به برخی نکات گرفتن گواهینامه پایه یک برای افراد مختلف اشاره خواهیم کرد.
گواهینامه پایه یک رانندگی برای افراد دارای سمعک
افرادی که از سمعک استفاده می‌کنند نیز می‌توانند گواهینامه پایه یک دریافت کنند، مشروط بر اینکه پزشک تایید کند که استفاده از سمعک مانعی برای رانندگی ایجاد نمی‌کند. برای دریافت این تاییدیه، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
گواهینامه پایه یک بانوان
بانوان نیز می‌توانند گواهینامه پایه یک را دریافت کنند و هیچ محدودیتی از نظر جنسیت در این خصوص وجود ندارد. گواهینامه رانندگی برای زنان به‌طور کامل مشابه مردان است.
گواهینامه پایه یک با عینک
افرادی که نیاز به استفاده از عینک دارند، می‌توانند گواهینامه پایه یک را دریافت کنند، به شرطی که پزشک تایید کند استفاده از عینک هیچ‌گونه مانعی برای رانندگی ایجاد نمی‌کند. معمولاً در چنین مواردی، در گواهینامه عبارت “با عینک” درج می‌شود.
گواهینامه پایه یک برای معلولین
معلولین نیز می‌توانند گواهینامه پایه یک دریافت کنند، اما ممکن است برای برخی از معلولیت‌ها نیاز به خودروهای خاص با تجهیزات مخصوص باشد. در این موارد، درخواست فرد به دقت بررسی می‌شود و در صورت تایید، گواهینامه صادر می‌شود.
گواهینامه پایه یک چند روزه میاد؟
پس از قبولی در آزمون‌ها، معمولاً گواهینامه پایه یک در مدت زمان ۱۰ تا ۱۵ روز کاری آماده می‌شود. البته این زمان ممکن است بسته به منطقه و شرایط مختلف تغییر کند.
کلام آخر
گواهینامه پایه یک، بالاترین سطح مجوز رانندگی در ایران است که امکان رانندگی با انواع وسایل نقلیه سبک، نیمه‌سنگین و سنگین را فراهم می‌کند. آشنایی با شرایط، مدارک لازم، مراحل ثبت‌نام، هزینه‌ها و قوانین تمدید آن می‌تواند روند دریافت یا تمدید این گواهینامه را سریع‌تر و بدون دردسر کند. از حداقل سن و سابقه رانندگی گرفته تا محدودیت‌های سنی بالای ۶۰ و ۷۰ سال، همگی جزئیاتی هستند که دانستن آن‌ها پیش از اقدام، اهمیت زیادی دارد.
اگر قصد دارید برای اولین بار گواهینامه پایه یک بگیرید یا گواهینامه فعلی خود را تمدید کنید، مطالعه دقیق مراحل و نکات ذکرشده در این مقاله به شما کمک می‌کند با آمادگی کامل وارد این فرآیند شوید و در آزمون‌ها و مراحل اداری موفق عمل کنید. به یاد داشته باشید، رعایت شرایط پزشکی و قانونی علاوه بر دریافت گواهینامه، امنیت شما و سایر کاربران جاده را تضمین می‌کند.
نویسنده: بهاره سامانی پور
سوالات متداول
۱. گواهینامه پایه یک برای چه خودروهایی صادر می‌شود؟
برای رانندگی با کامیون، تریلی، اتوبوس، خودروهای باری سنگین و نیمه‌سنگین و همچنین خودروهای سبک.
۲. حداقل سن لازم برای دریافت گواهینامه پایه یک چقدر است؟
۲۵ سال تمام، به‌علاوه داشتن حداقل ۲ سال سابقه با گواهینامه پایه دو.
۳. آیا بانوان می‌توانند گواهینامه پایه یک بگیرند؟
بله، هیچ محدودیت جنسیتی وجود ندارد و شرایط برای بانوان و آقایان یکسان است.
۴. هزینه دریافت گواهینامه پایه یک چقدر است؟
بسته به آموزشگاه، حدود ۹ تا ۱۲ میلیون تومان (۱۴۰۴).
۵. مدت زمان صدور گواهینامه پایه یک پس از قبولی چقدر است؟
معمولاً ۱۰ تا ۱۵ روز کاری طول می‌کشد.
۶. آیا امکان دریافت گواهینامه پایه یک بعد از بازنشستگی وجود دارد؟
بله، در صورت تأیید سلامت جسمی و روانی توسط پزشک معتمد.
۷. شرایط تمدید گواهینامه پایه یک برای افراد بالای ۶۰ سال چیست؟
نیاز به معاینات پزشکی دقیق‌تر و برای بالای ۷۰ سال، تمدید هر دو سال یک‌بار.
۸. آیا با عینک یا سمعک می‌توان گواهینامه پایه یک گرفت؟
بله، در صورت تأیید پزشک که استفاده از آن‌ها مانعی برای رانندگی ایجاد نمی‌کند.
۹. فاصله زمانی لازم برای ارتقا از پایه دو به پایه یک چقدر است؟
حداقل دو سال از تاریخ صدور گواهینامه پایه دو.
۱۰. آیا افراد معلول می‌توانند گواهینامه پایه یک بگیرند؟
بله، در صورت نیاز به تجهیزات خاص، پس از بررسی و تأیید شرایط فنی خودرو.
