واردات خودرو که سه سال پیش (۱۳۹۷ تاکنون) با بخشنامه دولت ممنوع شده بود، بعد از تصویب طرح ساماندهی بازار خودرو توسط مجلس شورای اسلامی، دوباره آزاد شد. بعد از این اتفاق و به دلیل اینکه واردات خودرو بخشی از طرح ساماندهی بازار است، فقط باید منتظر ابلاغ آن به دولت باشیم.
تصویب این طرح در مجلس، به معنی ورود بی قید و شرط خودرو به کشور نیست و نمایندگان شرایط خاصی را برای آن در نظر گرفته‌اند. هر چند قبل از سال ۹۷ و ممنوعیت واردات ماشین خارجی، هر خودرویی نمی‌توانست مجوز ورود به بازار داخل را دریافت کند.
واردات در طرح ساماندهی بازار خودرو
بعد از خروج آمریکا از برجام و افزایش تحریم‌ها، شرایط اقتصادی کشور دچار اختلالاتی شد که یکی از آنها کاهش منابع ارزی بود. این اتفاق باعث شد تا در سال ۹۷، ممنوعیت واردات خودرو خارجی در هیات دولت به تصویب برسد. بعد از اعلام این بخشنامه، قیمت ماشین‌های خارجی و به دنبال آن محصولات خودروسازان داخلی افزایش پیدا کرد.
در سال ۹۹، طرحی با عنوان «ساماندهی بازار خودرو» در مجلس ارائه شد که راهکارهایی برای کنترل بازار و همین طور قیمت‌ها در آن مطرح شده بود. بخشی از این طرح به عرضه خودروهای داخلی می‌پرداخت و بخش دیگرش به شرایط واردات خودروهای خارجی مربوط می‌شد.
بر اساس این طرح منابع واردات خودرو باید از محلی غیر از منابع ارزی تامین می‌شد و همچنین افراد و شرکت‌ها می‌توانستند در قبال صادرات خودرو و قطعات، مجوز واردات را دریافت کنند.
این طرح پس از کش و قوس‌های فراوان و رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان، سرانجام در ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و حالا فقط باید منتظر ابلاغ آن به دولت باشیم.
خودروهای مجاز برای واردات
با وجود اینکه طرح ساماندهی بازار خودرو در مجلس به تصویب رسیده و به دنبال آن واردات خودرو آزاده شده اما به این معنی نیست که هر خودرویی بتواند مجوز واردات را دریافت کند. بر اساس این طرح، خودروها باید دارای شرایط خاصی باشند:
- واردات خودرو در ازای صادرات اتومبیل و قطعات و دیگر کالاها و خدمات مرتبط با صنایع نیرومحرکه آزاد است.
- واردات نباید هیچ تعهد ارزی برای کشور ایجاد کند.
- ورود خودرو به کشور از طریق منابع ارزی با منشا خارجی مجاز است.
- تعداد خودروهای وارداتی محدود است و هر شش ماه یک بار و با توجه به میزان کمبود عرضه خودرو داخلی نسبت به خودرو خارجی، توسط شورای رقابت تعیین می‌شود.
- واردات خودروهایی که صادر شده‌اند، ممنوع است و در صورت ورود به کشور، کالای قاچاق محسوب می‌شوند.
- واردات خودروهای برقی و هیبریدی آزاد است.
- خودروهای بنزینی و گازسوز فقط در صورتی می‌توانند وارد شوند که دارای برچسب انرژی B و یا شاخص ایمنی سه ستاره باشند.
- همه اشخاص حقیقی (افراد) و حقوقی (شرکت‌ها) می‌توانند خودرو وارد کنند.
خودروهای ممنوعه برای واردات
همان طور که شرایط خاصی برای خودروهای مجاز وارداتی در طرح ساماندهی بازار خودرو در نظر گرفته شده است اما واردات بعضی خودروها بر اساس بخشنامه‌ها و قوانین دوره‌های گذشته، همچنان ممنوع است.
- واردات خودروهایی که بیشتر از ۴۰ هزار دلار قیمت داشته باشند، ممنوع است.
- ورود خودروهای با حجم موتور بیشتر از ۲۵۰۰ سی سی مجاز نیست.
- در طرح اولیه ساماندهی بازار، واردات خودروهای کارکرده که بیشتر از ۳ سال از تولیدشان نگذشته باشد، آزاد بود اما در حال حاضر این بخش حذف شده و فقط خودروهای صفر کیلومتر می‌توانند مجوز واردات دریافت کنند.
تاثیر آزادسازی واردات بر قیمت خودرو
خبر آزادسازی واردات خودرو از اوایل شهریور در رسانه‌ها منتشر می‌شد و باعث شده بود تا قیمت‌ها در بازار، حتی پیش از تصویب طرح ساماندهی، کاهش پیدا کند.
میانگین قیمت خودروهای خارجی در هفته اول شهریور حدود ۷۲۵ میلیون تومان بود و بعد از انتشار اخبار آزادسازی واردات، در هفته دوم شهریور ۱۴۰۰ به ۶۸۰ میلیون تومان رسید. این روند نزولی ادامه پیدا کرد و میانگین قیمت خودرو در بازار وارداتی‌ها تا ۶۵۰ میلیون تومان در ۲۰ ماه جاری کاهش یافت.
نویسنده: میلاد قزللو
