بررسی مشخصات فنی جک جی ۳

بازار خودروی ایران با افزایش روزمره هزینه‌های نگهداری، سوخت و ترافیک غیر قابل کنترل کلان‌ شهرهای کشور، همواره به سمت و سوی خودروهای بسیار کوچک شهری متمایل است. با همین شناخت سطحی از نیاز و میل طبیعی مشتریان ایرانی دیگر برای کسی جای تعجب نیست که خودروهای کلاسیک و تاریخی مربوط به دوران پارینه سنگی صنعت خودرو جهانی، چون خانواده پژو 206 و پراید، چگونه توانستند برای چنین سالیان درازی بر خط تولید با قی مانده و فروش بسیار خوبی را تجربه کنند.

در ابتدای دهه ۱۳۹۰ شمسی، گزینه‌های نسبتا متعددی از سگمنت خودروهای کوچک سایز شهری از سرزمین چشم بادامی‌ها به خاک ایران سرازیر شدند که جک J3 شرکت کرمان موتور یکی از آن‌ها بود که متاسفانه ماندگاری چندانی در بازار خودروی کشور نداشت.

تاخیر در ورود جک

پس از پایان تولید فولکس واگن گُل در شرکت کرمان موتور، این خودروساز داخلی به سراغ شرکت جک موتورز رفت تا در اولین اقدام همکاری مشترک، محصول کوچک سایز شهری با نام J3 را روانه خطوط تولید خود کند. این محصول تنها کمی دیرتر از رقیب قدرتمند از شرکت مدیران خودرو، یعنی MVM 315 به کشور وارد شد که باعث شد در کسب سهم بازار اندکی از آن عقب بماند. عرضه این هاچ‌بک به فاصله نسبتا اندک با نسخه سدان دنبال شد تا با تشکیل سبد محصولات مشابه با سایر خودروسازان بتواند مستقیما با خودروهای اقتصادی هاچبک و سدان ارزان‌ قیمت آن دوران نظیر پژو 206، خانواده پراید، ام‌وی‌ام 315 و تیبا رقابت کند.

طراحی ظاهری جک جی ۳

یکی از مشکلات بزرگ J3 آن بود که به هیچ عنوان زیبا نبود. البته نه به آن معنا که مثلا برادر ناتنی آن از مدیران خودرو ظاهر بهتری داشت، بلکه مشکل این سگمنت از خودروهای اقتصادی حتی در میان خودروسازان جهانی زیبایی نسبی است که بر اساس بودجه صرف شده در بخش تحقیق و توسعه و طراحی محصول حاصل می‌شود. بر اساس ادعای شرکت جک، مدل J3 از سوی طراحان زبردست و مشهور شرکت طراحی پینینفارینا ایتالیا انجام شده است. اما موضوع طراحی خودرو دقیقا مصداق بارز “هرقدر پول بدهی، همانقدر آش می‌خوری” است. به عبارت ساده‌تر، طراحان پینینفارینا قرار نیست برای شرکت‌های خودروسازی معجزه کنند. آن‌ها با توجه به پروژه تعریف شده از سوی خودروساز، بودجه بخش طراحی و قیمت نهایی محصول اقدام به طراحی خودرو می‌کنند. در نتیجه همه محصولات طراحی شده از سوی موسسه‌های مشهور طراحی چون پینینفارینا قرار نیست همانند فراری تستاروسا و کادیلاک آلانته، زیبا و جذاب باشد. از این رو جک بیش از آنچه که باید بر نام پینینفارینا به عنوان طراح J3 پافشاری و اصرار تبلیغاتی کرد درحالی که این خودرو آنقدرها هم زیبا نبود.

با این حال بازار خسته کننده خودرویی ایران با ورود این رقبای چینی در دو مدل هاچ‌بک و سدان، کمی رنگ و لعاب جدید به خود گرفته بود و مشتریان ایرانی نیز در پی این تنوع چشم به بازار چینی‌های تازه از راه رسیده دوختند.

مشخصات فنی جک جی ۳

جک J3 همانند رقبای چینی و هم کلاس‌های حاضر خود در بازار کشور، از توان فنی بسیار سطح پایینی برخوردار بود. این خودرو با انتخاب کرمان موتور به منظور داشتن پشتوانه بهتر، با پیشرانه 1.3 لیتری چهار ۱۰۶۰ کیلوگرمی آن، شتاب صفر تا صد کیلومتر بر ساعت بهتر از ۱۶ ثانیه به همراه نداشت و به صورت میانگین در بهترین حالت، در هر صد کیلومتر معادل ۵.۵ لیتر بنزین مصرف می‌کرد که بر اساس تجربه شخصی انتظار می‌رود این رقم به سادگی به ۶.۵ لیتر در هر صد کیلومتر در رانندگی واقعی شهری نزدیک‌تر باشد.

این مشخصات در حالی بود که ام‌ وی‌ ام 315 یا پژو 206 تیپ 2 به عنوان گزینه‌های رقیب، قدرتی به مراتب بالاتر تولید می‌کردند و عملکرد فنی بسیار بهتری نظیر شتاب صفر تا صد کیلومتر بر ساعت معادل حدود ۱۱ ثانیه نیز به همراه داشتند در حالی که مصرف سوخت هر یک از آن‌ها تقریبا در بازه مشابهی قرار داشت. در این میان نباید از یاد برد که توان تولید، بازاریابی و خدمات پس از فروش مدیران خودرو به مراتب بالاتر از کرمان موتور بود و از سوی دیگر گزینه‌های تولیدی ایکو و سایپا بازاری جا‌ افتاده‌تر و آشنا برای مشتری داشتند که باعث می‌شد گرایش خریداران به سمت و سوی J3 کم و کمتر شود.

جک J3 اولین اقدام کرمان موتور در همکاری با جک موتورز چین بود. این خودرو در زمان عرضه مستقیما با ام‌وی‌ام 315 مدیران خودرو سرشاخ می‌شد اما به چند دلیل نتوانست به اندازه 315 در بازار ایران موفق شود. اول آنکه J3 کمی دیرتر از 315 به بازار تزریق شد. نکته دوم استفاده از پیشرانه طراحی شده میتسوبیشی به منظور بهره‌وری از نامی معتبرتر در بخش قوای فنی بود که باعث شده J3 های انتخابی بازار ایران درحقیقت به پیشرانه‌ای ضعیف‌تر از آنچه ممکن بود، مجهز باشند. انتخاب پیشرانه ضعیف‌تر اما مزین به نام میتسوبیشی به جای پیشرانه تغییر یافته اما قدرتمندتر چینی‌ها، نه تنها باعث شد عملکرد فنی J3 بسیار بدتر از رقبا باشد بلکه آلایندگی‌های تولیدی پیشرانه آن نیز فراتر از حد مجاز و اعمال تغییرات فنی در آن به منظور ادامه شماره گذاری ضروری باشد.

اما کرمان موتور به دلیل در دست داشتن فرایند تولید محصول جدیدتر J5، از اعمال تغییرات هزینه بردار بر هاچ‌بک و سدان J3 دست کشید و در اقدامی بسیار اشتباه، بازار این سگمنت از خودروهای محبوب را به گزینه‌های قدیمی چون 206 و تیبا 2 و رقیب نسبتا جدیدتر خود یعنی 315 واگذار کرد.

جک J3 در بازه زمانی نسبتا محدودی از زمان، بین سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ بر خط تولید قرار داشت. سگمنت قیمتی و کلاس تولیدی این خودرو و گزینه‌های مشابه تولید داخلش، هیچ یک به داشتن دوام بالا یا کیفیت درخور توجه مشهور نیستند، اما J3 در بازار ایران توانست ثابت کند با وجود کاستی‌های فنی که در بخش قوای محرکه و سیستم ترمز داشت، حداقل از دیدگاه کیفی بر ۳۱۵ پر از ایراد برتری دارد. اما متاسفانه کرمان موتور بسیار زود پرونده خانواده این خودرو را بست درحالی که اگر J3 از دیدگاه پیشرانه و سیستم ترمز مورد بازنگری قرار می‌گرفت، شاید می‌توانست بازار 315 مدیران خودرو را ازآن خود کند.

در بازه تولید نسبتا کوتاه J3، کرمان خودرو کمی بیش از ۸۲۰ هزار دستگاه از خانواده هاچ‌بک و سدان این خودر را روانه بازار کرد. بسیاری از مشتریان امروزی خودروهای دست دوم و کارکرده بازار خودرویی ایران ضمن چشم پوشی از ایرادها و کاستی‌های J3، آن را از دیدگاه کیفیت و ارزش معنوی یک سر و گردن بالاتراز ۳۱۵ مدیران خودرو می‌دانند. اما حقیقت اینجا است که بیش از شش سال از زمان عرضه آخرین مدل‌های این خودرو به بازار کشور می‌گذرد و بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند به دنبال خودروهای صفر کیلومتر یا کارکرده‌ای باشند که حداقل درزمینه بازار خدمات پس از فروش و قطعات، بازار محکم‌تر و مطمئن‌تری داشته باشند.

نویسنده: شهاب انیسی