محصولات مازراتی جزو آن دسته از معدود اتومبیل‌های اسپرت رده اول جهانی هستند که موفق شدند تا در برهه‌ای زمان، تایرهایشان را با پلاک ملی و مجوز دائمی، بر سطح آسفالت جاده‌های ایران قرار دهند. مازراتی گرن کابریو، گرن توریسمو، گیبلی و کواتروپورته از جمله مدل‌های این خودروساز لوکس ایتالیایی هستند که تجربه حضور در ایران را پیدا کردند.
علاوه بر توانایی فنی فوق‌العاده و چالاکی کاملا درخور، صدای برخاسته از اگزوز آنها همواره سرها را به سوی این موجودات درنده برمی‌گرداند؛ هیجان و سرزندگی نهفته در غرش اگزوز خودروهای مازراتی همواره روح عاشقان دنیای اتومبیل را جلا بخشیده و هیجانی تکرار نشدنی درونشان به وجود می‌آورد. در این مطلب قصد داریم تا به تاریخچه برند پرآوازه ایتالیایی مازراتی پرداخته و نگاهی به ویژگی‌های برخی از معروف‌ترین محصولات آن در ایران و جهان بیندازیم.
تاریخچه مازراتی از گذشته تا امروز
شرکت مازراتی در سال ۱۹۱۴ توسط آلفیری مازراتی در شهر بولونیا ایتالیا تاسیس شد و از آن زمان تاکنون نقش مهمی در توسعه اتومبیل‌های اسپرت و طراحی خودروهای پرتوان مسابقه‌ای و شهری بر عهده داشته است. این شرکت در واقع توسط پسران خانواده مازراتی بنیان نهاده شد و جان گرفت. آنها فرزندان کارولینا روسی و رودولفو مازراتی هستند که پسر اول خانواده یعنی کارلو در سال ۱۸۸۱ متولد شد. بیندو و آلفیری نیز به ترتیب در سال‌های ۱8۸۳ و ۱۸۸۵ میلادی پا به این دنیا گذاشتند.
با این حال آلفیری چند ماه پس از تولد از دنیا رفت و پدر و مادر تصمیم گرفتند تا پسر بعدی خود را که در سال ۱۸۸۷ متولد شد، با این اسم نام‌گذاری کنند. سه فرزند دیگر یعنی ماریو، اتوره و ارنستو نیز طی دهه ۱۸۹۰ میلادی به دنیا آمدند. کلیه برادران مازراتی به کارهای مهندسی و تولید خودرو مشغول شدند؛ البته ماریو نقاش و هنرمند بود و طراحی لوگوی اولیه مثلثی شکل مازراتی توسط او انجام شد.
کارلو که برادر بزرگ‌تر نیز بود، زودتر از بقیه برادران مازراتی وارد زمینه کارهای صنعتی شد و شروع به کار در کارخانه دوچرخه‌سازی آفوری در نزدیکی شهر میلان کرد. او که در زمینه تولید موتورهای احتراقی نیز فعال بود، یک پیشرانه تک سیلندر برای یک سه چرخه قدیمی ساخت؛ همچنین برخی مدل‌های دوچرخه موتوردار نیز در کارخانه کارچانو ساخته شدند که طراحی موتور آنها توسط کارلو مازراتی صورت گرفته بود. رکورد سرعت دوچرخه موتوردار مذکور تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت نیز می‌رسید.
در سال ۱۹۰۱ و پس از تعطیلی کارخانه کارچانو، کارلو مازراتی ابتدا به فیات و سپس به ایزوتا فراسکینی رفت و در آنجا به عنوان مکانیک و راننده تست خودروها مشغول به کار شد. طی این مدت توانست برادر ۱۶ ساله‌اش یعنی آلفیری را نیز در استخدام کند. او همچنین به همراه برادرش اتوره موفق شد کارگاه تولید ترانسفورماتورهای ولتاژ بالا و ولتاژ پایین برای خودرو را تاسیس کند.
متاسفانه کارلو مازراتی در ۲۹ سالگی درگذشت و برادرش آلفیری به عنوان تکنسین و راننده خیلی زود به جای برادرش منصوب شد. آلفیری در مسابقات گرند پریکس موفق شد با یک اتومبیل معیوب به مقام چهاردهم دست یابد. دو برادر دیگرش بیندو و اتوره نیز به شرکت ایزوتا پیوسته بودند. در سال ۱۹۱۲ آلفیری مازراتی به همراه برادر خود اتوره به عنوان مسئول مشتریان ایزوتا در بولونیا منصوب شدند. تجربه فراوان آلفیری در زمینه تولید خودروها و رانندگی سبب شد تا وی نهایتا تصمیم به ایجاد شرکتی مستقل برای خود و برادرانش بگیرد. بنابراین طی سال ۱۹۱۴ در منطقه ویادپیولی در ناحیه مرکزی شهر بولونیا یک دفتر اجاره کرد که نهایتا این مکان به اولین پایگاه مستقل شرکت آلفیری مازراتی تبدیل شد.
پس از جنگ جهانی اول شرکت مازراتی از ویادپیولی به اطراف شهر بولونیا نقل مکان کرد. آلفیری که همچنان به عنوان راننده نیز در برخی مسابقات شرکت می‌کرد، در سال ۱۹۲۶ شرکت دیاتو را ترک کرد و خودروی تیپ ۲۶ یعنی اولین محصول مازراتی را تولید کرد. این خودرو در مسابقات تارگا فلوریو با رانندگی آلفیری مازراتی توانست مقام اول در کلاس خود را کسب کند. سال ۱۹۲۷ نیز خودرو تیپ ۲۶بی برای آلفیری حادثه آفرید اما با این حال وی موفق شد تا جایزه قهرمانی سازندگان ایتالیا را در این سال از آن خود کند.
سال ۱۹۲۹ بود که شرکت آلفیری مازراتی خودرو v4 را با موتور ۱۶ سیلندر ساخت و آن را در گرندپری ایتالیا رونمایی کرد که موفق شد رکورد سرعت ۲۴۶.069 کیلومتر بر ساعت را ثبت کند. این رکوردزنی سبب معروفیت هر چه بیشتر شرکت مازراتی شد و توسعه فعالیت‌های آن را به دنبال داشت. نهایتا آلفیری مازراتی در سال ۱۹۳۲ از دنیا رفت و مراسم باشکوهی در شهر بولونیا برای تشییع پیکر وی برگزار شد. با مرگ آلفیری، بیندو نیز از شرکت ایزوتا بیرون آمد و به ما همکاری دو برادرش ارنستو و اتوره به تداوم فعالیت‌های مازراتی رونق بخشید. در سال ۱۹۳۷ سه برادر مازراتی سهام خود را به شرکت آدولفو اورسی واگذار کردند اما همچنان به عنوان مهندس در شرکت به فعالیت خود ادامه دادند.
مازراتی تا مدتی بعد نیز همچنان به تولید خودروهای مسابقه‌ای می‌پرداخت و در مسابقات رالی نیز حضور نسبتا موفقی را تجربه کرد. مازراتی در برابر شرکت‌های بزرگ خودروساز آلمانی همچون مرسدس بنز و اتو یونیون طی سال‌های ۱۹۳۹ و ۱۹۴۰ موفقیت‌های زیادی را به دست آورد. در مسابقات رالی نیز مدل سی تی اف۸ مازراتی موفق به کسب عنوان اول شد.
پس از شروع جنگ جهانی دوم، کمپانی مازراتی وارد عرصه تولید محصولات نظامی شد و اتومبیل وی۱۶ را برای رهبر ایتالیا یعنی موسیلینی تولید کرد. پس از پایان جنگ نیز خودروهای سری E6 روانه بازار شدند. سپس شرکت مازراتی با جذب کارشناسان و متخصصان حوزه خودرو تمرکز خود را بر ساخت خودروهای مسابقه‌ای افزایش داد. همچنین اتومبیل‌های غیر مسابقه‌ای همچون سی ال تی ۴ و سی ال تی ۸ را در آن زمان روانه بازار کرد.
این روند تداوم یافت تا آن که مازراتی پس از سال ۱۹۵۷ از تمرکز خود بر ساخت خودروهای مسابقه‌ای کاست و به سمت تولید محصولاتی غیرمسابقه‌ای رفت و در این راستا مازراتی ۳۵۰۰ را تولید کرد که بدنه آن تماما از جنس آلومینیوم ساخته شده بود. مازراتی 5000GT نیز با پیشرانه ۸ سیلندر طی سال ۱۹۵۸ از سوی این شرکت به بازار عرضه شد.
همچنین مازراتی سبرینگ و مازراتی میسترال دو محصول دیگری بودند که طی سال‌های ۶۲ و ۶۳ قرن بیستم میلادی به دست مشتریان رسیدند. نهایتا در سال ۱۹۶۳ نخستین اتومبیل چهار درب مازراتی یعنی مدل معروف کواتروپورته از سوی این شرکت به دست مشتریان رسید. نسل اول مازراتی گیبلی نیز طی سال ۱۹۶۷ به صورت دو سرنشین طراحی شد.
در سال ۱۹۶۸ شرکت فرانسوی سیتروئن مالکیت مازراتی را بر عهده گرفت و محصولاتی همچون مازراتی ایندی، مازراتی بورا، مراک، کمسین و مازراتی کواتروپورته۲ تحت مدیریت کمپانی فرانسوی راهی بازار شدند. اما با شروع بحران نفتی در سال ۱۹۷۳ و پس از گران شدن قیمت سوخت، توسعه محصولات نسبتاً پرمصرف و پرتوان شرکت مازراتی نیز متوقف شد و مالک آن یعنی کمپانی فرانسوی سیتروئن تا آستانه ورشکستگی پیش رفت. در این هنگام کمپانی پژو وارد میدان شد و مالکیت سیتروئن را در سال ۱۹۷۵ از آن خود کرد. بر اساس تصمیم مدیران جدید، مازراتی به شرکت بنلی از زیرمجموعه‌های دتوماسو فروخته شد.
مازراتی بای توربو و کاریف در این دوره به تولید رسیدند. مازراتی شامان و گیبلی2 نیز طی سال‌های ۱۹۹۰ و ۹۲ راهی بازار شدند. در این بین کمپانی کرایسلر بخشی از سهام مازراتی را خریداری کرد و یکی دو مدل را با همکاری این شرکت توسعه داد که البته به دلیل ورشکستگی مالی کرایسلر در آن دوران، هیچ‌گاه روی خط تولید قرار نگرفتند.
شرکت مازراتی از سال ۱۹۹۳ به مالکیت فیات درآمد. مازراتی ۳۲۰۰ جی تی، مازراتی کوپه و مازراتی اسپایدر محصولاتی بودند که تحت مالکیت فیات توسط مازراتی وارد بازار شدند. پس از سال ۲۰۰۲ نیز نسل اول گرن توریزمو به سبد محصولات مازراتی اضافه شد. در سال ۱۹۹۷ شرکت مازراتی به فیات اتومبیلز واگذار شد و او نیز ۵۰ درصد از سهام خود را به شرکت فراری فروخت؛ ناگفته نماند تمامی این شرکت‌ها زیرشاخه‌های کمپانی اعظم فیات به حساب می‌آیند.
از آن زمان تاکنون نیز محصولات جذابی از مازراتی روانه میدان شده که طی دهه ۹۰ شمسی برخی از جذاب‌ترین آنها روانه بازار کشورمان نیز شدند و در ادامه به معرفی اجمالی آنها خواهیم پرداخت.
پدیده‌ای لوکس بنام مازراتی کواتروپورته
نسل ششم مازراتی کواتروپورته در قالب مدل‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به بازار کشورمان راه پیدا کرد که نظرات بسیاری را به سوی خود جلب کرد و برخی هیاهوها را با خود به ایران آورد. این سدان بزرگ لوکس قوای محرکه خود را مدیون یک پیشرانه هشت سیلندر تویین توربوشارژ به حجم ۳.۸ است. توان خروجی موتور مازراتی کواتروپورته برابر ۵۲۳ اسب بخار قدرت و ۶۵۰ نیوتن متر گشتاور است. شتاب صفر تا صد این سدان ایتالیایی برابر ۴.۷ ثانیه بوده و بیشینه سرعت آن به رقم ۳۰۷ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. مصرف سوخت ترکیبی مازراتی کواتروپورته ۱۹۰۰ کیلوگرمی هم برابر با ۱۱.۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر خواهد بود.
این خودرو در سه تیپ ساده، S و GTS مهمان جاده‌های ایران شده که از جمله مهمترین امکانات آن می‌توان به سیستم تعلیق اسپرت، قابلیت کاهش ارتفاع، کروز کنترل، کنترل کشش و پایداری، فرمان برقی چهار حالته، پدال شیفتر، سیستم صوتی با پانزده اسپیکر و توان ۱۲۸۰ وات، نمایشگر ۸.۴ اینچی، دوربین عقب، ۶ عدد کیسه هوا، تهویه اتوماتیک چهارگانه، صندلی‌های برقی ۸ حالته، صندلی عقب با تنظیم برقی، گرمکن – سردکن و ماساژور صندلی‌ها، صندوق برقی عقب، آینه‌های تاشونده برقی با گرمکن، سانروف و غیره اشاره کرد.
شاهکاری از مازراتی و پینین فارینا، گرند توریسمو
این کوپه لوکس در قالب مدل‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به کشورمان راه پیدا کرد. مدل‌های وارداتی به ایران از نوع نسل اول این خودرو هستند که به یک پیشرانه ۸ سیلندر ۴.۷ لیتری و جعبه دنده ۶ سرعته اتوماتیک دو کلاچه مجهز شدند. توان پیشرانه مازراتی گرند توریسمو برابر با ۴۴۴ اسب بخار بوده و بیشینه گشتاور این موتور به رقم ۵۱۰ نیوتن متر می‌رسد. مازراتی گرند توریسمو قادر است ظرف مدت زمان ۴.۸۵ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد. حداکثر سرعت این کوپه ایتالیایی نیز ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت بوده و مصرف سوخت ترکیبی آن که بسیار رقم بالایی نیز هست، معادل ۱۴.۳ لیتر در 100 کیلومتر ارزیابی شده است.
از جمله شاخص‌ترین امکانات موجود در این کوپه لوکس ایتالیایی ۱۷۷۰ کیلوگرمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: کروز کنترل، کنترل کشش و پایداری، تعلیق الکترونیکی، کیت ترمز برمبو، ارتفاع نور اتومات، فرمان برقی چهارحالته حساس به سرعت، پدال شیفتر، سیستم پخش با ۱۱ اسپیکر، نمایشگر ۷ اینچی، ۶ عدد کیسه هوا، سیستم تهویه اتوماتیک دوگانه، صندلی‌های راننده با تنظیمات ۱۰ حالته برقی، گرمکن صندلی جلو، آینه‌های تاشونده برقی با گرمکن، سیستم اگزوز ام سی، کیت بدنه فیبر کربن.
مازراتی گرن کابریو
این محصول از سال ۲۰۱۰ وارد سبد خودروساز ایتالیایی شده و در قالب مدل‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ به کشورمان راه یافت که مورد توجه اقشار فوق ثروتمند ایرانی قرار گرفت. مازراتی گرن کابریو نیروی خود را از پیشرانه ۸ سیلندر ۴.۷ لیتری به قدرت ۴۶۰ اسب بخار و ۵۲۰ نیوتن متر گشتاور دریافت می‌کند. توان حاصل از پیشرانه این خودرو ۱۹۷۳ کیلوگرمی توسط یک گیربکس ۶ سرعته دو کلاچه زد اف به سوی چرخ‌های عقب منتقل می‌شود.
شتاب صفر تا صد مازراتی گرن کابریو معادل ۴.۹ ثانیه بوده و بیشینه سرعت آن به رقم ۲۹۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. ۱۴.۳ لیتر سوخت نیز در هر ۱۰۰ کیلومتر توسط گرن کبریو، این کانورتیبل لوکس ایتالیایی مصرف می‌شود. از جمله شاخص‌ترین امکانات رفاهی ایمنی گرن کابریو می‌توان به کروز کنترل، تعلیق الکترونیکی، رینگ تیتانیومی، کیت ترمز برمبو، چراغ چرخشی، فرمان چهار حالته، پدال شیفتر، سیستم صوتی با ۱۱ اسپیکر، نمایشگر ۷ اینچی، ۶ عدد کیسه هوا، محافظ واژگونی، تهویه اتوماتیک دوگانه، صندلی راننده 10 حالته برقی، آینه‌های جانبی تاشونده برقی با گرمکن، سیستم اگزوز ام سی، کیت بدنه فیبر کربن اشاره کرد.
مازراتی گیبلی
مازراتی گیبلی که در واقع ریشه‌های آن به سال ۱۹۶۷ و تولید مدلی در آن دوران به همین نام برمی‌گردد، از سال ۲۰۱۳ در سبد محصولات شرکت مازراتی جای گرفت. این خودرو که جدیدترین و آخرین محصول مازراتی در ایران به شمار می‌آید، یک سدان سایز متوسط لوکس است که قوای محرکه خود را مدیون پیشرانه ۶ سیلندر توئین توربوشارژ ۳ لیتری و جعبه دنده ۸ سرعته اتوماتیک زد اف است. قدرت موتور مازراتی گیبلی ۳۲۵ اسب بخار بوده و نهایت گشتاور حاصل از آن به رقم ۵۰۰ نیوتن متر می‌رسد.
شتاب صفر تا صد مازراتی گیبلی معادل ۵.۶ ثانیه، مصرف سوخت ترکیبی آن ۹.۶ لیتر در صد کیلومتر و بیشینه سرعت آن ۲۶۳ کیلومتر بر ساعت خواهد بود. این اتومبیل ۱۸۱۰ کیلوگرمی از امکاناتی به شرح زیر برخوردار است: کروز کنترل هوشمند، کنترل ایستایی در سربالایی، کنترل کشش و پایداری، تعلیق الکترونیکی، سنسورهای پارک جلو و عقب، حسگر باران و فشار باد تایر، ترمز ABS و نیروی ترمز EBD، ترمز پارک برقی، دیلایت، اتولایت، نوربالا اتوماتیک، ارتفاع نور اتومات، چراغ شوی، چراغ چرخشی، فرمان برقی چهار حالته حساس به سرعت، پدال شیفتر، سیستم پخش با ۱۵ اسپیکر و توان ۱۲۸۰ وات، نمایشگر لمسی ۸.۴ اینچی، رهیاب، بلوتوث، USB، نمایشگر 7 اینچی صفحه کیلومترشمار، ۷ عدد کیسه هوا، کمربندهای ایمنی پیش‌کشنده و محدودکننده، پشت سری فعال، ورود بدون کلید، استارت دکمه‌ای، کول باکس، صندلی راننده برقی + حافظه، صندلی سرنشین ۴ حالته برقی، گرمکن صندلی‌های جلو، سردکن صندلی‌های جلو، روکش چرمی صندلی‌ها، آینه وسط الکتروکرومیک، آینه‌های جانبی تاشونده برقی با گرمکن، سانروف و پرده عقب برقی.
لازم به ذکر است که پس از اعمال محدودیت بر واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی به کشورمان، حضور کلیه محصولات مازراتی در ایران متوقف شد و صرفا مدل‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ این خودروها به صورت دسته دوم در ایران حضور دارند که عملکرد سیستم اگزوز آنها در پدید آوردن غرش‌های روح‌نواز مورد توجه علاقه‌مندان قرار گرفته است. صدای گوش‌نواز برآمده از اگزوزهای دوگانه مازراتی به گونه‌ای است که چیزی شبیه به غرش یک حیوان درنده همچون پلنگ در هنگام حمله به شکار و یا دفاع از خود در برابر مهاجمان را به نظر می‌رساند. غرش‌های ممتد با وقفه‌های کوتاه به گونه‌ای است که هر شنونده‌ای را به سوی خود جلب کرده و یکی از معروف‌ترین و زیباترین صداها را در میان خودروهای اسپرت جهان تولید می‌کنند. به طور خلاصه باید گفت که مهیج و گوش‌نواز بودن غرش اگزوز مازراتی چیزی است که در هر خودرویی یافت نمی‌شود و این مهم به یکی از امضاهای اصلی تولیدکنندگان محصولات این شرکت در میان سازندگان خودرو تبدیل شده است.
نویسنده: حسین باباپور
