فهرست مطالب
پمپ بنزین در تمام خودروها از جمله پراید دارای اهمیت زیادی است. پمپ بنزین وظیفه انتقال سوخت از باک بنزین به کاربراتور یا انژکتورها را برعهده دارد و خرابی آن باعث زمین‌گیر شدن خودرو خواهد شد. پمپ بنزین پراید و دیگر خودروها، یک قطعه مصرفی است که طول عمر بالایی دارد. اما عدم رعایت موارد و نکات ساده‌ای در استفاده و نگهداری از آن، به‌مرور به پمپ بنزین آسیب‌هایی وارد می‌کند که در نهایت منجر به سوختن و خرابی پمپ بنزین می‌شود.
پمپ بنزین خودرو چیست؟
پمپ بنزین وظیفه انتقال سوخت از باک خودرو تا پیشرانه را برعهده دارد. پمپ بنزین پراید در خودروهای قدیمی کاربراتوری از نوع مکانیکی است و در نمونه‌های انژکتوری، پمپ بنزین پراید از نوع برقی است. چرا که نمونه‌های مکانیکی، معمولا فشار کمتری دارند و نمی‌توانند فشار لازم برای پودر شدن بنزین توسط انژکتور را تامین کنند.
نحوه عملکرد پمپ بنزین
اما همان طور که گفته شد، پمپ بنزین‌ها در تمام خودروها از دو نوع مکانیکی و برقی هستند که نمونه مکانیکی در کنار موتور خودرو قرار دارد و نیروی لازم برای مکش و پمپاژ بنزین را از میل سوپاپ خودرو می‌گیرد. پمپ بنزین‌های برقی قدیمی ممکن است در داخل یا خارج باک خودرو قرار بگیرند. اما امروزه این پمپ‌ها درون باک نصب می‌شوند تا عملکرد و خنک‌شوندگی بهتری داشته باشند و صدای آنها نیز کمتر شنیده شود. اما نمونه‌های غیر فابریک را که برای برقی‌کردن پیشرانه‌های مجهز به پمپ بنزین‌های مکانیکی به کار می‌روند، می‌توان در هر گوشه‌ای از خودرو و حتی داخل محفظه موتور نصب کرد. فواید پمپ بنزین برقی باعث شده است تا امروزه در پیشرانه خودروها از نوع مکانیکی آن استفاده نشود.
عملکرد پمپ بنزین مکانیکی پراید
پمپ بنزین‌های مکانیکی در خودروهای قدیمی که از کاربراتور استفاده می‌کنند، نقش مهمی ایفا کرده‌اند. اما با پیشرفت فناوری و ورود پمپ‌های بنزین انژکتوری که نیاز به جریان قوی و پرفشار سوخت دارند، استفاده از پمپ‌های مکانیکی به تدریج کاهش یافته و به‌طور کامل جای خود را به پمپ‌های برقی داده‌اند.
یکی از بزرگ‌ترین معایب پمپ‌های مکانیکی، خرابی دیافراگم و کاهش فشار آن‌هاست. همچنین، مشکل قفل گازی نیز وجود دارد که به بخارشدن سوخت در مسیر انتقال آن اشاره می‌کند. این مسئله به دلیل گرم‌شدن پمپ بنزین و تبخیر سوخت در حین کار اتفاق می‌افتد و می‌تواند مانع از رسیدن سوخت به کاربراتور و انژکتور شود. در خودروهای انژکتوری، این مشکل به ندرت پیش می‌آید و معمولا به سرعت برطرف می‌شود.
پمپ بنزین‌های مکانیکی شامل دیافراگمی هستند که بر روی یک فنر قرار دارد و دارای دو سوپاپ به عنوان ورودی و خروجی است. این سوپاپ‌ها مسئول کنترل جریان سوخت هستند و بر روی دیافراگم قرار دارند. یک بازوی مخصوص به نام شیطانک نیز وظیفه پمپاژ سوخت را بر عهده دارد و نیروی لازم برای حرکت آن را از میل‌سوپاپ خودرو دریافت می‌کند. با حرکت شیطانک، دیافراگم به داخل پمپ بنزین سوخت را می‌کشد و سوپاپ ورودی باز می‌شود. در مرحله برگشت، سوپاپ ورودی بسته و سوپاپ خروجی باز شده و سوخت به سمت کاربراتور هدایت می‌شود. در نتیجه، عملکرد این سیستم به دقت و هماهنگی بین اجزای مختلف وابسته است و در کارایی خودرو تاثیر بسزایی دارد.
نشانه های خرابی پمپ بنزین پراید
پمپ بنزین یکی از اجزای حیاتی در سیستم سوخت‌رسانی خودرو است که وظیفه دارد سوخت را با فشار مناسب به سمت موتور ارسال کند. خرابی یا نیم‌سوز شدن این قطعه می‌تواند مشکلات متعددی در عملکرد خودرو ایجاد کند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی پمپ بنزین پراید و روش‌های بررسی آن را مرور می‌کنیم.
افزایش دمای موتور
اگر نشانگر دمای موتور به‌طور مداوم بالاتر از حد معمول را نشان دهد، ممکن است نشانهای از عملکرد نادرست پمپ بنزین پراید باشد که نمی‌تواند سوخت کافی به موتور برساند.
لرزش و تکان های غیرعادی موتور
در صورت خرابی پمپ بنزین، ممکن است جریان سوخت به موتور نامنظم شود و این مسئله باعث لرزش و تکان‌های محسوس، به‌ویژه در سرعت‌های بالا، شود.
افت قدرت و مشکل در شتابگیری
اگر خودرو هنگام شتابگیری قدرت خود را از دست بدهد یا به‌اصطلاح «کشش نداشته باشد»، این موضوع می‌تواند ناشی از عدم تامین سوخت کافی توسط پمپ بنزین باشد.
استارت نخوردن خودرو
یکی از دلایل رایج استارت نخوردن خودرو، خرابی یا نیم سوز شدن پمپ بنزین پراید است که نمی‌تواند سوخت را به موتور برساند.
صدای غیرعادی از باک بنزین
شنیدن صدای وزوز بلند و غیرمعمول از باک، به‌ویژه هنگام روشن کردن خودرو، می‌تواند نشانهای از فشار بیش از حد یا عملکرد سخت پمپ باشد.
افزایش مصرف سوخت
در صورتی که مصرف سوخت خودرو به شکل محسوسی افزایش یابد، ممکن است پمپ بنزین به درستی عمل نکند و سوخت بیشتری مصرف شود.
احتراق ناقص و خاموش شدن ناگهانی موتور
نارسایی در رساندن سوخت به سیلندرها می‌تواند منجر به احتراق ناقص (میس فایر) شود که با لرزش شدید در حالت درجا یا مشکلات استارت زدن همراه است. همچنین، یک پمپ معیوب ممکن است باعث خاموش شدن ناگهانی خودرو در دمای بالا شود.
ضربه خوردن ناگهانی خودرو
گاهی پمپ بنزین ممکن است سوخت را به‌صورت نامنظم به موتور ارسال کند، که این اتفاق باعث می‌شود خودرو ناگهان به جلو ضربه بزند و سپس سرعت آن کاهش یابد.
عدم قبولی در تست آلایندگی
اگر خودرو در تست آلایندگی رد شود، ممکن است به دلیل عملکرد نامناسب پمپ بنزین باشد که منجر به مصرف بیش از حد سوخت و افزایش آلاینده‌ها می‌شود.
روش های بررسی سلامت پمپ بنزین پراید
در صورت مشاهده این علائم، لازم است که سیستم سوخت‌رسانی خودرو بررسی شود. مراحل زیر می‌توانند در تشخیص مشکل کمک کنند:
بررسی فیوز پمپ بنزین
ابتدا فیوز پمپ را بررسی کنید. در صورتی که سوخته باشد، باید آن را تعویض کرد.
تست صدای پمپ بنزین
با باز کردن سوئیچ، باید صدای وزوز خفیفی از پمپ شنیده شود که پس از چند ثانیه متوقف می‌شود. در صورت عدم شنیدن این صدا، احتمال خرابی پمپ وجود دارد.
بررسی رسیدن سوخت به موتور
با رعایت ایمنی، می‌توان مسیر سوخت‌رسانی را بررسی کرد تا از جریان صحیح بنزین به موتور اطمینان حاصل شود. این کار بهتر است توسط فرد ماهر انجام شود، زیرا کوچک‌ترین بی‌احتیاطی می‌تواند خطرناک باشد.
اندازه گیری فشار پمپ بنزین
با بررسی فشار پمپ بنزین، می‌توان از عملکرد صحیح آن مطمئن شد. اگر فشار کمتر از حد استاندارد باشد، ممکن است نیاز به تعویض پمپ باشد.
بررسی سیستم انژکتور و فشارشکن سوخت
اگر پمپ سالم باشد ولی مشکل سوخت‌رسانی همچنان وجود داشته باشد، باید سیستم انژکتور و فشارشکن سوخت بررسی شود. در صورت خرابی فشارشکن، سوخت به درستی به موتور نمی‌رسد و خودرو ممکن است روشن نشود یا عملکرد نامناسبی داشته باشد.
دلایل خرابی شدن پمپ بنزین پراید
پمپ بنزین وظیفه انتقال سوخت از باک به موتور را بر عهده دارد و هرگونه مشکل در عملکرد آن می‌تواند باعث افت قدرت، لرزش موتور و حتی روشن نشدن خودرو شود. در ادامه، چهار عامل اصلی را که باعث نیم‌سوز شدن پمپ بنزین پراید می‌شوند، بررسی می‌کنیم.
کمبود سوخت و رانندگی با باک خالی
پمپ بنزین برای عملکرد صحیح نیاز دارد تا سوخت از آن عبور کند، زیرا بنزین علاوه بر تامین سوخت موتور، وظیفه روان‌کاری و خنک‌کاری پمپ را نیز بر عهده دارد. رانندگی با سطح سوخت پایین یا باک تقریبا خالی، باعث می‌شود که:
- پمپ سخت‌تر کار کند، زیرا دیگر نیروی جاذبه به انتقال سوخت کمک نمی‌کند.
- فرایند خنک‌کاری و روان‌کاری پمپ مختل شود.
- در خودروهای مدل جدید بدون سیستم برگشت سوخت، این وضعیت می‌تواند به‌طور دائمی به پمپ بنزین پراید آسیب برساند.
در نتیجه، رانندگی مداوم با سوخت کم، عمر پمپ بنزین را کاهش داده و احتمال نیم‌سوز شدن آن را افزایش می‌دهد.
آلودگی سوخت و وجود ذرات معلق
سوختی که در جایگاه‌های سوخت‌گیری استفاده می‌شود، ممکن است حاوی رسوبات، زنگ‌زدگی مخزن، آب یا آلودگی‌های دیگر باشد. این ذرات می‌توانند به سیستم سوخت‌رسانی وارد شده و به پمپ آسیب بزنند.
صافی پمپ بنزین وظیفه جلوگیری از ورود ذرات بزرگ‌تر از ۷۰ میکرون را دارد، اما ذرات کوچک‌تر (۳۰ تا ۴۰ میکرون) همچنان می‌توانند از آن عبور کرده و باعث سایش قطعات داخلی پمپ بنزین شوند.
این رسوبات ممکن است باعث خرابی کلکتور و موتور الکتریکی پمپ شوند، که در نهایت منجر به افزایش مصرف برق و داغ شدن بیش از حد آن خواهد شد.
استفاده از سوخت باکیفیت و تمیز، می‌تواند از این آسیب‌ها جلوگیری کند.
مشکلات برقی و خرابی اتصالات
خرابی پمپ بنزین پراید گاهی به دلیل مشکلات برقی رخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از آلودگی سوخت یا استهلاک قطعات داخلی پمپ باشد.
زمانی که کلکتور و قطعات داخلی پمپ دچار سایش شوند، موتور الکتریکی پمپ برای جبران این ضعف، جریان بیشتری از سیستم برق خودرو دریافت می‌کند.
افزایش جریان (آمپر اضافی) باعث سوختن سوکت‌های پمپ و آسیب دیدن سیم‌کشی آن می‌شود.
اگر سوکت پمپ دچار سوختگی شده باشد و تعویض نشود، حتی پمپ بنزین جدید نیز ممکن است خیلی زود دچار مشکل شود.
پیش از تعویض پمپ بنزین پراید، بررسی دقیق اتصالات برقی و رفع مشکلات سیم‌کشی بسیار ضروری است.
فیلتر سوخت نامناسب یا مسدود
فیلتر سوخت نقش مهمی در جلوگیری از ورود آلودگی‌ها به سیستم سوخت‌رسانی دارد. اگر این فیلتر دچار گرفتگی شود، مشکلات زیر ایجاد می‌شود:
- کاهش جریان سوخت، که باعث بروز علائمی مانند خاموش شدن ناگهانی خودرو، کاهش قدرت و تاخیر در حرکت می‌شود.
- ایجاد فشار بیش از حد روی پمپ، که مشابه رانندگی با باک خالی، می‌تواند منجر به خرابی آن شود.
در بسیاری از خودروهای جدید، فیلتر سوخت به‌عنوان بخشی از پمپ بنزین طراحی شده و به‌صورت جداگانه قابل تعویض نیست. بنابراین، استفاده از سوخت باکیفیت اهمیت زیادی دارد، چرا که یک فیلتر مسدود ممکن است به معنای نیاز به تعویض کامل پمپ بنزین باشد.
معایب روشن شدن چراغ بنزین پراید
بسیاری از ما عادت کرده‌ایم تا زمانی که چراغ بنزین خودرو روشن نشده است، به پمپ بنزین مراجعه نکنیم. این کار نه‌تنها باعث می‌شود تا آلودگی‌های کف باک سوخت به سمت پمپ بنزین، فیلتر سوخت و انژکتورها یا کاربراتور ارسال شود، بلکه منجر به داغ‌شدن و خرابی پمپ بنزین‌های برقی نیز می‌شود.
اول از همه باید بدانید که فیلتر سوخت نمی‌تواند تمام ناخالصی‌های سوخت را گرفته و آن را تمیز به انژکتور/ کاربراتور بفرستد. خواه‌ناخواه مقداری ذرات ریز مثل ریزه‌های خاک و شن و لایه‌های کثیفی ایجادشده در جداره باک به پشت انژکتورها رسیده و نازل‌ها را مسدود می‌کند و یا باعث گرفتگی سوراخ‌ها و مجاری بسیار ریز موجود در کاربراتور می‌شود. از طرفی چون در تمام پمپ بنزین‌های برقی، بنزین از درون آنها می‌گذرد و باعث خنک‌کاری آن می‌شود، وقتی بنزین تمام شود، باعث داغ‌شدن سیم‌پیچ‌های هسته پمپ بنزین شده و با تکرار این اتفاق منجر به ضعیف شدن آن خواهد شد.
ارتباط بوی بنزین داخل خودرو و پمپ بنزین پراید
یکی از مشکلاتی که در بعضی از مواقع در خودرو پراید دیده می‌شود، انتشار بوی بنزین داخل ماشین است. این عیب معمولا ناشی از نشتی سوخت از سیستم سوخت‌رسانی مثل شلنگ‌هاست که می‌تواند خطرناک باشد. همچنین از محل بسته‌شدن پمپ بنزین و فیلتر بنزین پراید نیز ممکن است نشتی رخ دهد که باعث انتشار بوی بنزین در داخل پراید می‌شود.
تاثیر نحوه بنزین زدن روی سلامت پمپ بنزین پراید
نحوه بنزین زدن ماشین روی سلامت پمپ بنزین پراید تاثیر مستقیم دارد.
بهتر است زمانی که نفت‌کش در حال تخلیه سوخت به داخل مخازن پمپ بنزین است، از زدن بنزین خودداری کنیم. چرا که ورود سوخت به مخازن باعث تلاطم بنزین شده و در نتیجه ناخالصی‌ها و آلودگی‌های ته‌نشین‌شده در داخل مخازن را جابه‌جا می‌کند که این ناخالصی‌ها ممکن است به داخل سیستم سوخت‌گیری و در نهایت به داخل باک بنزین خودرو وارد شوند.
ورود ناخالصی‌ها به باک خودرو می‌تواند بر سلامت پمپ بنزین پراید تاثیر منفی گذاشته و باعث کاهش عمر آن شود. ضمن اینکه با گرفتگی سریع‌تر فیلتر سوخت نیز، باعث افزایش فشار به پمپ بنزین پراید شده و استهلاک آن را بالا می‌برد.
راهکارهای تعمیر و تعویض پمپ بنزین پراید
اگر خودرو شما علائم خرابی نیم‌سوز شدن پمپ بنزین را نشان می‌دهد، باید به دنبال راهکارهای تعمیر یا تعویض پمپ بنزین پراید باشید. بسته به شدت آسیب، روش‌های مختلفی برای رفع مشکل وجود دارد.
تعویض پمپ بنزین پراید
رایج‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای حل مشکل پمپ بنزین نیم‌سوز، تعویض کامل پمپ است. این روش زمانی توصیه می‌شود که:
- پمپ دچار آسیب جدی یا فرسودگی شدید شده باشد.
- عملکرد آن به‌طور مداوم دچار اختلال شود.
- تعمیر آن به‌صرفه نباشد.
گرچه تعویض پمپ بنزین پراید ممکن است هزینه‌بر باشد، اما در بلندمدت از خرابی‌های بعدی و آسیب به سایر اجزای خودرو جلوگیری می‌کند. خوشبختانه، برخی از خودروها دارای پمپ بنزین با مغزی (موتور الکتریکی) قابل تعویض هستند که می‌تواند هزینه تعمیرات را کاهش دهد.
تعمیر پمپ بنزین پراید
در برخی موارد، اگر آسیب به پمپ بنزین پراید شدید نباشد، امکان تعمیر آن وجود دارد. این فرآیند می‌تواند شامل:
- تعویض قطعات معیوب مانند کلکتور و صافی داخلی
- بررسی و رفع مشکلات برقی پمپ
- شستشوی اجزای داخلی برای بهبود عملکرد
با این حال، باید توجه داشت که تعمیر پمپ بنزین پراید معمولا یک راهکار موقتی است و شاید مشکل اصلی را به طور کامل برطرف نکند. بنابراین، این گزینه فقط برای مواقعی توصیه می‌شود که تعویض پمپ امکان‌پذیر نباشد.
شستشوی سیستم سوخت
با گذشت زمان، رسوبات و آلودگی‌های موجود در سوخت می‌توانند باعث کاهش راندمان موتور و انسداد مسیر سوخت‌رسانی شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، شستشوی سیستم سوخت ضروری است.
توصیه می‌شود هر ۵۰ هزار کیلومتر، انژکتورها را شستشو دهید. همین‌طور باک بنزین را در تعمیرگاه کاملا تمیز کنید.
مزایای شستشوی سیستم سوخت
- جلوگیری از گرفتگی انژکتورها و پمپ بنزین
- بهبود عملکرد و قدرت موتور
- کاهش مصرف سوخت
- جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به سیستم سوخت‌رسانی
تعمیر و نگهداری منظم
برای افزایش عمر پمپ بنزین و جلوگیری از مشکلات بعدی، تعمیر و نگهداری منظم سیستم سوخت توصیه می‌شود.
- بررسی‌های دوره‌ای سیستم سوخت
- تعویض به‌موقع فیلتر بنزین
- استفاده از بنزین باکیفیت
- اطمینان از سلامت سیم‌کشی و اتصالات برقی پمپ
قیمت پمپ بنزین پراید
پمپ بنزین پراید هم مثل پمپ بنزین دیگر خودروها توسط سازندگان مختلف تولید می‌شود و برندها و نشانهای گوناگونی دارد که باعث تفاوت در قیمت آنها می‌شود. همچنین عوامل دیگری مثل مقدار گارانتی و ضمانت نیز باعث ایجاد اختلاف قیمت پمپ بنزین پراید می‌شود.
نتیجه گیری
پمپ بنزین پراید مثل پمپ بنزین در دیگر خودروها، کارکرد و اهمیت زیادی دارد. این قطعه مسئول رساندن سوخت از باک بنزین به موتور است و وجود هرگونه عیب و ایراد در آن می‌تواند در کارکرد پیشرانه، اثر ملموسی داشته باشد. به همین دلیل، رعایت مسائل ساده و نگهداری از آن، هم احتمال خرابی پمپ بنزین را کم می‌کند و هم هزینه‌های بعدی را کاهش می‌دهد.
مغزی پمپ بنزین پراید با بسیاری از پمپ بنزین در دیگر خودروها مشترک و مشابه است و به همین دلیل هم می‌توان آن را در دیگر خودروها نیز استفاده کرد.
سوال های متداول
با روشن شدن چراغ بنزین، چند کیلومتر می‌توان طی کرد؟
این مقدار بستگی به نوع خودرو دارد. با روشن‌شدن چراغ بنزین در خودروهای مختلف، حدود ۴ تا ۱۲ لیتر بنزین هنوز در باک خودرو وجود دارد که می‌تواند پیمایش ۳۰ تا ۱۲۰ کیلومتری به خودرو بدهد. برای مثال با روشن شدن چراغ بنزین در پراید می‌توان ۱۲۰ کیلومتر، سمند ۸۹ کیلومتر، پژو 405 در حدود ۷۶ کیلومتر، ال۹۰ در حدود ۱۰۸ کیلومتر و مزدا ۳ در حدود ۱۰۰ کیلومتر رانندگی کرد.
آیا روشن شدن چراغ بنزین باعث آسیب‌دیدگی موتور می‌شود؟
روشن شدن چراغ بنزین به معنی نزدیک‌شدن به اتمام بنزین در باک خودرو است. وقتی سطح بنزین در باک سوخت بسیار پایین می‌آید، ناخالصی‌ها و آلودگی‌های کف باک بنزین توسط پمپ بنزین بیشتر مکیده شده و باعث گرفتگی فیلتر پمپ بنزین و فیلترهای سوخت بعدی می‌شود. حتی مقداری از این آلودگی‌ها از فیلترها نیز رد شده و وارد مدار سوخت‌رسانی می‌شوند و ممکن است باعث گرفتگی انژکتورها و مجاری بسیار نازک کاربراتور شود.
اتمام بنزین در باک به پمپ بنزین آسیب می‌رساند؟
پمپ بنزین با کمک بنزینی که از آن عبور می‌کند، خنک می‌شود. اتمام بنزین می‌تواند به‌مرور باعث گرم‌شدن پمپ بنزین و در نهایت نیم‌سوز شدن و سوختن آن شود.
امتیاز نصب پمپ بنزین در داخل باک خودرو چیست؟
نصب پمپ بنزین در داخل باک خودرو باعث می‌شود تا پمپ بنزین، همیشه در بنزین قرار داشته باشد که نیاز به فشار کمتری برای پمپاژ بنزین از باک بنزین خواهد داشت. همچنین صدای کارکرد آن نیز بسیار کمتر به گوش خواهد رسید. ضمن اینکه وجود پمپ بنزین در داخل باک، باعث خنک‌کاری بیشتر پمپ بنزین نیز خواهد شد.
آیا مغزی پمپ بنزین پراید با دیگر خودروها مشترک است؟
بسیاری از خودروهای موجود در بازار کشور، مغزی پمپ بنزین شبیه به مغزی پمپ بنزین پراید دارند. این شباهت باعث شده است تا بتوان از مغزی پمپ بنزین پراید برای آنها نیز استفاده کرد. البته باید در نظر داشت که میزان فشار لازم برای پیشرانه نیز باید توسط مغزی پمپ بنزین غیراصلی تامین شود.
نویسنده: علیرضا داودی
