راهنمای جعبه فیوز پراید (صبا، ۱۳۱، ۱۳۲، انژکتوری)

پراید یکی از پرتیراژترین خودروهای تاریخ کشورمان است و به همین دلیل، دانستن مسائل فنی ساده در مورد آن برای تمام دارندگان این خودرو الزامی است. جعبه فیوز یکی از مهم‌ترین قسمت‌های سیم‌کشی خودرو است که بنا به دلایل مختلفی می‌تواند دچار مشکلاتی شود که سوختن فیوز، ساده‌ترین و البته رایج‌ترین آنهاست. یک اتصال کوتاه یا اشتباه، باعث سوختن فیوز یک بخش و قسمت از خودرو را از کار می‌اندازد. به همین دلیل، اطلاع از چگونگی فیوزها، محل قرارگیری آنها و نکاتی درباره جعبه فیوز پراید می‌تواند مفید باشد.

جعبه فیوز پراید کجاست؟

جعبه فیوز پراید یکی از اجزای مهم سیستم برقی این خودرو است که وظیفه محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر اضافه‌بار یا اتصال کوتاه را بر عهده دارد. در صورتی که یکی از قطعات برقی پراید مانند چراغ‌ها، برف‌پاک‌کن یا رادیو از کار بیفتد، بررسی جعبه فیوز می‌تواند اولین قدم برای عیب‌یابی باشد. اما سؤال اصلی این است: جعبه فیوز پراید کجاست؟

در خودروهای پراید، جعبه فیوز اصلی معمولا در دو مکان قرار دارد. اولین و مهم‌ترین جعبه فیوز در داخل کابین خودرو، زیر داشبورد و سمت چپ راننده (نزدیک فرمان) واقع شده است. برای دسترسی به آن، کافی است درپوش پلاستیکی کوچکی که در این قسمت قرار دارد را باز کنید. این درپوش به‌راحتی با دست یا با کمی فشار جدا می‌شود و پس از باز کردن آن، فیوزهای مختلف را خواهید دید که هر کدام به بخشی از سیستم برقی خودرو متصل هستند. برای شناسایی وظیفه هر فیوز، معمولاً یک راهنمای کوچک روی درپوش یا در دفترچه راهنمای خودرو وجود دارد.

علاوه بر جعبه فیوز داخل کابین، یک جعبه فیوز دیگر نیز در محفظه موتور پراید قرار دارد. این جعبه اغلب نزدیک باتری و در سمت راست موتور (از دید راننده) واقع شده است. این بخش شامل فیوزهای مربوط به اجزای اصلی مانند موتور، سیستم خنک‌کننده و گاهی پمپ بنزین است. برای دسترسی به آن، باید کاپوت را باز کرده و درپوش جعبه فیوز را بردارید.

در نهایت، اگر قصد تعویض فیوز یا بررسی آن را دارید، حتما از خاموش بودن خودرو مطمئن شوید و از ابزار مناسب مانند انبردست کوچک استفاده کنید تا به فیوزها آسیب نرسد. با دانستن مکان جعبه فیوز پراید، عیب‌یابی مشکلات برقی خودرو آسان‌تر خواهد شد.

راهنمای نقشه فیوزهای پراید

در بعضی از جعبه فیوزها، کنار هر فیوز، اسم دستگاه و سیستمی را که توسط فیوز مراقبت می‌شود، می‌توان دید. در برخی از مواقع این اسم به‌صورت مخفف نوشته می‌شود.

اما در بعضی از جعبه فیوزها، اسم سیستم مربوطه نوشته نمی‌شود و مشخصات فیوزها را می‌توان روی درِ جعبه فیوز پیدا کرد.

اما در بعضی از خودروها نیز، اسم فیوز و مشخصات آن را نمی‌توان دید که لازم است تا از دفترچه راهنمای خودرو و کتابچه‌ها استفاده کنیم.

همچنین در بعضی از مواقع، یک فیوز برای مراقبت بیش از یک بخش به کار می‌رود و به همین دلیل باید به جعبه فیوز پراید، تسلط کافی داشت تا بتوان فیوز مورد نظر را پیدا کرد.

سه فیوز اصلی پراید

خودروها ممکن است دارای چندین جعبه فیوز باشند. این وضعیت را می‌توان در خودروهای مختلف دید. برای مثال فیوز بخش‌هایی مثل روشنایی خودرو، بخاری و کولر خودرو، برف‌پاک‌کن و… در یک جعبه فیوز قرار می‌گیرند و بخش‌های موتوری و اصلی خودرو مثل موتور، پمپ بنزین، رله‌های مختلف، فیوز بخش‌های کنترلی خودرو و مواردی از این دست در جعبه فیوز دیگر قرار دارند.

پراید نیز به غیر از جعبه فیوز اصلی، دارای سه فیوز اصلی است که به نوعی برق اصلی خودرو را زیر نظر دارند. این سه فیوز به نام فیوزهای کنار باتری، فیوزهای داخل موتور، یا سه فیوز اصلی معرفی می‌شوند.

فیوز MAIN به عنوان فیوز برق اصلی خودرو پراید است که با سوختن آن، خودرو استارت نمی‌خورد و برق پشت آمپر نیز قطع می‌شود.

فیوز دیگر به نام EGI است که مربوط به سیستم سوخت‌رسانی می‌شود. با سوختن این فیوز، پمپ بنزین و انژکتورها از کار می‌افتند.

فیوز HEAD نیز برای چراغ‌های جلو خودرو است. چراغ‌های جلو در هر خودرویی به خاطر توان بالایی که دارند، یکی از اصلی‌ترین مصرف‌کننده‌های برق خودرو هستند و به همین دلیل در خودرو پراید برای آنها از این نوع فیوز استفاده شده است.

پیداکردن فیوز سوخته در جعبه فیوز پراید

پیداکردن فیوز سوخته در جعبه فیوز به روش‌های مختلفی قابل انجام است. وقتی یک بخش و یک سیستم از خودرو از کار می‌افتد، با دانستن جا و مکان فیوز می‌توان مستقیم و به‌راحتی به سراغ آن رفت و سلامت فیوز را بررسی کرد. اما اگر جا و مکان فیوز مربوطه را ندانیم، می‌توان به روش‌های مختلفی، فیوز سوخته را پیدا کرد.

یکی از بهترین و ایمن‌ترین روش‌ها، استفاده از مولتی‌متر است که می‌توان با قراردادن آن در وضعیت buzzer (بازر)، فیوز قطع‌شده و سوخته را پیدا کرد.

روش ساده و ایمن دیگر، خروج تک‌به‌تک فیوزها و چک‌کردن آنهاست. این کار زمان زیادتری می‌برد؛ اما تمام فیوزها چک شده و از خرابی‌های آینده فیوزها نیز مطلع می‌شوید.

روش دیگر استفاده از چراغ تست است. چراغ تست به عنوان یک مصرف‌کننده عمل می‌کند و در صورت سوخته‌بودن یک فیوز، به دلیل عدم تشکیل مدار، چراغ نیز روشن نمی‌شود.

روش استفاده از سیم برای اتصال دو سر پایه فیوز، یک روش غیر ایمن است و فقط باید در مواقعی که مجبور هستید، از آن استفاده کنید. دو سر یک سیم را به دو سر تک‌تک فیوزها می‌زنید. در این وضعیت فیوز سوخته نیز دوباره وصل می‌شود و قسمتی که در اثر سوختن فیوز ازکارافتاده بود، دوباره متصل می‌شود.

رنگ‌بندی فیوزها در جعبه فیوز پراید

نمی‌توان به‌طور قطع گفت که استاندارد رنگ‌بندی فیوزها در تمام شرکت‌ها رعایت می‌شود. اما با این حال، بسیاری از تولیدکنندگان فیوزها، این استانداردها را رعایت می‌کنند.

نکاتی در رابطه با فیوزها در جعبه فیوز پراید

• از قراردادن سیم به جای فیوز تا حد امکان خودداری کنید. چرا که ظرفیت و تحمل مقدار آمپری که سیم می‌تواند داشته باشد، مشخص نیست و همین قضیه ممکن است باعث آسیب‌دیدگی مدارها و حتی آتش‌سوزی شود.
• همیشه چندین فیوز با ظرفیت‌های مختلف در خودرو داشته باشید.
• در صورتی که فیوز دستگاه مهمی از خودرو سوخت و فیوز یدکی نداشتید، می‌توان از فیوز بخش‌های کم‌استفاده‌تر مثل فندک، گرم‌کن شیشه عقب، چراغ‌های مه‌شکن و… به‌صورت اضطراری استفاده کرد.
• گاهی مواقع سولفاته کردن پایه فیوزها نیز ممکن است در کارکرد آنها اختلال ایجاد کند. بررسی این موضوع نیز باید مدنظر شما قرار داشته باشد.
• در صورتی که فیوزی با ظرفیت مناسب نداشته باشید، از فیوز ضعیف‌تر برای آن می‌توان استفاده کرد؛ اما استفاده از فیوز قوی‌تر ممکن است باعث آسیب‌دیدگی مدارهای برقی خودرو شود.
• در صورت اضافه‌کردن یک وسیله یا دستگاه به خودرو مثل چراغ‌های اضافه، سیستم صوتی، شارژر و مبدل‌ها و… حتما از فیوز در سر راه آنها استفاده کنید.

نتیجه گیری

برق خودرو، خصوصا در خودروهای امروزی یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین بخش‌ها به شمار می‌آید که دست‌کاری غیراصولی در آن می‌تواند به راحتی باعث آسیب‌دیدگی بخش‌های حساس خودرو و حتی آتش‌سوزی شود. به‌طور کلی خودرو پراید یکی از ساده‌ترین خودروهای بازار محسوب می‌شود که جعبه فیوز آن نیز از سادگی خاصی برخوردار است. آشنایی با فیوزهای مختلف پراید و مقدار آمپر مجاز آنها می‌تواند در بسیاری از موارد، کارگشا و حلال مشکلات باشد. البته باید در نظر داشت که سوختن هر فیوز در خودرو، نشانه بروز و وجود یک عیب در مسیر سیم‌کشی آن هست و باید علت سوختن فیوز را پیدا کرد تا از خرابی‌های بیشتر و آسیب‌های شدید به بخش برقی خودرو جلوگیری شود.

سوال های متداول

آیا می‌توان از سیم به جای فیوز استفاده کرد؟

استفاده از سیم به جای فیوز، باعث برقراری جریان و به کار افتادن سیستم می‌شود. اما باید بدانیم که چون مقاومت و مقدار توانایی فیوز در برابر آمپر عبوری از سیم مشخص نیست، ضعیف‌تر بودن سیم از فیوز باعث سوختن مداوم آن می‌شود و قوی‌تر بودن سیم از فیوز مناسب نیز باعث آسیب به سیم‌کشی و بروز خطراتی مثل سوختن سیم و آتش‌سوزی خواهد شد.

در صورت نبودن فیوز با آمپر مناسب، بهتر است فیوز ضعیف‌تر استفاده شود یا قوی‌تر؟

استفاده از فیوز قوی‌تر، می‌تواند خطر آسیب‌دیدن دیگر بخش‌های سیم‌کشی و حتی آتش‌سوزی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل بهتر است تا از فیوز کمی ضعیف‌تر استفاده شده و در اولین فرصت، با فیوز استاندارد آن جایگزین شود.

آیا رنگ فیوزها معرف ظرفیت آنهاست؟

نمی‌توان گفت که ارتباط رنگ فیوزها و ظرفیت آنها به‌صورت استاندارد در همه جای دنیا و توسط همه تولیدکننده‌ها رعایت می‌شود. چرا که بسیاری از فیوزها در ظرفیت‌های مختلف با یک رنگ تولید می‌شوند. اما در بسیاری از شرکت‌های تولیدی، رنگ‌بندی فیوزها با ظرفیت آنها رعایت می‌شود. به همین دلیل بهتر است تا فقط به رنگ فیوزها بسنده نکرده و به ظرفیت نوشته‌شده روی فیوز نیز توجه کنید.

ظرفیت فیوز در کجای فیوز نوشته شده است؟

ظرفیت فیوز روی بدنه آن نوشته می‌شود. برای مثال وقتی روی فیوز نوشته شده 10A یعنی توانایی تحمل عبور جریانی تا ۱۰ آمپر را دارد و با عبور جریان بیشتر از ۱۰ آمپر، فیوز خواهد سوخت.

نویسنده: علیرضا داودی