پروتون جنتو (Gen2) و جک J3 دو محصول خانوادگی قدیمی موجود در بازار ایران به شمار می‌روند که در مقایسه با رقبا به تعداد نسبتا کم به کشور ما آمدند و آن‌طور که باید و شاید نتوانستند حضوری گسترده در ایران را تجربه کنند.
پروتون جنتو که نخستین مرتبه در سال ۲۰۰۴ توسط شرکت مالزیایی پروتون و با همکاری کمپانی معتبر لوتوس و میتسوبیشی ساخته شده بود، توسط شرکت زاگرس خودرو به صورت مونتاژی وارد بازار کشور شد.
در سوی دیگر میدان جک J3 سدان حضور دارد که اندکی پس از شروع عرضه نسخه هاچبک پا به میدان گذاشت و با استقبال بیشتری روبه‌رو شد. این خودرو در سال ۲۰۰۸ به بازار چین راه پیدا کرد و طی سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ توسط شرکت کرمان موتور مونتاژ شد.
مشخصات فنی
پروتون جن تو از یک موتور ۱.۶ لیتری ۴ سیلندر تنفس طبیعی نیرویی برابر ۱۱۰ اسب بخار (در دور موتور ۶۰۰۰) و گشتاوری معادل ۱۴۸ نیوتن.متر (در ۴۰۰۰ دور در دقیقه) دریافت می‌کند. این میزان نیرو توسط یک جعبه دنده دستی ۵ سرعته به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود.
شتاب صفر تا صد پروتون جنتو ۱۰.۵ – ۱۱ ثانیه برآورد شده است که در قیاس با حریفانی مثل رنو مگان ۱۶۰۰ و پژو ۲۰۶ تیپ ۵ قابل قبول به نظر می‌رسد. پروتون جنتو ۱۱۸۵ کیلوگرم وزن دارد و حداکثر سرعت آن ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت است. مصرف سوخت این ماشین لیفت بک به صورت ترکیبی حدود ۷.۲ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر ارزیابی شده است.
در سوی دیگر جک J3 به یک پیشرانه ۴ سیلندر تنفس طبیعی به حجم ۱۲۹۹ سی سی مجهز است. حداکثر قدرت و گشتاور این موتور کوچک ۹۳ اسب بخار (در ۶۰۰۰ دور در دقیقه) و ۱۱۴ نیوتن.متر (در ۴۵۰۰ دور در دقیقه) است که به واسطه یک جعبه دنده ۵ سرعته دستی به محور چرخ‌های جلو ارسال می‌شود. استفاده از چنین موتور نسبتا ضعیفی در یک اتومبیل ۱۱۰۰ کیلوگرمی سبب شده تا شتاب صفر تا صد خودرو چینی چندان مهیج نباشد. جک جی ۳ قادر است در ۱۶ ثانیه از حالت توقف به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد که نشان می‌دهد این ماشین چندان سریع نیست. حداکثر سرعت جک J3 نیز ۱۵۸ کیلومتر بر ساعت خواهد بود. نکته مثبت اینجاست که این خودرو ۵.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر بنزین مصرف می‌کند که نشان از کم مصرف بودن این سدان جمع‌وجور چینی دارد.
با توجه به آمار ارائه‌شده واضح است که جک J3 در بحث فنی و میزان چابکی حرف چندانی در برابر پروتون جنتو ندارد، اما مصرف سوخت کمتر آن باعث می‌شود تا از لحاظ اقتصادی کمی به‌صرفه‌تر باشد.
طراحی ظاهری
طراحی ظاهری پروتون جن2 از همان ابتدای عرضه و با توجه به ظاهر قدیمی‌تر رقبایی همچون مگان و زانتیا، مورد توجه مشتریان بازار بسیار کم‌تنوع ایران در آن زمان واقع شد. با این وجود به دلیل برند سازنده ناشناخته و شرکتی ناشناخته‌تر که عرضه این محصول را در ایران برعهده گرفته بود، این خودرو نسبتا جذاب لیفت‌بک چندان مورد استقبال گسترده قرار نگرفت.
طراحی ظاهری پروتون جنتو دارای حالتی آیرودینامیک است و طول کوتاه درب صندوق عقب آن در قیاس با کشیدگی بخش جلو، فرمی جذاب و اسپرت برای این خودرو پدید آورده است. البته چراغ‌های کوچک جلو در قیاس با سایر بخش‌ها کمی ناهماهنگ به نظر می‌رسند. طراحی ساده سپر و جلوپنجره نیز گرچه انتقاد خاصی را متوجه خود نمی‌کند، اما اگر با حالتی اسپرت‌تر در کنار چراغ‌هایی کشیده و بزرگ‌تر قرار می‌گرفتند، چهره پروتون جنتو را از این حالت خنثی به سوی یک طرح تهاجمی و جوان‌پسندتر سوق می‌دادند.
به‌طور کل طراحی بیرونی پروتون جنتو علی‌رغم برخی ناهماهنگی‌ها به‌ویژه در قسمت جلو، در زمان عرضه برای مشتریان ایرانی که حق انتخاب چندانی نداشتند، بسیار مهیج و خاص به نظر می‌رسید، اما امروزه با وجود رقبای متعدد و مدرن‌تر، جذابیت بصری جنتو تا حدود زیادی از بین رفته است.
در سوی مقابل طراحی بدنه جک J3 در قیاس با پروتون جنتو محافظه‌کارانه‌تر به نظر می‌رسد. حالت اخم‌آلود چراغ‌های جلو به علاوه طراحی مناسب سپر و جلوپنجره، چهره‌ای نسبتا خشن را از این سدان کوچک چینی به نمایش گذاشته است. به‌علاوه تعدادی خطوط برجسته روی درب کاپوت و نمای جانبی استفاده شده تا سادگی این بخش‌ها در حد امکان کم شود. در نمای پشت نیز از چراغ‌های بزرگ استفاده شده است و به نظر می‌رسد مقدار زیادی از فضایی را که می‌توانست به درب صندوق عقب اختصاص یابد، تسخیر کرده‌اند. با این حال به عنوان یک سدان جمع‌وجور ارزان‌قیمت، طراحی ظاهری جک جی ۳ در مدل سدان پروتون قابل قبول از آب در آمده است، اما جذابیت و هیجان طراحی ظاهری جنتو را ندارد.
طراحی داخلی
درون کابین پروتون جنتو شاهد نوعی طراحی متمایز و تقریبا خاص، به‌ویژه در ناحیه داشبورد هستیم که تا آن زمان در کمتر خودرویی دیده شده بود و جلوه‌ای اسپرت و نسبتا مجلل را ارایه می‌داد. حالت خاص کنسول میانی به‌ویژه در بخش پایین که حاوی سه کلید گردان در یک ستون است، انسان را به یاد اتومبیل‌های سوپر اسپرت می‌اندازد. حضور ساعت آنالوگ در بالای داشبورد نیز یادآور کابین محصولات لوکس پورشه است.
پلاستیک خشک همه قسمت‌های داشبورد و تودری‌ها را فرا گرفته است و خیلی باکیفیت و مرغوب احساس نمی‌شود. فضای کابین هم برای حضور ۴ تا ۵ نفر سرنشین بزرگسال مناسب به نظر می‌رسد، اما در قسمت عقب کمی محدودیت فضای سر وجود دارد. گنجایش صندوق عقب پروتون جنتو ۴۶۰ لیتر است که برای رفع نیازهای یک خانواده ۴ تا ۵ نفره در مسافرت کافی است.
طراحی داخلی جک J3 در مقایسه با پروتون جنتو تا حدودی خانوادگی‌تر جلوه می‌کند. در این بخش همچون نمای بیرونی خودرو شاهد طراحی ساده و در عین حال همه‌پسندتری هستیم.
البته طرح غربیلک فرمان ۴ شاخه به هیچ وجه زیبا دیده نمی‌شود و نسبت به سایر نقاط از زیبایی کمتری برخوردار است و چندان جذاب و خوشایند نیست. سایر بخش‌ها نظیر: داشبورد، پنل کیلومترشمار و تودری‌ها از طراحی قابل قبولی برخوردار است و می‌تواند رضایت خاطر عمده مشتریان ایرانی را که به دنبال یک سدان دست دوم اقتصادی هستند، به خود جلب کند.
مواد به‌کاررفته در ساخت داشبورد و رودری‌ها نیز از نوع پلاستیک خشک است و از لحاظ کیفیت تفاوت چندانی با پروتون جنتو ندارد. فضای کابین جک J3 برای حضور ۴ سرنشین بزرگسال مناسب است، اما به دلیل فاصله محوری کمتر در قیاس با پروتون جنتو، محدودیت‌های بیشتری را از لحاظ فضای پا به سرنشینان خود تحمیل خواهد کرد و در کل نسبت به رقیب مالزیایی فضای کمتری را در اختیار سرنشینان می‌گذارد. ظرفیت صندوق عقب جک J3 سدان تقریبا برابر پروتون جنتو است و می‌تواند اسباب و وسایل مورد نیاز برای سفر یک خانواده چهار تا پنج نفره را درون خود جای دهد.
آپشن‌ها و امکانات پروتون جنتو و جک J3 چندان متنوع نیست. در این میان مهم‌ترین تجهیزات جنتو به کیسه هوای راننده و سرنشین، سیستم صوتی پخش سی‌دی، دکمه‌های کنترل روی فرمان، ترمز ضد قفل (ABS) و توزیع نیروی ترمز (EBD) محدود می‌شود. از سوی دیگر جک J3 نیز به تجهیزاتی همچون سنسور پارک عقب، ترمز ABS و EBD، سیستم صوتی با ۶ اسپیکر، پورت USB، دو عدد کیسه هوا، کمربند ایمنی پیش‌کشنده و آینه‌های جانبی با تنظیم برقی مجهز شده است.
با توجه به امکانات موجود در پروتون جنتو و جک J3 نمی‌توان برتری محسوسی را برای هیچ یک نسبت به دیگری در نظر گرفت.
پروتون جنتو یا جک J3
در پایان مقایسه پروتون جنتو و جک J3 می‌توان این‌طور نتیجه‌گیری کرد که ماشین جنتو به دلیل برخورداری از پیشرانه قدرتمندتر، طراحی اسپرت‌تر، فضای داخلی جادارتر و البته ایمنی بیشتر می‌تواند برنده رقابت با جک جی ۳ باشد.
با این وجود ظاهر متعادل‌تر و خدمات پس از فروش گسترده‌تر کرمان موتور باعث می‌شود تا جک J3 در بازار ایران ارزش خرید کمی بالاتری از پروتون جنتو داشته باشد. مصرف سوخت کمتر جک J3 نیز از لحاظ اقتصادی و محیط زیستی بهره بیشتری را نصیب مالک خودرو خواهد کرد.
نویسنده: حسین باباپور
