فهرست مطالب
سدان سمند از ساختههای ایکو (IKCO / ایران خودرو) که قرار بود جانشین پیکان و پرچمدار لقب خودروی ملی باشد، اگرچه هیچ وقت از کیفیت تولید و توان فنی کافی برخوردار نبود، اما به دلیل داشتن قیمت مناسب توانست به یک خودرو فراگیر و پرفروش (اما نه در حد و اندازه پیکان یا پراید) بدل شود.
آخرین تیپهای تولیدی از خانواده سمند را دو تیپ SE و تیپ برتر LX تشکیل میدهند. اگر در بازار دست دوم خودروهای تولید داخل و ارزانقیمت بازار کشور در جستوجوی یک خودرو روزمره خانوادگی هستید، شاید این پرسش برای شما مطرح شود که تمایز این دو تیپ دقیقا در چه نکاتی خلاصه شده است.
در ابتدای دهه ۱۳۸۰ شمسی، ایران خودرو پس از سالها تحقیق و توسعه، بالاخره پرده از محصولی جدید برداشت که در سال ۱۳۸۱ و با نام سمند به بازار معرفی شد. سمند در زبان پارسی نام گونهای از اسب به رنگ طلایی یا زرد است که در زیرگروه نژاد اسب ترکمن قرار گرفته و به عبارتی دیگر، گرانقیمتترین نمونه از اسب ترکمن را شکل میدهد.
سمند ایران خودرو قرار بود اولین خودروی ملی و جانشین مستقیم پیکان (ملقب به ارابه ایرانیان) باشد. اما خیلی زود مشخص شد که نهتنها از دیدگاه هزینههای تولید و قیمتگذاری نمیتواند جانشین پیکان باشد، بلکه از دیدگاه ساختاری و فنی هم ملی به حساب نمیآید.
پلتفرم سمند نسخهای تغییریافته از پلتفرم پژو ۴۰۵ بود که به دوران ژوراسیک اروپا تعلق داشت. در نتیجه جای تعجب ندارد که اولین پیشرانه عرضهشده بر آن یا همان XU7 نیز از ساختههای پژو انتخاب شود. همین فرمان را دنبال کنید خواهید دید که بیشتر متعلقات خودرو سمند برگرفته از صنعت خودروسازی فرانسه است و عملا وصلهای به نام خودرو ملی به آن نمیچسبد.
با این وجود رقابتی نبودن بازار خودرو ایران، قیمت قابل توجه خودروهای وارداتی و غیاب خودروهای چینی در آن دوران، گسترش سبد محصول خانواده سمند و شکلگیری گزینههای تغییریافته آن نظیر خانواده سورن و دنا در دهه ۹۰ را رقم زد. تولید خانواده سمند به دلیل جایگزینی با برادران تنی دیگر خود نظیر خانواده سورن و دنا (و گزینه جدیدتر تارا)، در نیمه سال ۱۴۰۱ پایان یافت.
مقایسه طراحی ظاهری سمند SE با سمند LX
اگر قرار باشد بسیار مختصر و مفید از تمایزهای سمند LX با SE بگوییم، باید گفت که تیپ LX نمونه بزکشده سمند SE است. پس در طراحی کلی خودرو به دنبال تحول و المانهای چشمگیر نباشید.
اولین نکته در تمایز میان این دو تیپ که به چشم میآید، استفاده از چراغهای عقب با گرافیک طراحی باریکتر در تیپ LX در مقایسه با SE است. به این ترتیب در تیپ LX سمند شاهد تناسبات طراحی بیشتر در بخش انتهایی هستیم، چرا که دیگر از آن چراغهای بسیار بزرگ بهکاررفته در عقب سمند SE خبری نیست.
سمند SE
برای درک سایر تفاوت ها، باید نگاهی بسیار تیزتر داشته باشید. در تیپ LX سمند شاهد استفاده از قاب آینههای جانبی متفاوت و کاملا همرنگ بدنه هستیم. پس تریم مشکیرنگ بهکاررفته بر روی قاب آینههای جانبی سمند SE در برخی نمونههای سمند LX وجود ندارد. همین موضوع نیز احساس انسجام بیشتری در نمای بیرونی خودرو ایجاد میکند. همچنین فراموش نکنیم که سمند LX در زیرسپر جلو با یک مهشکن همراه شده است که در سمند SE وجود نداشت.
نمای عقب سمند SE
یکی دیگر از المانهای ارائهشده در برخی نمونههای سمند LX، استفاده آن از ریمهای آلیاژی پرهای اسپرت بود که البته جز در مواردی، در بیشتر نمونهها ارائه نشد. این در حالی است که سمند SE تنها با ریم فولادی و قالپاقهای پلاستیکی به بازار عرضه شد. اما نکته جالب اینجا است که در اطلاعات و مشخصات فنی ارائهشده از سوی وبسایت رسمی ایکو، متریال تشکیلدهنده ریمهای عرضهشده در تیپهای مختلف سمند LX، فولادی عنوان شده است.
سمند LX
یکی دیگر از تفاوتهای مدل SE و LX سمند، جلوپنجره آنهاست. جلوپنجره سمند SE بهصورت دو بخش مجزای مشبک است، این طرح در سمند LX نیز دیده میشود، اما بعضی از نسخههای سمند ال ایکس به جلوپنجره بزرگ تماممشبک مجهز است.
نمای عقب سمند LX
مقایسه طراحی داخلی سمند SE با سمند LX
اگر به خاطر داشته باشید، در سری اول سمندهای عرضهشده به بازار که با نامهای X7 و LE شناخته میشد، داشبرد خودرو به رنگی مشکی بود. در تیپ SE داشبرد با رنگ بژ و تزئینات چوب مصنوعی به یک استاندارد بدل شد که با در نظر گرفتن زمان عرضه (از سال ۱۳۸۱)، با استانداردهای روز صنعت خودروسازی جهان هماهنگ بود. ترند استفاده از رنگ روشن در طراحی کابین خانواده سمند یکسان باقی ماند با این تفاوت جزئی که در تیپ LX شاهد عرضه یک تیپ رنگ روشن دیگر (ترکیب بژ و خاکستری) نیز بودیم.
تمایز مهم دیگر، تغییر در طراحی المانهای شکلدهنده نمایشگرهای آنالوگ کلاستر است که در سمند SE نمونه دو بعدی (مسطح) به رنگ ترکیبی مشکی-خاکستری ولی در تیپ LX با طراحی جذابتر دارای رینگ کرومی تزئیناتی، اعداد سفید با رنگ و ابعادی خواناتر و البته یک کامپیوتر سفری کوچک است.
کابین سمند lx
اگر از تفاوتهای قابل چشمپوشی و کوچک نظیر تغییر در طراحی غربیلک فرمان و طراحی سردنده بگذریم، باقی داستان در میان دو تیپ SE و LX سمند تمایز چشمگیری با یکدیگر ندارد. ازاینرو، وضعیت طراحی صندلی ردیف عقب در هر دو خودرو به گونهای است که تنها برای دو سرنشین راحت خواهد بود. در صورتی سه فرد بزرگسال بر روی صندلی عقب خانواده سمند بنشینند، دو نفر سمت راست و چپ به دلیل برجستگی قابل توجه در لبههای نشیمن صندلی، در وضعیتی قرار خواهند گرفت که ستون فقرات را بهشدت کج کرده و در مسافتهای کوتاه نیز موجب بروز کمردرد شدید خواهد شد.
کابین سمند se
با وجود داشتن ظرفیت صندوق قابل توجه ۵۰۰ لیتری (۳۵۰ لیتر در نمونه دوگانهسوز تیپ LX) و تناسب کاربری سمند برای خانوادهها، بسیار عجیب است که ایران خودرو هرگز درصدد رفع این ایراد در طراحی صندلی عقب برنیامد.
مقایسه مشخصات فنی سمند SE یا سمند LX
احتمالا تفاوتهای موجود در بخش مشخصات فنی، مهمترین فاکتور تعیینکننده برای مشتری بازار دست دوم یکی از دو خودرو سمند SE و سمند LX خواهد بود. عرضه سدان سمند از سوی ایران خودرو تنها با پیشرانه ۱.۸ لیتری ۸ سوپاپ XU7 پژو انجام گرفت. پیشرانهای که نهتنها هنوز هم در خط تولید ایران خودرو وجود دارد، بلکه نسخه بهبودیافته آن با نام XU7P نیز چندی پیش روانه بازار شد.
اما سمند LX تنوع بیشتری در بخش قوای محرکه شاهد بود. ازاینرو نهفقط پیشرانه XU7، بلکه پیشرانه ۱.۷ لیتر ۱۶ سوپاپ نسبتا نوین (برای آن دوران) با نام EF7 نیز به پیشرانههای منتخب سمند LX افزوده شد. این پیشرانه در هر دو نسخه بنزینی و دوگانهسوز (بنزین / گاز فشرده طبیعی یا CNG) برای سمند LX قابل سفارش بود.
پیشرانه EF7 که پیشرانه ملی نام گرفته بود، دقیقا همانند خودرو سمند با همکاری شرکتهای خارجی، مخصوصا FEV آلمان طراحی و تولید شد و به همین نیز واژه ملی چندان برازنده آن نبود. اما مهمترین مزیت این پیشرانه، استفاده از سرسیلندر پیشرفتهتر با طراحی دو میلسوپاپ (DOHC) بود که استفاده از ۴ سوپاپ برای هر سیلندر را مقدور ساخت.
با یکسان بودن گیربکس ۵ سرعت BE پژو در این دو تیپ از سمند، استفاده از پیشرانه EF7 با وجود داشتن ۱۰۰ سیسی حجم کمتر در مقایسه با موتور XU7 به دلیل استفاده از سیستم ۱۶ سوپاپ، تنفس بهتری داشت و دستیابی به دور موتور بالاتر برای آن سادهتر بود. بهبود تنفس موجب بهبود بازده شد و در نتیجه توان و گشتاور تولیدی این پیشرانه اندکی بیشتر از XU7 بود. همین مهم نیز موجب محبوبیت بیشتر پیشرانه EF7 در مقایسه با XU7 شد، هرچند که هر دو پیشرانه از دیدگاه فنی با ایرادها و مشکلات رایج خود همراه هستند.
با این حال استفاده از پیشرانه پیشرفتهتر و جدید EF7 برای سمند LX، بهبود حدود یک ثانیهای در شتابگیری اولیه و همچنین کاهش نزدیک به یک لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر در مصرف سوخت متوسط را به همراه داشت که هرچند جزئی جلوه میکند، اما برای خودرویی ارزانقیمت و خانوادگی، اهمیت بسیار زیادی دارد.
در بازارهای صادراتی، سمند LX با پیشرانه مشترک با تیپ ۵ پژو ۲۰۶، یعنی پیشرانه ۱.۶ لیتری TU5 نیز به تولید رسید. اما تعداد بسیار انگشتشمار از آن در بازار ایران وجود دارند که گزینههایی نادر و جالب توجه به حساب میآیند.
به منظور ایجاد وجه تمایز بیشتر میان این دو خودرو و همچنین محبوبیت بالاتر پیشرانه EF7 در مقایسه با XU7، پیشرانه سمند LX در جدول مشخصات فنی از نمونه بنزینی EF7 انتخاب شده است.
مشخصات کلی
| سمند SE | سمند LX | |
| نوع موتور خودرو | خطی بنزینی | خطی بنزینی |
| حجم موتور | ۱.۸ | ۱.۷ |
| سیلندر / سوپاپ | ۴ / ۸ | ۴ / ۱۶ |
| تنفس موتور | طبیعی | طبیعی |
| قدرت | ۱۰۰ اسب بخار | ۱۱۳ اسب بخار |
| گشتاور | ۱۵۳ نیوتن.متر | ۱۵۵ نیوتن.متر |
| گیربکس | ۵ سرعته دستی | ۵ سرعته دستی |
| محور محرک | متحرک جلو | متحرک جلو |
| شتاب | ۱۳.۱ ثانیه | ۱۲ ثانیه |
| سرعت | ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت | ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت |
| مصرف سوخت | ۸.۳۴ لیتر در صد کیلومتر | ۷.۵۴ لیتر در صد کیلومتر |
| استاندارد آلایندگی | یورو ۴ | یورو ۴ |
| فرمان | هیدرولیکی | هیدرولیکی |
| بدنه | سدان جمع و جور | سدان جمع و جور |
| نوع رینگ | فولادی | فولادی |
ابعاد و ظرفیت ها
| سمند SE | سمند LX | |
| طول | ۴۵۰۲ میلیمتر | ۴۵۰۲ میلیمتر |
| عرض | ۱۷۲۰ میلیمتر | ۱۷۲۰ میلیمتر |
| ارتفاع | ۱۴۶۰ میلیمتر | ۱۴۶۰ میلیمتر |
| فاصله محورها | ۲۶۷۱ میلیمتر | ۲۶۷۱ میلیمتر |
| وزن خالص | ۱۲۲۰ کیلوگرم | ۱۳۴۴ کیلوگرم |
| تعداد سرنشین | ۵ نفر | ۵ نفر |
| ظرفیت صندوق عقب | ۵۰۰ لیتر | ۵۰۰ لیتر |
| حجم مخزن سوخت | ۶۶ لیتر | ۶۶ لیتر |
| قطر رینگ | ۱۵ اینچ | ۱۵ اینچ |
مقایسه آپشن های سمند SE با سمند LX
خانواده سمند سدانهایی جمعوجور، اقتصادی، روزمره، ارزانقیمت و در تناسب با استانداردهای امروزی صنعت خودروسازی، بسیار پیش پا افتاده هستند. در نتیجه نمیتوان در زمینه امکانات رفاهی و ایمنی انتظار چندانی از آنها داشت.
به این ترتیب که ارائه دریچه ثابت خروجی سیستم تهویه مطبوع برای ردیف عقب برای آن دوران یک قابلیت درخور توجه به حساب میآمد. اما تریم داخلی را قطعات پلاستیکی در ترکیب با پوشش پارچهای تشکیل میداد و کیفیت مونتاژ چندان تعریفی نبود.
در سمند SE، صندلیهای جلو تنها بهصورت دستی تنظیم میشود. همچنین درهای عقب فاقد بالابر برقی شیشههای جانبی است. پوشش پارچهای رنگ روشن، ترمزهای کاسهای بر محور عقب، فرمان هیدرولیک، سیستم صوتی با قابلیت پخش CD و فایل صوتی فشرده (پسوند MP3) به همراه چهار بلندگو، دو کیسه ایمنی هوا، سیستم تهویه مطبوع دستی، ترمز ضد قفل و توزیع نیروی ترمز در هر دو تیپ مشترک است.
تیپ LX اما به عنوان یک گزینه برتر، با امکانات مضاعفی نظیر سنسور پارک عقب، صندلیهای جلو با قابلیت تنظیم پشتی به صورت برقی، تنظیم برقی آینههای جانبی، مهشکنهای جلو، صندوقپران برقی و ریمهای آلیاژی (در برخی تیپها) روانه بازار شد که طبیعتا محبوبیت بیشتری در میان مشتریان به همراه داشت.
طبیعتا به دلیل تعلق این دو تیپ از خانواده سمند به سالهای دور و پیش از اجباری شدن استانداردهای جدید ۸۵گانه خودروسازی ایران، خبری از ویژگیهای رایج امروزی نظیر سیستم مولتیمدیا به همراه نمایشگر و دوربین دنده عقب، کروز کنترل، کنترل کشش و پایداری، نظارت بر فشار باد تایرها، ورود و استارت بدون کلید، مسیریابی ماهوارهای، سیستم روشنایی در روز و… نیست.
| سمند SE | سمند LX | |
| کروز کنترل | – | – |
| کروز کنترل هوشمند | – | – |
| کنترل ایستایی در سربالایی | – | – |
| کنترل سرعت در سرازیری | – | – |
| سنسور جلو | – | – |
| سنسور عقب | – | دارد |
| سنسور باران | – | – |
| رادار تصادف جلو | – | – |
| رادار تصادف عقب | – | – |
| رادار تابلوخوان | – | – |
| ترمز ضدقفل | دارد | دارد |
| توزیع نیروی ترمز | دارد | دارد |
| دکمههای کنترلی فرمان | – | – |
| گرمکن فرمان | – | – |
| پدال شیفتر | – | – |
| نمایشگر اطلاعات و سرگرمی | – | – |
| سیستم صوتی | ۴ اسپیکر | ۴ اسپیکر |
| ناوبری | – | – |
| دوربین عقب | – | – |
| دوربین ۳۶۰ درجه | – | – |
| هداپ | – | – |
| کیسه هوا | ۲ عدد | ۲ عدد |
| ورود بدون کلید | – | – |
| استارت بدون کلید | – | – |
| تهویه اتوماتیک | – | – |
| صندلی برقی راننده | – | دارد (فقط تنظیم پشتی) |
| صندلی برقی سرنشین جلو | – | – |
| گرمکن صندلی جلو | – | – |
| سردکن صندلی جلو | – | – |
| ماساژور صندلی جلو | – | – |
| آینه بغل برقی | – | دارد |
| پانوراما | – | – |
| سانروف | – | – |
خرید سمند SE یا سمند LX
قیمت دو تیپ SE و LX از خانواده سمند با توجه به میزان کارکرد و سلامت ظاهری و فنی، در بازار دست دومهای کشور چیزی بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان است که در مقایسه با گزینه صفرکیلومتر خانواده پراید از شرکت سایپا، خودرویی راحتتر، جادارتر و دارای پرستیژ اجتماعی بهتر است.
اما باید در نظر داشته باشید که تیپ LX دیرتر روانه بازار شد و ازاینرو نمونههای کمکارکردتر آن در تعداد بالاتری در بازار یافت میشود. همچنین به دلیل داشتن اندک امکانات رفاهی بیشتر، در صورت یافتن نمونه سالم این خودرو قیمت آن میتواند تا مرز ۸۰۰ میلیون تومان نیز افزایش یابد.
پرسش اینجاست که آیا اختلافهای بزرگ (نظیر تفاوت در پیشرانه) یا تمایزهای جزئی در امکانات رفاهی تیپ LX، ارزش پرداخت رقم مضاعف در مقایسه با تیپ SE را دارد؟ پاسخ به این پرسش بدون تردید مثبت است.
نویسنده: شهاب انیسی
