فهرست مطالب
کنترل هر خودرو نیازمند فرمان پذیری مناسب و استاندارد است تا راننده بتواند در هر شرایطی عکس‌العمل مناسب را جهت جلوگیری از برخورد با موانع انجام دهد. رسیدن به این هدف ملزوماتی دارد که یکی از آنها میزان فرمان خودرو به صورت دقیق است. میزان فرمان یا همان تنظیم زوایای چرخ‌های خودرو نکاتی دارد که در ادامه به صورت مفصل به آنها اشاره می‌کنیم.
میزان فرمان خودرو چیست؟
میزان فرمان خودرو شامل تنظیم مکانیکی سیستم تعلیق خودرو است تا جهت و زاویه تماس لاستیک با سطح جاده را تحت تاثیر قرار دهد. تنظیم بهینه برای هر برند و مدل خودرو توسط سازنده تعیین می‌شود تا عملکرد و هندلینگ خودرو را در شرایط استاندارد نگه دارد. میزان فرمان همچنین بر ایمنی و میزان سایش لاستیک تأثیرگذار است؛ از این رو، بخش مهمی از سرویس‌های دوره‌ای خودرو محسوب می‌شود که باید در فواصل منظم انجام گیرد.
علاوه بر جنبه‌های ایمنی و هندلینگ، حفظ میزان فرمان صحیح می‌تواند عمر لاستیک‌ها را افزایش داده و میزان سایش آنها را کاهش دهد؛ که این موضوع باعث می‌شود بیشترین بهره‌وری اقتصادی را از لاستیک‌ها داشته باشید و همچنین مصرف سوخت را بهبود بخشد. داشتن میزان فرمان صحیح علاوه بر بهبود هندلینگ و فرمان‌پذیری خودرو، می‌تواند فاصله ترمزگیری را نیز در مقایسه با خودروهای دارای میزان فرمان نامناسب کاهش دهد.
هدف اصلی میزان فرمان خودرو
میزان فرمان ماشین مزایای متعددی دارد که به حفظ حرکت مستقیم و پایدار خودرو کمک می‌کند، از جمله:
سایش یکنواخت لاستیک‌ها
در صورت میزان نبودن فرمان ماشین ، ممکن است سایش لاستیک‌ها به‌صورت نامتقارن رخ دهد، زیرا لاستیک‌ها تماس یکنواختی با سطح جاده ندارند. این موضوع می‌تواند منجر به تعویض زودتر لاستیک‌ها شود که هزینه بالایی در پی خواهد داشت.
با انجام میزان فرمان صحیح، تماس لاستیک‌ها با سطح جاده بهبود یافته و عمر لاستیک افزایش می‌یابد و همچنین کشش خودرو در جاده‌های لغزنده بهتر می‌شود.
هندلینگ بهتر
چرخ‌های نامیزان می‌توانند مشکلاتی در فرمان‌پذیری ایجاد کنند؛ مانند کشیده شدن خودرو به سمت راست یا چپ. این موضوع نه‌تنها آزاردهنده، بلکه خطرناک است. میزان فرمان صحیح به کنترل بهتر و پایداری خودرو هنگام رانندگی کمک می‌کند و سفری ایمن و قابل پیش‌بینی را به‌ویژه در شرایط اضطراری یا مسیرهای ناهموار تضمین می‌کند.
بهبود بهره وری سوخت
همه ما دوست داریم در مصرف سوخت صرفه‌جویی کنیم، درست است؟ میزان فرمان صحیح می‌تواند به این امر کمک کند. چرخ‌های نامیزان موجب افزایش مقاومت و کشش اضافی می‌شوند که این موضوع باعث می‌شود موتور سخت‌تر کار کند و سوخت بیشتری برای حفظ سرعت مصرف کند. با تنظیم صحیح میزان فرمان خودرو، می‌توانید بهره‌وری سوخت خودرو را افزایش داده و در بلندمدت در هزینه‌های سوخت صرفه‌جویی کنید.
محافظت از سیستم تعلیق و فرمان
رانندگی با چرخ‌های نامیزان می‌تواند در طول زمان باعث فرسودگی یا حتی آسیب به سیستم تعلیق و فرمان خودرو شود.
رانندگی نرم تر و کاهش فشار بر راننده
هیچ‌چیز لذت‌بخش‌تر از رانندگی نرم و آرام روی جاده‌ای هموار نیست. میزان فرمان خودرو به صورت صحیح به کاهش مقاومت غلطیدن لاستیک‌ها و جذب ضربه‌های جاده کمک می‌کند و سفری راحت‌تر و دلپذیرتر را برای شما و سرنشینان فراهم می‌سازد.
چگونگی تنظیم فرمان خودرو
روش دستی برای تنظیم لاستیک‌های خودرو، استفاده از متر یا شاخص فلزی اندازه‌گیری است. مراحل انجام این کار به شرح زیر است:
صاف کردن فرمان خودرو
همان‌طور که مشخص است، هنگام انجام تنظیم زوایای لاستیک، فرمان خودرو باید در موقعیت کاملا مستقیم قرار داشته باشد. برای این کار می‌توانید خودرو را حدود سه متر حرکت دهید و سپس با استفاده از ترمز دستی، فرمان را در موقعیت مستقیم ثابت نگه دارید.
اندازه‌گیری چرخ‌های جلو با متر
در مرحله بعد، فاصله بین چرخ‌های جلوی خودرو را با متر اندازه‌گیری کنید.
اندازه‌گیری چرخ‌های عقب با متر
سپس فاصله چرخ‌های عقب را نیز اندازه‌گیری کنید. در این مرحله باید قسمت عقب چرخ‌های جلو را از سمت چپ به راست اندازه بگیرید. اطمینان حاصل کنید که هر دو چرخ نتیجه اندازه‌گیری یکسانی داشته باشند. این روش مشابه استفاده از نخ برای تنظیم زوایای چرخ است. دقت کنید که نتایج تنظیم بیش از ۱ تا ۵ میلی‌متر اختلاف نداشته باشد.
تنظیم فرمان ماشین به وسیله دستگاه
اولین مرحله در نحوه میزان فرمان خودرو، رانندگی آزمایشی با خودرو و ارزیابی وضعیت تنظیم سیستم تعلیق است. سپس مکانیک خودرو را بالا برده و آن را از زیر بررسی می‌کند. در صورتی که نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات تایر یا سیستم تعلیق باشد، این کارها پیش از آغاز تنظیم انجام خواهد شد. همچنین، مکانیک فشار باد تایرها را بررسی و در صورت لزوم تنظیم می‌کند و سپس خودرو را به دستگاه میزان فرمان متصل می‌کند.
پس از اتصال خودرو به دستگاه، مکانیک چهار زاویه اصلی شامل زاویه تو (Toe)، کمبر (Camber)، کستر (Caster) و تراست (Thrust) را اندازه‌گیری کرده و آنها را تنظیم می‌کند تا سیستم تعلیق به حالت استاندارد بازگردد.
- زاویه تو (Toe): زاویه‌ای است که در نمای از بالا، به میزان انحراف تایرها به سمت داخل یا خارج اشاره دارد. این زاویه نقش مهمی در یکنواختی سایش تایرها ایفا می‌کند.
- زاویه کمبر (Camber): زاویه عمودی تایرها در نمای روبرو است. این تنظیم، پایداری خودرو را به‌ویژه در سرعت‌های بالا تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- زاویه کستر (Caster): زاویه محور فرمان خودرو در نمای جانبی است که باعث می‌شود خودرو مطابق خواست راننده در مسیر مستقیم باقی بماند.
- زاویه تراست (Thrust): جهت‌گیری محور عقب نسبت به خط مرکزی خودرو را نشان می‌دهد. این زاویه تایید می‌کند که محور عقب با محور جلو موازی است و فاصله محورها در دو طرف خودرو برابر است. زاویه تراست بر ثبات هندلینگ و فرمان‌پذیری خودرو اثرگذار است.
پس از اندازه‌گیری و تنظیم این زوایا و پایان مراحل نحوه میزان فرمان خودرو ، مکانیک فرمان را مجددا به موقعیت مرکزی کالیبره می‌کند. در نهایت، یک رانندگی آزمایشی دیگر برای اطمینان از صحت تنظیم انجام می‌شود. به طور میانگین، تنظیم میزان فرمان خودرو در صورتی که نیازی به تعویض قطعات سیستم تعلیق نباشد، حدود ۶۰ تا ۹۰ دقیقه زمان خواهد برد.
انواع مختلف میزان فرمان
درک انواع مختلف میزان فرمان برای نگهداری مؤثر خودرو و دستیابی به عملکرد بهینه آن ضروری است.
میزان فرمان جلو (Front-End Alignment)
این نوع میزان فرمان صرفا بر تنظیم چرخ‌های جلو تمرکز دارد. این روش برای خودروهایی با سیستم تعلیق عقب غیرقابل تنظیم مناسب است و عمدتا مشکلات مربوط به محور جلو را برطرف می‌کند. تنظیم دقیق در این روش، به هم‌راستایی صحیح چرخها کمک کرده و موجب بهبود کنترل خودرو می‌شود.
میزان فرمان تراست (Thrust Alignment)
در این روش، ابتدا چرخ‌های جلو میزان می‌شوند و سپس هم‌راستایی آنها با چرخ‌های عقب به‌گونه‌ای انجام می‌شود که زاویه تراست اصلاح شود. میزان فرمان تراست برای رفع انحرافات جهت‌گیری خودرو هنگام حرکت اهمیت ویژه‌ای دارد. این روش به‌ویژه در اصلاح زاویه تراستی مؤثر است که توسط خط مرکزی محور عقب و بدنه خودرو تشکیل می‌شود.
میزان فرمان چهار چرخ
این روش یک رویکرد جامع است که شامل تنظیم هر چهار چرخ خودرو می‌شود. این نوع تنظیم به‌خصوص برای خودروهای مدرن با سیستم تعلیق مستقل مزایای قابل توجهی دارد، زیرا هم‌راستایی دقیق محورهای جلو و عقب را تضمین می‌کند و موجب سایش یکنواخت تایرها و پایداری کلی خودرو می‌شود.
مزایای میزان فرمان خودرو
یک سرویس تنظیم زاویه چرخ‌های شامل تنظیم زاویه‌هایی است که تایرهای خودرو با سطح جاده تماس پیدا می‌کنند. هر خودرو ویژگی‌های خاص خود را دارد و سازندگان خودرو دستورالعمل‌هایی درباره مشخصات تنظیم زاویه چرخ برای هر مدل ارائه می‌دهند.
با این حال، صرف‌نظر از خودرویی که می‌رانید، انجام سرویس میزان فرمان خودرو می‌تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد. در ادامه به پنج مزیت مهم تنظیم منظم زاویه چرخها اشاره می‌کنیم:
بهبود مصرف سوخت
زمانی که میزان فرمان خودرو مناسب نباشد، در واقع در مسیر حرکت با خودش مقابله می‌کند. برآورد شده است که مصرف سوخت می‌تواند تنها به دلیل تنظیم نامناسب زاویه چرخها تا ۱۰ درصد افزایش یابد. تصور کنید فقط با یک سرویس تنظیم به‌موقع، بتوانید هزینه سوخت خود را یک‌دهم کاهش دهید. این موضوع چندان دور از ذهن نیست و ممکن است شما بدون آنکه متوجه باشید، پول خود را برای سوخت اضافی هدر دهید. به ویژه در صورت گرانی بنزین، این موضوع می‌تواند خیلی روی هزینه‌های رانندگان ایرانی تاثیر بگذارد.
سواری نرم‌تر
وقتی چرخ‌های خودرو از تنظیم خارج شده باشند، این موضوع را هنگام رانندگی به‌وضوح احساس خواهید کرد. خودرو ممکن است به یک سمت کشیده شود، لرزش ایجاد کند و به طور کلی حس نرمی و روانی خود را از دست دهد. همان‌طور که گفته شد، چرخ‌های نامنظم با هم درگیر می‌شوند و حتی باعث کشش و اصطکاک بیشتر در حین رانندگی می‌شوند که مستقیماً به تجربه رانندگی شما منتقل می‌شود.
سرویس دوره‌ای میزان فرمان خودرو می‌تواند سواری نرم‌تر و دلپذیرتری را برای شما و سرنشینان فراهم کند.
افزایش عمر لاستیک‌ها
یکی دیگر از مشکلات ناشی از تنظیم نامناسب زاویه چرخها، سایش ناهمگون لاستیک‌ها است. کشش و درگیری چرخ‌های نامنظم باعث ایجاد الگوهای غیرعادی و ناهمگون سایش آج لاستیک می‌شود.
اگر لاستیک‌ها به شکل نامنظم ساییده شوند، شما مجبور خواهید بود آنها را زودتر از موعد تعویض کنید که این امر هزینه کلی مالکیت خودرو را افزایش می‌دهد و علاوه بر آن منجر به هدررفت موادی می‌شود که تولید و بازیافت آنها هزینه‌بر است.
کاهش ریسک تعمیرات پرهزینه
تنظیم نبودن میزان فرمان خودرو، می‌تواند فشار اضافی بر اجزای فرمان و سیستم تعلیق وارد کند. احتمالاً شما تغییرات محسوس در دینامیک رانندگی را احساس کرده و قبل از بروز آسیب جدی، اقدام به رفع مشکل خواهید کرد، اما شایان ذکر است که تنظیم منظم زاویه چرخها می‌تواند از بسیاری از تعمیرات پرهزینه آینده جلوگیری کند.
کاهش ریسک ایمنی
اگر صرفه‌جویی در هزینه سوخت، لاستیک و تعمیرات بلندمدت کافی نیست، باید به مهم‌ترین نکته نیز توجه کنید – رانندگی با چرخ‌های تنظیم نشده می‌تواند خطرناک باشد. خودروهایی با تنظیم نامناسب زاویه چرخ، چسبندگی مناسبی با سطح جاده نخواهند داشت و این موضوع می‌تواند به شدت بر نحوه کنترل خودرو تأثیر بگذارد.
همچنین، در شرایط نامساعد مانند یخ، برف، گل یا باران، این مشکل شدیدتر خواهد بود. خودروهایی که کنترل مناسبی ندارند، در معرض خطر بالاتر از دست دادن کنترل قرار دارند. با تنظیم مناسب زاویه چرخها و میزان فرمان ماشین این ریسک را به حداقل برسانید.
معایب میزان فرمان ماشین
تنظیم فرمان و بالانس کردن زاویه چرخها به خودی خود نه تنها هیچ ایرادی ندارد بلکه لازم و ضروری است. اما اگر این کار به درستی صورت نگیرد، تنظیم نادرست چرخها می‌تواند بر هندسه سیستم تعلیق تاثیر گذاشته و عملکرد کمک‌فنرها و اجزای تعلیق را تغییر دهد. تنظیم نامناسب چرخها ممکن است باعث شود این قطعات بیش از حد لازم کار کنند که به کاهش کارایی و احتمال آسیب به اجزای داخلی آنها و کاهش مانور دهی یا هندلینگ خودرو در مسیرهای مختلف منجر خواهد شد.
نحوه جلوگیری از خرابی میزان فرمان خودرو
برای جلوگیری از خرابی میزان فرمان و یا به حداقل رساندن از تنظیم خارج شدن زوایای چرخها می‌توان نکات زیر را رعایت کرد.
رانندگی با احتیاط
تا حد امکان از دست اندازها، جدولها و اشیاء موجود در جاده اجتناب کنید تا ضربات وارده به چرخها موجب خرابی میزان فرمان و از تنظیم خارج شدن زوایای تایرها نشود.
بازرسی منظم
بررسی تایرها و تراز بودن چرخها را در برنامه نگهداری پیشگیرانه خود قرار دهید. در صورتی که هرگونه لاستیک سابی غیر عادی به ویژه در نواحی کناری چرخها مشاهده کردید، حتماً به تعمیرگاه جهت میزان فرمان خودرو یا رفع سایر عیوب سیستم تعلیق مراجعه کنید.
مراقبت از تایرها
فشار باد تایرها را مطابق با توصیه‌های سازنده حفظ کرده و به طور منظم آنها را جابجا کنید
عواقب تنظیم نبودن فرمان ماشین
برهم‌خوردن میزان فرمان خودرو می‌تواند به‌مرور زمان بر اثر فرسودگی طبیعی یا ناگهانی، مثلا پس از برخورد با دست‌انداز یا جدول، رخ دهد.
کشیدن خودرو به یک سمت
فرض کنید در جاده‌ای صاف رانندگی می‌کنید و دست‌های خود را (البته در واقعیت این کار را انجام ندهید!) از روی فرمان برمی‌دارید. اگر خودرو به‌طور خودکار به یک سمت منحرف شود، این یکی از نشانه‌های رایج مشکل در تنظیم فرمان است. این موضوع اغلب به دلیل اختلال در زاویه کمبر (زاویه چرخ نسبت به سطح جاده) اتفاق می‌افتد. حتی اگر کشیدن خودرو بسیار خفیف باشد، نباید آن را نادیده گرفت؛ زیرا می‌تواند منجر به سایش غیر یکنواخت لاستیک‌ها و شرایط خطرناک‌تر رانندگی شود.
کج بودن فرمان در زمان حرکت مستقیم
اگر هنگام رانندگی در مسیر مستقیم، فرمان خودرو کمی به یک سمت متمایل به نظر برسد، احتمالاً چرخها به درستی تنظیم نشده‌اند. بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند به مرور زمان موجب سایش غیر یکنواخت لاستیک‌ها و کاهش کنترل خودرو شود. در حالت طبیعی، فرمان باید هنگام حرکت در مسیر صاف، کاملاً مستقیم قرار گیرد.
سایش غیر یکنواخت لاستیک‌ها
لاستیک‌های خودرو را بررسی کنید. آیا سطح آنها به طور یکنواخت ساییده می‌شود؟ تنظیم نبودن فرمان باعث وارد شدن فشار نامتعادل بر لاستیک‌ها شده و سایش غیر طبیعی ایجاد می‌کند. به عنوان مثال:
- سایش در لبه بیرونی نشان‌دهنده زاویه چرخ به داخل (Toe-in) یا کمبر مثبت است.
- سایش در لبه داخلی نشان‌دهنده Toe-out یا کمبر منفی است. این نوع سایش، عمر لاستیک‌ها را کاهش داده و خطر ترکیدن لاستیک، به‌ویژه در شرایط مرطوب را افزایش می‌دهد. بررسی منظم لاستیک‌ها برای تشخیص زودهنگام این مشکلات اهمیت زیادی دارد.
شل یا سرگردان بودن فرمان
آیا فرمان خودرو همانند گذشته دقیق و پاسخ‌گو نیست؟ احساس شلی یا سرگردانی فرمان اغلب نشانه میزان نبودن فرمان است که کنترل خودرو را دشوارتر می‌کند. همچنین ممکن است به اختلال در زاویه کستر مربوط باشد که بر پایداری خودرو تأثیرگذار است.
لرزش فرمان
لرزش فرمان ماشین معمولاً نشانه‌ای از وجود مشکل در چرخها یا میزان فرمان خودرو است. میزان نبودن فرمان خودرو و زاویه چرخها باعث توزیع نامتوازن فشار شده که به‌ویژه در سرعت‌های بالا به صورت لرزش در فرمان احساس می‌شود. در صورت مشاهده این لرزش‌ها، به‌ویژه در جاده‌های صاف، باید فوراً میزان فرمان بررسی شود. نادیده گرفتن این مشکل می‌تواند منجر به آسیب به لاستیک‌ها و سیستم تعلیق شود.
صدای جیغ لاستیک‌ها هنگام پیچیدن
اگر هنگام پیچیدن، صدای جیغ لاستیک‌ها را می‌شنوید، احتمالاً موضوع فراتر از رانندگی هیجانی است. میزان نبودن فرمان خودرو و زوایای چرخها باعث می‌شود لاستیک‌ها برخلاف یکدیگر عمل کنند و صدای جیغ تولید شود. این صدا علاوه بر آزاردهنده بودن، نشانه‌ای از فشار بیش از حد به لاستیک‌ها و کاهش عمر آنها است.
کاهش بازده مصرف سوخت
اگر اخیراً متوجه شده‌اید که دفعات مراجعه به پمپ بنزین بیشتر شده، احتمالاً دلیل آن میزان نبودن چرخها است. در این حالت چرخها به‌درستی حرکت نمی‌کنند و مقاومت بیشتری در حرکت ایجاد می‌شود. این مقاومت باعث می‌شود موتور سخت‌تر کار کند و سوخت بیشتری مصرف شود. تنظیم درست فرمان نه‌تنها عمر لاستیک‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود مصرف سوخت نیز کمک می‌کند.
کاهش پایداری و سختی در پیچیدن
اگر هنگام پیچیدن خودرو پاسخ مناسبی نمی‌دهد یا احساس ناپایداری در پیچ‌ها دارید، این نیز می‌تواند نشانه میزان نبودن فرمان باشد. تنظیم مناسب فرمان باعث می‌شود هر چهار چرخ هماهنگ عمل کنند و در غیر این صورت، کنترل خودرو هنگام پیچیدن سخت‌تر خواهد شد.
بازنگشتن فرمان به حالت مرکز پس از پیچیدن
فرمان باید پس از انجام پیچ به طور طبیعی به موقعیت مرکز بازگردد. اگر فرمان تمایلی به بازگشت ندارد، احتمالاً میزان فرمان نیاز به تنظیم دارد. این مشکل معمولاً به اختلال در زاویه کستر مربوط است که بر نحوه عملکرد فرمان تأثیر می‌گذارد.
مشکلات سیستم تعلیق
تنظیم نبودن فرمان می‌تواند به سیستم تعلیق نیز آسیب بزند. اگر صداهای جدید یا غیرعادی مانند جیرجیر یا تق‌تق از خودرو شنیده می‌شود، ممکن است ناشی از فشار اضافی بر اجزای تعلیق باشد. میزان نبودن فرمان می‌تواند فرسایش کمک‌فنرها، استرات‌ها و سایر قطعات سیستم تعلیق را تسریع کند و در صورت بی‌توجهی منجر به تعمیرات پرهزینه شود.
دلایل اختلال و به هم خوردن تنظیم فرمان
به هم خوردن تنظیم فرمان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که در ادامه برخی از آنها را بررسی می‌کنیم.
وقوع تصادفات شدید
هرگونه تصادفات شدید و یا بعضاً غیر شدید می‌تواند باعث اختلال در تنظیم زوایای چرخها و از دست رفتن میزان صحیح فرمان شود. جمع شدن بخشی از شاسی و کج شدن اجزای سیستم تعلیق، خرابی اجزای ثبیت کننده سیستم تعلیق نظیر انواع بوش‌ها، خرابی یا شکستگی فنر و کمک فنرها و… می‌تواند موجب از بین رفتن تنظیم زوایای چرخ هنگام تصادف شود.
رفتار نادرست در رانندگی
رانندگی غیر عادی و پرشتاب به ویژه هنگام عبور از پیچ‌ها یا گذر کردن از روی دست اندازها، اسپین کردن و ترمز دستی کشیدن بی‌مورد و به طور کلی عادت‌های نادرست رانندگی که موجب ایجاد فشار غیر عادی روی سیستم تعلیق و چرخها می‌شود، ممکن است تنظیم زوایای چرخها را به هم بزند و میزان فرمان خودرو را از بین ببرد.
عدم تنظیم صحیح از ابتدا
این احتمال نیز وجود دارد که خودرو در کارخانه و پیش از تحویل به مشتری، به درستی میزان فرمان نشده باشد که برای رفع این مشکل باید حتماً به متخصص جلوبندی مراجعه کرد تا میزان فرمان را به طور صحیح انجام دهد.
وجود موانع و ناهمواری‌ها در مسیر
اگر همواره در مسیرهایی جابجا می‌شوید که آسفالت مناسبی ندارد یا ناهمواری‌های آن بیش از حد به نظر می‌رسد، ضربات وارده از ناهمواری‌های سرد جاده فشار زیادی روی سیستم تعلیق و زوایای چرخها وارد می‌کند که در نهایت منجر به خرابی میزان فرمان خواهد شد.
خسارات در جلوبندی
هرگونه آسیب به سیستم جلوبندی می‌تواند موجب خارج شدن چرخها از زوایای مناسب شود چرا که اصولا کار تثبیت زوایای چرخها بر عهده اجزای سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو است بنابراین اگر به جلوبندی خودرو خسارت وارد شود، به احتمال قوی زوایای چرخها از تنظیم خارج شده و میزان فرمان به هم می‌خورد.
تاثیر میزان فرمان بر ایمنی خودرو
زمانی که چرخها از تنظیم خارج می‌شوند، چندین مشکل می‌تواند ایمنی خودرو را به خطر بیندازد. یکی از نگرانی‌های اصلی، کاهش توانایی کنترل خودرو است. برهم‌خوردگی زاویه چرخها می‌تواند باعث شود خودرو به یک سمت کشیده شود و حفظ مسیر مستقیم دشوار شود. این موضوع نه‌تنها نیازمند اصلاح مداوم مسیر توسط راننده است، بلکه باعث افزایش خستگی راننده و کاهش زمان واکنش در شرایط بحرانی می‌شود.
علاوه بر این، چرخ‌های ناهماهنگ موجب سایش ناهمگون تایرها می‌شوند. تایرهایی که به‌صورت ناهموار ساییده شده‌اند، چسبندگی کمتری با سطح جاده دارند، به‌ویژه در شرایط آب‌وهوایی نامساعد که خطر سر خوردن یا لغزش روی سطح خیس را افزایش می‌دهد. با گذشت زمان، این نوع سایش موجب نیاز به تعویض زودهنگام تایرها می‌شود و هزینه‌های اضافی به دنبال دارد.
تاثیر فرمان برقی بر میزان فرمان خودرو
در صورت استفاده از فرمان کمکی برقی ممکن است با وضعیتی مواجه شوید که در آن سیستم فرمان برقی، نیروی کمکی بیشتری در یک جهت نسبت به جهت دیگر اعمال می‌کند. به‌عنوان مثال، ممکن است چرخاندن فرمان به سمت راست آسان‌تر از چرخاندن آن به سمت چپ باشد. اگر تنظیم زاویه چرخها و میزان فرمان اصلاح شده باشد، این مشکل می‌تواند ناشی از نقص در حسگر زاویه فرمان باشد. برای رفع این مسئله، حسگر باید مجدداً کالیبره شود تا موقعیت صحیح خودرو را به ایسیو (ECU) گزارش دهد و ECU بتواند مقدار مناسب نیروی کمکی را اعمال کند.
نتیجه گیری
میزان فرمان خودرو می‌تواند از بسیاری ایرادات پنهان و مزمن نظیر لاستیک سابی جزیی، لرزش فرمان خودرو، هندلینگ ناپایدار و… جلوگیری کند. همچنین یکی از دلایل لرزش فرمان ماشین، چه فرمان برقی و چه فرمان هیدرولیک، هم به تنظیم نبودن زوایا چرخها برمی‌گردد. هنگام خرید ماشین دست دوم مطمئن شوید که جعبه فرمان خودرو ایراد نداشته و یا دستکاری ارتفاع خودرو صورت نگرفته است تا میزان فرمان ماشین به راحتی با مشکل مواجه نشود. بهتر است به صورت دوره‌ای نسبت به میزان فرمان خودرو توسط تعمیرکاران ماهر اقدام کنید تا با مشکلات ناشی از این مورد و خرابی زودهنگام تایرها مواجه نشوید.
نویسنده: حسین باباپور
سوالات متداول
- آیا همه خودروها میزان فرمان دارند؟
در صورت نیاز همه خودروها احتیاج به میزان فرمان و تنظیم زوایای چرخها دارند.
- آیا تعمیر میزان فرمان پیچیده است؟
این کار خیلی پیچیده نیست، اما نیاز به تخصص و تجربه دارد.
- آیا تنظیم مجدد میزان فرمان ضروری است؟
در صورت به هم خورد زوایای چرخها و خارج شدن از تنظیم، باید میزان فرمان مجدد انجام شود.
- آیا تغییر میزان فرمان تاثیری بر مصرف سوخت دارد؟
خارج شدن چرخها از زوایای استاندارد و بهم خوردن میزان فرمان می‌تواند روی مصرف سوخت تاثیر منفی بگذارد.
- آیا میزان فرمان بر رانندگی ایمن تأثیر می‌گذارد؟
بله، در صورت خرابی میزان فرمان ممکن است هندلینگ خودرو تحت تاثیر منفی قرار گیرد و چسبندگی چرخها کاهش یابد؛ در نتیجه احتمال انحراف خودرو و تصادف بالا می‌رود.
- آیا میزان فرمان بر روی عملکرد موتور تأثیر دارد؟
تنظیم نبودن زوایای چرخها می‌تواند به فشار کاری بیشتر روی موتور منجر شود.
- آیا تغییر میزان فرمان می‌تواند به افزایش قدرت موتور کمک کند؟
در صورتی تنظیم فرمان استاندارد، فشار روی موتور کمتر شده و کارکرد آن بهتر احساس می‌شود.
- آیا میزان فرمان برای همه راننده‌ها مناسب است؟
بله، به صورت دوره‌ای باید تمامی خودروها از لحاظ تنظیم زوایای چرخها و میزان فرمان چک شوند.
- آیا میزان فرمان باید به طور منظم تعمیر شود؟
بهتر است به صورت دوره‌ای میزان بودن زوایای چرخها کنترل شود تا اثرات منفی آن بر خودرو کاهش پیدا کند.
