محدودیت‌های واردات خودرو پس از انقلاب، فرصتی برای خودروسازان ژاپنی فراهم شد تا توانایی حضور در بازار ایران را بدست آورند و آن دوران خوشبختانه هنوز هیچ اثری از نام و رد پای کشور چین در صنعت خودروسازی جهانی مشاهده نمی‌شد. این مهم باعث شد ایرانیان با سرعت چشمگیر و البته از روی ناچاری، از خودروهای آمریکایی پیش از انقلاب به خودروهای جدید ژاپنی روی آورده و با توانایی‌های مختلف آن‌ها آشنا شوند.
تویوتا یکی از اولین خودروسازان ژاپنی بود که در دهه 1970 میلادی و برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، با رشد گسترده در صنعت خودروسازی مواجه شد و سعی در نفوذ در تک تک بازارهای فروش ممکن در سرتاسر جهان داشت و ایران که در آن دوران تشنه خودروهای جدید بود نیز از این قائده مستثنی نشد. محصولات شاسی بلند تویوتا در آن دوران که با اعمال تغییرات شدید مهندسی رو به بهبود گذاشته و به تازگی با نام سری جدید لندکروزر (Land Cruiser به معنای زمین نورد) همراه شده بود و هم فرصت حضور در بازار ایران را یافت تا در غیاب شاسی بلندهای هیولای آمریکایی در دل مردم ایران جا باز کند.
این رویه به صورت جسته و گریخته تا سال 2013 و وضع قانون منع واردات خودروهای دارای پیشرانه‌های حجیم‌تر از 2.5 لیتر ادامه یافت تا بازار خودرو ایران بار دیگر شاهد عدم واردات خودروهای باکیفیت باشد. تا این سال پاره‌ای از خودروهای شاسی بلند تویوتا در ایران به برترین گزینه‌های روزمره، آفرودی و لوکس بازار بدل شدند که مهمترین آن‌ها لندکروزر پرادو، لندکروزر، FJ کروزر و هایلوکس هستند.
آنچه در ادامه این مقاله می‌خوانید قیاس دو شاسی بلند فول سایز لندکروزر پرادو J150 (نسل چهارم رسمی) و لندکروزر J200 (نسل پنجم) است که هر دو خودرو تا امروز آخرین نسل خود به شمار می‌آیند که در نسخه‌های متنوع به بازار کشورمان وارد شدند و همچنان در رده شاسی بلندهای توانمند دست دوم بازار بسیار گرم و پرسودی دارند.
تقابل طراحی ظاهری لندکروز و پرادو
تویوتا لندکروز که نسل آخر آن با کد J200 شناخته می‌شود در ابتدا در سال 1951 و به عنوان نسخه‌های تولیدی جیپ ویلیز آمریکایی به دستور ارتش ایالات متحده آمریکا به تولید رسیدند. پس از دوران جنگ، ژاپن نیز همانند سایر کشورهای مطرح در زمینه خودروسازی، طراحی ابتدایی جیپ را سرلوحه خود قرار داد و اقدام به تولید شاسی بلندهای توانمند همه جارو کرد. این خودرو دومین شاسی بلند جهان از دیدگاه بازه تولید پیوسته پس از شورولت سابربن به حساب می‌آید.
تقریبا تمامی نسل‌های لندکروزر پس از سری J40 از دوران جنگ 8 ساله ایران-عراق به کشور وارد شدند و این فرصت را یافتند تا در غیاب رقبای آمریکایی به خوبی در بازار ایران جا باز کنند. J200 اولین بار درست در پس نسل قبلی (J100 معروف به اتاق 100) در سال 2008 از سوی ایرتویا، نماینده رسمی محصولات تویوتا در ایران وارد شد که با داشتن ظاهری به روزتر و البته نه چندان زیبا همچنان موفقیت J100 را در بازار خودرویی کشور تکرار کرد.
طراحی J200 از المان‌های اساسی مشترک با J100 بهره می‌برد با این تفاوت که گویی دستخوش فیس لیفت اساسی شده است. تغییرات ظاهری J200 پیرو زبان طراحی تویوتا در آن زمان شامل بزرگتر و برجسته‌تر شدن چراغ‌های عقب و جلو و طاق گلگیرها بود که مهمترین تغییرات ظاهری انجام شده در مقایسه با J100 به شمار می‌آید. اگرچه هنوز بسیاری از افراد از جمله شخص نگارنده، ظاهر و سبک طراحی J100 را محافظه کارارنه‌تر و همیشه جذاب می‌پندارند اما باید پذیرفت که ظاهر J100 با ورود نسل جدید دستخوش تغییراتی شد که بازار جهانی و البته بازار ایران در آن دوران به خوبی پسندیدند.
تویوتا پرادو نیز با کمی تاخیر اما همچنان پیرو زبان طراحی تویوتا، در سال 2010 از سری J120 به نسخه جدیدتر J150 تغییر طراحی داد که بر خلاف J200، از ظاهری بسیار زشت به ظاهری بسیار مطلوب‌تر و زیباتر رسید که مهمترین تغییرات اعمال شده در آن تعویض سبک طراحی چراغ‌های بسیار زشت جلو و عقب در مقایسه با J120 بود. J150 نیز تقریبا بلافاصله از سوی ایرتویا روانه بازار ایران شد. تفاوت بارز میان J200 و J150 در ابعاد خارجی این دو خودرو خلاصه می‌شود. به این ترتیب که سری لندکروزر نسخه بزرگتر و خانوادگی‌تر لندکروزر است که همواره تنها در فرمت 5 در روانه بازار شد اما پرادو بر اساس نسخه‌های محور کوتاه سری 70، ضمن داشتن ابعاد کوچک‌تر، در دو نسخه 3 و 5 در روانه بازار شد تا به عنوان مدل تکمیلی لندکروزر در ابعاد کوچک‌تر و بازه قیمت کمتر عرض اندام کند.
ابعاد خارجی J200 به اندازه 65 میلی‌متر کشیده‌تر از نسخه پنج در پرادو است. عرض آن به اندازه 95 میلی‌تر پهن‌تر و ارتفاع آن تنها به مقدار جزئی بلندتر است. اما کشیدگی مهم دیگر در اختلاف فاصله محورهای J200 است که به اندازه 60 میلی‌متر بیشتر از J150 پنج در است. در نتیجه پر واضح است که J200 خودرویی جادارتر و خانوادگی‌تر از J150 به حساب می‌آید.
رقابت طراحی داخلی لندکروز و پرادو
نمای داخلی هر دو خودرو نیز برساس زبان طراحی تویوتا بسیار مشابه با یکدیگر طراحی شده‌اند با این تفاوت که J200 به دلیل داشتن عرض بیشتر فضای جادارتر و ابعاد ملموس‌تری دارد. همچنین آن که نمای داخلی پرادو با غربیلک فرمان چهار ستون رادیکال اندکی اسپرت‌تر جلوه میکند. J200 به دلیل داشتن طول کشیده‌تر و ساختار بزرگتر عموما به عنوان شاسی بلند فول‌سایز با سه ردیف صندلی به بازار عرضه می‌شود هرچند که ردیف سوم سرنشینان به هیچ عنوان مناسب افراد بزرگسال نیست و به صورت کلی محل راحتی برای سفرهای بلند مدت به شمار نمی‌آید مخصوصا که درست بر روی محور عقب قرار گرفته و تمامی ضربه‌های سیستم تعلیق را مستقیما به سرنشینان این ردیف وارد میکند. این ردیف معمولا برای حمل سرنشین (جز بر حسب ضرورت) مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و با تاه شدن یا جمع شدن صندلی‌ها بیشتر به عنوان محفظه بار استفاده می‌شود. البته J150 نیز با ردیف سوم صندلی نیز به بازار عرضه شده است که داستان مشابهی با J200 را با خود به همراه دارد.
استفاده از پلاستیک فشرده در این سبک خودروهایی که در بازار جهانی میان رده به حساب می‌آیند موضوع تعجب برانگیزی نیست اما خوشبختانه به لطف روکش‌ها و رودری‌های چرمی باکیفیت به همراه تریم‌های رنگ متضاد و طراحی نسبتا پیچیده داشبرد با تمامی ادوات کنترلی که در هر دو خودرو در بخش کنسول میانی متمرکز شده‌اند، جلوه بصری خوبی برای سرنشینان جلو فراهم می‌آورد.
درصورت عدم استفاده از صندلی‌های ردیف سوم در هر دو خودرو، J150 پرادو برابر با 742 لیتر و J200 لندکروزر برابر با 1217 لیتر فضای باربری در اختیار مالک قرار می‌دهد. اما در صورتی که صندلی‌های ردیف سوم مورد استفاده قرار بگیرند این فضا در J200 به 455 لیتر کاهش می‌یابد اما در J150 تقریبا فضایی برای باربری باقی نخواهند ماند. از این رو خریداران باید این نکته مهم را به هنگام خرید یکی از این دو خودرو در ذهن داشته باشند چرا که به تنهایی فاکتوری تعیین کننده در استفاده‌های بین شهری برای خانواده‌های پر جمعیت به حساب می‌آید. لازم به تاکید است که آپشن‌های ارائه شده در هر دو خودرو بر اساس تریم و سال تولیدی متفاوت است. از این رو پیش از خرید باید رده آپشنی هر گزینه را به دقت مورد بررسی قرار دهید.
مشخصات فنی پرادو بهتر است یا لندکروز؟
پرادو J150 در دو نسخه سه و پنج در و در دو تریم آن رود (On Road) و آفرود (Off road) در به بازار ایران عرضه شد که از دیدگاه رده آپشنی و تجهیزات آفرودی با یکدیگر تفاوت دارند اما نسخه سه در تنها با پیشرانه 4 سیلندر خطی 2.7 لیتری به قدرت 161 اسب بخار و گشتاور 245 نیوتون.متر و گیربکس 4 سرعت اتوماتیک و نسخه‌های 5 در تنها با پیشرانه 4.0 لیتری V6 به قدرت 270 اسب بخار و گشتاور 380 نیوتون.متر و گیربکس 5 سرعت اتوماتیک به بازار عرضه شدند. این تفاوت در میان پیشرانه‌ها اختلاف شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت قابل توجهی بین دو تریم عرضه شده ایجاد کرد که برای نمونه 4 سیلندر برابر با 12.5 ثانیه و برای نسخه 6 سیلندر برابر با 9 ثانیه است که در هر دو صورت با توجه به وزن تقریبی 2 تنی این دو مدل خودرو عدد قابل احترامی است.
J200 اما در ضعیف‌ترین تریم ممکن با پیشرانه 4.0 لیتری V6 مشترک با پرادوهای 6 سیلندر به بازار وارد شد که پرفروش‌ترین نسخه این خودرو نیز به حساب می‌آید. نسخه 4.7 لیتری V8 به قدرت 284 اسب بخار و گشتاور 440 نیوتون.متری نیز در بازار یافت می‌شود که تعداد بسیار کمتری از نسخه‌های فروش رفته را به خود اختصاص می‌دهد. هر دو تریم به گیربکس اتوماتیک 5 سرعت اتوماتیک مجهز هستند که به ترتیب شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت 11 ثانیه‌ای و 9 ثانیه‌ای برای نسخه 6 و 8 سیلندر را برای سرنشینان به ارمغان می‌آورند که با مد نظر قرار دادن وزن 2.5 تنی این رقیب سنگین وزن بسیار درخور توجه است.
هر دو خودرو با سیستم دو دیفرانسیل چهار چرخ متحرک موقت انتخابی (4WD) به بازار عرضه شدند که بر محور مستقل با تعلیق جناغی دوبل بازو بلند به همراه فنرهای لول در جلو و محور یکپارچه فعال با تعلیق چهار لینک در عقب بهره می‌برند. با این تفاوت که ابعاد تایرهای پرادو در هر دو محور برابر با 60/265 اما در J200 برابر با 65/285 است تا وزن بیشتر این خودرو را حمایت کند.
هر دو خودرو توان آفرود قابل توجهی به همراه می‌آورند اما نباید از یاد برد که پرادو به دلیل داشتن ابعاد جمع و جورتر و فاصله محورهای کوتاه‌تر رفتار کنترل شده‌تری در آفرود از خود نشان می‌دهد که باعث می‌شود برای کاربری‌های خارج جاده‌ای گزینه مناسبتری باشد. با مد نظر قرار داد وزن و فشاری که بر پیشرانه هر دو خودرو وارد می‌آید باید در نظر داشت که متوسط مصرف سوخت بین 15 تا 18 لیتر در هر صد کیلومتر از جانب هر دو خودرو مصرفی معقول به حساب می‌آید، هرچند که مصرف سوخت پرادو تنها اندکی اقتصادی‌تر و مصرف J200 درصورت وارد آمدن فشار بیشتر به موتور، حتی بیشتر آنی خواهد بود که اینجا بیان شد.
سخن نهایی
پرادو J150 به عنوان شاسی بلند آفرودی یک سر و گردن کوچک‌تر از J200 در بازار جهانی و ایران به خوبی ایفای نقش کرد که سند آن در حجم فروش به مراتب بیشتر این خودرو در مقایسه با J200 و رفتار آفرودی‌تر آن کاملا مشهود است و چندان جای تعجب ندارد که استقبال جوانان از این خودرو به مراتب بیشتر از J200 است. لندکروزر J200 اما ساختاری جادارتر و خانوادگی‌تر دارد که باعث می‌شود گزینه مناسبتری برای خانواده‌های پرجمعیت و تردد‌های طولانی مدت به شمار آید. همچنین فضای جادار کابین و محفظه بار آن نیز یکی از نقاط قوت در مقایسه با J150 است که به هیچ عنوان قابل چشم پوشی نیست.
اگرچه J200 تنها با تکیه بر ابعاد و توان فنی بیشتر خود در نسخه V8 به سادگی خود را از J150 جدا میکند اما نباید از یاد برد که تیراژ فروش محدودتر آن به دلیل اختلاف فاحش قیمت با J150 یکی از مهمترین جنبه‌های تمایز میان این دو خودرو است که باعث می‌شود در دیدگاه خریداران، چه به عنوان خودروهای صفر کیلومتر به هنگام عرضه و چه امروزه به عنوان شاسی بلندهای فول سایز کارکرده با کیفیت، از یکدیگر جدا شوند.
قیمت حبابی این روزهای حاکم بر بازار خودرویی کشور باعث می‌شود J200 به چشمان بسیاری از خریداران نیاید و ضمن وجود شباهت‌های نسبی میان این دو خودرو، نسخه ارزان قیمت‌تر J150 را به J200 غول پیکر ترجیح دهند. اما نباید از یاد برد که J200 ابهت و پرستیژی به همراه دارد که به هیچ عنوان در J150 یافت نمی‌شود. از این رو مالک احتمالی باید انتخاب میان این دو خودرو را بر اساس فاکتورهای شخصی، نوع کاربردی و بودجه مورد نظر انجام دهد.
نویسنده: شهاب انیسی
