یکی دو سالی است که خودروسازان بزرگ جهان برنامه‌های خود را برای افزایش تولید خودروهای برقی و کاهش میزان خودروهای بنزینی اعلام کرده‌اند و ماشین‌های برقی جدیدی مثل پورشه تایکان، تویوتا bZ4X، آئودی ای-ترون، مرسدس بنز EQ، بی ام و iX، هیوندای ایونیک ۵ و کیا EV6 معرفی و به بازار عرضه شده است.
موج برقی‌سازی باعث شده تا سازندگان ابرخودروها، مثل لامبورگینی، فراری و بوگاتی هم وارد این حوزه شوند. البته این فقط یک موج و جریان هیجانی نیست، بلکه خودروسازان باید خودشان را با قوانین آلودگی هوا وفق دهند. بنابر قانونی که اتحادیه اروپا تنظیم کرده، از سال ۲۰۳۰، تولید خودروهای بنزینی در کشورهای عضو ممنوع خواهد بود.
در حال حاضر خودروهای برقی متنوعی در بازار کشورهای خارجی فروخته می‌شوند و طرفداران این نوع ماشین‌ها عقیده دارند که هزینه نگهداری و شارژ خودروهای برقی کمتر از ماشین‌های بنزینی است. اما قیمت بالای اتومبیل‌های برقی باعث ایجاد شک و تردیدهایی می‌شود و برای اینکه بفهمیم کدام یک از این خودروها خرج کمتری روی دست صاحبانشان می‌گذارد، بهتر است که دو خودرو برقی و بنزینی را که شباهت زیادی به هم دارند، مقایسه کنیم.
برای اینکه بدانیم برقی‌ها هزینه بیشتری دارند یا بنزینی‌ها خرج بیشتری روی دست صاحبانشان می‌گذارند، هزینه خودروهای برقی و بنزینی مینی کوپر و هیوندای کونا را در بازه زمانی ۳ ساله با هم مقایسه می‌کنیم.
نکته: به دلیل موجود نبودن خودروهای تمام برقی در ایران، برای مقایسه هزینه خودروهای برقی و بنزینی از داده‌ها و اعداد و ارقام انجمن اتومبیل آمریکا استفاده شده است.
قیمت خودروهای برقی و بنزینی
خودروهای برقی هنوز راه زیادی دارند تا بتوانند کل و یا سهم بیشتری از بازار را در اختیار بگیرند. هم‌اکنون ماشین‌های بنزینی، بیشترین میزان فروش خودروسازان را شکل می‌دهد و حدود ۱۰ درصد از سود شرکت‌ها شامل اتومبیل‌های برقی می‌شود.
علاوه بر کم بودن میزان تولید، دلیل دیگری که می‌توان برای این مورد در نظر گرفت، قیمت خودروهای برقی است. این نوع خودروها فناوری مدرن‌تر و گران‌تری از ماشین‌های بنزینی دارند.
- مینی کوپر: ۲۴،۲۵۰ دلار
- مینی الکتریک: ۳۰،۷۵۰ دلار
- هیوندای کونا: ۲۱،۴۴۰ دلار
- هیوندای کونا الکتریک: ۳۸،۳۳۰ دلار
کارکرد خودرو
برای محاسبه هزینه نگهداری، سوخت و شارژ خودروهای بنزینی و برقی، ۲۴ هزار کیلومتر را معیار کارکرد سالانه خودرو تعیین می‌کنیم که مجموع کارکرد ۳ سال ۷۲ هزار کیلومتر می‌شود.
هزینه نگهداری خودروهای برقی و بنزینی
بعد از قیمت خودرو، دومین معیار و شاخص برای مقایسه خودروهای برقی و بنزینی، هزینه نگهداری آنها است که شامل لاستیک، ترمز، تعویض روغن و تعمیرات می‌شود. برای محاسبه هزینه نگهداری خودرو از داده‌های انجمن اتومبیل آمریکا (AAA) استفاده شده است.
همان طور که انتظار داشتیم، بدون در نظر گرفتن هزینه تعویض روغن و هزینه‌های جانبی موتور، خودروهای برقی خرج کمتری روی دست صاحبانشان می‌گذارند.
هزینه نگهداری خودروهای برقی و بنزینی در هر کیلومتر و همین طور برای ۷۲ هزار کیلومتر به شرح زیر است:
- مینی کوپر: ۰.۱۳ دلار در هر کیلومتر / ۳،۸۳۹ دلار
- مینی الکتریک: ۰.۱ دلار در هر کیلومتر / ۲،۹۷۰ دلار
- هیوندای کونا: ۰.۱۴ دلار در هر کیلومتر / ۴،۰۹۱ دلار
- هیوندای کونا الکتریک: ۰.۱ دلار در هر کیلومتر / ۲،۹۷۰ دلار
مصرف انرژی (برق / بنزین)
برای محاسبه مصرف انرژی از «لیتر» و «کیلووات ساعت» در صد کیلومتر استفاده کرده‌ایم.
- مینی کوپر: ۷.۵ لیتر در صد کیلومتر
- مینی الکتریک: ۱۹ کیلووات ساعت در صد کیلومتر
- هیوندای کونا: ۷.۸ لیتر در صد کیلومتر
- هیوندای کونا الکتریک: ۱۷ کیلووات ساعت در صد کیلومتر
هزینه بنزین
هزینه یک لیتر بنزین معمولی در ایالات متحده آمریکا ۲.۴۴ دلار است و یک لیتر بنزین سوپر (برای مینی کوپر) ۳.۱۱ دلار قیمت دارد. هزینه بنزین برای مینی کوپر و هیوندای کونا برای ۷۲ هزار کیلومتر از قرار زیر است.
- مینی کوپر: ۴،۴۷۸ دلار
- هیوندای کونا: ۳،۶۲۳ دلار
محاسبه هزینه شارژ
محاسبه هزینه شارژ خودروهای برقی وقت زیادی می‌برد. به دلیل اینکه بیشتر ایستگاه‌های شارژ، هزینه را به جای هر کیلووات، بر اساس هر دقیقه حساب می‌کنند. این روش دردسر زیادی برای رانندگان خودروهای برقی دارد. خوشبختانه، قرار است از سال ۲۰۲۳، هزینه شارژ مثل هزینه سوخت خودروهای بنزینی که برای هر لیتر است، به ازای هر کیلووات محاسبه شود.
در حال حاضر هزینه شارژ خودروهای برقی در ایستگاه‌های شارژ ۷۵ کیلوواتی، ۰.۲۲ دلار به ازای هر دقیقه است. شارژ خانگی هم به طور متوسط ۰.۱۲ دلار برای صاحبان ماشین‌های برقی هزینه دارد. البته به علت تفاوت قیمت برق در هر یک از ایالت‌های آمریکا، هزینه شارژ خانگی هم ممکن است تفاوت داشته باشد.
شارژ خودروهای برقی در خانه و یا در ایستگاه‌های شارژ نیز می‌تواند روی هزینه خودروهای برقی تاثیر بگذارد.
در نهایت بعد از انجام محاسبات و جمع و تفریق‌ها هزینه شارژ خودروهای برقی برای ۷۲ هزار کیلومتر به این شکل است.
- مینی الکتریک: ۱۹۳۹ دلار
- هیوندای کونا الکتریک: ۱۷۲۳ دلار
کاهش قیمت خودروهای برقی و بنزینی
آخرین شاخصی که روی هزینه‌های خودروهای برقی و بنزینی تاثیر می‌گذارد، استهلاک و افت قیمت است و به عواملی همچون سابقه خودرو، تقاضای مشتری، موجود بودن خودرو در بازار، اعتبار و شهرت خودروساز و دوره‌های زمانی بستگی دارد.
با نگاهی به اعداد و ارقام و اطلاعات می‌بینیم که خودروهای برقی زودتر از همتایان بنزینی دچار افت قیمت می‌شوند. اعداد زیر نشان‌دهنده افت قیمت خودروها در ۳ سال است.
- مینی کوپر: ۸،۸۸۷ دلار
- مینی الکتریک: ۱۳،۶۵۳ دلار
- هیوندای کونا: ۱۰،۶۶۳ دلار
- هیوندای کونا الکتریک: ۱۲،۲۸۸ دلار
مقایسه هزینه ۳ ساله خودروهای برقی و بنزینی
بعد از محاسبه ۳ ساله هزینه‌ها به پاسخ این سوال که «آیا خودروهای برقی خرج کمتری روی دست صاحبانشان می‌گذارد؟» می‌رسیم.
- مینی کوپر: ۴۱،۴۵۴ دلار
- مینی الکتریک: ۴۹،۳۱۲ دلار
- هیوندای کونا: ۳۹،۸۱۷ دلار
- هیوندای کونا الکتریک: ۵۵،۳۱۱ دلار
تخفیف مالیاتی خودروهای برقی
دولت‌ها برای گسترش استفاده از خودروهای برقی، مزایایی را برای صاحبان این نوع خودروها در نظر گرفته‌اند که شامل تخفیف مالیاتی می‌شود. به عنوان مثال، دولت ایالات متحده آمریکا به صاحبان بعضی از ماشین‌های برقی مثل مینی الکتریک و هیوندای کونا الکتریک ۷۵۰۰ دلار تخفیف مالیاتی می‌دهد. این کار باعث می‌شود تا هزینه این خودروها کاهش پیدا کند.
- مینی الکتریک: ۴۱،۸۱۲ دلار
- هیوندای کونا الکتریک: ۴۷،۸۱۱ دلار
خودروهای برقی ارزان‌تر است یا بنزینی؟
انجام این محاسبات نشان داد که هزینه خودروهای برقی بیشتر از خودروهای بنزینی است. تفاوت مینی برقی و بنزینی ۳۵۸ دلار است و اختلاف هیوندای کونا بنزینی و برقی به ۷،۹۹۴ دلار می‌رسد.
هر چند در حال حاضر خرید خودرو بنزینی به‌صرفه‌تر است اما با گذشت زمان، هزینه نگهداری و شارژ خودروهای برقی کمتر می‌شود.
خودروهای برقی در ایران
با وجود اینکه خودروهای برقی در حال تبدیل شدن به یکی از گزینه‌های اصلی بازارهای جهانی هستند اما به دلیل تحریم‌های آمریکا و ممنوعیت واردات خودرو و همین طور عقب‌ماندگی صنعت خودرو ایران، نباید انتظار داشت تا چند سال آینده شاهد حضور خودروهای برقی در خیابان‌ها و جاده‌های کشور باشیم.
یکی دیگر از اشکالاتی که سر راه خودروهای برقی در ایران وجود دارد، صنعت برق کشور است. همان طور که در تابستان ۱۴۰۰ شاهد بودیم، نیروگاه‌های کشور توانایی تامین برق مورد نیاز مصارف خانگی و صنعتی را نداشتند و روزی ۲-۳ بار برق قطع می‌شد. حالا فکر کنید که خودروهای برقی در زمان بی‌برقی چه شرایطی خواهند داشت.
نویسنده: میلاد قزللو
