گیربکس CVT در چند سال اخیر به عنوان محبوب‌ترین جعبه دنده در خط تولید خودروسازی‌های موفق سطح جهان، جا خوش کرده است. بیشتر ماشین‌های تولیدی این روزها از سدان‌های شهری گرفته تا شاسی‌بلندها، مجهز به این قطعه هستند. در حال حاضر، سی وی تی جایگاه خوبی برای خود کسب کرده و همچنان در حال رونق هرچه بیشتر است.
البته بیشتر رانندگان از گیربکس CVT راضی نیستند؛ آن‌ها معتقدند که این قطعه دارای ایرادات زیادی است و نوع معمولی، کاربرد بهتری دارد. اما موضوع مهم این است که سی وی تی، بسیار هم قطعه مفیدی بوده و رانندگی را برای افراد راحت‌تر می‌کند.
در این مطلب می‌خواهیم، هر دو نوع جعبه دنده سی وی تی و معمولی را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم؛ از مزایا و معایب آن‌ها برای شما بگوییم تا مشخص شود که تفاوت بین آن‌ها در چیست؟
گیربکس CVT چیست؟
سیستم انتقال قدرت متغیر (Continuously variable transmission) برعکس گیربکس‌های معمولی که تعداد دنده‌های ثابتی دارد؛ در هر لحظه متناسب با شرایط، امکان تعویض دنده را با سرعت مناسب در همان ثانیه فراهم کرده و راننده را محدود نمی‌کند.
CVT دارای دو محور است که یکی از آن‌ها به چرخ‌های خودرو و دیگری به پیشرانه وصل می‌شود؛ با کمک همین سیستم، فرایند انتقال قدرت بین دنده‌های سبک و سنگین را به نرمی انجام می‌دهد. یکسان بودن ظاهر اهرم کنترل دنده و استفاده از دو پدال گاز و ترمز از شباهت‌های گیربکس CVTبا نوع اتوماتیک یا معمولی است.
مزایای گیربکس CVT
نکات مثبت جعبه دنده‌های سی وی تی، از آن یک قطعه ارزشمند و قدرتمند ساخته است. هر چند که برخی افراد از آن به عنوان یک گیربکس نامناسب یاد می‌کنند؛ اما کافی است، تنها یک‌بار مزایای آن را مورد بررسی قرار دهند تا نظرشان تغییر کند.
1. کاهش مصرف سوخت
ضریب دنده در CVT متناسب با بهترین حالت تنظیم می‌شود و در نتیجه با بهینه کردن دور موتور، مصرف سوخت را به میزان قابل توجهی کمتر می‌کند. هر چقدر که دور موتور، پایین‌تر باشد؛ مصرف سوخت نیز کاهشی می شود.
شما اگر هنگام رانندگی با خودرو مجهز به دنده معمولی در سرعت بالا، نگاهی به دور سنج موتور بیندازید؛ متوجه افزایش میزان آن خواهید شد. در حالی که با رانندگی در همین شرایط، اما با ماشین مجهز به جعبه دنده CVT، شاهد این خواهید بود که نشانگر روی دور سنج پیشرانه به میزان بسیار کمتری بالا می‌رود.
2. نرم‌ترین حالت تعویض دنده
شما در گیربکس‌های CVT نیازی به هیچ جابجایی دستی دنده ندارید. شاید پیش خود فکر کنید که در انواع جعبه دنده‌های اتومات هم نیازی به این کار نیست؛ پس تعویض دنده با آن‌ها هم راحت است. اما باید بگوییم که این فرایند در سایر خودروها هر چند جزئی با کمی تکان، صدا یا ضربه همراه است؛ اما همین موارد جزئی هم در CVT وجود ندارد.
3. تزریق قدرت مناسب به چرخ‌ها
خودرویی که از جعبه دنده سی وی تی در سیستم خود بهره می‌برد؛ به صورت هوشمندانه با نسبت دنده مناسب همان لحظه حرکت می‌کند. در حالی که این ویژگی در گیربکس‌های معمولی دستی و اتومات وجود ندارد و تعویض دنده باید براساس یک چارچوب نامتغیر انجام شود.
هدف از ساخت این قطعه، تزریق لحظه‌ای قدرت درست و مناسب به چرخ‌ها در شکل‌های مختلف رانندگی است. به این ویژگی مهم در سرعت بالا، بیشتر دقت کنید تا به راحتی، متوجه تفاوت CVT با نوع معمولی شوید.
4. کاهش وزن خودرو
در گیربکس‌های CVT، چرخ‌دنده‌های موجود در نوع معمولی حذف شده است که منجر به کاهش بسیار زیاد وزن جعبه دنده و در نتیجه، خودرو می‌شود. البته فراموش نشود که وزن یک ماشین، رابطه مستقیمی با میزان مصرف سوخت دارد؛ بنابراین با کاهش وزن اتومبیل، مصرف بنزین هم کاهش پیدا می‌کند.
معایب گیربکس CVT
جعبه دنده محبوب خودروسازی‌ها، ایراداتی هم دارد که نمی‌توان به آن توجه نکرد. البته شاید برخی از معایب برایتان آزاردهنده نباشد یا اینکه اتفاقا، همین موارد باعث اجتناب شما از خرید و فروش ماشین مجهز بهCVT شود. نکته مهم این است که در این میان، نقص‌های این قطعه فراموش نشده و سعی بر بهبود هر روزه آن توسط شرکت‌ها وجود دارد.
1. صدای زیاد پیشرانه خودرو
سر و صدای زیاد دور موتور در سرعت بالا، یکی از مشکلاتی است که در گیربکس‌های سی وی تی وجود دارد و کمی آزاردهنده است. به طور کلی خودروهای با پیشرانه‌های قدرتمند، صدای زیادی را حین دور گرفتن تولید می‌کنند؛ اما شنیدن این صداها در موتورهای ضعیف‌تر، زیاد مورد پذیرش مردم نیست.
2. هزینه بالای تعمیرات
قطعات جعبه دنده سی وی تی موجود در بازار، قیمت بالایی دارند. اگر نیاز به تعمیر آن داشته باشید؛ علاوه بر اینکه مجبور به پرداخت مبلغ زیادی جهت خرید قطعات آن هستید، باید به دنبال یک تعمیرکار ماهر هم بگردید. CVT قطعه بسیار حساسی است که اگر به دست یک مکانیک معمولی بیفتد؛ امکان آسیب‌رسیدن به آن وجود دارد.
3. عدم اعتماد مردم به گیربکس CVT
جعبه دنده‌های سی وی تی، متفاوت‌تر از انواع دیگر کار می‌کند و همین موضوع باعث شده؛ بسیاری فکر کنند که گیربکس به درستی کار نمی‌کند. متناسب‌سازی لحظه‌ای سرعت و نبود هیچ نوع دنده دستی، موجب احساس عدم اعتماد در مردم شده که راه‌حل‌هایی مثل اضافه‌کردن جعبه دنده مصنوعی به سیستم آن توسط خودروسازان ارائه شده است.
البته بخش بزرگی از مشکل بی‌اعتمادی که بین مردم وجود دارد؛ به علت عدم اطلاع کافی از سیستم کاری CVT است که ما سعی کردیم در این مطلب به زبان ساده، آن را برای شما توضیح دهیم. باید در نظر داشته باشید که درصد زیادی از خودروسازی‌های جهان به دنبال جایگزین کردن سی وی تی به جای نوع معمولی هستند؛ پس نباید از گیربکس CVT فرار کرد.
نویسنده: شیوا فاضلی
مممنون از مطالب ارزنده شما.
ممنون بابت مطالب آموزنده