معمولا اولین انتخاب ایرانی‌ها برای خرید خودرو، مخصوصا اگر بودجه کمتر از ۳۰۰ میلیون تومان داشته باشند، یکی از محصولات بزرگ‌ترین خودروسازان کشور، یعنی ایران خودرو و سایپا است. گروه خودروسازی سایپا، شامل سایپا، پارس خودرو و زامیاد بعد از ایران خودرو بیشترین سهم را از بازار خودرو کشور به خود اختصاص داده و ارزان‌ترین و کوچک‌ترین ماشین‌های داخلی را تولید می‌کند. همچنین این شرکت محصولات خودروسازان فرانسوی و چینی را برای عرضه به مشتریان ایرانی روی خط مونتاژ دارد. پراید، پرفروش‌ترین خودرو بازار ایران در دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰ توسط سایپا تولید و عرضه می‌شد.
اسامی محصولات جدید سایپا
مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت:
از بین تولیدات جدید صنعت خودرو کشور، ۷ محصول در گروه خودروسازی سایپا تولید خواهد شد.
- خودرو اقتصادی سایپا بر پایه پلتفرم خودروی اقتصادی مشترک سایپا و ایران خودرو
- سایپا P90 بر پایه پلتفرم به‌روز شده ال۹۰، تولید پارس خودرو
- آریا اتومات (بر پایه مگاپلتفرم SP100 سایپا)
- اطلس بر پایه پلتفرم به‌روز شده X200 سایپا (فیس‌لیفت کوییک)
- سهند بر پایه پلتفرم به‌روز شده X200 سایپا (فیس‌لیفت ساینا)
- وانت اختصاصی سایپا بر اساس استانداردها و فیس‌لیفت‌های محصولات فعلی
- وانت زاگرس، محصول جدید آفرودی زامیاد
تاریخچه سایپا
شرکت سایپا که نام خود را از حروف ابتدایی عبارت فرانسوی (Société Anonyme Iranienne de Production des Automobile) به معنی «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» گرفته، دومین کمپانی بزرگ خودروسازی ایران به شمار می‌آید که از سال ۱۳۴۴ فعالیت خود را آغاز کرده است. نخستین محصولات این شرکت که با همکاری کمپانی فرانسوی سیتروئن به تولید می‌رسیدند، شامل انواع ژیان می‌شد.
از سال ۱۳۵۲ شمسی، خودرو رنو ۵ با بدنه‌های دو و چهار در به خط تولید محصولات آن دوران سایپا اضافه شد. همچنین در سال ۱۳۵۳، دو مدل جدید ژیان به نام‌های مهاری و پیکاپ نیز در فهرست تولیدات سایپا قرار گرفتند شرکت سایپا پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مالکیت دولت درآمد و سرپرستی آن از سال ۱۳۶۰ به عهده سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گذاشته شد. تولید وانت نیسان جونیور (نیسان زامیاد) طی سال ۱۳۶۲ در این مجموعه کلید خورد و ۱۰ سال بعد نیز پراید در سبد محصولات سایپا حضور یافت.
در حال حاضر شرکت سایپا بعد از حدود ۵۵ سال فعالیت در عرصه خودروسازی، محصولات مختلفی نظیر: انواع پراید، تیبا، سراتو، برلیانس، ساندرو و غیره را در لیست تولیدات خود جای داده که البته عرضه برخی از آنها به دلیل اعمال تحریم‌ها و به تعلیق درآمدن همکاری خودروسازان خارجی با شرکت‌های ایرانی، فعلا متوقف شده است.
پراید
پراید روی پلتفرم مزدا ۱۲۱ و فورد فستیوا ساخته شده، در سال ۱۳۷۲ و پس از آغاز همکاری سایپا و شرکت کره‌ای کیاموتورز، مهمان جاده‌های ایران شد و تا تابستان ۱۳۹۹ در قالب مدل‌های مختلف که البته تفاوت چندانی از نظر ساختار با یکدیگر ندارند، به دست مشتریان می‌رسد. مدل‌های مختلف پراید شامل دو نسخه سدان پراید ۱۳۱ و پراید ۱۳۲، پراید ۱۱۱ هاچبک و پراید ۱۵۱ وانت می‌شود.
تیبا
تیبا سدان کوچک از سگمنت B بوده و نخستین پروژه ملی سایپا به شمار می‌رود که در سال ۱۳۸۷ و با نام اولیه مینیاتور به نمایش عمومی درآمد. این خودرو که در واقع نمونه به‌روزرسانی شده پراید محسوب می‌شود، از موتور تقویت‌شده سایپا ۱۳۱ نیرو می‌گیرد، به طوری که حجم موتور آن از ۱۳۰۰ به ۱۵۰۰ سی‌سی افزایش یافته است. با توجه به استقبال مشتریان از نسخه سدان تیبا، شرکت سایپا اقدام به طراحی و تولید مدل هاچبک این خودرو تحت عنوان تیبا ۲ کرد که از نظر فنی تفاوت چندانی با مدل سدان ندارد، اما قیمت آن کمی بالاتر است.
ساینا
سایپا پس از موفقیت در اولین خودرو ملی خود، یعنی تیبا، تصمییم گرفت تا خودرویی بین تیبا و پژو ۴۰۵ را به بازار عرضه کند. ساینا در واقع فیس‌لیفتی از تیبا است و مشخصات فنی یکسانی نیز با هم‌خانواده خود دارد، اما به امکانات رفاهی بیشتری مجهز است.
آینه جانبی برقی، سنسور دنده، دماسنج محیط و سیستم تهویه دیجیتال از جمله امکاناتی است که ساینا را در رده بالاتری از تیبا قرار می‌دهد. ساینا در سال ۱۳۹۵ در دو مدل ساینا EX و SX راهی بازار شد، اما سایپا عرضه SX آن را خیلی زود متوقف کرد. پیشرانه ساینا ۴ سیلندر دارد و حجم موتور آن نیز ۱.۵ لیتر است. این خودرو قدرتی برابر با ۸۷ اسب و گشتاور ۱۲۸ نیوتن.متری دارد.
ساینا S
ساینا S نسبت به ساینا معمولی ظاهر اسپرت‌تری دارد. سایپا موتور ۱.۵ لیتری ساینا را روی ساینا S نصب کرده است که ۸۷ اسب بخار قدرت و ۱۲۸ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند. تفاوت ساینا اس را می‌توان در اضافه شدن دی لایت و اتولایت، جلوپنجره، فرمان، رینگ‌های آلومینیومی، کیلومترشمار و گرافیک جدید چراغ‌های جلو و عقب جست‌وجو کرد.
ساینا G
ساینا G مانند ساینا S امکاناتی از قبیل سنسور پارک عقب، هشدار کمربند ایمنی، غربیلک جدید فرمان، چراغ روشنایی روز، جلو آمپر جدید، چراغ مشایعت تا منزل، کلید تاشو و استاندارد آلایندگی یورو ۵ را در لیست آپشن‌های خود دارد. سایپا تمام امکانات خود را روی یک خودرو نمی‌گذارد، به همین دلیل قصد دارد ساینا G را با قیمت بالاتر و امکانات بیشتر به بازار عرضه کند که فعلا این اتفاق رخ نداده است. این خودرو علاوه بر امکاناتی که به آن اشاره شد، از شیشه‌های عقب دودی، سنسور باد لاستیک، ترمز کمکی، صندلی‌های چرمی، دوربین عقب، نمایشگر ۷ اینچی، سامانه کنترل پایداری و رهیاب ماهواره‌ای برخوردار است.
ساینا SR
بعد از اینکه سایپا کوییک R و R پلاس را با بدنه دو رنگ روانه بازار کرد و توانست نظر مشتریان، به خصوص جوانان را به خود جلب کند، در سال ۱۴۰۰ تصمیم گرفت تا محصول دیگری را با این شکل و شمایل خاص بسازد. ساینا SR جدیدترین مدل سدان جمع و جوری است که سایپا رونمایی کرده. این خودرو به جز رنگ‌بندی خاص، مورد جدیدی برای ارائه ندارد و در اصل همان ساینا S با بدنه دو رنگ است.
کوییک
کوییک اوایل سال ۱۳۹۶ رونمایی شد. این خودرو روی پلتفرم X200 و مشترک با تیبا ۲ ساخته شده است. همان پیشرانه ۱.۵ لیتری تیبا و ساینا روی کوییک نیز سوار شده و در نسخه‌های اتوماتیک آن از جعبه دنده CVT استفاده شده است. امکانات این خودرو با تیبا هاچ بک برابری می‌کند و تنها چند ویژگی جدید مانند نمایشکر لمسی با دوربین، فرمان اسپرت، استارت دکمه‌ای و دکمه‌های کنترلی روی فرمان به آن اضافه شده است.
کوییک R
اوایل زمستان سال ۱۳۹۸ بود که نخستین نسخه کوییک R به مشتریان تحویل داده شد. این هاچبک که با نام کوییک دو رنگ نیز شناخته می‌شود از خانواده Q200 است. کوییک آر تفاوت چندانی با کوییک معمولی ندارد اما طراحی ظاهری آن کمی زیباتر است و رنگ بدنه آن در سقف، نوار سپر جلو و عقب، آینه‌های جانبی، چراغ مه شکن جلو و برچسب رودری‌ها با کوییک معمولی تفاوت دارد.
کوییک R پلاس
تیر ماه سال ۱۳۹۹ بود که پارس خودرو از محصول جدید خود با نام کوییک R پلاس رونمایی کرد. اضافه شدن برخی آپشن‌ها از قبیل رینگ آلومینیومی دو رنگ، شیشه‌های دودی، دوربین دید عقب، فرمان دی کات، صندلی چرمی و تریم داخلی همرنگ با سقف سبب تمایز این خودرو با هم خانواده‌هایش شد. گفتنی است که کوییک آر پلاس از نظر فنی تفاوتی با کوییک معمولی، ساینا و تیبا ندارد و دقیقا با پیشرانه همان خودروها عرضه شده است.
کوییک S
کوییک S بر پایه تیبا ۲ در پروژه Q200 سایپا ساخته شد. کوییک S در واقع نسخه فیس‌لیفت کوییک معمولی است. بیشتر تغییرات کوییک S نسبت به نسخه‌های دیگر، تفاوت در کابین و طراحی ظاهری است. کوییک S در بخش مشخصات فنی تفاوتی با ساینا S ندارد و از همان موتور تیبا، ساینا و کوییک معمولی بهره می‌برد.
شاهین
شاهین جدیدترین محصول گروه خودروسازی سایپا است و اولین ماشین این شرکت است که روی پلتفرم SP100 ساخته شده و به نوعی دوره جدیدی برای این خودروساز رقم زده است.. این سدان جمع و جور در سال ۱۳۹۷ با نام رهام رونمایی شد، اما بعدها به دلیل شباهت چهره به پرنده شاهین و همین طور حمایت از این پرنده، نامش عوض شد. سایپا نتوانسته برای جدیدترین محصولش پیشرانه تازه‌ای طراحی و تولید کند و از همان موتور تیبا، ساینا و کوییک استفاده کرده، با این تفاوت که به سیستم پرخوران یا توربو مجهز است. شاهین هم مثل ساینا و کوییک دارای دو تیپ S و G است، اما فعلا شاهین G، تیپ فول‌آپشن آن با امکاناتی مثل دوربین عقب، نمایشگر لمسی، اتولایت و ورود و استارت بدون کلید در بازار موجود است. شاهین اتوماتیک، مدل جدیدی است که معرفی شده و به زودی به بازار می‌آید. شاهین اتوماتیک با گیربکس CVT آپشن‌های بیشتری خواهد داشت و به کروز کنترل، رینگ آلومینیومی ۱۶ اینچی، شیشه‌های دودی، ایربگ‌های جانبی و صندلی‌های برقی جلو مجهز می‌شود.
آریا
آریا دومین محصول سایپا بعد از شاهین است که روی پلتفرم SP100 ساخته شده و اولین کراس‌اوور ملی این خودروساز محسوب می‌شود. در حقیقت، آریا را می‌توان مدل کراس‌اوور شاهین به حساب آورد. این خودرو هم قرار است مثل هم‌خانواده خود در دو تیپ S و G روانه بازار شود و انتظار می‌رود همان آپشن‌های شاهین را داشته باشد. هر چند سایپایی‌ها همیشه صحبت از پیشرانه‌های جدید برای محصولات جدیدشان می‌کنند، اما تا به حال این اتفاق نیفتاده تا سایپا آریا از همان پیشرانه‌ای استفاده کند که زیر کاپوت شاهین قرار دارد. این کراس‌اوور هم مثل مدل سدان، دارای یک نسخه اتوماتیک با گیربکس CVT است که همراه با آریا اسپرت در نمایشگاه شیراز ۱۴۰۱ رونمایی شد. سایپا آریا اسپرت، مدل اسپرت‌شده‌ای است که دریچه‌های روی کاپوت، باله روی در صندوق و خطوط تزیینی به ظاهر آن افزوده شده است.
چانگان CS35
چانگان CS35 را ایرانی‌ها از سال ۱۳۹۳ و به عنوان یک خودرو وارداتی می‌شناسند. بعدها و در سال ۱۳۹۵ با آغاز همکاری سایپا و شرکت چینی چانگان، تولید این خودرو در ایران آغاز شد. عرضه چانگان CS35 مونتاژی باعث شد تا قیمت مدل‌های وارداتی این خودرو با کاهش مواجه شود. چانگان CS35 را ایتالیایی‌ها طراحی کرده‌اند و یکی از عوامل فروش خوب این خودرو، همین طراحی خوب است. این شاسی بلند چینی با دو گیربکس دستی و اتومات و پیشرانه ۱.۶ لیتری عرضه می‌شود. چانگان CS35 کندترین خودرو در کلاس شاسی بلندهای ۵۰۰ میلیون تومانی است و ۱۵ ثانیه طول می‌کشد تا به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد.
اطلس
اطلس سومین خودرویی است که سایپا روی پلتفرم SP100 می‌سازد. این خودرو در قالب کراس‌اوور تولید و عرضه خواهد شد، البته در کلاس پایین‌تری از آریا قرار دارد و دارای ابعاد و اندازه‌ای کوچک‌تر است. به جز یک عکس از چهره اطلس، هنوز هیچ اطلاعات و مشخصاتی از آن اعلام نشده است.
کیا سراتو
سراتو یکی از سدان‌های جمع‌وجور کیا موتورز است که از سال ۲۰۰۳ میلادی در جمع محصولات آن شرکت کره‌ای حاضر شد و تاکنون در چهار نسل مختلف روانه بازارهای بین‌المللی شده است. نسل اول، دوم و سوم این خودرو به صورت وارداتی مهمان جاده‌های کشورمان شد و با توجه به بهره‌مندی از امکانات، قیمت و آپشن‌های مناسب، با استقبال شایسته‌ای مواجه گردید. با توجه به محبوبیت سراتو در بازار ایران، شرکت سایپا طی سال ۱۳۹۳ به اجرای قرارداد تولید و مونتاژ این محصول برند کیا با عنوان سراتو نسل دوم اقدام کرد و آن را در دو نوع ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ آپشنال و معمولی به دست مشتریان داخلی رساند. با توجه به اعمال تحریم‌ها در حال حاضر تولید سایپا سراتو متوقف شده است.
رنو ساندرو
رنو ساندرو، هاچبک ساب‌کامپکت خانوادگی است که روی پلتفرم تندر۹۰ توسعه یافته و از آذر ۱۳۹۴ به لیست تولیدات شرکت پارس خودرو (یکی از زیرمجموعه‌های سایپا) اضافه شده است. این محصول که از نظر فنی تفاوت چندانی با انواع تندر ۹۰ نداشته و از همان پیشرانه ۱۶۰۰ سی‌سی بهره می‌برد، در سال ۲۰۰۷ توسط کمپانی داچیا (زیرشاخه رومانیایی رنو) به بازار معرفی شد.
رنو ساندرو استپ وی
مدتی بعد از عرضه رنو ساندرو معمولی به بازار ایران، شرکت سایپا تصمیم گرفت تا با اعمال برخی تغییرات در ظاهر و ارتفاع خودرو، نمونه شبه کراس‌اوور آن را با نام رنو ساندرو استپ وی روانه بازار کند که با توجه به علاقه بیشتر مشتریان به خودروهای کراس‌اوور، با وجود قیمت بالاتر، مورد استقبال گسترده مشتریان واقع شد. در حال حاضر تولید کلیه محصولات رنو مثل تندر، ساندرو و… در ایران به حالت تعلیق درآمده است.
برلیانس H300 و H200
برلیانس یکی از برندهای چینی حاضر در ایران است که به دلیل شراکتش با دومین خودروساز بزرگ کشور، حالا دیگر برای بسیاری از مشتریان ایرانی نامی شناخته‌شده به حساب می‌آید. هر دو محصول برلیانس H300 و برلیانس H200 در قالب بدنه‌های سدان و هاچبک روانه بازار ایران شدند که با نام‌های برلیانس H330 و برلیانس H230 (سدان)، برلیانس H320 و برلیانس H220 (هاچبک) شناخته می‌شوند. محصولات برلیانس سرنوشتی مشابه رنو ساندرو و کیا سراتو داشته و تولیدشان در شرایط فعلی به حالت تعلیق درآمده است.
آریو
سال ۱۳۹۳ خودرو سدان زوتی Z300 با تغییر نام به S300 به صورت وارداتی روانه بازار ایران شد و مدتی بعد نسخه مونتاژی آن با نام آریو و مزین به لوگوی سایپا به دست مشتریان رسید. این محصول که بر اساس پلتفرم یکی از تولیدات کمپانی تویوتا توسعه یافته، علی‌رغم برخورداری از ظاهر معقول‌تر و امکانات قابل قبول نتوانست به جایگاهی شایسته و قابل تقدیر در بازار ایران دست یابد. این محصول در مدل‌های ۱.۵ لیتری دنده دستی و یا ۱.۶ لیتری اتوماتیک و دستی در بازار ایران حضور دارد.
رنو مگان
رنو مگان در اواسط دهه نود میلادی به فهرست محصولات خودروساز فرانسوی اضافه شد و تولید نسل دوم آن در سال ۱۳۸۷ با پیشرانه ۱.۶ لیتری در ایران آغاز شد. این سدان در سال ۱۳۸۸ با موتور ۲ لیتری روی خط تولید قرار گرفت و این روند تا سال ۱۳۹۳ ادامه داشت. تعدادی رنو مگان هم به صورت وارداتی به بازار ایران رسید و چندین دستگاه هاچبک و کابریولت آن هم وارد شد.
نویسنده: میلاد قزللو
