یکی از مشکلاتی که ممکن است هنگام رانندگی با خودروهای گیربکس دستی برای شما پیش بیاید جا نرفتن دنده یا بد جا رفتن آن است یا اینکه دنده با صدای گوش مشکلات خراشی جا می رود. این می‌تواند به دلیل اشتباه راننده یا وجود اشکال در گیربکس خودرو رخ دهد. جا نرفتن دنده بسیار خطرناک است بنابراین بهتر است جهت بررسی و رفع آن اقدام شود تا خودرو عملکرد درستی داشته باشد.
علت بد جا رفتن دنده
بد حا رفتن دنده معمولا با صداهای گوش خراشی همراه است. بد جا رفتن چندین عات دارد که باید بررسی شود، این بررسی می‌تواند توسط خود شما یا یک مکانیک متخصص انجام گیرد.
اختلال در عملکرد دنده
تنظیم اشتباه چرخ دنده‌ها یکی از دلایل بد جا رفتن دنده است. گیربکس خودرو به شکلی طراحی شده که چرخ دنده‌ها به طور منظم و روان کنار یک دیگر قرار دارند اگر هنگام تعویض دنده صداهای گوش خراشی می‌شنوید یکی از دلایل آن قرار گرفتن اشتباه چرخ دنده‌ها کنار یکدیگر است.
خراب بودن سنسور الکترونیکی
خودروهای مدرن به سنسورهای زیادی مجهز شده‌اند. بیشترین انتقال‌ها در خودروهای مدرن با سنسورها کنترل می‌شود. اگر بعد از فشار دادن پدال گاز نتوانید دنده را عوض کنید احتمالا سنسور الکترونیکی خودرو خراب است.
کاهش واسکازین گیربکس
شاید اولین دلیل جا نرفتن یا بد جا رفتن دنده را می‌توان کاهش این مایع در گیربکس دانست. اگر مایع واسکازین کم باشد روی سیستم انتقال خودرو تاثیر می‌گذارد در نتیجه در عملکرد آن اختلال وارد می‌شود. این مایع قطعات گیربکس را روغن کاری می‌کند تا به راحتی حرکت کنند. اگر سطح واسکازین کاهش یابد یا رنگ و بوی آن تغییر کند باید به مقدار آن اضافه کنید. برای اینکار نوار گیربکس را را بیرون بکشید و آن را تمیز کنید هنگام اینکار باید به سطح مایع واسکازین نیز دقت کنید. به یاد داشته باشید که مایع انتخاب شده حتما کیفیت مطلوب را داشته باشد چراکه روغن بی کیفیت نیز می‌تواند عملکرد گیربکس را مختل کند.
روغن گیربکس نباید رنگ قهوه‌ای و بوی سوختگی داشته باشد. اگر این علائم را مشاهده کردید حتما روغن گیربکس را تعویض کنید.
نامناسب بودن کیفیت واسکازین
شرکت‌های خودروسازی براساس نیاز خودرو، اطلاعات مربوط به روغن گیربکس را در دفترچه راهنمای خودرو می‌نویسند. اگر کیلومتر کارکرد خودرو بالا باشد و روغن گیربکس آن طی مدت طولانی تعویض نشود باید هرچه سریعتر نسبت به تعویض آن اقدام کنید؛ چرا که روغن کیفیت خود را از دست داده است. هرگز از روغن‌های بی‌کیفیت استفاده نکنید چون گیربکس خودرو را از بین می‌برد.
مستهلک بودن سیستم کلاچ خودرو
معیوب بودن سیستم کلاچ خودرو نیز یکی از دلایل اختلال گیربکس است. اگر دنده هنگام خاموش بودن خودرو به راحتی جا می‌رود و هنگام روشن بودن آن دنده جا نمی‌خورد به دلیل اشکال در سیستم کلاچ خودرو است. شنیده شدن صداهای آزار دهنده هنگام تعویض دنده نیز به دلیل عملکرد نادرست سیستم کلاچ است.
استهلاک دنده‌های برنجی
گاهی اوقات ممکن است که دنده خودرو بعد از جا رفتن از جای خود خارج شود و خودرو به حالت خلاص درآید. این مشکل معمولا به دلیل اشکال در گیربکس مانند ساییدگی دنده و غلاف کشویی رخ دهد. همچنین معیوب بودن بلبرینگ و بوش‌های گیربکس نیز می‌تواند سبب خارج شدن دنده از جای خودش شود.
این علایم معیوب بودن گیربکس را نشان می‌دهد
- عوض نشدن دنده‌ها
اگر دنده خودرو تعویض نمی‌شود دلیل آن می‌تواند نبود روغن در گیربکس باشد. عوض نشدن دنده‌ها یکی از علائم وجود اشکال در گیربکس خودرو است.
- نشت مایعات
- سطح مایع موجود در گیربکس را مرتب بررسی کنید. مایع گیربکس معمولا به رنگ قرمز است و باید نشت آن را جدی بگیرید تا مشکلات بزرگی برای گیربکس خودرو پیش نیاید.
- ایجاد سر و صدا در حالت خلاص
به طور کلی اگر ایرادی در موتور وجود داشته باشد هنگام حرکت خودرو سر و صدا ایجاد می‌شود. اما اگر خودرو در حالت خلاص سر و صدا ایجاد می‌کند به دلیل مشکل در گیربکس است.
اگر صدای وزوز از موتور خودرو می‌شنوید به احتمال خیلی زیاد با گیربکس خودرو مرتبط است که باید هرچه سریعتر به مکانیک مراجعه کنید.
- بوی سوختگی
وقتی مایعات موجود در گیربکس کارایی خود را از دست می‌دهد یا بیش از حد گرم می‌شود بوی سوختگی ایجاد می‌کند. این اشکال می‌تواند آسیب جبران ناپذیری به خودرو وارد کند.
صداهای گیربکس و دلیل آن
زوزه کشیدن
ساییدگی، شکستگی و وجود هر آسب در چرخ دنده‌ها سبب ایجاد صدای زوزه می‌شود. همچنین اگر صدا در حالت خلاص بودن خودرو شنیده شود احتمالا به دلیل همراستا نبودن گیربکس با موتور خودرو است.
صدای سوت و جیرینگ جیرینگ
خشک یا خراب بودن بلبرینگ‌ها سبب ایجاد صدای سوت در گیربکس می‌شود. اگر محور‌ها محکم نباشد صدای جیرینگ جیرینگ از گیربکس خودرو به گوش می‌رسد.
صدای درگیری دنده‌ها
به این صدا، آب هویج گرفتن گیربکس نیز گفته می‌شود و هنگامی رخ می‌دهد که سرعت حرکت دنده‌ها یکسان نباشد.
چرا دنده خودرو می‌لرزد؟
- وجود اشکال در دسته موتور
- خرابی پلوس
- پایین بودن کیفیت روغن گیربکس
- پایین بودن کیفیت ساخت
- تنظیم نبودن ارتفاع خودرو
- اشکال در دیسک و صفحه کلاچ
- خرابی ماهک و میل ماهک
همانطور که گفته شد جا نرفتن دنده دلایل مختلفی دارد. اگر علائمی از گیربکس خودرو مشاهده می‌کنید حتما آن را تعمیر سپس از خودرو استفاده کنید و به یاد داشته باشید که رانندگی با خودرویی که دنده آن به درستی کار نمی‌کند ممکن است سبب شود که کنترل خودرو را از دست بدهید در نتیجه اتفاقات ناگواری رخ دهد.
نویسنده: شقایق صفی خانی
