بازار خودرو فرانسه زده ایران در دوران برقراری توافق برجام می‌رفت که به آرامی رنگ و بویی تازه به خود بگیرد که این توافق نیز چندان پایدار و پابرجا نبود. برجام داشت آرام آرام فرانسویها را برای حضور دوباره و قدرتمند در بازار ایران آماده می‌کرد که به ناگه هر آنچه رشته شده بود؛ پنبه شد.
البته مشکل بازار قدیمی خودروهای ایران الزاما با برقراری برجام حل نمی‌شد. مشکل این بازار تحریم‌های جسته گریخته‌ای بود که با هربار اعمال، ایران را برای چند سال از بازار خودرو جهان عقب می‌انداخت. با این وجود مشکل بازار خودروها در ایران وجود یا عدم وجود پژو 2008 یا 301 نبوده و نیست. اگرچه حضور این خودروهای نوین و مدرن هم برای این بازار حیاتی است اما عموم مردم ایران در جست و جو خودرویی متناسب با وضعیت معیشتی و بودجه در دسترس خود هستند.
از آنجایی که ایران جمعیت ثروتمندی ندارد؛ این خودروهای اقتصادی و ارزان قیمت است که بازار عمده خرید و فروش خودرو کارکرده و صفر کیلومتر را با خود به همراه دارند. در میان گینه‌های مناسب و در دسترس این بازار از میان فرانسویها، دو گزینه پژو 206 و رنو ساندرو؛ هر دو از محصولات خودرویی مونتاژ داخل هستند که از زمان حضور در بازار ایران به برترین و پرفروش‌ترین خودروهای تاریخ کشور بدل شده‌اند.
قیمت رقابتی، فراوانی خدمات پس از فروش، توان متناسب و هزینه‌های نگهداری نسبتا پایین؛ از مهم‌ترین برگ‌های برنده این دو گزینه فرانسوی در بازار ایران است.
ریشه شناسی 206 و ساندرو
پژو 206 یکی از منحصر به فرد‌ترین تولیدات تاریخ شرکت پژو فرانسه است. این خودرو بدون شک در تاریخ فرانسه نیز خودرویی تاثیرگذار به حساب می‌آید چرا که این هاچ‌بک کوچک شهری با ورود در سال 1998 و پایان تولید در سال 2012، بازه تولیدی 14 ساله را تجربه کرد اما این پایان ماجرا نبود. پژو 206 در اوایل دهه 1380 شمسی از سوی شرکت ایکو (ایران خودرو) در کشور مونتاژ و به بازار تزریق شد. این خودرو از آن زمان تاکنون نزدیک به دو دهه است که بر خط تولید قرار دارد و این مهم تنها مربوط به کشور ایران نمی‌شود.
سایر کشورهای دیگر آفریقایی، آمریکای جنوبی و آسیای شرقی دیگر نیز که رویه تولید 206 را در برنامه خود داشتند؛ همچنان به تولید این خودرو اقتصادی فرانسوی ادامه می‌دهند. پژو 206 در دسته تولیدی خود در بازار ایران تا حدودی به خودرویی چون پراید بدل شد. خودرویی با پتانسیل حرکتی مناسب، کیفیت ساخت راضی کننده و قیمتی رقابتی که حالا پس از گذر دو دهه مونتاژ در نسخه‌های مختلف، بازار به واقع هیچ جایگزین مناسبی برای آن با خود به همراه ندارد.
پژو 206 با لنگر بزرگی که در دریای کم عمق تنوع خودروهای داخل ایران انداخت، جاپای خود را طوری محکم کرد که بعید است هیچ خودرویی به این زودی‌ها بتواند جایگزین آن شود؛ چه برسد به آنکه بتواند روایتی مشابه با این خودرو را در بازار کشور تکرار کند.
رنو ساندرو یکی از جدیدترین اقدامات در راستای تنوع بخشی به بازار خودرو ایران در سال‌های اخیر است. این خودرو را می‌توان نسخه هاچ‌بک تندر 90 دانست که در نیمه اول دهه 1390 شمسی با تاخیری بسیار طولانی به بازار ایران عرضه شد. این محصول در حقیقت بر پایه پلتفرم مشترک با داچیا لوگان یا همان تندر90 خودمان بنا شده و در حقیقت حاصل تلاش‌های طراحی شرکت رومانیایی داچیا، از زیر مجموعه‌های اقتصادی اروپای شرقی شرکت رنو فرانسه است که محصولات آن از همان بدو ورود به بازار تحت نام تجاری رنو روانه بازار داخلی شد که برای مردم ایران نیز به مراتب شناخته شده‌تر از داچیا بود.
ساندرو مونتاژی شرکت پارس خودرو در ایران در حقیقت نسخه نسل اول داچیا ساندرو به حساب می‌آید که در سال 2007 روانه بازار جهانی شد. مونتاژ این خودرو در بازار کشور به دلیل دشواری‌های تحریمی با تاخیر بسیار طولانی رو به رو شد تا جایی که به هنگام عرضه این خودرو در بازار ایران؛ شرکت داچیا در حقیقت نسخه نسل دوم آن را از سال 2012 روانه بازار کرده بود. اما از آنجایی که قرارداد مونتاژ ساندرو در ایران با شرکت رنو مربوط به دوران پیش از تحریم بود، پس از رفع تحریم‌ها دیگر جایی برای ارتقا به نسل دوم ساندرو وجود نداشت و به همین دلیل ساندرو تولیدی بازار ایران نسخه بسیار قدمی‌تر این خودرو است.
با این حال ساندرو همانند 206 به سرعت به عنوان خودرویی محبوب از کلاس هاچ‌بک‌های کوچک شهری جا افتاد که بخش مهمی از این محبوبیت و موفقیت را مدیون سابقه حضور تندر90 در بازار ایران است که با داشتن ویژگی‌های فنی بسیار زیاد جا را برای حضور ساندرو به خوی باز کرده بود.
رنو ساندرو از 2008 تا 2012
پژو 206 تیپ 5 مدل 2012
مقایسه طراحی ظاهری فرانسوی های خسته کننده!
سابقه حضور پژو 206 در بازار جهانی به دو سال پایانی قرن بیستم باز می‌گردد. از این رو چه انتظاری می‌توان از پختگی و زیبایی طراحی در این خودرو داشت؟ با این وجود طراحی این خودرو که حاصل ذوق طراح فرانسوی، جرارد والتر، مدیر بخش طراحی شرکت پژو بین سال‌های 1998 تا 2007 بود؛ به واقع ماندگار شد.
این خودرو در نمای جلو از چراغ‌های کشیده چشم گربه‌ای بهره می‌برد که در حقیقت از مهم‌ترین المان‌های طراحی میان محصولات تولیدی شرکت پژو در آن دوران بود. حتی در نمای عقب 206 نیز می‌تون همان طراحی تخم‌مرغی چراغ‌ها را با گرافیک مات به رنگ یکپارچه قرمز دید که در مدل‌های مختلف پژو تنها با اندکی کشیدگی بیشتر ایفای نقش می‌کند.
پژو 206 با تکیه بر ظاهری کاملا نرم و فاقد هرگونه زاویه؛ نمایی بسیار مشابه به تخم‌مرغ دارد. جای تعجب ندارد که بسیاری از خبرنگاران تخصصی حوزه خودرو نیز از این واژه برای توصیف 206 استفاده می‌کنند چراکه که شباهت آن به تخم‌مرغ غیر قابل انکار است. این سبک طراحی نرم و بدون گوشه بدون شک مهم‌ترین المان طراحی محصولات پژو برای قرن بیست و یکم بود که جایگزین زبان طراحی قالب قرن بیستم پژو با خطوط شکسته و طراحی‌های قوطی کبریتی شد.
به منظور درک بهتر قدم بزرگی که پژو در بخش طراحی در آغاز قرن بیست و یکم برداشت؛ می‌توانید طراحی پژو 205 را با 206 به عنوان جانشینی نوین مقایسه کنید تا متوجه شوید که استفاده از طراحی تخم‌مرغی در 206 تنها یک تغییر ساده نبود. ورود پژو از قرن بیستم به بیست و یکم خوشبختانه با تغییرات طراحی همراه بود که اگرچه دیگر امروزه حنایش رنگی ندارد اما برای آن دوران و مخصوصا زمان مونتاژ 206 در بازار ایران بسیار انقلابی بود.
رنو ساندرو به عنوان محصولی بسیار جدیدتر (نزدیک به 10 سال جدیدتر از 206) سطح توقعات ما را نسبت به خود بسیار بالا می‌برد و در نتیجه با داشتن ظاهری بسیار ساده و معمولی برای خودرویی که در سال 2007 از یک برند اروپایی روانه بازار جهانی شده است؛ ذوق ما را کور می‌کند. اما صبر کنید، ساندرو در حقیقت محصولی بسیار اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه به طراحی مرکز طراحی رنو در بارسلونا است. محصولات داچیا از همان ابتدا قرار است ارزان باشند و کار راه‌‌انداز، در نتیجه زیبایی در محصولات داچیا جایی ندارد و این برند در عرضه مدل لوگان (رنو تندر90) این موضوع را با نهایت قدرت به جهان ثابت کرد. در نتیجه در ظاهر ساندرو نباید به دنبال المان‌های زیبایی بود. اما همچنان جای شکر دارد که با وجود تمام وجه‌های اشتراک با تندر90، ساندرو هنوز به مراتب قابل تحمل‌تر است.
مقایسه رو در رو دو خودرو 206 و ساندرو از دیدگاه ابعاد خارجی نشان می‌دهد که ساندرو برابر با 185 میلی‌متر در طول کشده‌تر، 94 میلی‌متر در عرض پهن‌تر و 108 میلی‌متر در ارتفاع از پژو 206 بلندتر است. این در حالی است که فاصله محورهای ساندرو به اندازه 143 میلی‌متر از 206 بلندتر است تا این خودرو از هر نظر جثه بزرگ‌تری را در برابر برادر فرانسوی خود به نمایش بگذارد.
نمای داخلی، ساندرو اندکی بالاتر از 206
نمای داخلی 206 درست همانند نمای خارجی آن در طی حضور دو دهه‌ای در بازار خودرو کشور هیچ تنوع و تمایزی به خود ندید. در حقیقت این خودرو دقیقا همان چیزی است که دو دهه پیش به تولید رسید اما جز کاهش چشمگیر کیفیت متریال به کار رفته در کابین و افت شدید کیفیت مونتاژ، هیچ تغییری در طراحی بیرونی و درونی 206 ایجاد نشد. البته هدف ایکو آن بود که این خودرو را در نسخه‌های مختلف و متمایزی چون پژو 207، 207 پلاس و رانا به صورت موازی و همزمان روانه بازار کند پس هیچ دلیلی نداشت که ظاهر استاندارد و اصلی 206 را تغییر دهد.
نمای داخل 206 ترکیبی از پلاستیک بی‌کیفیت فشرده با روکش پارچه‌ای به عنوان تریم تزئیناتی رودری‌ها و صندلی‌ها است. داشبرد قرینه این خودرو همانند روز اول فاقد هرگونه تریم تزئیناتی است اما 206 به واقع پتانسیل و لیاقت آن را داشت که حداقل از سوی ایکو با یک فیس لیفت داخلی مواجه شود اما چنین نشد. در نتیجه هر آنچه در راستای ارتقا و بهبود نمای داخلی 206 در بازار امروز کشور موجود است (از تریم‌‌‌های رنگی مختلف و روکش چرم صندلی گرفته تا نورپردازی محیطی مخفی) از ساخته‌های افترمارکت به حساب می‌آید.
نمای داخلی ساندرو با اندکی تمایز؛ همچنان داستانی مشابه با 206 روایت می‌کند. متریال به کار رفته در داشبرد و رودری‌های ساندرو با 206 متفاوت است اما همچنان حس پلاستیکی آن در ذوق می‌زند. داشبرد قرینه آن در بخش میانی با پلاستیک نقره‌ای رنگ تزئین شده است که این متریال بر دستگیره‌های در از داخل اتاق نیز رویت می‌شود تا ساندرو از دیدگاه تزئینات و تریم داخلی اندکی برتری بیشتر نسبت به 206 را به نمایش بگذارد.
از دیدگاه طراحی، نمای داخلی ساندرو خواسته یا ناخواسته نوین‌تر بودن خود در مقایسه با 206 را نشان می‌دهد. نمایی که در نسخه پلاس تندر 90 نیز به عنوان فیس لیفت داخلی به کار گرفته شد. اما از این دو برادر اقتصادی فرانسوی نباید انتظار چندانی داشت.
قرارگیری ساندرو بر پلتفرم مشترک با تندر90 مزیت حیاتی فضای بزرگ‌تر داخلی را برای این خودرو به ارمغان می‌آورد که بدون شک برگ برنده این خودرو مخصوصا در ردیف دوم نشیمن سرنشینان به شمار می‌آید. ابعاد بزرگ‌تر نمای خارجی و داشتن فاصله محورهای بلندتر همچنین باعث شده است که فضای صندوق ساندرو برابر با 320 لیتر باشد که در مقایسه با فضای صندوق 206 برابر با 245 لیتر تمایز قابل توجهی است. به جرات می‌توان گفت ساندرو از دیدگاه فضای داخلی خودرویی جادارتر و دلبازتر است هرچند که ارگنومی صندلی‌های 206 لذت سواری بیشتری به همراه دارند.
طراحی داخلی پژو 206 تیپ 5
کابین رنو ساندرو 2088- 2012
مشخصات فنی، تشابه ساندرو به 206
پژو 206 در بازار ایران در شش تیپ مختلف از 1 تا 6 به تولید رسید اما امروزه تنها دو تیپ 2 و 5 بر روی خط تولید قرار دارند. تمایز تیپ 2 با تیپ 5 در برخی آپشن‌ها و البته پیشرانه به کار رفته و تفاوت‌های میان تیپ 5 و 6 تنها در گیربکس اتوماتیکی است که در تیپ 6 به کار گرفته شده است. این در حالی است که ساندرو تنها با یک پیشرانه و دو گیربکس اتوماتیک یا دستی در بازار ایران عرضه شد.
پیشرانه هر دو خودرو یک نمونه 1.6 لیتری چهار سیلندر 16 سوپاپ تنفس طبیعی است با این تفاوت که پیشرانه 206 با کد TU5 یکی از مشاهیر در میان پیشرانه‌های تولیدی کشور فرانسه به شمار می‌آید. این پیشرانه قادر است قدرتی برابر با 110 اسب بخار در دور 5800 و گشتاور 142 نیوتون.متر در دور 4000 به تولید برساند. خروجی این توان در تیپ 5 به گیربکس 5 سرعت دستی متصل شده است که 206 با وزن 1055 کیلوگرمی را در حدود 11 ثانیه به تندی 100 کیومتر بر ساعت می‌رساند.
در مقابل پیشرانه ساندرو تنها 105 اسب بخار قدرت در دور 5750 و 140 نیوتون.متر گشتاور در دور 3750 به تولید می‌رساند که اختلافی بسیار جزئی در مقایسه با 206 را نشان می‌دهد. این خودرو از گیربکس 5 سرعت دستی JH3 بهره می‌برد که در نمونه‌های جدیدتر با نمونه JHQ جایگزین شده است. ساندرو همچنین در حدود 50 کیلوگرم از 206 سنگین‌تر است اما می‌تواند در حدود 10.5 ثانیه به تندی 100 کیلومتر بر ساعت دست یابد. بهبود شتابگیری در ساندرو با وجود وزن بیشتر و توان کمتر از ضرایب بهتر دنده‌های آن نشات می‌گیرد که سرعت نهایی کمتر در برابر 206 (175 در برابر 200 کیلومتر بر ساعت) اما شتابگیری بهتر را به همراه دارد.
مصرف سوخت متوسط این دو خودرو بسیار نزدیک به هم و در حدود 6.6 لیتر در هر 100 کیلومتر عنوان شده است که در نسخه اتوماتیک هر دو خودرو حدود دو لیتر دیگر به این میزان افزوده می‌شود.
طراحی نمای عقب رنو ساندرو مدل 2008-2012
طراحی نمای عقب پژو 206 تیپ 5 مدل 2012
سخن نهایی
هر دو خودرو ساندرو و 206 بدون شک از برترین انتخاب‌های جمع و جور شهری و ارزان قیمت در بازار خودروهای کارکرده ایران هستند. هرچند که دیگر نمی‌توان آن‌ها را از دیدگاه مقوله قیمت ارزان خطاب کرد. هر دو خودرو در بازار دست دوم از خدمات پس از فروش و فراوانی قطعات عالی برخوردارند اما مهم‌ترین تمایز میان آن‌ها اسپرت‌تر بودن 206 و جادارتر بودن ساندرو است که شاید بتواند برای مالک نهایی به عنوان فاکتوری اساسی ایفای نقش کند.
نویسنده: شهاب انیسی
