سگمنت سدان‌های سایز متوسط بازار ایران در سال‌های اخیر و مخصوصا در دوران پس از برجام اوقات بسیار خوبی را تجربه می‌کرد که اگر بخواهیم صادقانه و منصفانه به آن بنگریم، همه این پیشرفت و ارتقا از برای واردات آزاد خودروهای خارجی به کشور بود که رنگ و لعاب تازه و مدرن بازار خودرویی کشور را حفظ می‌کرد.
در میان خودروهای وارداتی به بازار کشور، سگمنت سدان‌های سایز متوسط به دلیل داشتن ویژگی‌های مثبتی چون بهره‌وری از پیشرانه‌های توانمندتر و ابعاد کاربردی‌تر در مقایسه با سدان‌های سایز کوچک، از محبوبیت قابل توجهی برخوردار شدند. بازار خودروهای وارداتی ایران تنها به لطف واردات آزادانه خودرو به کشور توانست حضور این دست خودروها را در کشور تجربه کند که در غیر اینصورت هیچ یک از سدان‌های تولیدی بازار کشور در سال‌های اخیر از این سگمنت نبوده‌اند.
سدان‌های سایز متوسط با داشتن اتاق و ابعاد کلی بزرگ‌تر، بیشتر مناسب خانواده‌ایی بودند که استفاده گروهی آن‌ها از خودرو بسیار زیاد بود و یا تعداد سفرهای بین شهری آن‌ها به مراتب بیشتر از سایرین است. البته الزامی در این زمینه وجود نداشت و فروش قابل توجه این خودروهای نسبتا بزرگ (به تعریف بازار ایران) نشان داد که گویی همه مشتری‌ها به تملک خودروهایی در این ابعاد علاقه دارند.
دو گزینه محبوب بازار کشور کیا اپتیما JF (نسل چهارم) آخرین نسل کیا اپتیما است که پایش به لطف شرکت اطلس خودرو، وارد کننده رسمی محصولات کیا، به بازار ایران باز شد. نسخه‌های متعدد اپتیما از نسل دوم آن به بعد به بازار ایران روانه شدند که هریک از آن‌ها با استقبال قابل توجه مشتریان ایرانی مواجه شده و نام اپتیما به یکی از نام‌های خودرویی محبوب بازار کشور بدل شد. در مقابل شرکت نگین خودرو که وارد کننده رسمی محصولات رنو فرانسه به کشور بود، از واردات دو محصول نوین و کاملا جدیدی رنو به بازار ایران خبر داد که شامل شاسی بلند نسل دوم کولیوس و محصول جدیدی با نام تلیسمان از کلاس سدان‌های سایز متوسط می‌شد. واردات تلیسمان از این جهت برای بازار ایران اهمیت داشت که تلیسمان خودرویی کاملا نوین و نوظهور از محصولات کاملا جدید رنو بود که حالا در شرایط پسابرجام داشت به صورتی تقریبا همزمان در اروپا و ایران عرضه می‌شد.
لازم به بیان است که تاکید مسئولان فرانسوی رنو بر تلفظ صحیح نام Talisman در حقیقت تلفظ بسیار ساده “تَلیسمان” است که متاسفانه از سوی بسیاری از نشریات به ظاهر متخصص خودرویی رعایت نشد و بسیاری از افراد از همان ابتدا این نام را به گونه‌های مختلفی از جمله تالیسمَن، تَلیسمَن، تلسمان و … اشتباه خطاب کردند.
طراحی: آینده مقابل گذشته
اگر بخواهیم صحبت در مورد کیا اپتیما نسل چهارم (JF) را از بخش طراحی آن شروع کنیم، متاسفانه باید چند سال به عقب برگردیم. JF از سال 2015 بر خط تولید قرار گرفت و تا سال جاری میلادی نیز بر خط تولید قرار داشت اما طراحی این نسل نوین و به روز نبود. در حقیقت استقبال مشتریان جهانی از طراحی نسل پیشین اپتیما (نسل سوم/TF) به اندازه‌ای زیاد بود که کیا تصمیم گرفت ظاهر نسل چهارم را با الهام‌گیری از نسل سوم و اعمال برخی تغییرات جزئی به سرانجام برساند. طراحی نسل چهارم نیز طبیعتا توسط پیتر شرایر، طراح با سابقه کیا انجام گرفت و در نتیجه نه تنها از جذابیت نسل چهارم کاسته نشد، بلکه می‌توان اظهار اشت که ایرادهای طراحی نسل سوم نیز در این نسخه برطرف شد.
با این حال با داشتن استایل کلی یکسان و چراغ‌های جلو و عقبی که با تغییرات فاحش در گرافیک آن‌ها حالا بسیار چشمگیرتر و زیباتر بودند، نسل چهارم بیشتر همانند فیس لیفتی برای نسل سوم به حساب می‌آید تا یک خودرو کاملا جدید. چراغ‌های جلو با طراحی خنجر مانند و ادغام شده در جلو پنجره (همانند نسل سوم) حالا جلوه بصری زیباتر و پیچیده‌تری با خود به همراه داشتند. چراغ‌های عقب نیز ضمن حفظ زاویه، با باریک‌تر شدن، چهره خشن و جسورتری به نمای عقبی نسل چهارم اپتیما دادند. از آن گذشته، اپتیما نسل چهارم در یک تریم انحصاری با نام GT Line (جی‌تی لاین) نیز به بازار ایران راه یافت که از دیدگاه ظاهری جلوه بصری زیباتری به همراه دارد چراکه در بخش مه‌شکن‌ها، سپر‌ها، چراغ‌های عقب، اسپویلر روی صندوق عقب، ریم‌های زیباتر و برخی دیگر جزئیات با نسخه معمولی تفاوت دارد که بدون شک زیباتر است اما متاسفانه در بخش فنی هیچ تغییری با خود به همراه نداشته است. اپتیما JF یک بار در سال 2018 مورد بازنگری طراحی و فیس لیفت قرار گرفت که تاثیر بسیار مثبتی بر نمای خارجی آن داشت اما متاسفانه این نسخه شانس ورود به بازار ایران را پیدا نکرد.
در مقابل رنو تلیسمان محصول کاملا جدید بود که از سوی رنو در سال 2016 به بازار جهانی معرفی شد. این محصولا کاملا نوین طبیعتا از طراحی به روز و جدیدی بهره می‌برد که از قضا زبان جدیدی طراحی رنو بود که از همان دوران بر تمامی محصولات نوین رنو به کار گرفته شد. این زبان طراحی از سوی سرطراح ارشد رنو، لارنس وَن دِن اَکِر معرفی شد اما طراحی تلیسمان بر اساس این زبان جدید طراحی از سوی الکسیس مارتات صورت گرفت. نمای کلی تلیسمان همانند سایر محصولات این برند ظاهری ساده و بی‌الایش را به نمایش می‌گذارد اما در نمای جلو نشان دهنده رویکرد کاملا جدید رنو به موضوع طراحی است. چراغ‌های روشنایی در روز بسیار بزرگ به شکل حرف C انگلیسی در دو طرف خودرو، جلوپنجره کرومی و زیر سپر عرضی به همراه استفاده قابل توجه از قطعات کروم‌کاری شده و در عقب یک جفت چراغ تمام LED با طراحی افقی و تکمیل کننده نمای کلی عرض خودرو با طراحی منحصر به فرد باعث می‌شود چه در شب و چه در روز نتوانید رنو تلیسمان را در خیابان‌ها به خودرو دیگر اشتباه بگیرید.
مقایسه ابعاد خارجی این دو خودرو بیانگر طول، ارتفاع و فاصله محورهای تقریبا برابر و عرض 10 میلی متری بیشتر تلیسمان در مقایسه با JF است در حالی که اگر دو خودرو را از نزدیک و در کنار یکدیگر ملاقات کنید، ظاهر تلیسمان بسیار وزین‌تر و با وقارتر به نظر می‌رسد که نمی‌توان تاثیر طراحی جعبه مانند آن را در راستای این مهم نادیده گرفت.
نمای داخلی: قدمت یا آینده‌نگری
نمای داخلی اپتیما JF حتی از نسل پیشین خود نیز جذاب‌تر است. اگرچه در نسخه GT Line برابری بیشتری با تلیسمان دارد اما نمی‌توان قدمت نسبی نمای داخلی این خودر را از دید دورنگه داشت. نسخه GT Line اپتیما JF از فرمان D-Cut (فرمان D شکل) و دوخت بخیه قرمز رنگ روکش‌های داخلی بهره می‌برد. ساختار کلی داشبرد کاملا عرضی است که به صورت سرتاسری در نمای داخلی با رودری‌ها ادغام شده و فضای دربرگیرنده‌ای را به نمایش می‌گذارد. ادوات روی کنسول میانی و نحوه چیدمان آن‌ها در کنار نمایشگر لمسی 7 اینچی به گونه‌ای است که کمی از سبک طراحی سنتی برند بی ام و را یادآور می‌شود.
گرد بودن مرکز غربیلک فرمان، نشانگرهای دایره با اعداد کاملا خوانا و نورپردازی سفید آن‌ها حس بسیار اسپرتی را به راننده منتقل می‌کند، حسی که معمولا در محصولات هیوندا مشاهده نمی‌شود. اما با همه این اوصاف این نمای داخلی کمی قدیمی است. کیفیت متریال به کار رفته در ساخت داشبرد و سایر قطعات تریم داخلی بسیار راضی کننده است اما صندلی‌های این خودرو همانند بیشتر خودروهای جدید بازار بسیار سفت و آزار دهنده است اما اگر در جزئیات نه چندان زیاد نمای داخلی نیز غرق شوید هم نمی‌توانید چشم بر قدمت این سبک طراحی نمای داخلی ببندید.
رنو شاید اولین برند اقتصادی‌ساز در بین خودروسازان اروپایی بود که سعی بسیار کرد تا برخی المان‌های مهم و حیاتی روز جهانی برخی خودروهای خاص و لوکس را در نمای داخلی خود نیز پیاده کند. در نتیجه حتی اگر نمای داخلی تلیسمان را در حالت کلی همانند اپتیما JF ساده خطاب کنیم، بدون شک نمی‌توانیم از المان‌های به روز و مدرن آن چشم‌پوشی کنیم. استفاده از نمایشگر 8.7 اینچی در حالت عمودی، حذف بیشتر کلید‌های کنترلی و استفاده از تعداد بسیار محدودی کلید برای کنترل سریع ادوات پراستفاده و انتقال تمامی سیستم‌های کنترلی به نمایشگر بزرگ میان داشبرد، اتصال و پیوستگی داشبرد با کنسول میانی در شیبی بسیار ملایم، استفاده از طراحی کاملا قرینه و فراگیر بر داشبرد و رودری‌ها، استفاده از سیستم نورپردازی محیطی در اتاق با قابلیت تنظیم رنگ نور مورد علاقه و البته استفاده از سیستم نمایشگر پشت فرمان از ترکیب دو نشانگر آنالوگ برای نمایش دمای آب پیشرانه و حجم باک سوخت و یک نمایشگر مرکزی دیجیتال (LCD) برای نشان دادن سرعت لحظه‌ای، حالت رانندگی انتخابی و سایر اطلاعات حیاتی به همراه سیستم HUD از مهم‌ترین اقدامات رنو برای به روزرسانی و نمایش پیشرفتگی تلیسمان است. اما در عین حال استفاده مختصر از تریم چوبی، غربیلک فرمان بسیار ساده و روکش چرمی روی داشبرد همگی تاکید بر میل لوکس‌گرایی این خودرو دارند تا هرگونه تاکیدی بر حس اسپرت‌گرایی، یعنی درست برخلاف اپتیما!
صندوق بار اپتیما JF برابر با 450 لیتر حجم دارد که چیزی در حدود سدان‌های سایز کوچک تولیدی بازار داخلی ایران است اما تلیسمان برابر رقم خیره کننده 608 لیتر فضای بار دارد که این مهم نشان می‌دهد فضای داخلی اپتیما برای سرنشینان اندکی جادارتر و راحت‌تر از تلیسمان طراحی شده است، هرچند که سواری سه سرنشین بالغ در صندلی عقب رنو تلیسمان نیز به هیچ عنوان آزار دهنده نیست.
مشخصات فنی: مشابه اما متفاوت
پس از وضع قانون منع واردات خودروهای مجهز به پیشرانه‌های حجیم‌تر از 2.5 لیتر در سال 2013 به کشور، سدان‌های وارداتی نیز پیشرانه‌های V6 را کنار گذاشته و تقریبا همه آن‌ها به نسخه‌های 4 سیلندر روی آوردند. اپتیما JF در ایران با پیشرانه 4 سیلندر تنفس طبیعی 2.4 لیتری تزریق مستقیم به بازار ایران راه یافت که قادر به تولید قدرت 177 اسب بخار در دور 6000 و گشتاور 230 نیوتون.متر در دور 4000 است که این توان را از طریق گیربکس سنتی اتوماتیک 6 سرعت به محور جلو منتقل می‌کند.
تلیسمان در مقابل از پیشرانه جدید 4 سیلندر 1.6 لیتری توربوچارجر رنو بهره می‌گیرد که با وجود داشتن 800 سی‌سی حجم کم‌تر می‌تواند به کمک سیستم توربو، قدرتی برابر با 190 اسب بخار در دور 6000 و گشتاور 260 نیوتون.متر در دور بسیار کم 2500، یعنی تقریبا زمانی که توربو وارد مدار می‌شود، تولید کند. تفاوت قابل توجه فنی میان این دو خودرو به اینجا ختم نمی‌شود چرا که تلیسمان از گیربکس 7 سرعت مدرن دو کلاچ (7DCT) بهره می‌برد که نه تنها یک ضریب دنده بیشتر دارد بلکه سرعت تعویض دنده‌ها در آن نیز بسیار سریع است.
تلیسمان با داشتن وزن تقریبی 1445 کیلوگرمی از اپتیما 1.5 تنی اندکی سبک‌تر است اما تکنولوژی پیشرفته‌تر به کار رفته در آن باعث می‌شود این خودرو در زمان تقریبی 7.7 ثانیه از حالت سکون به تندی 100 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند که برای سدانی در این سایز و ابعاد رقم بسیار خیره کننده و برابر با سدان‌های مجهز به پیشرانه‌های V6 حجیم است. این درحالی است که مصرف سوخت متوسط آن نیز چیزی در حدود 6 لیتر در هر صد کیلومتر است.
اپتیما در مقابل برای دستیابی به سرعت 100 از حالت سکون نیاز به 9.5 ثانیه زمان دارد اما مصرف سوخت متوسط آن در حدود 8 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است که با مد نظر قرار دادن ویژگی‌های فنی آن اختلاف قابل توجهی به حساب می‌آید. بخش فنی دقیقا آنجایی است که تلیسمان و اپتیما ویژگی‌هایی درست برخلاف طراحی ظاهری خود را به نمایش می‌گذارند. شاید قیاس نسخه‌های V6 اپتیما با تلیسمان قیاس منطقی‌تری بود اما متاسفانه نسخه‌های قدرتمندتر این خودرو به بازار ایران راه نیافت.
سخن نهایی
اپتیما بخریم یا تلیسمان؟ پاسخ به این پرسش در بازار خودروهای کارکرده تنها به سلیقه و عمق جیب خریدار منتهی نمی‌شود. فاکتورهای بسیاری چون بازار خدمات پس از فروش، دوام، عملکرد، حساسیت و پیچیدگی فنی بدون شک همگی برای انتخاب گزینه مناسب مالک از فاکتورهای اساسی به حساب می‌آیند. کارشناسی حرفه‌ای یکی از این دو خودرو بدون تردید مهم‌ترین اقدامی است که مالک پیش از خرید باید انجام دهد.
نویسنده: شهاب انیسی
