مبدا و ریشه برخی از اختراعات در صنعت خودرو بسیار جالب است. گاهی تصور می‌کنیم که دانشمندان یا مخترعان حرفه‌ای و تمام عیار پشت این ایده‌ها و نوآوری‌ها ایستاده اند، اما در حقیقت بعضی از آن‌ها افرادی معمولی با شغل‌هایی کاملا غیر مرتبط و متفاوت اند.
فلورنس لارنس، نامی است که کمتر شنیده‌ایم. البته شاید اگر اهل فیلم‌های کلاسیک و سیاه و سفید قدیمی باشید، حتما نام او به گوشتان رسیده باشد؛ چرا که او در اصل یک بازیگر آمریکایی-کانادایی بود. Florence Lawrence در طول عمر نه چندان بلند خود در بیش از ۳۰۰ فیلم حضور پیدا کرد و تا سال ۲۰۱۹ به عنوان «اولین ستاره فیلم‌ها» شناخته می‌شد.
ماجرای چراغ راهنما از کجا شروع شد؟
بدون شک از خودتان می‌پرسید چرا برایتان از یک ستاره هالیوودی می‌گوییم که سال‌ها از مرگش می‌گذرد. دلیلش این است که به لطف خانم لارنس، دو اختراع بسیار مهم در زمینه ساخت خودرو شکل گرفت که پس از گذشت مدتی به بخش جدانشدنی این صنعت تبدیل شد. بد نیست اگر هر روز از اختراعات و نوآوری‌هایی مهم استفاده می‌کنیم، با مخترعان آن‌ها نیز آشنا شویم، خصوصا اگر مثل خانم لارنس افرادی باشند که در حق‌شان کم لطفی شده باشد.
از آنجایی که او از اولین کسانی بود که نامش در فهرست عوامل و بازیگران اولین فیلم‌های هالیوودی دیده می‌شد، پس از مدتی به یکی از ستاره‌های مهم صنعت فیلم‌سازی و دنیای بازیگری اوایل قرن بیستم تبدیل شد. دستمزد او هفته‌ای ۵۰۰ دلار (معادل ۱۳ هزار دلار امروز) بود. یک ستاره متمول، جوان و با استعداد، آن هم در دورانی که پدیده‌ای به نام «اتومبیل» کم‌کم وارد کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌شود، به چه چیز دیگری نیاز دارد؟ به یک خودرو!
بعد از گذشت مدت کوتاهی از خرید اولین خودرو، لارنس به یک «عشق ماشین» حرفه‌ای و دو آتشه تبدیل شد. خودرو برای او مفهومی بیش از وسیله نقلیه داشت، او عاشق خودروها بود. این علاقه به قدری زیاد شد که او یک بار گفت: «خودروها برای من مثل انسان هستند. آن‌ها به مهربانی، درک و مراقبت واکنش نشان می‌دهند، درست مثل آدم‌ها.»
او باور داشت که هر خانم مدرن باید خودش به کار تعمیر خودروی خود برسد، کنجکاو باشد و به دنبال صداهای ریز و ترک‌های کوچک و بزرگ بگردد تا بتواند آن را مانند یک مکانیک حرفه‌ای تعمیر کند.
او با دیگر زنان هم دوره خود، خصوصا بازیگران لاکچری، متفاوت بود. برای خودرو وقت می‌گذاشت، اگر مشکلی بود خودش آن را رفع می‌کرد و هر روز با آن به گشت و گذار می‌رفت. در نهایت این علاقه و کنکجاوی به یک وسواس تبدیل شد، وسواس خوبی که دریچه‌ای را برای او به سمت اختراع و نوآوری باز کرد. انگار که او با کنجکاوی و علاقه‌اش به دانستن بیشتر درباره خودروها ازدواج کرده بود.
فلورنس لارنس تبدیل به یک خودروشناس واقعی شده بود، می‌دانست که خودروهای تازه وارد و حتی جاده‌ها می‌توانند چقدر خطرناک باشند. او نگران عابرانی بود که با دیدن یک اتومبیل دست و پای خود را گم می‌کردند، چرا که نمی‌دانستد مقصد بعدی آن کجاست یا قرار است به کدام سمت بپیچد.
اینجا بود که ایده «اخطار اتوماتیک» مانند یک بارقه کوچک آتش، در ذهن او جرقه زد. نوآوری او شامل دو پرچم می‌شد که به دو سمت سپر عقب می‌چسبیدند. این پرچم‌ها از طریق سیستمی مخصوص به دکمه‌ای در داخل کابین متصل بودند که با فشار دادن آن، پرچم مورد نظر بالا می‌رفت.
با دیدن پرچم سمت چپ یا راست، عابران و رانندگان دیگر متوجه می‌شدند که مقصد بعدی راننده کدام سمت است، در نتیجه خطر تصادف رانندگی و مرگ تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می‌کرد. بنابراین لارنس اولین کسی بود که لامپ ایده چراغ راهنما را در سر خودروسازان و مهندسان روشن کرد.
او در طول زندگی خود دو اختراع مهم داشت. ایده مورد دوم در نهایت به چراغ ترمز امروزی تبدیل شد؛ یعنی زمانی که راننده پایش را روی پدال ترمز فشار می‌داد، یک تابلو علامت «ایست» به طور اتوماتیک از سپر عقب بیرون می‌پرید. این علامت به رانندگان دیگر اخطار می‌داد که باید از سرعت خود کم کنند و در نهایت در ترافیک بایستند.
متاسفانه عمر او آنقدر بلند نبود که بتواند نتیجه کار و زحماتش را ببیند. حتی نتوانست حق اختراع این دو فناوری مهم را از آن خود کند. در نهایت، Edgar Walz Jr بود که توانست در سال ۱۹۲۵ حق اختراع چراغ راهنما را به نام خود ثبت کند. با این حال چند سالی طول کشید تا بالاخره خودروسازان رضایت دادند از این نوآوری مهم در طراحی محصولاتشان استفاده کنند.
لارنس که بود؟
او با نام فلورنس آنی بریجوود (Florence Annie Bridgwood) در سال ۱۸۸۶ به دنیا آمد. در سال‌های منتهی به دهه ۲۰ میلادی، شهرتش اوج گرفت و به یک ستاره هالیوودی تبدیل شد. در طول زندگی‌اش در بیش از ۳۰۰ فیلم بازی کرد. گفته می‌شد که او «اولین بازیگر فیلم در تاریخ» این صنعت است، تا اینکه در سال ۲۰۱۹ شواهدی ارائه شد که این لقب را متعلق به یک بازیگر فرانسوی، یعنی Max Linder می‌دانست.
گفته می‌شود که لارنس در سال‌های پایانی عمرش هنگام نجات جان یکی از همکاران خود از یک آتش‌سوزی مهیب، دچار سوختگی شدید شد. او در طول عمرش سختی‌های زیادی کشید و عزیزان بسیاری را از دست داد. زندگی پر فراز و نشیب، ضرر و زیان مالی، ۳ ازدواج ناموفق و بیماری که هر روز در بدنش پیشرفت می‌کرد و ریشه می‌دواند، باعث افسردگی شدید او شد. فلورنس لارنس در نهایت در حالی که تنها ۵۲ سال داشت، در آپارتمانش با خوردن سم جان خود را گرفت و ستاره‌اش در آسمان هالیوود برای همیشه خاموش شد.
نویسنده و مترجم: پرستو مهدی قلیخان
