بیشتر از یک سال از زمانی می‌گذرد که واردات خودرو ممنوع اعلام شد. در همین مدت، اظهارنظرهای ضد و نقیضی درباره لزوم آزاد شدن واردات صورت گرفت که خود نشان از چند دستگی در کارشناسان و سیاستگذاران خودرویی داشت. حالا که بحث انتخابات بیشتر از قبل به میان آمده، نامزدهای ریاست‌جمهوری هر کدام وعده‌هایی را برای بازار آشفته داده‌اند که بخش زیادی از آن مربوط به آزادسازی واردات خودروست. به عنوان مثال یکی از نامزدها اعلام کرده که باید اصلاحات اساسی در کیفیت خودرو صورت گیرد و دیگری هم تاکید کرده که اگر رئیس‌جمهور شود، واردات را آزاد می‌کند.
تقابل دو دیدگاه درباره واردات خودرو
البته این مساله موضوع تازه‌ای نیست و تقابل میان دو دیدگاه آزادسازی واردات و اتکا به ساخت داخل، همیشه در میان سیاستگذاران طیف‌های مختلف وجود داشته است. به عنوان مثال، گروه‌های نزدیک به محافظه‌‌کاران بیشتر موافق اتکا به تولید داخل و به نوعی افزایش توان داخلی بودند و در طرف مقابل، طیفی که موافق اقتصاد آزاد هستند تاکید می‌کردند که باید رقابت در تمام بخش‌های اقتصاد از جمله خودرو صورت گیرد تا کیفیت خودروهای داخلی همپای نمونه‌های خارجی بالا رود.
باید به این نکته هم اشاره کرد که در بودجه 1400، نزدیک به 2 هزار میلیارد تومان درآمد از محل واردات خودرو برای دولت در نظر گرفته شده است. همین مساله به خوبی نشان می‌دهد که دولت آینده چه از طیف اقتصاد آزاد باشد و چه بخواهد اتکای خود را به تولیدات داخل بگذارد، بخشی از درآمد خود را از محل واردات تامین خواهد کرد. در همین میان، برخی صحبت‌ها در خصوص احتمال بالا رفتن تعرفه واردات به گوش می‌رسد که باز هم انجام این کار را از سوی دولت آینده تقویت می‌کند.
خودروسازان هم موافق واردات شدند؟
در اردیبهشت ماه امسال بود که خودروسازان در نامه‌ای به مجلس، خواستار آزادسازی واردات و قیمت‌گذاری خودرو شدند. این مساله نشان می‌دهد که خود خودروسازان داخلی هم که قاعدتا باید از این مساله ناراضی باشند و بخواهند انحصار تولید را در اختیار داشته باشند، صدایشان در آمده و دیگر راضی به واردات هستند.
در این میان، دو دیدگاه کاملا متناقض در خصوص واردات خودرو بین کارشناسان وجود دارد. در حالی که برخی صاحب‌نظران موافق آزادسازی خودرو هستند و آن را عاملی برای رقابتی شدن این بازار می‌دانند، برخی کارشناسان هم مخالف واردات بوده و معتقدند که باید میان منافع ملی و اقتصاد آزاد یک چیز را انتخاب کرد. همین طیف از کارشناسان بر این باورند که حتی اگر واردات خودرو آزاد شود، تاثیری روی کیفیت و قیمت بازار خودرو نخواهد گذاشت.
نتیجه گیری
در مجموع، دیدگاه‌های متفاوت از دو طیف سیاسی مختلف در دو مناظره ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که بیشتر نامزدها موافق واردات بوده و از این مساله به عنوان شعار و برنامه‌های مهم خود یاد می‌کنند. یعنی برنامه واردات خودرو آنقدر به چشم آنها تاثیرگذار بوده که به عنوان برگ برنده آن را رو کرده‌اند. با این حال، حتی اگر قرار باشد واردات آزاد شود، اگر برنامه و چشم‌انداز مشخصی برای بازار خودرو وجود نداشته باشد، عملا تاثیری در تعدیل بازار نخواهد داشت.
نویسنده: سپیده اشرفی
