وقتی صحبت از معامله‌های اقتصادی به میان می‌آید، احتیاط و سنجیدن شرایط حرف اول را می‌زند. مدت‌ها است که اقتصاد ایران روزهای باثباتی را تجربه نکرده است. نوسان نرخ ارز در کنار اتفاقات سیاسی داخلی و منطقه‌ای بازار ایران را تبدیل به بازاری پر نوسان کرده است.
قیمت خودرو پس از سال ۱۳۹۶ در پی لغو برجام و ممنوعیت واردات خودرو جهشی قابل توجه داشت و همین موضوع سبب شد تا خودرو در حال حاضر یک کالای سرمایه‌ای به شمار بیاید. به همین دلیل چگونگی و زمان معامله آن می‌تواند اهمیت بسیاری داشته باشد.
تاثیر اتفاقات سیاسی بر بازار خودرو
خاورمیانه همیشه آبستن حوادث تازه‌ای است، از جنگ و خونریزی گرفته تا تحریم‌های تازه. گرچه ممکن است برخی گمان کنند این اتفاقات تنها بر بخش‌های سیاسی کشورهای منطقه اثر می‌گذارد اما اقتصاد و سیاست دو عنصر گره خورده در این جغرافیا هستند.
در سال‌های اخیر شاهد بودیم که هر بار با هر خبر و اتفاق، قیمت طلا و نرخ ارز دچار نوسان شد و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های اقتصادی و خرید و فروش عملا غیرممکن یا به سختی امکان‌پذیر می‌شد. خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای معامله خودرو باید تمامی اتفاقات سیاسی و منطقه‌ای را زیر نظر داشت تا طرفین معامله، از آن سود ببرند.
تاثیر انتخابات بر بازار خودرو
هر چهار سال یک بار با تغییر دولت، تمامی تصمیمات و اقدامات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مردم برای چندین ماه از انتخابات و تغییر وزیران متاثر می‌شود.
حدودا در بازه ۹ ماه پیش از برگزاری انتخابات تا ۳ ماه بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری و تثبیت دولت جدید، بازار خودرو تقریبا دچار رکود می‌شود. تصمیماتی حول مواردی همچون واردات خودرو و یا مالیات خودرو لوکس و … همیشه متاثر از سیاست‌های دولت و رویکردهای آن است. به همین دلیل معاملات خودرویی در این دوره کاهش می‌یابد.
تاثیر برجام بر بازار خودرو
سال‌ها است که بخش‌های مختلف کشورمان با تحریم‌ها دست به گریبانند. اما تحریم‌هایی که برای توقف برنامه هسته‌ای ایران توسط کشورهای غربی وضع شده، بیش از هر موضوعی تمامی جنبه‌های زندگی ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده است. خودرو نیز تحت تاثیر این تحریم‌ها رفته رفته در مسیر تبدیل شدن به کالای سرمایه‌ای قرار گرفت. در سال ۱۳۹۴ با امضای معاهده بین‌المللی برجام و رفع تحریم‌ها، بازار خودرو جانی دوباره گرفت اما پس از سال ۱۳۹۶ و لغو برجام بار دیگر بازار آشفته شد. این موضوع در کنار ممنوعیت واردات خودرو بازار را با نوسانات بسیاری روبه‌رو کرد. مذاکرات برجام همچنان ادامه دارد و هر بار مذاکره بازار خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. معامله خودرو در چنین شرایط بی‌ثباتی با ریسک بسیاری همراه خواهد بود.
تاثیر طرح های فروش خودروسازان بر بازار
تا پیش از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ برخی خودروسازان تقریبا هر ماه با اجرای طرح‌های فروش اقدام به ارائه مستقیم محصولات خود به متقاضیان می‌کردند. بنابر آمارها به نظر می‌رسید در ایام برگزاری این طرح‌ها با افزایش عرضه، قیمت‌ها در بازار خودرو کمی متعادل‌تر می‌شوند.
میانه اردیبهشت‌ماه با راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش خودرو توسط وزارت صمت، تمامی طرح‌های فروش خودروسازان به صورت منسجم درآمدند و تحت نظارت این وزارتخانه انجام شدند تا دست دلالان از بازار خودرو کوتاه شود. بازار خودرو در زمان عرضه در سامانه متمرکز قرعه‌کشی هم مانند طرح‌های قبلی فروش خودروسازان کمی کم التهاب‌تر به نظر می‌رسد.
تاثیر تغییرات فصل بر بازار خودرو
شاید عجیب باشد که حتی تغییر فصل هم می‌تواند بر بازار خودرو اثر بگذارد. اما در ایام منتهی به تعطیلات معمولا بازار خودرو شاهد روزهای پرتحرکی است.
- با شروع فصل تابستان درخواست برای خودروهای تابستانی با سقف‌های باز یا سانروف افزایش می‌یابد در حالی که برعکس در آستانه زمستان تقاضا برای خرید این خودروها کم می‌شوند و خودروهایی با کابین مسقف و بسته مورد استقبال قرار می‌گیرند.
- با فرارسیدن ایام تعطیلات نیز تقاضا برای خودروهای مناسب سفر بالا می‌رود و این موضوع بر بازار خودرو اثر می‌گذارد.
- به گفته دست‌اندرکاران بازار خودرو، معامله خودرو در ماه‌های محرم و صفر هم به طور معمول کاهش چشمگیری دارد. مردم در این ماه‌ها بیشتر زمان خود را در مجالس مذهبی و مراسم عزاداری می‌گذارنند و کمتر به سوی معامله خودرو می‌آیند.
- روزهای پایانی سال هم زمانی است که بازار خودرو مانند همه کالا روزهای پرتکاپویی را پشت سر می‌گذارند. برخی ترجیح می‌دهند همان طور که سال نو می‌شود، خودرو‌شان را هم تغییر بدهند و با این تغییرات به استقبال سال نو بروند.
اگر به هر دلیل، تصمیم به معامله خودرو – چه خرید و چه فروش – دارید، بهتر است قدری احتیاط کنید و قبل از معامله، شرایط بازار را به طور کامل بسنجید. این نکته را به خاطر داشته باشید که وضعیت امروز اقتصاد ایران به دلیل عواملی که به آن اشاره کردیم، باثبات نیست و چه خرید و چه فروش، با ریسک‌های بسیاری همراه است که اگر به آن توجه نکنید، ممکن است ضررهای بعدی جبران‌ناپذیر باشد.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
