فرانشیز بیمه بدنه خودرو و نحوه استفاده از آن

بیمه شخص ثالث پوشش محدودی دارد و از این رو به مالکان ماشین های لوکس و گران‌قیمت توصیه می‌شود در کنار بیمه شخص ثالث، خودروی خود را بیمه بدنه کنند. بدین ترتیب در صورت بروز سانحه رانندگی، شرکت بیمه‌گر به کمک مالک می‌آید تا از عهده خسارت واردشده به خودرو بربیاید. قواعدی در اصول بیمه وجود دارد که یکی از آن‌ها، فرانشیز بیمه بدنه خودرو است. اما فرانشیز چیست و چه کاربردی دارد؟

فرانشیز به طور پیش‌فرض در تمام بیمه‌نامه‌ها وجود دارد و به بخشی از حق بیمه گفته می‌شود که مسئولیت پرداخت آن بر عهده بیمه‌گذار است. در ادامه به بررسی دقیق این مفهوم می‌پردازیم.

فرانشیز چیست؟

در پاسخ به پرسش فرانشیز چیست باید گفت که این کلمه معنی بسیار عمیقی دارد. فرانشیز با تلفظ فرنچایز (franchise) در زبان انگلیسی به معنی حق امتیاز است. ولی فرانسوی‌ها فرانشیز را به معنی آزادی و معافیت ترجمه می‌کنند. در زبان فارسی نیز کلمه فرانشیز به صورت «خودپرداخت» تفسیر می‌شود.

در واژه‌نامه حقوقی، فرانشیز به بخشی از حق بیمه گفته می‌شود که بیمه‌گذار ملزم به پرداخت آن است و شرکت بیمه‌گر تعهدی به پرداخت فرانشیز ندارد. فرانشیز برای بیمه کالاها و حتی خدمات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها، فرانشیز برای بیمه خودرو است.

فرانشیز بیمه خودرو

یکی از انواع بیمه خودرو که تهیه آن به طور خاص برای لوکس‌سواران توصیه می‌شود، بیمه بدنه است. بیمه بدنه در کنار بیمه شخص ثالث در هنگام فروش، باعث افزایش قیمت خودرو می‌شود، ولی مزیت مهم‌تری دارد. با توجه به محدودیت سقف پرداخت خسارت بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه به کمک مالک خودرو می‌آید تا بخشی از پرداخت هزینه را بر عهده گیرد. بخش دیگر، تحت نام فرانشیز باید توسط مالک خودرو پرداخت شود.

تا اینجای مطلب دانستید که فرانشیز چیست و از نظر فنی و حقوقی چه معنایی دارد. بنابراین به راحتی می‌توانید آن را به موضوع بیمه خودرو بسط دهید. فرانشیز بیمه خودرو به بخشی از حق بیمه گفته می‌شود که در صورت خسارت ماشین، بیمه‌گذار یا همان مالک باید آن را پرداخت کند. فرانشیز بیمه بدنه خودرو از مبلغ خسارت قابل پرداخت توسط شرکت بیمه کسر می‌شود.

به عنوان مثال، فرض کنید در قرارداد بیمه بدنه، فرانشیز ۱۰ درصد باشد. بدین ترتیب در صورت بروز تصادف رانندگی، بیمه‌گذار باید ۱۰ درصد خسارت را پرداخت کند، ولی پرداخت ۹۰ درصد باقی‌مانده بر عهده شرکت بیمه‌کننده است. بنابراین هر چه درصد فرانشیز در بیمه‌نامه کمتر باشد، بیمه‌شونده مبلغ کمتر و بیمه‌کننده مبلغ بیشتری را پرداخت خواهد کرد.

انواع فرانشیز بیمه بدنه خودرو

همان‌طور که گفته شد، علاوه بر بیمه شخص ثالث که یک بیمه اجباری به حساب می‌آید، تهیه بیمه بدنه نیز برای هر خودرویی توصیه می‌شود. در هر قراردادی نیز نام فرانشیز و نوع آن به چشم می‌خورد.

احتمالا این پرسش برای شما به وجود آمده که معیار تعریف فرانشیز بیمه چیست و آیا این بخش از حق بیمه تنها با یک عدد مشخص محاسبه می‌شود؟ تمام انواع بیمه بدنه خودرو به‌طور پیش‌فرض دارای فرانشیز هستند، ولی نوع آن‌ها متفاوت است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

فرانشیز مبتنی بر عدد و رقم

یکی از انواع فرانشیز بیمه بدنه خودرو بر اساس رقم ثابت تعریف می‌شود. در این نوع فرانشیز، خودپرداخت بیمه‌گذار یک رقم ثابت است که از خسارت کم می‌شود. به عنوان مثال، اگر رقم فرانشیز در بیمه‌نامه ۱۰۰ میلیون ریال باشد، این مبلغ در هنگام پرداخت خسارت توسط بیمه‌کننده کسر می‌شود. به بیان بهتر، اگر خسارت واردشده بر خودرو ۵۰ میلیون تومان باشد، پرداخت ۴۰ میلیون تومان بر عهده بیمه‌گر و ۱۰ میلیون بر عهده بیمه‌گذار یا همان مالک خودرو است.

فرانشیز مبتنی بر درصدی از بیمه

رایج‌ترین نوع فرانشیز بیمه بدنه خودرو بر اساس درصدی از مبلغ بیمه محاسبه می‌شود. هر چه مبلغ بیمه بیشتر باشد، خودپرداخت بیمه‌گذار نیز بیشتر می‌شود.

فرانشیز مبتنی بر سقف غرامت

در این روش، فرانشیز بر اساس سقف پرداخت خسارت که توسط شرکت بیمه‌گر تعریف شده، محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، اگر در سقف پرداخت خسارت در بیمه‌نامه ۲۰۰ میلیون تومان باشد و خسارت واردشده بر خودرو ۳۵۰ میلیون تومان شود، پرداخت ۲۰۰ میلیون تومان بر عهده شرکت بیمه‌گر است، ولی مابقی خسارت را بیمه‌گذار باید پرداخت کند.

فرانشیز مبتنی بر درصد ثابت از خسارت

در این روش، بیمه‌گذار بر اساس درصد ثابت در پرداخت خسارت سهیم می‌شود. به عنوان مثال، فرض کنید فرانشیز بیمه‌نامه ۳۰ درصد تعریف شده باشد. در این صورت اگر خسارت وارده بر خودرو ۱۰۰ میلیون تومان باشد، مالک موظف به پرداخت ۳۰ میلیون تومان و شرکت بیمه‌گر متعهد به پرداخت ۷۰ میلیون تومان خواهد بود.

فرانشیز ترکیبی

برخی شرکت‌های بیمه از فرانشیز ترکیبی در قرارداد نام می‌برند که می‌تواند ترکیبی از دو روش مختلف باشد. این نوع فرانشیز به نوعی به نفع بیمه‌گذار تمام می‌شود، چون ملزم به پرداخت کمترین مبلغ است. برای درک بهتر، فرض کنید در بیمه‌نامه بدنه خودرو، از فرانشیز ترکیبی عدد ثابت (۲۰ میلیون تومان) و درصد خسارت (۱۰ درصد) استفاده شده باشد. اگر خودرو دچار حادثه رانندگی شود و ۱۰۰ میلیون تومان خسارت ببیند، آن‌گاه بیمه‌گذار می‌تواند از مزیت درصد خسارت استفاده و تنها ۱۰ درصد، معادل ۱۰ میلیون تومان را پرداخت کند و بدین ترتیب، پرداختی شرکت بیمه‌کننده ۹۰ میلیون تومان می‌شود.

نحوه محاسبه فرانشیز بیمه بدنه خودرو

محاسبه فرانشیز بیمه بدنه خودرو معمولا بر اساس چهار پارامتر انجام می‌شود؛ تعداد دفعات خسارت، سابقه رانندگی فرد بیمه‌گذار، تاریخ صدور گواهینامه فرد بیمه‌گذار و نوع خسارت با توجه به پوشش‌های بیمه بدنه.

شرکت‌های بیمه معمولا درصد پوشش اضافی و فرانشیز خاص خود را دارند. ولی مطابق با عرف، جدول درصد فرانشیز بیمه بدنه سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است. این درصدها تنها برای دفعه اول محاسبه و برای دفعات دوم و سوم بیشتر می‌شود.

فرانشیز بیمه بدنه خودرو برای دفعات دوم و سوم

همان‌طور که گفته شد، شرکت‌های بیمه تنها برای دفعه اول، فرانشیز را بر اساس جدول فوق محاسبه می‌کنند. بیمه‌گر بعد از هر بار خسارت، میزان فرانشیز را ۱۰ درصد افزایش می‌دهد. یعنی اگر فرانشیز خسارت بیمه برای مرتبه اول ۱۰ درصد باشید، میزان آن برای دفعه دوم به ۲۰ درصد و برای دفعه سوم به ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

روش حذف فرانشیز بیمه بدنه خودرو

تمام بیمه‌نامه‌ها به‌طور پیش‌فرض دارای فرانشیز هستند تا بخشی از پرداخت خسارت به مالک خودرو واگذار شود. به بیان بهتر، در حالت عادی راهی غیر از پرداخت فرانشیز نیست. ولی آیا می‌دانستید تبصره‌ای وجود دارد که بیمه‌گذار را از تقبل خودپرداخت معاف می‌کند؟ آیا می‌خواهید بدانید راه پرداخت نکردن فرانشیز بیمه چیست؟

برخی شرکت‌های بیمه دارای پوششی به نام «حذف فرانشیز بیمه بدنه» هستند که با اضافه کردن آن، شرکت بیمه‌گر وظیفه پرداخت تمام خسارت واردشده به خودرو را بر عهده می‌گیرد. البته استفاده از این پوشش به نوبه خود باعث افزایش مبلغ حق بیمه می‌شود. معمولا انتخاب پوشش حذف فرانشیز بیمه بدنه، حق بیمه را بین ۵ الی ۷ درصد بیشتر می‌کند. این پوشش معمولا مورد استقبال افرادی قرار می‌گیرد که رانندگی محتاطانه‌ای ندارند.

نتیجه گیری

فرانشیز بیمه بدنه خودرو به بخشی از حق بیمه گفته می‌شود که مالک موظف به پرداخت آن است. یعنی در صورت بروز تصادف رانندگی بخشی از پرداخت خسارت بر عهده بیمه‌گر و بخش دیگر یا همان فرانشیز به بیمه‌گذار محول می‌شود. فرانشیز انواع مختلفی دارد و معمولا بر حسب درصدی از بیمه محاسبه می‌شود. با این حال برخی شرکت‌های بیمه‌گر در ازای افزایش حق بیمه، امکان حذف فرانشیز را برای مالک فراهم می‌آورند. بدین ترتیب اگر حادثه رانندگی اتفاق بیفتد، بیمه‌گر خسارت وارده بر خودرو را پرداخت خواهد کرد. هرچند تمام شرکت‌های بیمه‌گر، سقف خاصی برای پرداخت خسارت دارند، خواه فرانشیز تعریف یا حذف شده باشد.

سوالات متداول

محاسبه فرانشیز بیمه بدنه خودرو به صورت درصدی از بیمه چگونه انجام می‌شود؟

در این روش، فرانشیز متناسب با مبلغ بیمه محاسبه می‌شود. هر چه مبلغ بیمه بیشتر باشد، میزان فرانشیز نیز افزایش می‌یابد.

کسر فرانشیز در بیمه آتش‌سوزی خودرو چگونه است؟

در حال حاضر فرانشیز آتش‌سوزی خودرو به میزان ۱۰ درصد لحاظ شده است.

چند نوع فرانشیز بیمه خودرو داریم؟

انواع مختلف فرانشیز بیمه خودرو عبارت‌اند از فرانشیز مبتنی بر عدد ثابت، فرانشیز مبتنی بر درصد بیمه، فرانشیز مبتنی بر سقف غرامت، فرانشیز مبتنی بر درصد ثابت از خسارت و در نهایت فرانشیز ترکیبی که می‌تواند ترکیبی از انواع فرانشیزها باشد.

نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45