کولر ماشین، عملکرد و نگهداری از آن

دمای مناسب داخل کابین خودرو، اهمیت بسیاری در نحوه رانندگی افراد دارد. در روزهای سرد سال، بخاری فضای گرمی را در کابین به وجود می‌آورد و در روزهای گرم سال، کولر ماشین به کمک راننده و سرنشینان خودرو می‌آید. فضای کابین و آسایش آن، تاثیر مستقیمی در عملکرد راننده دارد و در ایام گرم تابستان، کولر به یک نیاز مبرم و بدیهی در خودرو تبدیل می‌شود. کولر ماشین بخشی از سیستم تهویه مطبوع به حساب می‌آید که وظیفه خنک‌سازی و تنظیم دمای داخل کابین را بر عهده دارد.

در ادامه، به بررسی دقیق‌تر کولر خودرو، اجزای تشکیل‌دهنده و نحوه عملکرد آن می‌پردازیم و در نهایت نکات مهمی را در خصوص عیب‌یابی و نگهداری از این بخش مهم ارائه می‌دهیم.

کولر ماشین

کولر اتومبیل، یکی از مهم‌ترین بخش‌های خودرو است که رانندگی در ایام گرم سال را قابل‌تحمل می‌کند. کولر ماشین از قطعات متعددی تشکیل شده است که با همکاری یکدیگر، هوای سرد را از دریچه تهویه به داخل کابین وارد می‌کنند. کوچک‌ترین نقص در هر یک از اجزای کولر خودرو، باعث از کار افتادن سیستم خنک‌کننده می‌شود. گردش سیال مبرد و داغ و سرد شدن آن، سازوکار اصلی کولر ماشین است. سیال با گردش در بخش‌های مختلف کولر گازی ماشین و تغییر بین حالات مایع و گاز، باعث خنک شدن هوای کابین می‌شود.

کولر خودرو دوال

کولر دوال خودرو به سیستم تهویه‌ای گفته می‌شود که می‌تواند باد خروجی را طبق انتخاب سرنشینان تفکیک کند. به بیان بهتر، سرنشینان در آن واحد می‌توانند از باد سرد و گرم بهره‌مند شوند. به عنوان مثال، راننده می‌تواند از هوای خنک کولر برقی ماشین استفاده کند، در حالی که شاگرد راننده، از هوای گرمی که از دریچه تهویه خارج می‌شود، لذت ببرد. کولر دوال در فصولی از سال مورد استفاده قرار می‌گیرد که هوا در وضعیت نیمه سرد و نیمه گرم قرار دارد. در این مواقع، سرنشینان احساس متفاوتی نسبت به دمای کابین دارند و نیاز آن‌ها به باد سرد یا گرم متفاوت است.

تاریخچه کولر خودرو

استفاده از کولر در خودرو به دهه ۳۰ میلادی باز می‌گردد. نخستین سیستم تهویه مطبوع توسط شرکت «سی اند سی کلوینیتور» به خودرو اضافه شد. این سیستم شامل یک کمپرسور بزرگ بود که پشت ماشین قرار می‌گرفت. البته کولر کلوینیتور به سبب ابعاد بزرگ، پیچیدگی و قیمت بالا مورد استقبال قرار نگرفت، ولی طولی نکشید که نسخه ارتقایافته آن توسط جنرال موتورز در خودرویی با برند کادیلاک به جهان معرفی شد. موفقیت GM با عرضه مدل ۱۸۰ پاکارد در سال ۱۹۳۹ کم‌رنگ شد، چون این شرکت به عنوان رقیب اصلی فورد، سیستم تهویه مطبوع بهتری را در ماشین جدید خود به عرضه درآورد. سیستم پاکارد شباهت بسیاری به کولرهای امروزی داشت و متشکل از کمپرسور، تقطیرکننده، تبخیرکننده و درایر بود. این سیستم تنها یک دکمه برای تنظیم سرعت گردش فن داشت.

با آغاز جنگ جهانی دوم، نوآوری در عرصه تولید سیستم تهویه مطبوع برای خودرو متوقف شد، هرچند حدود ۱۲ سال بعد، جنرال موتورز، کرایسلر و پاکارد در سال ۱۹۵۳ از سیستم تهویه مطبوع ارتقایافته‌تری رونمایی کردند. یک سال بعد (۱۹۵۴)، شرکت نش که در سال ۱۹۳۷ با کلوینیتور پیشگام ادغام شده بود، از سه غول خودروساز پیشی گرفت و مدل امباسادور را به حوزه خودرو معرفی کرد که به موتور متصل بود و عملکرد بهتری نسبت به مدل‌های قبلی داشت. تهویه نش به مدت ۱۰ سال ارتقا یافت و مورد استفاده قرار می‌گرفت تا زمانی که کادیلاک در سال ۱۹۶۴، به سیستم پیشرفته‌تری به نام Comfort Control مجهز شد. در این سیستم، راننده تنها باید دمای مطلوب را انتخاب می‌کرد. بعد سیستم به طور خودکار، دمای کابین را در درجه انتخابی کاربر نگه می‌داشت. با گذشت زمان، این سیستم ارتقا یافت و به سیستم کولر امروزی تبدیل شد.

نحوه عملکرد کولر ماشین

کولر ماشین از بخش‌های متعددی ساخته شده که اساس آن گردش سیال مبرد، داغ شدن و سرد شدن آن است. زمانی که شما دکمه کولر خودرو را فشار می‌دهید، کمپرسور شروع به فشرده‌سازی سیال مبرد می‌کند و با این کار، دمای سیال بالا می‌رود. سیال فشرده به سمت کندانسور فرستاده و به مایع پرفشار داغ تبدیل می‌شود. این مایع در کپسول خشک‌کننده، خشک و عاری از رطوبت می‌شود و به سمت شیر انبساط انتقال می‌یابد.

مایع داغ بدون رطوبت در شیر انبساط دچار افت فشار می‌شود و دمای آن کاهش پیدا می‌کند. بدین ترتیب، مبرد سرد به سمت اواپراتور یا همان تبخیرکننده فرستاده می‌شود، سرمای آن از طریق فن به داخل کابین راه پیدا می‌کند و سپس مجددا به حالت گاز درمی‌آید. سیال گازمانند به سمت کمپرسور می‌رود و این چرخه تکرار می‌شود.

قطعات کولر خودرو

کولر برقی خودرو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر یک وظایف خاصی را بر عهده دارند. وجود نقص در هر بخش باعث اختلال در عملکرد کولر ماشین و بروز مشکلاتی همچون ایجاد هوای گرم، ورود بوی بد به داخل کابین و… می‌شود. در ادامه با بررسی دقیق تمام اجزای سیستم خنک‌کننده خودرو همراه ما باشید.

کمپرسور

کمپرسور، قلب کولر ماشین است و وظیفه فشرده‌سازی و گردش سیال مبرد در قطعات مختلف را بر عهده دارد. کمپرسور، انرژی لازم برای انجام کار را از طریق تسمه دینام دریافت می‌کند. این قطعه مهم به صورت چرخشی، سیال مبرد را از اواپراتور به کندانسور، از کندانسور به کپسول خشک‌کننده و از کپسول خشک‌کننده مجددا به اواپراتور انتقال می‌دهد.

در مرحله اول، کمپرسور سیال مبرد (ارسال‌شده از سمت اواپراتور) را فشرده می‌کند و آن را به سمت کندانسور انتقال می‌دهد.

علائم خرابی کمپرسور کولر

علائم خرابی کمپرسور کولر ماشین شامل موارد زیر می‌شوند.

• سروصداهای عجیب ناشی از سایش تسمه یا پولی‌ها
• بوی سوختگی
• روشن نشدن کولر ماشین
• خنک نشدن باد خودرو
• یخ زدن اواپراتور و لوله‌ها

کندانسور

کندانسور، قطعه دوم کولر به حساب می‌آید. کندانسور یا همان رادیاتور کولر ماشین، سیال گازمانند را از کمپرسور می‌گیرد و آن را به مایع پرفشار داغ تبدیل می‌کند و به سمت کپسول خشک‌کننده می‌فرستد.

نشانه های خرابی کندانسور کولر

موارد زیر می‌توانند نشان‌دهنده خرابی کندانسور کولر اتومبیل باشند.

• عدم خنک‌سازی سیستم تهویه و دمیدن هوای گرم به داخل کابین
• انتشار بوی سوختگی پس از روشن کردن کولر
• افزایش دمای موتور

خشک کننده

کپسول خشک‌کننده یا همان رسیودرایر، سیال مایع داغ را از کندانسور می‌گیرد و رطوبت موجود در آن را از بین می‌برد. سپس آن را به سمت شیر انبساط انتقال می‌دهد.

علائم خرابی خشک کن کولر

درایر یا همان خشک‌کن کولر در صورت خرابی، نشانه‌های زیر را به همراه دارد.

• گرم شدن باد کولر ماشین
• از بین نرفتن بخار شیشه‌ها
• عملکرد ضعیف فن خودرو
• روشن نشدن دور دوم فن در هوای خیلی گرم

شیر انبساط

شیر انبساط، مایع داغ پرفشار بدون رطوبت را از رسیودرایر می‌گیرد و فشار آن را کاهش می‌دهد. با کاهش فشار، دمای مایع پایین می‌آید. حالا مبرد خنک به سمت اواپراتور فرستاده می‌شود.

علائم خرابی شیر انبساط کولر

مشاهده علائم زیر نشان می‌دهد که عملکرد شیر انبساط کولر ایراد دارد.

• ایجاد سروصدای عجیب
• کارکردن مداوم کولر

اواپراتور (تبخیرکننده)

در قسمت اواپراتور، مبرد خنک در معرض هوای گرم قرار گرفته و دوباره به حالت گاز درمی‌آید.

علائم خرابی اواپراتور کولر

علائم اختلال در عملکرد اواپراتور کولر خودرو شامل موارد زیر می‌شوند.

• کاهش ظرفیت خنک‌کنندگی کولر
• انتشار بوی عجیب
• تغییر دمای کولر و دمیدن هوا با دمای متغیر
• از کار افتادن کمپرسور

فن کولر

زمانی که سیال مبرد به اواپراتور می‌رسد، سرمای آن از طریق فن به داخل کابین راه پیدا می‌کند.

علائم خرابی فن کولر

خرابی فن کولر با نشانه‌های زیر همراه است.

• روشن نشدن یا خاموشی ناگهانی کولر گازی ماشین
• اختلال در خنک‌سازی کابین
• اختلال در پرتاب باد

سیم کشی کولر

کولر خودرو از طریق سیم‌کشی‌های متعدد، برق مورد نیاز بخش‌های مختلف را تامین می‌کند.

کلید کنترل فشار یا مانوستات

این قطعه، وظیفه تنظیم و کنترل فشار بالا، فشار پایین و عملکرد فن الکتریکی کندانسور را بر عهده دارد.

شیلنگ در کولر خودرو

اجزای مختلف کولر با استفاده از شلنگ‌های آب‌بندی‌شده، به یکدیگر وصل شده‌اند.

کلید A/C کولر ماشین

کولر به وسیله کلید A/C روشن و خاموش می‌شود.

نکات مهم در مورد کولر خودرو

نکات متعددی در مورد کولر ماشین وجود دارد که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست. توجه به این اما و اگرها علاوه بر افزایش کارایی، خنک‌سازی و طول عمر کولر، هزینه نگهداری خودرو را کاهش می‌دهد.

• روشن نکردن کولر بلافاصله بعد از استارت خودرو
• خاموش کردن کولر در سربالایی، روشن کردن کولر در سرپایینی
• تنظیم کولر در حالت گردش داخلی حین ورود به تونل‌ها
• خاموش کردن یا کاهش درجه کولر در ترافیک‌های سنگین و پشت چراغ قرمز
• روشن کردن کولر در سرعت و دور موتور پایین
• روشن کردن هفتگی کولر به مدت ۱۰ دقیقه به منظور جلوگیری از رسوب سیال مبرد
• پارک خودرو در فضای مسقف یا سایه
• بررسی دائم آب رادیاتور در صورت استفاده مداوم از کولر

مشکلات رایج کولر ماشین

کولر ماشین به عنوان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های خودرو از قطعات متعددی تشکیل شده و وظیفه اصلی آن، خنک‌سازی و تهویه هوای درون کابین است. کولر اتومبیل نیز همانند هر سیستم دیگری با گذشت زمان به دلایل مختلف دچار اختلال در عملکرد و مشکلات متعدد می‌شود.

رایج‌ترین مشکلات کولر ماشین را در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم. در صورت مشاهده هر یک از این مشکلات بهتر است خودرو را به یک تعمیرکار ماهر نشان دهید، چون بررسی اجزای مختلف کولر جهت عیب‌یابی، یک کار تخصصی است و به مهارت و تجربه نیاز دارد.

بوی سوختگی با روشن کردن کولر

در برخی مواقع پس از زدن کلید تهویه، بوی سوختگی از دریچه‌های کولر ماشین به مشام می‌رسد. بوی شیرین نشان‌دهنده نشتی ضدیخ در سیستم خنک‌کننده است، حال آنکه بوی روغن سوخته به نفوذ روغن موتور سوخته به داخل کابین اشاره می‌کند. انتشار بوی پلاستیک سوخته از طریق تهویه کولر می‌تواند به دلیل تجمع گرد و غبار بیش از حد در دریچه‌ها، ایجاد الکتریسیته کوتاه، سوختن سیم‌ها یا شلنگ‌ها باشد. بوی لاستیک سوخته هم به معنی وجود مشکل در کمپرسور یا کلاچ آن است.

انتشار بوی بد در کابین

با گذشت زمان و افزایش سن خودرو، سیستم تهویه خودرو مکان مناسبی برای رشد کپک، قارچ و باکتری می‌شود. میکروارگانسیم‌هایی مثل کپک و قارچ در پشت داشبورد و روی اواپراتور تجمع می‌کنند و سبب انتشار بوی بد در کابین پس از روشن شدن کولر می‌شوند. پاکسازی و تعویض فیلترهای هوا بهترین راه‌حل برای مقابله با این مشکل است. همچنین می‌توان از محلول ضدباکتری در قسمت تبخیرکننده استفاده کرد تا آلودگی‌ها از بین بروند.

ایجاد باد گرم توسط کولر

عوامل متعددی باعث وزش باد گرم از دریچه‌های کولر می‌شوند. خرابی کمپرسور، کندانسور، فن‌های خنک‌کننده، کاهش سطح سیال مبرد یا رطوبت گرفتن آن، کثیف شدن اواپراتور و… موجب اختلال در عملکرد کولر می‌شود و موجب دمیده شدن هوای گرم به داخل کابین است.

صدای زیاد حین روشن شدن کولر

ایجاد سروصدا پس از روشن شدن کولر می‌تواند به شل شدن تسمه کمپرسور ربط داشته باشد. البته در صورت کاهش میزان سیال مبرد یا وجود هوا در سیکل خنک‌سازی نیز ممکن است موجب ایجاد صدا و لرزش شود.

نشتی گاز کولر

دمیدن هوای گرم به داخل کابین مهم‌ترین نشانه نشتی گاز کولر است. سیال مبرد یک ماده مصرفی نیست که با گذشت زمان تبخیر شود، مگر اینکه به سبب نشتی، میزان آن کاهش یابد. وجود سوراخ یا ترک در قطعات سیستم خنک‌کننده همچون لوله‌ها، اتصالات، کندانسور، شیرهای ولوم و… باعث نشتی گاز مبرد و خرابی کولر می‌شوند.

جریان هوای ضعیف کابین

اگر هر یک از اجزای سیستم خنک‌کننده دچار نقص و آسیب شوند، حجم پرتاب باد از کولر کاهش پیدا می‌کند. ناگفته نماند که خاک و غبار گرفتن دریچه‌ها و انسداد مسیر آن‌ها نیز در جریان هوای ضعیف داخل کابین نقش دارند.

وجود آب داخل کابین

یکی دیگر از مشکلات رایج حین استفاده از کولر ماشین، جمع شدن آب داخل کابین است. در سیستم کولر، باد به وسیله فن به اواپراتور دمیده شده و هوای سرد وارد کابین می‌شود. اواپراتور قطعه‌ای سرد است و رطوبت باد را به قطرات آب تبدیل می‌کند. قطرات آب روی اواپراتور جمع می‌شود و زیر خودرو می‌ریزند، البته به شرطی که مشکلی در آب‌بندی این بخش وجود نداشته باشد. در غیر این صورت، قطرات آب روی اواپراتور از طریق دریچه‌ها وارد کابین ماشین می‌شوند.

دلایل باد گرم کولر خودرو

رانندگی در تابستان بدون کولر دشوار است، ولی با کولری که باد گرم وارد کابین می‌کند، غیرممکن! دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود کولر ماشین در اجرای اصلی‌ترین وظیفه خود، یعنی خنک‌سازی کابین دچار مشکل شود. در حقیقت هر مشکلی در قطعات تشکیل‌دهنده کولر، نتیجه‌ای به جز دمیدن باد گرم از دریچه‌ها به همراه نخواهد داشت. دلایل متعدد ایجاد باد گرم توسط کولر را در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم.

شارژ کم سیال مبرد

در صورتی که سطح گاز خنک‌کننده به هر دلیلی کم‌تر از میزان لازم در چرخه خنک‌سازی شود، کولر باد گرم وارد کابین می‌کند. میزان گاز مبرد به دلایلی همچون وجود نشتی، ورود رطوبت به داخل کولر و… کاهش می‌یابد. در این صورت کولر نمی‌تواند عملیات خنک‌سازی را انجام دهد.

نشت مبرد

گرم شدن ناگهانی هوای کولر یا ایجاد صدای خش‌خش جزو اصلی‌ترین علائم نشت گاز مبرد است. وجود ترک یا سوراخ در قطعات مختلف کولر از جمله شیرهای ولوم، لوله‌ها، اتصالات و کندانسور باعث نشت گاز مبرد و در نتیجه کاهش میزان آن می‌شود. کاهش میزان گاز مبرد نیز نتیجه‌ای به جز دمیدم هوای گرم از داخل دریچه‌های تهویه و در بدترین حالت، خرابی کولر به همراه نخواهد داشت.

گرفتگی کندانسور

وجود آلودگی و انسداد کندانسور نیز موجب ایجاد هوای گرم توسط کولر گازی ماشین می‌شود. کندانسور وظیفه کاهش دمای گاز مبرد را بر عهده دارد و در واقع آن را به مایع تبدیل می‌کند. تجمع رسوبات و رسوبات در سطح کندانسور، عملکرد موثر این قطعه را مختل می‌کند و باعث تولید هوای گرم می‌شود.

آسیب به فن خنک کننده

علاوه بر کندانسور، فن‌های سیستم تهویه نیز در کاهش دما و خنک‌سازی سیال مبرد ایفای نقش می‌کنند. هرگونه آسیب و نقص در فن‌ها مثل ترک‌خوردگی یا حتی آلودگی، باعث اختلال در فرایند خنک‌سازی سیال مبرد می‌شود. وقتی سیال مبرد سرد نشود، خبری هم از باد خنک کولر ماشین نیست. اگر فن‌ها خراب شوند، چاره‌ای جز تعویض آن‌ها باقی نمی‌ماند.

خرابی کمپرسور

کمپرسور به عنوان گرداننده سیال مبرد، نقش قلب سیستم خنک‌سازی را بر عهده دارد. اگر کمپرسور به هر دلیلی خراب شود، باد گرم از دریچه‌های کولر ماشین خارج می‌شود و سیستم خنک‌کننده از کار می‌افتد. کمبود روغن در کمپرسور شایع‌ترین دلیل خرابی این قطعه به حساب می‌آید. فرسودگی یا شل بودن تسمه کمپرسور نیز می‌تواند دلیلی بر عملکرد نادرست کولر باشد.

کثیف شدن اواپراتور

کثیف شدن اواپراتور یکی دیگر از دلایل ایجاد هوای گرم است. از آنجا که هوا به طور دائم از اواپراتور عبور می‌کند، گرد و خاک آلودگی سطح آن را فرا می‌گیرد. با ایجاد رطوبت روی این سطح کثیف، نه تنها بوی بدی وارد کابین می‌شود، بلکه اثربخشی کولر و خنک‌سازی کابین نیز به طور قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند. البته تمیز کردن اواپراتور به مهارت تعمیرکار مجرب نیاز دارد.

مشکلات الکتریکی در ماشین

نوسان در عملکرد سیستم برق ماشین تاثیر مستقیم روی کمپرسور می‌گذارد، چراکه این قطعه به وسیله تسمه دینام به موتور خودرو متصل است و انرژی لازم برای فشرده‌سازی سیال مبرد را از موتور دریافت می‌کند. بنابراین نوسان در شدت جریان الکتریکی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد و کاهش توان فشرده‌سازی کمپرسور و در نهایت، دمیدم باد گرم به داخل کابین شود.

شارژ کولر ماشین

رانندگی در تابستان آداب خاص خود را دارد و پیش از شروع سفرهای طولانی باید بخش‌های مختلف خودرو را بررسی کرد و از صحت عملکرد آن‌ها مطمئن شد. میزان گاز مبرد نیز یکی از مواردی است که در هنگام تابستان باید به طور دائم چک شود. گاز مبرد ماهیت فرار و مصرفی ندارد، ولی دلایل متعددی مثل نشتی، ضرب‌دیدگی، نفوذ رطوبت به داخل کولر و… باعث کاهش سطح آن می‌شود.

در این صورت ابتدا باید دلیل کاهش گاز را شناسایی و برطرف کرد و سپس میزان گاز مبرد را به حد مورد نیاز رساند تا کولر به کارکرد صحیح و بهینه خود بازگردد. به پر کردن گاز کولر اصطلاحا شارژ کولر خودرو گفته می‌شود.

بدیهی‌ترین نشانه کاهش میزان گاز مبرد، ناتوانی کولر در خنک‌سازی کابین است. به منظور شارژ کولر ماشین حتما باید از تعمیرکار ماهر کمک بگیرید، چرا که این فرایند، کاملا تخصصی است و به ابزار خاصی احتیاج دارد.

علائم خرابی کولر خودرو

خرابی کولر اتومبیل با نشانه‌های متعددی همراه است که به محض مشاهده آن‌ها توصیه می‌شود هر چه سریع‌تر، از یک تعمیرکار ماهر کمک بگیرید. این نشانه‌ها عبارتند از:

• صدای غیرطبیعی
• بوی نامطبوع
• یخ زدن لوله‌ها
• عمل نکردن کمپرسور کولر ماشین
• روشن نشدن کولر خودرو

نکات مهم برای سرویس کولر

کولر و سیستم تهویه جزو مهم‌ترین بخش‌های ماشین به حساب می‌آیند که وجود نقص در آن‌ها، اگرچه مانع فروش ماشین نمی‌شود، ولی بدون شک قیمت خودروی دست دوم را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. کولر ماشین نیز همانند کولرهای خانگی پیش از استفاده، نیاز به سرویس دارد. در غیر این صورت، عملکرد کولر خودرو با مشکل مواجه می‌شود و مالک را به خرج می‌اندازد. هنگام تمیز و سرویس کردن کولر بهتر است نکات مهم زیر را مد نظر قرار دهید.

• شارژ گاز مبرد یا همان گاز خنک‌کننده
• بررسی و در صورت لزوم، تعویض درایر یا خشک‌کن
• بررسی بخش‌های مختلف کولر از جمله تسمه‌ها، ترموستات، لوله‌ها و شیر انبساط
• تمیز کردن دریچه‌های هوا، پره و کویل های کندانسور
• ضدعفونی سازی کامل سیستم تهویه مطبوع
• تعویض فیلتر کولر به صورت دوره‌ای (هر ۱۵ هزار کیلومتر، یکبار)

روش های استفاده بهتر از کولر

با آغاز فصل تعطیلات، سفر تابستانی با خودرو به لیست اولویت‌های خانواده‌های ایرانی اضافه می‌شود تا علاوه بر تفریح، فرزندان با روحیه بهتری سال تحصیلی جدید را آغاز کنند. ولی لازمه سفر با خودرو در تابستان، مهیا بودن امکاناتی مثل کولر ماشین است و لازمه کارکرد درست این سیستم، رعایت چند نکته مهم است تا کارایی و عملکرد کولر به حداکثر برسد. به منظور استفاده بهینه از کولر گازی خودرو باید به نکات زیر توجه کنید.

پارک خودرو در سایه

برای اینکه کولر در بهینه‌ترین حالت خود کار کند، بهتر است خودرو در مکان های سقف‌دار یا سایه و دور از تابش مستقیم آفتاب پارک شود. در غیر این صورت، کولر در خنک‌سازی فضای کابین با مشکل مواجه شده و حتی ممکن است عملکرد آن دچار اختلال شود.

تهویه کامل کابین

در گرمای تابستان پیش از شروع رانندگی بهتر است بعد از استارت موتور، شیشه‌های خودرو را پایین دهید تا هوای داغ داخل کابین به طور کامل تهویه شود. خروج هوای گرم، نقش موثری در عملکرد بهینه کولر دارد.

پوشاندن روکش چرمی صندلی

چرم به سرعت داغ می‌شود و گرما را در خود نگه می‌دارد. بنابراین اگر صندلی‌های خودرو دارای روکش چرمی است، بهتر است در زمان پارک آن‌ها را با روکش نخی بپوشانید تا از تابش مستقیم نور آفتاب در امان بمانند. روکش‌های چرمی در برابر نور آفتاب بسیار آسیب‌پذیر هستند و پوسته‌پوسته و خراب می‌شوند. این کار نه تنها موجب افزایش دوام روکش‌های چرمی و بهبود اثربخشی کولر می‌شود، بلکه یکی از نکات مهم نگهداری از خودرو در تابستان به حساب می‌آید. حتی اگر در توان دارید، روکش چرمی صندلی‌ها را با روکش پارچه‌ای عوض کنید.

استفاده روتین از کولر

به سبب وجود گاز خنک‌کننده در سیستم تهویه مطبوع، عدم استفاده منظم از کولر می‌تواند موجب انسداد و گرفتگی قطعات کولر شود. به همین خاطر توصیه می‌شود دست‌کم هفته‌ای یک‌بار و به مدت ۱۰ دقیقه، کولر ماشین را روشن کنید و اجازه دهید مبرد در سیستم گردش کند تا موجب رسوب و گرفتگی قطعات مختلف نشود.

توجه به میزان گاز کولر

عملکرد صحیح کولر مشروط به گردش میزان کافی گاز مبرد در سیستم تهویه مطبوع است. تنها در صورتی با فشردن دکمه کولر فضای کابین خنک می‌شود که گاز مبرد به میزان کافی در سیستم جریان داشته باشد. بنابراین بهتر است هر از گاهی سطح گاز مبرد را کنترل کنید، چرا که کمبود این گاز علاوه بر اختلال در عملکرد کولر، باعث خراب شدن قطعات آن می‌شود.

خاموش کردن کولر در سربالایی

در سربالایی‌ها بهتر است کولر را خاموش و در سرپایینی‌ها توصیه می‌شود کولر را روشن کنید. حین رانندگی در مسیرهای سربالایی، بهتر است کولر را خاموش کرده، یا آن را روی درجه کم تنظیم کنید تا فشار مضاعف به کولر ماشین و همین‌طور موتور خودرو وارد نشود. رانندگی اشتباه در سربالایی احتمال بروز مشکلاتی همچون جوش آوردن موتور خودرو را افزایش می‌دهد، پس چه بهتر که با خاموش کردن کولر ماشین و اندکی تحمل گرما، ریسک‌ها را به حداقل برسانید.

نتیجه گیری

رانندگی در تابستان بدون کولر ماشین غیر قابل تصور است. کولر بخشی از سیستم تهویه مطبوع به شمار می‌آید که از اجزای مختلف ساخته شده است. اساس عملکرد کولر بر پایه گردش سیال مبرد و داغ و سرد شدن آن است. بنابراین اکثر مشکلات کولر و دمیدن هوای گرم به داخل کابین، به سیال مبرد مربوط می‌شود. کاهش میزان سیال و نشتی آن، شایع‌ترین دلیل گرم شدن هوای کولر ماشین است. با این وجود، شاید افراد عادی بتوانند عیب کولر را تشخیص دهند، اما برای برطرف کردن آن به ابزار، تجهیزات و مهارت یک تعمیرکار مجرب احتیاج است. در صورت تمایل به خرید ماشین حتما بخش‌های مختلف آن از جمله کولر را بررسی کیند و از عملکرد صحیح آن‌ها مطمئن شوید، چرا که وجود نقص در هر بخش، موجب کاهش قیمت و ارزش ماشین می‌شود.

سوالات متداول

در صورتی که کولر به صورت مداوم کار کند، چه عواقبی دارد؟

استفاده مدام از کولر باعث کمبود اکسیژن در کابین، فشار به قطعات خودرو و کاهش طول عمر باتری می‌شود. همچنین تحمل شوک حرارتی ناشی از اختلاف دمای خنک کابین و هوای گرم بیرون برای بسیاری افراد، دشوار است.

چرا نباید بلافاصله پس از ورود به خودرو، کولر را روشن کرد؟

در روزهای گرم تابستان، سطح بنزن در ماشین پارک شده به ۴۰ برابر بیشتر از سطح قابل‌قبول می‌رسد و از آنجا که در هنگام کارکردن کولر، پنجره‌ها باید بسته باشند، این گاز سمی توسط سرنشینان خودرو استنشاق می‌شود. بنابراین بهتر است پس از ورود به خودرو و روشن کردن آن، اندکی با پنجره‌های باز رانندگی کرد تا این گاز به خارج از کابین انتقال پیدا کند.

آب رادیاتور چه ارتباطی با کولر ماشین دارد؟

آب رادیاتور وظیفه خنک‌سازی موتور را بر عهده دارد. اگر آب رادیاتور کم باشد، در هنگام عبور از موتور بیش از حد گرم می‌شود و ممکن است کولر ماشین نتواند آن را خنک کند.

چرا حذف رطوبت در سیستم خنک‌کننده ضروری است؟

رطوبت در سیستم خنک‌کننده با سیال مبرد ترکیب می‌شود. هنگام ورود به شیر انبساط، دما به شدت کاهش می‌یابد و رطوبت ترکیب‌شده با سیال، یخ می‌بندد. در این صورت ممکن است دریچه انبساط مسدود شده و عملکرد کولر ماشین مختل شود.

برای طول عمر بیشتر کولر ماشین به چه نکاتی توجه کنیم؟

کولر ماشین با رعایت نکاتی همچون بررسی دوره‌ای میزان سیال مبرد، عدم روشن کردن در دور موتور بالا، عدم بازکردن پنجره‌ها در هنگام فعالیت و بررسی آب رادیاتور (در صورت استفاده مداوم) بیشتر عمر می‌کند.

نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45