اگر کمی علاقه‌مند به خودرو و تکنولوژی‌های مربوط به آن باشید، احتمالا عبارت چراغ دی لایت خودرو به گوش‌تان خورده است. چراغ‌هایی که در خودرو تعبیه شده‌اند و در روز روشن می‌شوند. شاید چنین تکنولوژی‌ای کمی عجیب و حتی غیر ضروری به نظر برسد اما عجیب‌تر این است که این چراغ‌ها قرار نیست دید شما را افزایش بدهد، بلکه بیشتر به رانندگان دیگر کمک می‌کند که شما را ببینند.
دی لایت چیست؟
دیلایت یا daylight گرچه ممکن است یک آپشن تزئینی به حساب بیاید اما ایمنی سرنشینان خودرو را افرایش می‌دهد.
این چراغ‌ها که به عنوان چراغ روشنایی روز شناخته می‌شوند، جلوی خودرو قرار می‌گیرند و به محض روشن شدن موتور خودرو، روشن و بعد از توقف کار موتور نیز خاموش می‌شوند.
دیلایتها در حقیقت، یک ردیف از چراغ‌های LED هستند که به دلیل مصرف برق بسیار پایین، فشاری به باتری خودرو وارد نمیکنند.
کنترل دی لایت در دست راننده نیست و ربطی هم به روشنایی بیشتر جاده ندارند. بلکه راهی است برای اینکه ماشین‌های دیگر و همچنین عابران خودرو شما را در طول روز ببینند.
تاریخچه دی لایت
تقریبا در دهه ۷۰ میلادی، اولین نسل از چراغ‌های روشنایی روز در کانادا و نروژ مورد استفاده قرار گرفتند. آب و هوای مه‌آلود برخی کشورهای شمالی اروپا سبب شد تا این چراغ‌ها مورد استقبال قرار بگیرند.
اما ورود تکنولوژی دیلایت به آمریکا تقریبا از دهه ۹۰ میلادی اتفاق افتاد و کم کم در بیشتر خودروها تعبیه شد. به دلیل تاثیر بسیار زیاد این چراغ‌ها در کاهش تصادفات رانندگی، استفاده از چراغ‌های روشنایی روز، از سال ۲۰۰۸ در آمریکا اجباری شد و بعد از سال ۲۰۱۱ هم استفاده از آن‌ها به عنوان یکی از استانداردهای صنعت خودروسازی اروپا به شمار رفت.
انواع چراغ دی لایت
تقسیم‌بندی دقیق و جهانی برای چراغ‌های دیلایت وجود ندارد. اما در بازارها و به صورت عمومی معمولا این چراغ‌ها را به دوسته کارخانه‌ای یا فابریک و غیرکارخانه‌ای یا غیرفابریک تقسیم می‌کنند.
دیلایت فابریک
این دسته از چراغ‌های روشنایی روز، به صورت استاندارد و توسط خودروساز روی خودرو نصب می‌شوند. معمولا این چراغ‌ها یک نوار بسیار باریک هستند که ردیفی از چراغ‌های ال‌ای‌دی را درون خود جا داده‌اند. معمولا دی‌لایت‌های فابریک درون چراغ‌های جلو، در بخش‌های جانبی سپر یا اطراف قاب مه‌شکن قرار گرفته‌اند. گرچه این آپشن در گذشته تنها برای خودروهای لوکس در نظر گرفته می‌شد اما امروزه تقریبا روی بیشتر خودروها وجود دارد.
دیلایت غیرفابریک
از آنجایی که برخی خودروها به صورت فابریک و کارخانه‌ای مجهز به دیلایت نیستند، برخی رانندگان ترجیح می‌دهند، خودشان این آپشن را روی ماشین نصب کنند. دی‌لایت‌های غیر فابریک برخلاف انواع کارخانه‌ای تنوع زیادی در جنس بدنه و شکل ظاهری دارند و به سیستم برق خودرو متصل می‌شوند.
دی لایت گرد
دیلایت گرد، یکی از انواع غیر فابریک این نوع چراغ‌ها است که معمولا به صورت دو رنگ ساخته می‌شود. رنگ زرد بیرونی، راهنما و رنگ سفید داخلی همان دیلایت است. این نوع چراغ‌ها معمولا در اندازه‌های مختلفی در بازار به فروش می‌رسند و به علت ظاهرشان علاوه بر جلب توجه، سبب افزایش زیبایی خودرو می‌شوند.
دی لایت هفت رنگ
دیلایت هفت‌رنگ معمولا در دسته چراغ‌های غیرفابریک جای می‌گیرد. این چراغ‌ها بیشتر به صورت قابل انعطاف و از جنس سیلیکون نرم ساخته می‌شوند و گاهی نیز مجهز به ریموت هستند. دی‌لایت‌های هفت رنگ به علت ضخامت کم‌شان روی بدنه خودرو و به صورت روکار نصب می‌شوند.
دیلایت L
دیلایت L به دلیل فرم خاصش، طرافداران زیادی در دنیا دارد. این چراغ‌ها با توجه به طراحی خود، علاوه بر ایجاد زیبایی و نمای بهتر در خودرو، وظیفه اصلی خود یعنی آگاهی دادن به دیگران در مورد حضور خودرو را به خوبی انجام می‌دهند.
تکنولوژی به کار رفته در این چراغ‌ها سبب می‌شود تا آن‌ها طول عمر بالاتر و گرمای کمتری داشته باشند و تقریبا نور یکدستی را هم ایجاد کنند.
زنبوری سپر پراید دیلایت دار پلیسی
همان طوری که از اسم زنبوری سپر پراید دیلایت‌دار پلیسی بر می‌آید، این چراغ، یک دیلایت مخصوص پراید است که در قسمت وسط سپر جلوی نصب می‌شود. این قطعه پلاستیکی مقاوم، با پایه‌ای مخصوص به راحتی به بدنه انواع پراید متصل می‌شود.
مهم‌ترین کاربرد دی لایت چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم، دیلایتها برای این طراحی شده‌اند تا خودروهای عبوری و عابران بتوانند در نور روز خودرو شما را راحت‌تر ببینند و فاصله تقریبی خود با شما را تخمین بزنند. بنابر مطالعات، این ویژگی‌ها به راحتی و به میزان قابل توجهی، از تصادفات جاده‌ای می‌کاهند.
گرچه معمولا با صدای موتور خودروها، عابران پیاده متوجه حضور ماشین‌ها می‌شوند اما با پیشرفت تکنولوژی صنعت خودرو، امروزه خودروهای برقی و بنزینی آنقدر کم‌صدا هستند که عابران به سختی می‌توانند از روشن یا خاموش بودن آن‌ها اطلاع داشته باشند. اما چراغ‌های dailylight به دلیل ماهیت‌شان، همواره هنگام روشن بودن خودرو، روشن هستند.
افزایش زیبایی نما و طراحی خودرو نیز از مواردی است که نباید فراموش کنیم.
مزایا و معایب دیلایت
دیلایتها مزایا و معایب گوناگونی دارند. از جمله مزایای این چراغ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص آسان‌تر خودرو در روزها
- کاهش تصادف خودرو با عابران و دوچرخه‌سواران
- افزایش زیبایی و نمای خودرو
- صرفه‌جویی در میزان مصرف سوخت (جایگزین مه‌شکن و چراغ جلو در روز است)
گرچه مزایای دیلایت بیش از معایب آن است اما نباید فراموش کنیم که گاهی ساطع شدن بیش از اندازه نور سفید از برخی دیلایتها، ممکن است باعث آزار عابران و رانندگان در شب شود و دید آن‌ها را مختل کند. عدم کنترل برای خاموش کردن این چراغ‌ها هم از دیگر معایب آن به شمار می‌رود.
رابطه دی لایت با شرایط جغرافیایی
در حقیقت حضور دیلایت در خودروها با شرایط جغرافیایی گره خورده بود. اولین مناطقی که از چراغ دیلایت استقبال کردند، کشورهای حوزه اسکاندیناوی بودند. هوای مه‌آلود این کشورها، روشنایی دائمی چراغ‌های خودرو حتی در روز را می‌طلبید تا عابران متوجه حضور ماشین‌ها شوند.
اما حالا حتی در کشورهایی که چنین شرایط آب و هوایی هم ندارند، استفاده در چراغ روشنایی روز، الزامی است.
ویژگی های نور دی لایت
از آنجا که دیلایتها در روز کاربرد دارند، باید نوری درخشان داشته باشند تا در نور آفتاب هم قابل رویت باشند. اما همین ویژگی در شب می‌تواند به شدت آزار دهنده باشد و دید عابران و رانندگانی را که از روبه‌رو می‌آیند و رانندگی در جاده را برای آن‌ها دچار مشکل کند.
تکنولوژی دی لایت
دیلایتها از چراغ‌های ال‌ای‌دی ساخته شده‌اند و به دلیل مصرف کم‌شان تقریبا فشاری به باتری وارد نمیکنند. شاید به همین دلیل است که حتی رانندگان خودروهای بدون این آپشن هم، خودشان برای نصب دیلایت آستین بالا می‌زنند.
امروزه دیلایتها در انواع و شکل‌های مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند. همچنین ضد آب بودن، انعطاف‌پذیری، چند حالته بودن و وزن پایین در نحوه ساخت آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
تفاوت دی لایت با اتولایت خودرو
دیلایت، تکنولوژی و آپشن روشن شدن خودکار چراغ‌ها، به محض روشن شدن موتور است و ربطی به میزان نور محیط ندارد. اما اتولایت خودرو، مخصوص روشن شدن اتوماتیک چراغ‌های خودرو در نور کم است.
نور فعال‌کننده سنسور نور خودرو و اتولایت، به تنظیمات کارخانه‌ای سنسور بستگی دارد. از سوی دیگر اتولایت گاهی در هوای مه‌آلود که اتفاقا رانندگان دیگر و عابران باید متوجه حضور خودرو شوند، دچار اختلال می‌شود. در این موارد، دیلایت به کمک اتولایت می‌آید.
کاربرد دی لایت در ایران
آمار بالای تصادفات جاده‌ای در کشور همیشه یکی از موارد انتقادبرانگیز بوده است. اما آپشنی مانند دیلایت، با این توجیه که آب و هوای ایران آفتابی است، هنوز هم کاربرد چندانی در ایران ندارد! غافل از آنکه در آب و هوای مه‌آلود شهرهای شمالی یا هوای پر از ریزگرد با دید پایین شهرهای جنوبی، این آپشن می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش تصادفات جاده‌ای ایفا کند.
گرچه هیچ مشوقی برای ترغیب رانندگان به استفاده از چراغ روشنایی روز در ایران وجود ندارد اما در کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا، رانندگان خودروهای مجهز به دیلایت، مبلغ کمتری برای انواع بیمه خودرو می‌پردازند.
همیشه روشن بودن دی لایت
چراغ دیلایت خودروهایی که به‌صورت فابریک این آپشن را دارند، تنها با روشن و خاموش شدن موتور، فعال می‌شوند و راننده توانایی کنترل کردن آن را ندارد. بنابراین برای خاموش کردن آن در حالت موتور روشن، تنها باید سیم‌کشی خودرو را دستکاری کرد. البته از آنجا که این چراغ‌ها فشار مضاعفی بر باتری وارد نمیکنند، نیازی به این کار نیست.
خرابی چراغ دی لایت چیست؟
گرچه ساختار دیلایت مانند دیگر چراغ‌های ماشین است اما میزان و نوع نور آن متفاوت است. به همین دلیل، ممکن است در اثر تصادفات، دچار آسیب یا شکستگی شده و به خوبی عمل نکند.
در این صورت ممکن است، با وجود ظاهر سالم، دیلایتها روشن نشوند یا وقتی خودرو خاموش است، روشن بمانند. در این صورت، بهتر است سوکت و رله چراغ بررسی شود تا در صورت خرابی و سوختگی نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
محل و فرم قرارگیری دی لایت
دیلایتها معمولا در قسمت‌های جلویی خودرو، نزدیک چراغ‌ها، مه‌شکن و حتی سپر نصب می‌شوند. وجود تلق و روکش قرمز در عقب ماشین و چراغ‌های ترمز به اندازه کافی توجه‌ها را به سمت خود جلب می‌کند و دیگر نیازی به جلب توجه با دیلایت ندارد.
دیلایتها معمولا به صورت نواری مورد استفاده قرار می‌گیرند و چراغ حبابی بزرگ و تکی به عنوان چراغ روشنایی روز، تعبیه نمی‌شود.
امروزه حتی از دیلایتها به عنوان تزئین چراغ‌های جلوی اتومبیل هم استفاده می‌شود.
چه خودروهایی دارای دی لایت و یا چراغ روشنایی روز (DRL) هستند؟
بنابر قوانین اتحادیه اروپا و الزام برای داشتن آپشن چراغ‌های روشنایی روز در خودروهای بعد از سال ۲۰۱۱، تمامی ماشین‌های اروپایی که بعد از فوریه سال ۲۰۱۱ به فروش رسیدند، دارای این آپشن هستند.
همچنین کامیون‌ها و اتوبوس‌های فروخته شده بعد از اوت ۲۰۱۲ نیز به صورت اجباری مجهز به دیلایت هستند.
اما از آنجا که خودروهای داخلی هیچ اجباری برای داشتن این آپشن ندارند، به انتخاب کارخانه، ممکن است برخی مجهز به دیلایت باشند.
راهنمای خرید چراغ دی لایت خودرو
اگر خودرو شما مجهز به دیلایت باشد، نیازی به خرید دیلایت مجزا ندارید اما اگر ماشین‌تان مجهز به این آپشن نیست، بهتر است پیش از خرید نکاتی را مدنظر قرار دهید.
- مقاومت در برابر ضربه و حرارت
- ضد آب بودن
- درخشندگی کافی نور دیلایت
- دقت به نوع دیلایت با توجه به کارکرد مورد نیاز (SMD یا COB)
کلام آخر
دیلایتها می‌توانند نقش مؤثری در کاهش تصادفات جاده‌ای داشته باشند. این چراغ‌ها آنقدر اهمیت دارند که در اروپا، فروش ماشین بدون داشتن آن ممنوع است. اما با این وجود هنوز هم بسیاری از خودروهای ایرانی از داشتن این آپشن محروم هستند.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
