اگر فکر می‌کنید صرفا هر زمان که باک بنزین ماشین کاملا خالی شد، باید به جایگاه جهت سوخت‌گیری مجدد مراجعه کنید، لازم است هشدار بدهیم که این کار شما می‌تواند صدمات هزینه‌بر و بعضا جبران‌ناپذیری به موتور خودرو وارد کند.
مواردی مثل خرابی پمپ بنزین، خرابی سوزن انژکتورها و درنتیجه روشن نشدن خودرو، بخشی از عواقب رانندگی با باک خالی بنزین محسوب می‌شود.
رانندگی با باک خالی چیست؟
شاید این موضوع خیلی نیاز به تعریف نداشته باشد اما اگر بخواهیم به طور دقیق توضیح دهیم که رانندگی با باک خالی چیست، باید بدانید که هر زمان نشانگر بنزین شما به محدوده کمتر از ۱۵ درصد رسید، می‌شود گفت باک تقریبا خالی است و رانندگی کردن در این حالت می‌تواند ضررهای جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد.
به عنوان مثال اگر باک سوخت شما ۵۰ لیتر ظرفیت دارد و درون آن کمتر از ۷ لیتر بنزین موجود است، می‌توان اظهار کرد که شما در حال رانندگی با باک خالی هستید. روشن شدن چراغ بنزین هم مهم‌ترین نشانه این مورد است که همه ما کمابیش با آن آشنا هستیم.
چرا نباید با باک خالی رانندگی کرد؟
شاید فکر کنید که رانندگی با باک خالی مسئله خاصی در پی ندارد و ضررهای چندانی هم برای شما و ماشینتان به دنبال نمی‌آورد. پس توصیه می‌کنیم موارد زیر را مطالعه کنید تا به طور دقیق‌تر با عواقب رانندگی با باک خالی آشنا شوید.
۱. خرابی و فرسودگی پمپ بنزین اتومبیل
اولین و مهم‌ترین مورد از عواقب جبران‌ناپذیر رانندگی با باک خالی، خرابی و فرسودگی پمپ بنزین خودرو است. برای اینکه مغزی پمپ بنزین عمر طولانی داشته باشد، لازم است همواره درون بنزین قرار بگیرد تا حرارت اضافی آن دفع شود. می‌دانیم که حرارت مهم‌ترین دشمن موتورهای الکتریکی است و مغزی پمپ بنزین هم یک موتور الکتریکی است که درون بنزین قرار می‌گیرد تا خنک شود؛ بنابراین اگر بنزین کافی درون باک وجود نداشته باشد، پمپ بنزین در اثر حرارت ناشی از کارکرد خود، زودتر از موعد مستهلک شده و احتمال خرابی یکباره آن وجود دارد. درنتیجه احتمالا شما را کنار خیابان با ماشینتان تنها خواهد گذاشت.
۲. رسوبات و لجن مخزن پمپ بنزین
هرچه بیشتر با باک خالی سر کنید، رسوبات و لجن بیشتری درون مخزن بنزین جمع خواهد شد. این رسوبات می‌تواند از طریق مجاری سوخت به سمت انژکتورها برود و کارایی آنها را کاهش دهد. ضمن آنکه فشار بیشتری روی پمپ بنزین جهت پمپاژ سوخت ایجاد می‌شود که ضمن کاهش کارایی خودرو، احتمال سوختن پمپ و همچنین ریپ زدن موتور نیز در این حالت بسیار بیشتر است.
بنابراین ته‌نشین شدن رسوبات و لجن درون مخزن پمپ بنزین یکی دیگر از عواقب رانندگی با باک خالی به حساب می‌آید که در پی آن بروز مشکلاتی برای موتور نظیر ریپ زدن و احتراق ناقص، کاهش قدرت موتور، افزایش لرزش موتور و مواردی از این دست دور، از انتظار نخواهد بود. در این مواقع حتی احتمال دارد چراغ هشدار خودرو به عنوان نشانه‌ای مبنی بر وجود ایراد در سیستم سوخت‌رسانی نیز روشن شود که باید حتما به آن توجه کرد.
۳. هوا گرفتگی
اگر اصرار داشته باشید که با باک خالی به حرکت خود ادامه دهید و همیشه میزان کمی بنزین را در باک نگه دارید، احتمال بدهید که پمپ بنزین به جای سوخت، هوا را به درون مجاری بنزین خودرو پمپاژ کند.
این مسئله هم می‌تواند مشکلاتی برای پمپ بنزین خودرو به وجود آورد و هم عملکرد موتور را تحت تاثیر منفی قرار دهد و فشار بیشتری به موتور وارد کند. در نتیجه احتمال ریپ زدن موتور و بروز مشکلاتی ناشی از آن برای خودرو وجود خواهد داشت. توصیه می‌کنیم از این دست اشتباهات رانندگی به هیچ وجه انجام ندهید و اکثر اوقات حداقل به میزان ۳۰ الی ۵۰ درصد باک بنزین را پر نگه دارید تا با عواقب رانندگی با باک خالی روبرو نشوید.
۴. خرابی مبدل کاتالیزور
خرابی مبدل کاتالیزور ناشی از رانندگی با باک نسبتا خالی، شاید چندان محتمل نباشد اما به هر حال اگر اصرار به رانندگی در این حالت داشته باشید، احتمالا عملیات احتراق در موتور با مشکل مواجه خواهد شد و کیفیت آن کاهش خواهد یافت. کاهش کیفیت احتراق موتور نیز می‌تواند روی عمر کاتالیزور خودرو که در مسیر اگزوز تعبیه شده است، اثر منفی بگذارد و منجر به خرابی این قطعه گران‌قیمت شود.
۵. از کار افتادن خودرو
شاید بتوانید برای مدت نسبتا طولانی سطح بنزین موجود در باک را در حداقل نگه دارید و مشکلی هم پیش نیاید، اما این کار درنهایت می‌تواند موجب از کار افتادن خودرو ناشی از خرابی پمپ بنزین شود. بنابراین اگر نمی‌خواهید ماشین شما یکباره از کار بایستد و شما را کنار خیابان بگذارد، از رانندگی با باک خالی تا حد امکان خودداری کنید.
نکات مهم هنگام اجبار به رانندگی با باک خالی
در صورتی که فراموش کردید باک بنزین را پر کنید و حالا مجبور هستید که با باک خالی به رانندگی بپردازید، باید کارهایی انجام دهید که کمتر به موتور فشار بیاید و در نتیجه مصرف سوخت لحظه‌ای آن بیش از حد افزایش پیدا نکند. در این مواقع می‌توانید نکات زیر را رعایت کنید تا مصرف سوخت ماشین به حداقل برسد و شما را تا جایگاه سوخت‌گیری بعدی برساند.
- سعی کنید دور موتور را از ۲۵۰۰ دور در دقیقه بالاتر نبرید. برای این منظور باید از دنده‌های نسبتا سبک‌تر استفاده کرده و از دنده‌کشی بی‌مورد اجتناب کنید. این کار باعث می‌شود تا فشار کمتری به موتور وارد شده و مصرف سوخت آن در سطح پایین‌تری قرار گیرد.
- از ترمزگیری شدید منجر به توقف کامل ماشین خودداری کنید. توقف خودرو و شروع به حرکت مجدد آن نیازمند افزایش بیش از حد مصرف سوخت است و باعث می‌شود تا بنزین درون باک شما خیلی زودتر خالی شود. بنابراین وقتی باک سوخت تقریبا خالی است، هیچ وقت به طور ناگهانی پای خودرو را روی پدال ترمز خودرو فشار ندهید و از توقف یکباره ماشین خودداری کنید.
- شیشه‌های ماشین را بالا بکشید. پایین بودن شیشه‌ها باعث می‌شود تا خودرو از نظر آیرودینامیکی دچار نقص شود و مقاومت هوا فشار بیشتری به موتور وارد بیاورد. در نتیجه موتور برای به حرکت درآوردن ماشین نیازمند مصرف سوخت بالاتری است؛ درست مثل زمانی که شما می‌خواهید با دوچرخه و یا پای پیاده خلاف جهت باد حرکت کنید، متوجه می‌شوید که برای این منظور باید انرژی بیشتری بگذارید و در نتیجه فشار بیشتری را تحمل خواهید کرد. موتور خودرو هم در این حالت فشار بیشتر و مصرف سوخت بالاتری را تجربه می‌کند.
- همیشه باد لاستیک ماشین را تنظیم کنید. اگر باد تایرها پایین‌تر از حد استاندارد تنظیم شود، مصرف سوخت خودرو به طرز قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه احتمال اتمام سوخت پیش از رسیدن به مقصد در هنگام رانندگی با باک خالی بیشتر خواهد شد.
عواقب ادامه رانندگی بدون بنزین
اگر اصرار داشته باشید که بیشتر اوقات باک ماشین را تقریبا خالی نگه دارید و با حداقل سوخت به رفت‌وآمد بپردازید، باید بدانید که این کار در بلندمدت عواقب جبران‌ناپذیری مثل خرابی انژکتورها، فشار بیشتر روی موتور، افزایش استهلاک موتور، خرابی پمپ بنزین خودرو، اعمال فشار روی سیستم برق و دینام و به طور کل کاهش عمر مفید ماشین را در پی دارد. با این حساب توصیه می‌کنیم که این عادت نامناسب را کنار بگذارید و حداقل یک سوم تا نصف باک را پر نگه دارید تا عواقب رانندگی با باک خالی گریبان شما را نگیرد.
میزان مسافت مجاز برای رانندگی با باک خالی
زمانی که چراغ هشدار بنزین روشن است، میزان مسافتی که با باک خالی می‌توان طی کرد بسته به حجم موتور و وزن خودرو، متفاوت خواهد بود. اصولا خودروهای سبک‌تر با توان موتور نه‌چندان بالا، از این جهت وضعیت بهتری دارند و می‌توان مسافت بیشتری را با آنها هنگامی که چراغ بنزین روشن می‌شود، طی کرد.
اما ماشین‌های بزرگتر با حجم موتور و تعداد سیلندر بیشتر، معمولا مسافت کمتری را باک خالی قادر به حرکت هستند. به طور کلی می‌توان گفت خودروهای پرفروش بازار ایران هنگامی که با چراغ بنزین روشن حرکت میکنند، نهایتا قادراند مسافتی بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلومتر را با چراغ بنزین روشن پیش بروند. البته این رقم می‌تواند برای بعضی خودروها کمتر و یا کمی بیشتر هم باشد.
کلام آخر
عواقب رانندگی با باک خالی شاید در ابتدا برای بعضی راننده‌ها خیلی مهم به نظر نرسد، اما اگر این عادت اشتباه رانندگی به طور مداوم از سوی مالک خودرو تکرار شود، باید منتظر کاهش عمر مفید خودرو باشد.
بعضی از راننده‌ها نیز فکر میکنند با این کار به کاهش مصرف سوخت خودرو و در نتیجه افزایش ذخیره کارت سوخت ماشین خود کمک میکنند. باید به این دست افراد هم هشدار دهیم طرز فکرشان کاملا اشتباه است و رانندگی با باک خالی نه‌تنها باعث کاهش مصرف سوخت خودرو و کاهش هزینه بنزین نخواهد شد، بلکه استهلاک ناشی از این اشتباه در طول زمان هزینه‌های بیشتری را برای شما به دنبال خواهد آورد.
همیشه سعی کنید باک سوخت ماشین شما حداقل چیزی بین یک سوم تا نصف ظرفیت خود سوخت داشته باشد. بدین ترتیب احتمال خرابی پمپ بنزین خودرو، خرابی انژکتورها، ته‌نشین شدن رسوبات درون باک، کاهش کیفیت سوخت‌رسانی به موتور، افزایش استهلاک موتور، افزایش ایراداتی مثل ناک زدن و ریپ زدن در ماشین و…، به حداقل رسیده و دوام فنی خودرو شما به دلیل رعایت نکردن این موضوع به ظاهر ساده اما مهم، کاهش پیدا نکند.
نویسنده: تیم محتوا خودرو45
