تاریخچه پیشرانه‌های LS

داستان معروف‌ترین پیشرانه‌های V8 تاریخ، از سال ۱۹۵۴ و تولید اولین نسل از شورولت کوروت آغاز شد. خودرویی که اساسا بر پایه نسل جدید پیشرانه‌های V8 قدرتمند جنرال موتورز معروف به پیشرانه‌های بلوک کوچک (Small Block) شکل گرفت. شاید هیچکس تصورش را نمی‌کرد که این سری پیشرانه‌های جدید آنقدر محبوب و مشهور شوند که تولید آن‌ها در نسل‌های مختلف تا امروز به درازا بی‌انجامد.

این مقاله به بررسی نسل سوم پیشرانه‌های بلوک کوچک جنرال موتورز با کد شناسایی LSx، معروف به خانواده پیشرانه‌های LS می‌پردازد که در میان محبوب‌ترین، پرتیراژترین و توانمندترین پیشرانه‌های V8 تاریخ قرار دارد.

آغاز LS با SBC

با پیشرفت تکنولوژی در زمینه طراحی و تولید بلوک پیشرانه‌ها در سال‌های آغازین دهه ۱۹۵۰ میلادی، خودروسازان آمریکایی اقدام به تولید پیشرانه‌هایی با حجم مشابه به نمونه‌های پیشین، اما در ابعادی کوچک‌تر و وزنی‌ کمتر کردند. این تکنولوژی از سوی شورولت در سال ۱۹۵۴ و با ارائه اولین نسل از شورولت کوروت (C1) به جهان معرفی شد.

تکنولوژی جدید تولید پیشرانه‌های بلوک کوچک، در حقیقت ریخته‌گری دقیق‌تر فلز چدن با دقت بسیار بالاتر بود که نه تنها منجر شد پیشرانه‌های تولیدی به اندازه چند سانتی‌متر از نمونه‌های قدیمی‌تر خود (ملقب به بلوک بزرگ)، کوچک‌تر باشند، بلکه از دیدگاه وزنی به شکل قابل توجهی سبک‌تر شدند.

پیشرانه‌های بلوک بزرگ و بلوک کوچک V8 شورولت در قالب اعداد

	بلوک کوچک شورولت (SBC)	بلوک بزرگ شورولت (BBC)
بازه تولید	۱۹۵۳-۲۰۰۳	۱۹۵۵-تاکنون
ساختار پیشرانه	OHV V8/۱۶ سوپاپ/۹۰ درجه
تنفس	طبیعی/توربوشارژر/سوپرشارژر
سیستم سوخت‌رسانی	کاربراتوری/ انژکتوری
بازه حجم	۴.۳ تا ۶.۶ لیتر	۵.۷ تا ۱۰.۴ لیتر
بازه تراکم	۸.۲ تا ۱۴.۲۵ به ۱	۸.۵ تا ۱۳.۵ به ۱
بازه قدرت	۱۱۰ تا ۷۸۰ اسب بخار	۲۵۰ تا ۱۰۰۰ اسب بخار
بازه گشتاور	۳۰۰ تا ۸۵۰ نیوتون.متر	۵۲۵ تا ۱۲۰۰ نیوتون.متر
بازه وزن	حدود ۲۰۰ کیلوگرم	حدود ۳۰۰ کیلوگرم

پیشرانه‌های بلوک بزرگ جنرال موتورز که تحت نظارت شورولت به تولید می‌رسیدند با نام بلوک بزرگ شورولت یا BBC (Big Block Chevrolet) شناخته می‌شدند. این پیشرانه‌های تمام چدنی بین ۳۰۰ تا ۳۱۵ کیلوگرم وزن داشتند اما به صورت استاندارد توان تولید ۲۵۰ تا بیش از ۱۰۰۰ اسب بخار قدرت و ۵۲۵ تا ۱۲۰۰ نیوتون.متر گشتاور را دارند. پیشرانه‌های بلوک کوچک یا همان SBC (Small Block Chevrolet)، به دلیل داشتن ساختاری نازک‌تر در ریختگری خود، قادر به تولید قدرتی معادل ۱۱۰ تا ۷۸۰ اسب بخار و گشتاوری معادل ۳۰۰ تا ۸۵۰ نیوتون.متر هستند اما در عوض، وابسته به مدل تنها برابر با ۱۸۰ تا حداکثر ۲۷۰ کیلوگرم وزن دارند.

بنابراین، پیشرانه‌های SBC با داشتن وزن پایین‌تر، نسبت نیرو به وزن منطقی‌تری دارند و به صورت کلی پیشرانه‌های معقول‌تری برای خودروهای سواری روزمره و استاندارد به حساب می‌آیند. اگرچه هنوز هم پیشرانه‌های BBC برای استفاده به صورت کاربرد مسابقه‌ای و تیونینگ از بهترین و قدرتمندترین طراحی مهندسی بهره می‌برند، اما این سطح از مهندسی و قدرت به صورت روزمره مورد استفاده خودروهای تیراژ انبوه نیست.

نسل اول SBC بین سال‌های ۱۹۵۴ تا ۱۹۷۹ و نسل دوم آن از ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۳ بر خط تولید قرار داشت. بازار ایران شاهد حضور جمع کثیری از خودروهای آمریکایی است که از پیشرانه‌های متنوع سری SBC نسل اول جنرال موتورز بهره می‌گیرند. مهم‌ترین این خودروها شورولت نووا با پیشرانه شش سیلندر SBC 250، بیوئیک ایران (بیوئیک اسکایلارک) با پیشرانه هشت سیلندر ۵.۷ لیتری SBC 350، شورولت بلیزر، جی‌ام‌سی‌ جیمی، شورولت C10، شورولت کامارو، با پیشرانه‌های متنوع SBC 250، SBC 350 و SBC 400 هستند. گرچه خانواده محصولات دیگری چون برخی مدل‌های خاص بیوئیک یا پونتیاک از پیشرانه‌های شورولت بهره نمی‌گیرند اما پیشرانه‌های به کار رفته در آن‌‌ها از دیدگاه تکنولوژی با سری SBC یکسان است. به عنوان مثال پیشرانه‌های ۶.۶ لیتری 400 V8 پونتیاک، اولدزمبیل یا بیوئیک نیز بر اساس تکنولوژی بلوک کوچک شورولت از سوی این شرکت‌ها ساخته شده است.

برتری پیشرانه‌های SBC از دیدگاه نسبت نیرو و گشتاور تولیدی به وزن، دوام فنی خیره کننده، سرویس و تعمیرات بسیار آسان، بازار قطعات بسیار گسترده و هزینه‌ تولید و نگهداری بسیار پایین، منجر شد تا جنرال موتورز این سری پیشرانه‌ها را در تیراژی فراتر از ۱۰۰ میلیون دستگاه به تولید رسانده و لقب پرتیراژترین پیشرانه V8 تاریخ را در اختیار خود گیرد.

آغاز LS

نسل سوم پیشرانه‌های بلوک کوچک جنرال موتورز در دهه ۱۹۹۰ میلادی و همزمان با پیشرفت تکنولوژی در زمینه قالب‌گیری و ریخته‌گری آلومینیوم محقق شد. این پیشرانه نسل جدید همزمان با معرفی پنجمین نسل خانواده کوروت (C5) در سال ۱۹۹۷ به جهان معرفی شد و با کد شناسایی جدید LSx روانه بازار شد. کد LS برای شناسایی نوع و تکنولوژی بلوک و حرف x کوچک، نشان دهنده وجود سری عددی در خانواده این پیشرانه جدید بود.

اگرچه پیشرانه‌های بلوک کوچک LS کاملا بر اساس مهندسی ابتدایی نسل اول و دوم SBC شکل گرفته بودند اما از دیدگاه مهندسی به دنیایی دیگر تعلق داشتند. بزرگ‌ترین تغییرات اعمال شده در خانواده این پیشرانه‌های جدید، استفاده از فلز سبک و بادوام آلومینوم بجای چدن در فرایند ریختگری بلوک و سرسیلندر بود. این پیشرانه در برخی مدل‌ها همچنین با بلوک و سرسیلندرهای چدنی نیز به تولید رسید که به خانواده وُرتک (Vortec) مشهورند. ساختار بلوک و سرسیلندر در این پیشرانه‌ها تقویت شد و از دیدگاه مهندسی سیالات مورد بازنگری‌های اساسی قرار گرفت تا بازده و عملکرد پیشرانه در دورهای بالاتر بهبود یابد. نتیجه کار خروجی قدرت بالاتر و مصرف سوخت کم‌تر در حجم موتور مشابه به دلیل بهره‌گیری از طراحی بهینه و بسیار پیشرفته مهندسی بود.

خانواده پیشرانه‌های LS در قالب اعداد

	LSx
بازه تولید	۱۹۹۷ تا کنون
ساختار پیشرانه	OHV V8/۱۶ سوپاپ/۹۰ درجه
تنفس	طبیعی/توربوشارژر/سوپرشارژر
سیستم سوخت‌رسانی	انژکتوری
بازه حجم	۴.۸ تا ۸.۴ لیتر
بازه تراکم	۹.۱1 تا ۱۳.۱ به ۱
بازه قدرت	۲۲۵ تا ۲۵۰۰ اسب بخار
بازه گشتاور	۳۹۰ تا ۳۳۰۰ نیوتون.متر
بازه وزن	۱۸۰ تا ۲۱۰ کیلوگرم

اولین پیشرانه با کد LS1 و به حجم ۵.۷ لیتر به عنوان اولین عضو خانواده جدید LS بر نسل پنجم کوروت (C5) به بازار جهانی معرفی شد. این پیشرانه در سه ستاپ مختلف با سه خروجی مختلف ۳۲۵، ۳۳۵ و ۳۴۵ اسب بخار به ترتیب برای سه خودرو شورولت کاپریس، کامارو و کوروت C5، روانه بازار شد. در پس آن، خانواده عددی این سری پیشرانه با کد‌های LS2، LS3، LS6، LS7، LS9 و LSA به بازار راه یافتند که هر یک در نوع خود از حجم، ستاپ فنی و طراحی متمایز بهره می‌بردند.

مشهورترین سری از خانواده پیشرانه‌های LS، پیشرانه تماما دست‌ساز LS7 به حجم ۷.۰ لیتر و قدرت پایه ۵۰۵ اسب بخار و گشتاور ۶۴۰ نیوتون.متر بود. با وجود داشتن ساختار قدیمی سوپاپ‌ها به صورت پوش راد (Push Rod/دو سوپاپ برای هر سیلندر)، این پیشرانه قادر بود تا مرز ۷۰۰۰ دور بر دقیقه (۸۰۰۰ دور در شرایط خاص) دوران کند. این پیشرانه به فنداسیون ساخت نمونه مسابقه‌ای LS7.R برای مسابقات مشهور استقامت ۲۴ ساعته لومان (Le Mans) بدل شد. همچنین شورولت سری خاص پیشرانه‌های افترمارکت LSX (با X بزرگ/با LSx اشتباه نشود) را به تولید رساند که در زمره قدرتمندترین پیشرانه‌های تولید شده بر اساس تکنولوژی LS هستند.

خانواده LS تولید شده از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۷ از نسل سوم پیشرانه‌های بلوک کوچک شورولت و سری تولید شده LS از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰، از نسل چهارم این خانواده به حساب می‌آیند.

LS و پیشرانه‌های وابسته

پیشرانه LS یکی از چندین نمونه پیشرانه تولید شده بر اساس تکنولوژی جدید ریخته‎گری بود. در کنار خانواده LS، سری دیگری از پیشرانه‌های بلوک چدنی با سرسیلندرهای چدنی یا آلومینیومی به تولید رسید که به صورت عمومی به پیشرانه‌های وُرتک (Vortec) مشهور شدند. این دست پیشرانه‌ها دارای وزن بیشتر و کاربری سنگین‌تر، ویژه استفاده در دور موتورهای کمتر با گشتاور بالا، برای کلاس شاسی بلند‌ها و وانت‌ها هستند. در حالی که پیشرانه‌های خانواده LS کاربری اسپرت و مسابقاتی دارند.

خانواده پیشرانه‌های وُرتک با کدهای شناسایی متمایز از LS شناخته می‌شوند اما از دیدگاه تکنولوژی طراحی و ساخت، تفاوتی با خانواده LS ندارند. مشهورترین محصولاتی که از پیشرانه وُرتک بهره گرفتند، خودروهایی چون هامر H1، H2 و H3، شورولت سیلورادو و جی‌ام‌سی سییرا، کادیلاک اسکالید، شورولت تاهو، سابربن و جی‌ام‌سی یوکان هستند.

همچنین بر اساس پلتفرم پیشرانه LS7، خانواده پیشرانه‌های کریت (Crate) یا افترمارکت LSX شکل گرفتند که ویژه تقویت و ارتقا انواع خودروهای شهری و مخصوص خودروهای مسابقه‌ای توسعه پیدا کردند. ساختار فنی پیشرانه‌های LSX در مقایسه با خانواده LSx بسیار تقویت شده و قادر به تولید توان تا مرز چندین هزار اسب بخار هستند. این دست پیشرانه‌ها فقط در بازار جانبی به فروش رسیده و به صورت استاندارد بر هیچ خودرو تولید انبوه خط تولید جنرال موتورز به کار گرفته نشدند.

مشهور‌ترین خودرویی که برساختار پیشرانه‌ LSX شکل گرفت، هیولا رکورد شکن هنسی ونوم GT شرکت هنسی آمریکا است که با قدرت نهایی ۱۲۴۴ اسب بخار و گشتاور ۱۵۶۶ نیتون.متر، رکورد سرعت بوگاتی ویرون را شکست.

در سال ۲۰۱۳ و به موازات معرفی نسل هفتم شورولت کوروت (C7)، سری جدیدی از پیشرانه‌های بلوک کوچک شکل گرفته بر اساس تکنولوژی LS به بازار معرفی شد که پیشرانه‌های سری LT نام گرفتند. با وجود تغییر در کد شناسایی این دست پیشرانه‌ها، آن‌ها همچنان از دیدگاه طراحی پایه با خانواده LS یکسان هستند با این تفاوت که حجم تغییرات تکنولوژی و مهندسی اعمال شده در آن‌ها باعث شد تا تقریبا هیچ یک از قطعات درونی خانواده LT با LS مشترک نباشد. همچنین خانواده پیشرانه‌های LT از دیدگاه بهینگی در توان و گشتاور خروجی به شدت مورد بازنگری قرار گرفته و در حجم مشابه، در برابر با خانواده LS به شکل محسوسی قدرتمندتر و بهینه‌تر هستند. سری پیشرانه‌های LT با تولید از سال ۲۰۱۳ به موازات خانواده LS روانه خط تولید شدند و نسل پنجم خانواده پیشرانه‌های بلوک کوچک شورولت نام گرفتند.

سری مستقلی از خانواده پیشرانه‌های وابسته به تکنولوژی LS بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۱ از سوی جنرال موتور به تولید رسید که دارای دو ساختار V6 و V8 بودند و از ساختار سوپاپ‌بندی توئین کم (Twin Cam یا DOHC/چهار سوپاپ برای هر سیلندر) بهره می‌بردند. این پیشرانه‌های متمایز و پیچیده‌تر، با نام شناسایی ستاره شمالی یا Northstar (نورث استار) شناخته می‌شوند و به شکل گسترده‌ای بر خانواه محصولات برند کادیلاک، اولدزمبیل، بیوئیک و پونتیاک استفاده شدند. پیشرانه‌های نورث استار در سال‌های متمادی و در کنار پیشرانه‌های خانواده LS، در زمره ۱۰ پیشرانه برتر جهان قرار داشتند و دوام فنی بسیار زیاد از اصلی‌ترین عوامل شهرت آن‌ها به حساب می‌آید. همچنین از پیشرانه‌های خانواده نورث استار به عنوان پیچیده‌ترین پیشرانه تولیدی شرکت جنرال موتورز نیز یاد می‌شود.

در نتیجه، چها خانواده مستقل پیشرانه‌های Vortec، Northstar، LSX و LT از دیدگاه طراحی و تکنولوژی ساخت به خانواده LSx کاملا وابسته هستند و از یک خانواده واحد به حساب می‌آیند.

کاربری فراگیر

به صورت کلی، پیشرانه‌های پیستونی در دنیا در سه صنعت اصلی به کار گرفته می‌شوند.

سه صنعت شامل: صنایع زمینی، صنایع دریایی و صنایع هوایی پیشرانه‌های LS از معدود پیشرانه‌هایی هستند که در هر سه کاربری متفاوت زمینی، دریایی و هوایی به کار گرفته می‌شوند. این پیشرانه‌ها در نوع مارین (Marine/وابسته به صنایع دریایی) ویژه استفاده در قایق‌های سریع، قایق‌های شخصی و در نمونه‌های متعدد در قایق‌های متوسط و بزرگ تفریحی و باربری استفاده می‌شوند.

مهم‌ترین نکته در خصوص پیشرانه‌های LS از دیدگاه کاربرد، داشتن مجوز و استانداردهای استفاده در صنایع هوانوردی یا Aviation است. در نتیجه این پیشرانه از معدود پیشرانه‌های پیستونی جهان است که در اصل برای صنعت خودرو (صنایع زمینی) طراحی شده اما به دلیل داشتن دوام، کیفیت، طول عمر و قابلیت اعتماد بسیار بالا، در انوع هلیکوپتر و هواپیما سبک نیز به کار گرفته می‌شوند.

این مهم ریشه در پیروزی‌های متعدد و متوالی شورولت کوروت C5، C6 و C7 با خانواده پیشرانه‌های LS و LT در مسابقات اتومبیلرانی استقامت ۲۴ ساعته لومان (Le Mans) و مسابقات استقامت ۱۲ سیبرینگ (Sabering) دارد. این خانواده از پیشرانه‌ها بارها و بارها با قرارگیری در جایگاه اول مسابقات اتومبیلرانی استقامت جهانی، ثابت کرده‌اند که از دیدگاه دوام فنی قطعات و کیفیت ساخت، به درجه‌ای از پایداری رسیده‌اند که حتی پس از ده‌ها ساعت کارکرد پرفشار در هزاران کیلومتر مسیر دشوار و سنگین اتومبیلرانی، بدون کوچک‌ترین ایراد به صورت پیوسته کار می‌کنند. این مهم در کنار داشتن توان و گشتاور خروجی بالا، این دست پیشرانه‌ها را به بهترین گزینه برای استفاده به عنوان پیشرانه جایگزین در صنعت هوانوردی برای هلیکوپتر و هواپیماهای سبک بدل کرده است.

چرا LS محبوب است؟

موضوع محبوبیت پیشرانه‌های LS یکی از داغ‌ترین مباحث فنی در صنعت خودرو است. دلایل بسیاری زمینه محبوبیت بسیار فراگیر و همه جانبه پیشرانه‌های LS در جهان را رقم زده است که این دست پیشرانه‌ها نزدیک به ربع قرن بر خط تولید شرکت جنرال موتورز قرار دارند و بارها مورد بازنگری، بهبود و ارتقا قرار گرفته‌اند. با این حال می‌توان برخی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت جهانی پیشرانه‌های LS در جهان را مورد بررسی قرار داد.

• دوام:

طراحی مهندسی و فنی پیشرانه‌های LS بر اساس پیشرانه‌های موفق SBC است. از این رو، LS نیز همانند SBC از دیدگاه دوام فنی و قابلیت اعتماد در جایگاه بسیار بالایی قرار می‌گیرد. حقیقت استفاده این پیشرانه‌ها در صنایع هوانوردی و پیرزی‌های متعدد آن‌ها در مسابقات اتومبیلرانی استقامت، به تنهایی نشان دهنده دوام خیره کننده و مهندسی فنی برتر آن‌ها است. پیشرانه‌های LS معمولا تا چند صد هزار کیلومتر ابتدایی به تعمیرات اساسی و اوورهال (بازسازی کامل پیشرانه) احتیاجی ندارند و از این رو بهترین گزینه برای خودروهای روزمره و کاربری‌های حساس نظیر صنایع هوانوردی هستند.

• سادگی طراحی:

پیشرانه‌های LS همانند پیشرانه‌های SBC از نوع پوش راد (OHV/دو سوپاپ در هر سیلندر) هستند. این نوع سوپاپ‌بندی اگرچه از دیدگاه تکنولوژی بسیار قدیمی است، اما به دلیل استفاده از تعداد قطعات متحرک ‌کم‌تر، در مقایسه با سیستم‌هایی چون SOHC و DOHC به مراتب ساده‌تر، بادوام‌تر و سبک‌تر هستند و با کمک تکنولوژی روز به شکل قابل توجهی بهینه‌تر و به صرفه‌تر شده و در عین حال تعمیرات و سرویس‌های بسیار ساده‌ای به همراه دارند که ادامه تولید آن‌ها را توجیه می‌کند. این سبک طراحی باعث شده است پیشرانه‌های LS در برابر نوع روغن به کار رفته و کیفیت سوخت استفاده شده، در مقایسه با پیشرانه‌های شرکت‌های اروپایی و ژاپنی رقیب حساسیت بسیار کمتری داشته باشند.

• هزینه پایین تولید:

مهندسی ساده اما دقیق این دست پیشرانه‌ها باعث شده است که خانواده LS همانند خانواده SBC، هزینه تولید بسیار پایینی داشته باشند. پایین بودن هزینه تولید پیشرانه به عنوان قلب متحرک خودرو، تاثیر شگرفی بر هزینه نهایی تولید یک خودرو می‌گذارد. برای همین خودروهای عملکرد محور تولید شده بر اساس پیشرانه‌های LS، نظیر شورولت کوروت، کامارو، کاپریس، پونتیاک GTO، شورولت تاهو و حتی کادیلاک اسکالید، در کلاس خود ارزان‌تر از رقبای اروپایی و ژاپنی خود هستند در حالی که از دیدگاه فنی هیچ کمبودی به همراه ندارند.

• تناسب در خروجی

پیشرانه‌های خانواده LS و خانواده محصولات وابسته به آن، به دلیل داشتن عملکرد مناسب از دیدگاه تناسب توان و گشتاور خروجی در مقایسه با حجم (با در نظر گرفتن ساختار OHV)، همواره مورد توجه علاقه‌مندان به پیشرانه‌های اتمسفریک (فاقد سیستم پرخوران توربو یا سوپرشارژر) بوده‌اند. هرچند این پیشرانه‌ها به صورت استاندارد با سوپرشارژر نیز به تولید رسیده‌اند (نظیر پیشرانه LSA)، اما نسخه‌های تنفس طبیعی آن‌ها به دلیل داشتن حجم بالا، گشتاور قابل توجهی آن ‌هم در دور بسیار پایین تولید کرده که موجب مصرف سوخت پایین و عملکرد فنی بسیار خوب آن‌ها بدون نیاز به سیستم‌های پرخوران شده است.

• قابلیت تیونینگ بالا:

پیشرانه‌های سری LS به قابلیت تغییرات و ارتقا فنی مشهور هستند. این پیشرانه‌ها در تنوع قابل توجهی به تولید می‌رسند و لوازم و قطعات ویژه آن‌ها در بازار افترمارکت با قدرت خیره کننده از سوی جنرال موتورز تامین می‌شود. با داشتن پتانسیل فنی خیره کننده و انعطاف بالا برای تغییرات مهندسی، پیشرانه‌‌های LS به سادگی تا مرز ۱۰۰۰ اسب بخار و در کاربری‌های خاص تا فراتر از ۳۰۰۰ اسب بخار قابل تیون و ارتقا هستند. این ویژگی منحصر به فرد آن‌ها را به یکی از بهترین گزینه‌های مورد استفاده خودروهای تیراژ محدود اسپرت و پروژه‌های دست‌ساز مسابقاتی و تولید محدود بدل کرده است.

• قابلیت سوآپ

سوآپ (Swap) به معنای جایگزینی، یکی از اصطلاحات فنی در صنعت خودرو است که در ترکیب با کلمه انجین، به صورت انجین سوآپ به کار گرفته می‌شود. این اصطلاح به جایگزینی پیشرانه استاندارد با یک پیشرانه جایگزین (معمولا یک پیشرانه بهتر و برتر) گفته می‌شود. پیشرانه‌های خانواده LS پرطرفدار‌ترین پیشرانه‌های تولیدی جهان از دیدگاه جایگزینی در خودروهای مختلف هستند. بسیاری از کیت‌های استاندارد این نوع تغییر از سوی خود جنرال موتورز برای خودروهای مختلف تولید شده و برای خودروهای خاص‌تر، عمل سوآپ از سوی مکانیک‌های زبده انجام می‌شود. این جابجایی پیشرانه در آمریکا به اندازه‌ای محبوب است که حتی کیت‌های استفاده از پیشرانه‌های LS جنرال موتورز بر محصولات فورد و کرایسلر نیز به صورت استاندارد به تولید می‌رسد. هیچ پیشرانه‌ای در جهان به اندازه خانواده LS سوآپ نشده و نمی‌شود. به طوری که به سادگی می‌توان خودروهای عجیب و غریبی چون انواع جیپ، تویوتا، فولکس واگن، بی ام و، فراری و حتی لامبورگینی را با پیشرانه‌های LS در جهان یافت.

• ایراد طراحی جزئی:

همه پیشرانه‌های تولیدی در جهان به عنوان یک اثر هنری زاده دستان انسان، با خطاها و ایرادهایی همراه هستند. پیشرانه‌های LS اما به دلیل داشتن مهندسی بسیار دقیق و البته اعمال تغییرات پیوسته و ارتقا دائمی در ۲۵ سال تولید تا به امروز، دائما در حال بازنگری و رفع ایراد بود‌ه‌اند. در نتیجه این دست پیشرانه‌ها معمولا نقطه ضعف‌های شناخته شده دارند و ایراد‌های فنی در آن‌ها بسیار جزئی و به سادگی قابل حل است. این مهم در دوام کلی پیشرانه خانواده LS نقشی بسزا داشته است.

• گیربکس مناسب:

خانواده پیشرانه‌های LS به موازات نسل جدید گیربکس‌های اتوماتیک سری 4L جنرال موتورز به بازار معرفی شدند. این دست گیربکس‌ها در نسخه‌های مختلف با توان تحمل گشتاورهای بالا طراحی و تولید شدند که در هماهنگی با پیشرانه‌های خانواده LS، ضمن ارائه یک سواری بهینه، از ضرایب مناسب با خروجی پیشرانه برخوردار هستند و طول عمر بالای آن‌ها به عملکرد مناسب پیشرانه کمک بسیار زیادی کرد. این گیربکس‌های اتوماتیک دارای چهار ضریب دنده جلو هستند و از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۳ به عنوان جانشین گیربکس‌های توربو هایدراماتیک TH 700-R4 جنرال موتورز به تولید رسیدند. پس از آن گیربکس‌های شش سرعت اتوماتیک سری 6L جانشین آن شدند.

LS در ایران

بازار کشور ایران نیز از محبوبیت جهانی پیشرانه‌های LS بی‌نصیب نماند. به صورت کلی سه پیشرانه‌LS1، LS2 و LS3 در بازار کشور یافت می‌شوند که در میان آن‌ها، مدل LS1 به دلیل داشتن قیمت اقتصادی و توان خروجی مناسب (۳۲۵ تا ۳۴۵ اسب بخار وابسته به کد پیشرانه)، به منظور ارتقا فنی خودروهای کلاسیک آمریکایی، بسیار فراوان‌تر از دو نمونه دیگر است.

این پیشرانه‌ها از خودروهای آمریکایی اسقاطی موجود در کشورهای حاشیه شاخاب پارس وارد بازار ایران می‌شوند و با وجود داشتن هزینه قابل توجه و دشواری‌های نصب بر خودروهای قدیمی، همچنان با استقبال گرمی مواجه هستند. همچنین لازم به ذکر است که پیشرانه‌های خانواده وُرتک نیز در کشور یافت می‌شوند اما محبوبیت سری LS را به همراه ندارند.

خداحافظی با LS

بر اساس اخباری که چندی پیش از سوی وبسایت رسمی شورولت پرفورمنس (وبسایت رسمی تامین کننده قطعات محصولات شورولت و جنرال موتورز) منتشر شده است، شرکت جنرال موتورز خانواده پیشرانه‌های LS7 (دست‌ساز)، LS427 (نسخه افترمارکت و کریت پیشرانه LS7) و LS570 را از چرخه تولید خارج کرده است. به این ترتیب، این دست پیشرانه‌ها در آینده نزدیک با افزایش قیمت چشمگیر مواجه خواهد شد. انتظار می‌رود که شرکت جنرال موتورز تولید خانواده پیشرانه‌های LS را پس از گذر بیش از ۲۵ سال کم کم از چرخه تولید خارج کند و سری پیشرانه‌های جدیدتر، مدرن‌تر، قدرتمندتر و بهینه‌تر LT را جانشین آن کند.

البته ناگفته نماند که در بازار پیشرانه‌های BBC (بلوک بزرگ شورولت) تولیدات با قدرت ادامه دارد و نسخه ZZ632 تنفس طبیعی V8 به حجم ۱۰.۴ لیتر و قدرت ۱۰۰۴ اسب بخار و گشتاور ۱۱۸۷ نیوتون.متر به تازگی به بازار جهان معرفی شده است. به نظر می‌رسد که جنرال موتورز هنوز برنامه‌ای برای توقف تولید پیشرانه‌های مسابقه‌ای و پرتوان بلوک بزرگ خود ندارد.

سخن نهایی

آمریکای شمالی مهد تولید برترین پیشرانه‌های V8 تاریخ مخصوصا از دهه ۱۹۵۰ میلادی است. از تولید بیش از ۱۰۰ میلیون واحد از پیشرانه‌های SBC گرفته تا ۲۵ سال تولید پیوسته خانواده پیشرانه‌های LS، این سری پیشرانه‌ها از برترین دستآوردهای تاریخ جنرال موتورز به حساب می‌آید که با وجود استفاده از سیستم سوپاپ بندی قدیمی OHV و مخالفت‌های جهانی مبنی بر استفاده از تکنولوژی قدیمی در دنیای امروزی، همچنان در زمره یکی از برترین پیشرانه‌های V8 تاریخ به حساب می‌آید که تکنولوژی طراحی و ساخت بسیار ساده و ارزان قیمت آن، به نسل پنجم (خانواده LT) نیز راه یافته و همچنان بر خط تولید قرار دارد.

تکنولوژی پیشرانه‌های بلوک کوچک جنرال موتورز امروز نزدیک به ۷۰ سال است که همچنان در فرایند تحقیق و توسعه پیوسته قرار دارند و با در نظر گرفتن تمامی نقاط قوت و ضعف آن‌ها، هیچ خودروساز دیگری در جهان این چنین قدرتمند اقدام به حفظ و ارتقا یک پلتفرم فنی نکرده است.

نویسنده: شهاب انیسی