سایت‌های آنلاین خرید و فروش خودرو چند سالی میشود که جای خود را در این بازار باز کرده؛ شیوه کارشان هم به این صورت است که اطلاعات قیمت روز خودروها روی سایت قرار می‌گیرد، فردی که قصد دارد ماشین خریداری کند به این سایت‌های آنلاین مراجعه کرده و به این ترتیب از قیمت‌ها مطلع شده و برای خرید خودرو اقدام می‌کند. تا این مرحله از کار همه چیز عادی و طبق روال به نظر می‌رسد؛ اما گویا اینطور نیست و احتمالا یک جای کار می‌لنگد! ماجرا از چه قرار است؟
درج قیمت‌های واقعی یا توافقی!
گفته میشود درج قیمت در سایت‌های آنلاین خرید ماشین و فروش خودرو یکی از عوامل تشدید قیمت خودرو در بازار است. چرا که بسیاری از این سایت‌ها به جای درج قیمت واقعی جلوی قیمت برخی خودروها می‌نویسند: قیمت توافقی!
با همین استدلال بود که اردیبهشت ماه سال ۹۹ به دستور مقامات قضایی قیمت خودرو، مانند قیمت مسکن از سایت‌های خرید و فروش آنلاین حذف شد. این اقدام در حالی صورت گرفت که بازار خودرو در سال ۹۹ نوسانات شدیدی را تجربه کرد. مسئولان نیز با حذف قیمت روز خودروهای داخلی و خارجی از پلتفرم‌های آنلاین به دنبال کنترل افت و خیز قیمت خودروها در بازار بودند؛ نتیجه چه شد؟ آیا قیمت خودرو بازار کنترل شد؟
بازار از شفافیت خارج شد
برای پاسخ به این پرسش‌ها کافی است نگاهی هرچند گذرا به قیمت انواع خودروی صفر و کارکرده در بازار انداخته شود و مقایسه‌ای هم با ماه یا سال مشابه قبل انجام شود. با این حساب سرانگشتی مشاهده خواهد شد که حذف یا درج قیمت در سایت‌های آنلاین خرید و فروش خودروهای کارکرده هیچ تاثیری بر بازار نگذاشته است. رصد بازار نشان می‌دهد که با توجه به از دسترس خارج شدن نرخ‌ها، قیمت خودرو در بازار وارد نابسامانی جدیدی شده است. به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان برخلاف نظر عده‌ای که می‌گویند سایت‌های خرید و فروش عامل دلالی و تشدید قیمت‌ها در بازار خودرو است، معتقدند: « درج قیمت خودرو سایت شفافیت را افزایش می‌دهد».
مسئول افزایش قیمت خودرو کیست؟
دلیل این اتفاق هم در اظهارنظرهای کارشناسان بازار خودرو بارها تاکید شده است؛ اینکه قیمت خودرو در نتیجه بر هم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین نبود استراتژی مشخص برای تعیین قیمت خودرو از درب کارخانه تا بازار است. مصداق روشن این کفته، رصد رفتار شورای رقابت در بازار خودرو است.
همین چند روز پیش بود که این شورا اعلام کرد قیمت خودروهای داخلی ۹ درصد گران شود! این در حالی است که در همین روزهای گذشته با روند رو به کاهش قیمت دلار، بازار خودرو نیز در انتظار کاهش قیمت بود. اما شورای رقابت چنین اجازه‌ای را به قیمت‌ها نداد.
آدرس اشتباه ندهید
از همین رو بسیاری از فعالان بازار خودرو بر این باور هستند که برخورد با سایت‌های آنلاین خرید و فروش خودرو با هدف نظارت بر بازار، یک آدرس اشتباه است. اگر نگاهی به فاکتوهای قیمت‌گذاری خودروهای دست دوم داشته باشیم؛ یکی از فاکتورهای قیمت‌گذاری این خودروها، بررسی مقایسه آن با قیمت خودرو صفر است که کسی جز شورای رقابت آن را مشخص نمی‌کند و در واقع دلالان نقشی در قیمت گذاری خودروهای صفر ندارند.
بسیاری از آگاهان بازار نیز بر این باور هستند که قیمت خودروهای دست دوم و کارکرده براساس قیمت خودرو صفر مشخص میشود و نمی‌توان همه مسائل گردن پلتفرم های آنلاین خرید و فروش و دلالان انداخت و باید دید چرا قیمت خودرو صفر از درب کارخانه تا بازار فاصله چشمگیری دارد؟
چرا مردم از سایت های آنلاین استقبال می‌کنند؟
در این باره اظهار نظرهای متفاوتی از سوی فعالان بازار خودرو شنیده میشود. برخی از کارشناسان معتقدند که برنامه نادرست پیش فروش خودروها و تحویل ندادن به موقع آن سبب شده که اعتماد مردم نسبت به شرکت‌های مادر فروش خودرو مانند سایپا و ایران خودرو خدشه دار شود.
دلایل اثر گذار دیگری نیز در تحلیل استقبال مردم از سایت‌های آنلاین خرید و فروش خودرو قابل طرح است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که خریداران خودرو علاقه زیادی به تست و بررسی خودروها از نزدیک دارند، این در حالی است که که شرکت‌های مادر، این امکان را برای خریداران فراهم نمی‌کنند.
به همین دلیل افراد به خرید حضوری خودرو که از سوی کسب و کارهای اینترنتی فراهم شده است روی میآورند. با اینهمه بررسی‌ها اما نشان داده است که بازار اینترنتی خودرو بیشتر حکم ارائه دهنده اطلاعات را دارد و هنوز این بازار نتوانسته حریف بازار سنتی خودرو شود.
نقش سایت های خرید و فروش بر بازار خودرو
اکنون نیز برخی کارشناسان بر این باورند که عرضه قطره چکانی خودرو، ممنوعیت واردات و وابستگی خودرو به نرخ ارز از عواملی است که بر قیمت خودرو تاثیر دارد. اما چرا انگشت اتهام به سمت سایت‌های خرید و فروش خودرو است؟
زمانی که بازار خودرو قیمت‌های هیجانی را تجربه می‌کرد، پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش خودرو برای بازگشت آرامش به این بازار و به دستور مقامات قضایی اقدام به حذف قیمت‌ها کردند و قیمت خودرو و مسکن به صورت موقت از روی سایت‌ها حذف شوند که در این بین نه تنها آرامشی به بازار خودرو حاکم نشد، بلکه افزایش قیمت خودرو نیز همچنان ادامه داشت.
حذف قیمت از سایت غیر کارشناسی بود
براساس گفته‌های کارشناسان، حذف قیمت‌ها یک اقدام غیر کارشناسی بود و به همین دلیل تاثیر زیادی در کاهش التهاب بازار خودرو نداشت. سایت‌های آنلاین خرید و فروش خودرو در این سال‌ها نه تنها نقشی در افزایش قیمت خودرو نداشته‌اند بلکه نقش مهمی در انتخاب و خرید خودرو را برای افراد ایفا کرده است. افراد با اعتماد به پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش، به راحتی اطلاعات لازم را درباره خودرو به دست میآورند. حتی مشتریان در زمان خرید می‌توانند خودروی مورد نظر را تست کنند، نکته بسیار مهمی که از سوی شرکت‌های بزرگ خودروسازی مغفول مانده است.
جمع بندی
حکایت این روزهای بازار خودرو مصداق همان ضرب‌المثل « کی بود؟ کی بود؟ من نبودم» شده است. قیمت خودرو ترمز درست بیخ چشم شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده ترمز بریده است. قیمت‌ها چنان بالا رفته که تقریبا خودرو از سبد خرید بسیاری از دهک‌های درآمدی جامعه حذف شده؛ اما هنوز هیچ یک از متولیان، راهکار کارشناسی و قابل اجرایی برای مدیریت قیمت‌ها در بازار خودرو ارائه نکردنه و به اقدام‌هایی از جمله حذف قیمت از سایت‌های خرید و فروش خودرو بسنده کرده‌اند.
تهیه و تنظیم: تیم تولید محتوا خودرو45
