سایپا آریا در برابر نیسان آریا، یک نام برای دو خودرو

استفاده از جزئیات فرهنگ پارسی و تاریخچه ایران در صنعت خودرو موضوع جدیدی نیست. از تاسیس شرکت خودروسازی مزدا ژاپن در سال ۱۹۲۰ میلادی که نامش را از اهورا مزدا الهام گرفت، تا کراس اوور نیسان با نام قشقایی که در سال ۲۰۰۶ به بازار جهان معرفی شد و نامش را از نام قوم عشایر قشقایی برگرفته است.

چندی پیش شرکت خودروسازی مزدا از محصول جدیدی رونمایی کرد که آریا نام گرفت. این دومین محصول شرکت نیسان ژاپن است که نامش را از قوم بسیار قدیمی آریایی الهام گرفته است. از طرفی گروه خودروسازی سایپا نیز سال گذشته خبر از عرضه اولین کراس اوور تولیدی خود با نام آریا خبر داد. یعنی دو خودرو آسیایی با یک نام مشترک تقریبا در یک برهه از زمان رو‌نمایی شده‌اند.

 آریا و شاهین، قدمتی به درازای نیم قرن

شاید برای مخاطبان امروزی صنعت خودرو جالب باشد، نام آریا و شاهین اولین باری نیست که از سوی گروه خودروسازی سایپا برای یکی از محصولات تولیدی استفاده می‌شود. داستان استفاده از نام آریا و شاهین به دهه ۱۳۳۰ و تاسیس شرکت سهامی جیپ ایران (جنرال موتورز ایران در دهه ۱۳۵۰ و سپس پارس خودرو کنونی) باز می‌گردد.

این شرکت به عنوان تولید کننده داخلی محصولات اِمِریکن موتورز (AMC) آمریکا، درسال ۱۳۴۶ محصول جدیدی با نام رمبلر امریکن را از نسل سوم (مدل ۱۹۶۶) در دو تریم روانه خط تولید کرد. یک تریم با نام شاهین (مجهز به پیشرانه ۲۳۲/۳.۸ لیتر) و دیگری با نام آریا (مجهز به پیشرانه قدرتمندتر ۲۵۸/۴.۲ لیتر) شناخته می‌شد. آریا و شاهین با تجهیز به دو نوع پیشرانه قدرتمند شش سیلندر خطی از ساخته‌های AMC به داشتن دوام و شتاب بسیار خوب مشهور بود. تا سال ۱۳۵۱ در مجموع بیش از ۳۵ هزار دستگاه رمبلر امریکن در ایران به تولید رسید.

حالا با گذر بیش از نیم گروه خودروسازی سایپا قصد دارد تا نام قدیمی محصولات تولیدی زیرمجموعه خود که در حقیقت محصولی آمریکایی الاصل بود را در ساختار خودرویی سدان و کراس اوور احیا کند.

سایپا آریا در برابر نیسان آریا

آریا یکی از جدیدترین محصولات گروه خودروسازی سایپا است که در پس معرفی خودرو سدان شاهین، بر پایه پلتفرم مشابه SP100 بنا و در سال ۱۳۹۹ رونمایی شده است. این خودرو در حقیقت نسخه هاچ‌بک شاهین به حساب می‌آید که به کمک کمی تزئینات ظاهری نظیر پلاستیک مشکی رنگ روی دامن و گلگیرهای خودرو و روف‌رک (باربند سقفی)، تلاش شده است تا شبیه به خودروهای کراس اوور به نظر برسد. یعنی چیزی شبیه به تفاوت میان ساندرو و ساندرو استپ‌وی. به همین دلیل نمای جلو آریا کاملا با شاهین یکسان است.

بر حسب اتفاق، شرکت نیسان نیز سال ۲۰۱۹ در نمایشگاه بین المللی خودرو توکیو، از کراس اوور جدیدی رونمایی کرد که با توجه به قدمت و سابقه برند خود، نام با مسمای آریا را برای آن برگزید. نیسان در انتخاب نام برای این کراس اوور جدید در جست و جوی نامی بود که هم آینده درخشان و هم گذشته پرافتخار این برند را به تصویر بکشد. هدفی که در نام آریا خلاصه شده بود و باعث شد دومین محصول نیسان (پس از قشقایی) با یک نام ایرانی دیگر روانه بازار جهانی شود. آریا کراس اووری تمام الکتریکی است که در دو سطح پیمایش و مجموع پنج تیپ مختلف از سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه خواهد شد.

این دو خودرو برداشت دو شرکت متفاوت خودروسازی آسیایی از نام آریا است که می‌توان تقابل آن‌ها در مشخصات فنی جدول زیر مشاهده کرد. لازم به تاکید است که برای این مقایسه، ضعیف‌ترین تیپ نیسان آریا مد نظر قرار گرفته است.

تا این جای کار، هشت سوپاپ بودن پیشرانه پیشنهادی سایپا آریا (تا این لحظه) خود به تنهایی جنجال زیادی به راه انداخته است چرا که پیشرانه‌های هشت سوپاپ جز در نمونه‌های V8 OHV (هشت سیلندر پوش راد) در جهان تولید نمی‌شوند. به عبارت بهتر، پیشرانه‌های چهار سیلندر هشت سوپاپ سال‌ها پیش از چرخه تولید خارج شده و با نمونه‌های ۱۶ سوپاپ جایگزین شده‌اند.

با این حال سایپا نوید داده است که تا سه سال آینده نسل جدید پیشرانه‌های سه سیلندر ۱۲ سوپاپ و ۴ سیلندر ۱۶ سوپاپ مجهز به سیستم پاشش سوخت تزریق مستقیم (GDI) روانه بازار خواهند شد که توان خروجی آن‌ها به مرز ۱۵۰ اسب بخار خواهد رسید.

مبحث این مقاله به هیچ عنوان مقایسه یک خودرو برقی با یک خودرو بنزینی نیست. اگرچه چنین مقایسه‌ای در نوع منطقی خود می‌تواند کاملا عادلانه و جذاب باشد. هدف به تصویر کشیدن تفاوت‌ زمین تا آسمان توانایی‌ها و تکنولوژی دو شرکت خودروساز قدیمی آسیایی است که یکی از آن‌ها امروز تا اندازه‌ای پیشرفت کرده است که از الکتریکی شدن تمامی محصولات خود در آینده نزدیک سخن می گوید و دیگری هنوز استفاده از پیشرانه‌های هشت سوپاپ که تنها به کمک سیستم توربوشارژر اندکی قدرتمندتر شده است را انتخابی منطقی و به دور از شرم می‌داند. از سوی دیگر ارائه پیشرانه‌های پیشرفته‌تر ۱۲ و ۱۶ سوپاپ مجهز به سیستم پاشش سوخت تزریق مستقیم (GDI) در سال‌های آینده را برای خود پیشرفت تلقی می‌کند.

نتیجه گیری

صنعت خودروسازی ایران هنوز اندرخم یک کوچه در پی تکنولوژی خودروسازی است که شاید دو دهه پیش در بازار جهانی رونمایی شده است. دستیابی ایران با وجود این تحریم‌ها و سردرگمی‌های صنعتی به این تکنولوژی در آینده نیز با همین فاصله۲۰ ساله ادامه خواهد یافت. در نتیجه شاید بهتر باشد صنعت خودروسازی کشور از همین حالا طرح‌ها و پروژه‌های نمایشی تولید خودروهای هیبرید و الکتریکی خود را از زیر خاک انبارهای خود خارج کرده و آن‌ها را به پروژه‌های تحقیقاتی و اجرایی حقیقی بدل کند.

شاید و فقط شاید اگر این پروژه‌ها از همین امروز هدفمند و قدرتمند آغاز شوند، ایران بتواند در سال ۲۰۵۰، زمانی که تقریبا تمامی خودروسازان جهانی به تولید خودروهای تمام الکتریکی روی آورده‌اند، در زمینه خودروسازی حرفی برای بیان کردن داشته باشد.

نویسنده: شهاب انیسی