فهرست مطالب
ماشین اتاق تعویض به خودرویی می‌گویند که اتاق آن به دلایل مختلف به‌طور کامل عوض شده است. خرید ماشین اتاق تعویض به‌ویژه زمانی که این کار به صورت قانونی صورت نگرفته باشد، می‌تواند ضررهای زیادی برای خریدار به دنبال داشته باشد. برای تشخیص خودرو اتاق تعویض بهتر است اطلاعاتی در این زمینه داشته باشید.
ماشین اتاق تعویض چیست؟
منظور از ماشین اتاق تعویض، خودرویی است که به دلیل آسیب شدید بدنه یا تصادف سنگین که در آن بیش از ۵۰ درصد اتاقک خودرو تخریب شده، نیاز به تعویض کامل اتاق دارد. در این فرایند، اتاق قدیمی و آسیب‌دیده برداشته شده و اتاق جدید و سالم جایگزین آن می‌شود. این کار معمولا برای خودروهایی انجام می‌شود که بدنه‌شان به‌طور جدی آسیب دیده، اما سایر قطعات فنی مانند موتور، گیربکس و… هنوز قابل استفاده هستند. این فرایند نیاز به تخصص و دقت بالا دارد تا خودرو پس از تعویض اتاق، ایمن و قابل استفاده باشد.
دلایل تعویض اتاق خودرو
دلایل تعویض اتاق خودرو عبارتند از:
- تصادف شدید: اگر بدنه خودرو به‌طور جدی آسیب ببیند یا تعمیر آن مقرون‌به‌صرفه نباشد، اتاق تعویض می‌شود.
- زنگ‌زدگی یا خوردگی شدید: در مناطقی با آب‌وهوای مرطوب، ممکن است بدنه خودرو دچار زنگ‌زدگی شدید شود و دیگر کارایی یا ایمنی لازم را نداشته باشد.
- صرفه اقتصادی: گاهی تعویض اتاق نسبت به خرید خودروی جدید یا تعمیر بدنه معیوب خودروی فعلی مقرون‌به‌صرفه‌تر است. این مورد برای خودروهای قدیمی مصداق دارد. علایق شخصی هم می‌تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد.
مراحل قانونی تعویض اتاق خودرو
مراحل قانونی تعویض اتاق خودرو شامل این موارد می‌شود:
۱- مراجعه به اداره شماره‌گذاری سازمان راهنمایی و رانندگی
۲- دریافت مجوز تعویض اتاق
۳- ارزیابی وضعیت خودرو از سوی ماموران کارشناس تصادفات راهور
۴- دریافت تاییدیه کارشناس راهور جهت تعویض اتاق ماشین
۵- صدور مجوز تعویض از سوی اداره شماره‌گذاری راهنمایی و رانندگی
۶- مراجعه مجدد مالک خودروی اتاق تعویض‌شده به اداره راهنمایی و رانندگی پس از اتمام کار نصب اتاق جدید
۷- بازدید نهایی کارشناسان راهنمایی و رانندگی از ماشین اتاق تعویض
۸- ثبت تعویض اتاق در اسناد و سوابق خودرو
مدارک لازم برای تعویض اتاق خودرو
پس از مراجعه به مرکز تعویض پلاک و دریافت مجوز تعویض اتاق (شامل فرم درخواست تعویض قطعات، فرم بازدید تعویض پلاک و فرم معرفی به ایران‌خودرو یا سایپا)، می‌توانید با ارائه مدارک زیر، نسبت به خرید اتاق جدید اقدام کنید:
- برگ سبز خودرو
- سند کمپانی
- کارت خودرو
- فرم تعویض قطعات اصلی
- فرم بازدید تعویض پلاک
- فرم معرفی به ایران‌خودرو یا سایپا
پس از ثبت مدارک در سیستم، پیش‌فاکتور خرید اتاق صادر شده و در بازه زمانی ۸ تا ۳۰ روز، اتاق جدید توسط شرکت فاکتور شده و شماره شاسی روی آن هک می‌شود.
ویژگی های اتاق جدید ماشین
- دارای شماره شاسی حک‌شده
- فاکتور معتبر و هولوگرام‌دار
- مطابق با استانداردهای شرکت سازنده
با طی این مراحل، اتاق جدید خودرو شما به‌صورت قانونی و تاییدشده از شرکت تحویل داده می‌شود.
معرفی ۵ روش تشخیص ماشین اتاق تعویض
برای تشخیص ماشین اتاق تعویض در هنگام خرید، ۵ روش اصلی استفاده می‌شود. روش‌ها و نحوه تشخیص تعویض اتاق در ادامه شرح داده می‌شود.
بررسی اصالت خودرو
کارشناسان و افراد خبره برای تشخیص ماشین اتاق تعویض به روش‌هایی نظیر بررسی سال ساخت اتاقک خودرو نسبت به سال تولید خودرو در کمپانی اقدام می‌کنند. اگر سال ساخت اتاقک که معمولا در بعضی از قسمت‌های آن درج می‌شود، نسبت به مدل درج‌شده در سند خودرو جدیدتر باشد، مسلما اتاق خودرو تعویض شده است؛ چرا که یک خودرو ابتدا نمی‌تواند تولید و سپس اتاقش به آن اضافه شود.
بررسی شاسی و سطح پایین خودرو
این کار برای افراد عادی خیلی آسان نیست، اما افراد خبره می‌توانند با نگاهی به شاسی، مومکشی‌ها، بررسی سال ساخت اتاق، بررسی پرچ‌های پلاکت‌های اتاق و سایر ترفندهای تخصصی برای تشخیص ماشین اتاق تعویض اقدام کنند.
بررسی اجزای خودرو
برای تشخیص ماشین اتاق تعویض و اینکه آیا اتاق خودرو تعویض شده است، می‌توانید اجزای زیر را بررسی کنید:
شماره شاسی
شماره شاسی معمولا روی داشبورد، درِ سمت راننده یا زیر صندلی حک شده است. مطمئن شوید شماره شاسی روی اتاق با شماره درج‌شده در اسناد خودرو مطابقت دارد. اگر شماره روی شاسی خودرو تغییر کرده یا دستکاری شده، ممکن است نشانه تعویض اتاق باشد.
جوشکاری ها
نقاط جوش اصلی در اتاق خودرو را بررسی کنید. جوش‌های غیراصولی یا اضافی ممکن است نشانه تعویض اتاق باشد.
بررسی قطعات داخلی و خارجی
بررسی کنید که آیا قطعات داخلی مانند صندلی‌ها، فرمان یا پدال‌ها با مدل و سال خودرو مطابقت دارند.
بررسی کنید که آیا قطعات بیرونی بدنه مانند چراغ‌ها، گلگیرها یا درها با مدل و سال خودرو همخوانی دارند.
بررسی رنگ خودرو
رنگ‌آمیزی ناهمسان یا تفاوت در رنگ خودرو بین قطعات مختلف اتاق می‌تواند نشانه ماشین اتاق تعویض باشد.
بررسی نوارهای دور درهای خودرو
معمولا نوارهای دور درهای خودرو در اتاق‌های فابریک حالت خاصی دارند که اتاق‌های تعویضی به آن حالت و همان کیفیت نیستند.
مشکلات و معایب ماشین اتاق تعویض
خودروهای اتاق تعویض با مشکلات و دردسرهای روبرو هستند که در ادامه به صورت جزئی به آنها می‌پردازیم.
مشکلات حقوقی و قانونی
اگر اتاق خودرو به صورت قانونی تعویض شده باشد که از این جهت مشکلی وجود ندارد، اما در بسیاری از موارد برخی افراد اقدام به تعویض اتاق به صورت غیرقانونی کرده و خودرو را به عنوان بی‌رنگ به فروش می‌رسانند که در این مواقع احتمال دارد هنگام تعویض پلاک، کارشناس راهور متوجه این مورد شده و در نتیجه اجازه تعویض پلاک به خودرو و انتقال مالکیت آن را ندهد.
کاهش ارزش خودرو
افت قیمت ماشین اتاق تعویض نسبت به خودروی بی‌رنگ هم‌رده حداقل ۲۰ درصد یا بیشتر خواهد بود. بنابراین تعویض اتاق یکی از مهم‌ترین عوامل در ارزیابی قیمت خودرو کارکرده است و باید هنگام فروش ماشین یا خرید ماشین دست دوم این مورد را در نظر گرفت.
مشکلات فنی و ایمنی
اگر خودرو به درستی تعویض اتاق نشود و تجهیزات مهم نظیر سیستم تعلیق، چرخ‌ها، موتور، گیربکس و غیره به درستی روی آن نصب نشوند، مشکلات فنی و ایمنی در خودروی اتاق تعویض به وجود خواهد آمد که ممکن است به این راحتی‌ها نیز قابل رفع نباشد. بهترین زمان تعویض قطعات خودرو به ویژه قطعات مصرفی نیز همزمان با انجام فرایند تعویض کامل اتاق است و هزینه چندانی برای اجرت به شما اضافه نمی‌کند.
مشکلات در بیمه
خودروهایی که به صورت غیر قانونی و غیر تخصصی تعویض اتاق شده‌اند، از لحاظ دریافت پوشش بیمه با مشکل مواجه خواهند شد.
مشکلات در معاینه فنی
اگر اتاق خودرو به درستی و توسط افراد خبره تعویض نشود، احتمال این وجود دارد که با مشکلاتی در بخش سیستم تعلیق یا سایر قسمت‌ها روبرو شده و نتواند مجوز معاینه فنی را کسب کند.
کاهش اعتماد خریداران
اصولا مشتریان خودروهای تعویض اتاق را دوست ندارند و اعتماد کمتری به آنها می‌کنند. بنابراین اعتماد خریداران به ماشین اتاق تعویض کمتر است و تمایل آنها نسبت به خرید کاهش پیدا می‌کند.
فروش سخت ماشین اتاق تعویض
اگر اتاق خودرو به‌صورت غیرقانونی اتاق تعویض شده باشد، فروش آن نیز بسیار سخت خواهد بود، چرا که هر کسی حاضر نیست خودرویی را خریداری کند که در فرایند تعویض پلاک به مشکل برخواهد خورد و به نوعی دردسر خواهد شد.
اما اگر خودرو به صورت قانونی و توسط کارگاه‌های مجاز و تعمیرکاران باتجربه تعویض اتاق شده باشد، از لحاظ فنی با مشکل حادی روبرو نخواهد شد؛ اما با این وجود باز هم ماشین اتاق تعویض در بازار نسبت به خودروهای هم‌رده بدون رنگ و با اتاق فابریک، رونق خرید و فروش کمتری خواهد داشت. چرا که این مورد به دلیل ذهنیت بد مشتریان و اصطلاحا بددلی آنها نسبت به تصادف سنگینی که این خودرو داشته و به سبب آن مجبور به تعویض اتاق شده است، به وجود می‌آید و بازار خودروهای اتاق تعویض را تا حدی از رونق می‌اندازد.
نکات مهم در هنگام خرید ماشین اتاق تعویض
هنگام خرید ماشین تصادفی یا اتاق تعویض ابتدا بررسی کنید که خودرو به صورت قانونی تعویض اتاق شده و این مورد در سوابق و اسناد خودرو شامل برگ سبز ماشین اتاق تعویض نوشته شده باشد. همچنین خودرو را از لحاظ فنی همراه با یک متخصص تعمیرکار بررسی کنید تا مشکل فنی خاصی نداشته باشد. به عنوان مثال سیستم تعلیق، سیستم فرمان و سایر قسمت‌های آن به درستی نصب شده و عمل کنند.
نتیجه گیری
خرید ماشین اتاق تعویض در بازار ایران خیلی توصیه نمی‌شود، اما اگر مجبور شدید چنین خودروهایی را خریداری کنید، حتما ابتدا چک کنید که خودرو به صورت قانونی تعویض اتاق شده باشد. از متخصصین معتمد برای کارشناسی خودرو و تشخیص رنگ خودرو و تشخیص تعویض اتاق کمک بگیرید. سپس بخش‌های فنی خودرو را توسط یک کارشناس بررسی کنید و تست‌های رانندگی لازم را انجام دهید تا از ایمنی و سلامت خودرو مطمئن شوید.
سوال های متداول
چگونه بفهمیم اتاق ماشین عوض شده است؟
با بررسی اسناد و سوابق خودرو یا بررسی های تخصصی روی بدنه و شاسی می‌توان این کار را انجام داد. البته تشخیص ماشین اتاق تعویض نیاز به دانش تخصصی دارد و باید از یک کارشناس متخصص و ماهر در این زمینه استفاده شود.
برای تعویض اتاق خودرو چه مدارکی نیاز است؟
مدارک هویتی مالک و اسناد مالکیت خودرو نظیر برگه سبز، سند کمپانی و… برای تعویض اتاق نیاز است.
نویسنده: حسین باباپور
