سوپاپ ماشین و کاربرد آن

هر پیشرانه درون‌سوز چهارزمانه، دارای سوپاپ دود و هوا برای ورود هوا به داخل سیلندر خودرو و خروج دود از سیلندر است. سوپاپ دود به منیفولد هوا مرتبط است و سوپاپ دود به اگزوز. در واقع، سوپاپ‌ها دروازه‌های ورود و خروج موتور محسوب می‌شوند که سلامت کاری آنها، اثر بسیار بالایی در راندمان و کارکرد پیشرانه دارد. سوپاپ‌ها از جمله قطعاتی هستند که تنفس موتور به آنها بستگی دارد و به همین دلیل نحوه کارکرد آنها و اندازه و زمان باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها، همگی در بازده پیشرانه موثر خواهد بود.

 

سوپاپ ماشین چیست؟

سوپاپ در برخی از قطعات و دستگاه‌ها به معنی راه خروجی اضطراری برای زمانی است که سیال تحت فشار زیاد قرار می‌گیرد تا قبل از اینکه باعث تخریب و آسیب به دیگر بخش‌ها شود، راه فرار برای تخلیه شدن داشته باشد. اما در علم خودرو، سوپاپ که در موتور خودرو وجود دارد، یک معنی دیگر می‌دهد. سوپاپ پیشرانه که در مراجع فنی به نام Engine Valve شناخته می‌شود، یک کلمه فرانسوی با املای Soupape، به معنای دریچه و شیرفلکه و بیانگر دریچه‌ای برای ورود به سیلندر خودرو و خروج از آن است. سوپاپ در خودروهای امروزی، در سرسیلندر قرار دارد و از آنجایی که تنفس موتور توسط این قطعه صورت می‌گیرد، اهمیت بسیار زیادی در چگونگی کارکرد موتور و راندمان آن دارد.

وظایف سوپاپ خودرو

سوپاپ‌ها به دو دسته هوا و دود تقسیم می‌شوند. سوپاپ هوا در خودروهایی که سیستم سوخت رسانی آنها از نوع تزریق مستقیم سوخت است، فقط وظیفه انتقال هوای تازه به درون سیلندرها را دارند، اما در خودروهایی که تزریق مستقیم سوخت ندارند، در کنار هوا، بنزین نیز از طریق سوپاپ هوا و با جریان هوایی که در حال ورود به موتور است، وارد سیلندرها می‌شود.

سوپاپ دود نیز وظیفه تخلیه و خروج دود را از سیلندرها دارد. دود حاصل از احتراق از طریق سوپاپ دود و به کمک بالا آمدن پیستون‌ها از سیلندر خودرو خارج و وارد اگزوز می‌شود تا هوای تازه و سوخت، جای آن را بگیرد. البته در برخی از موتورهای دیزل، سوپاپ سومی نیز وجود دارد که برای سیستم ترمز موتوری یا همان ریتارد پیشرانه هست و وظیفه دارد تا هوای فشرده‌شده توسط پیستون را قبل از انفجار به بیرون و به داخل مسیر اگزوز هدایت کند.

ساختار سوپاپ ماشین

سوپاپ ماشین یک قطعه یکپارچه است. اما همین قطعه یکپارچه به چندین بخش تقسیم می‌شود که هر کدام برای هدفی و به منظور خاصی طراحی و در نظر گرفته شده‌اند.

سر سوپاپ

بالاترین نقطه سوپاپ و از جمله سخت‌ترین بخش‌های سوپاپ است که ضربه‌های اسبک یا بادامک را دریافت می‌کند.

محل نشستن خار

بالاترین نقطه سوپاپ که یکی از سخت‌ترین قسمت‌های سوپاپ هم است، محل افتادن خار سوپاپ است. در اینجا یک یا چند فرورفتگی وجود دارد تا با افتادن خار بر روی آن، سوپاپ در محل خود محکم شود.

ساق سوپاپ

محور عمودی و پایه سوپاپ است که در گاید سوپاپ قرار می‌گیرد و در آنجا حرکت بالا و پایین دارد.

دامنه سوپاپ

این قسمت، حجیم‌ترین و اصطلاحا گوشت‌دارترین بخش سوپاپ به حساب می‌آید که محل اتصال ساق سوپاپ به بخش‌های پایینی سوپاپ است.

وجه سوپاپ

رابط بین دامنه سوپاپ و لبه سوپاپ ماشین را وجه سوپاپ می‌گوییم.

لبه سوپاپ

محل نشستن سوپاپ در سیت سوپاپ روی سرسیلندر از قسمت لبه سوپاپ است. این قسمت باید با سیت به صورت کامل آب‌بندی‌شده باشد تا هیچ‌گونه هوا یا دودی از داخل سیلندر خودرو به بیرون درز پیدا نکند. وقتی از آب‌بندی سوپاپ گفته می‌شود، منظور آب‌بندی سیت با لبه سوپاپ است.

نعلبکی یا بشقابک سوپاپ

کف سوپاپ است که معمولا حاوی نوشته‌هایی از جمله نشان سازنده، سایز سوپاپ و… خواهد بود.

نحوه عملکرد سوپاپ ماشین

نحوه عملکرد سوپاپ ماشین

مجموعه سوپاپ ماشین، دارای یک سری قطعات و بخش‌های دیگر است که در همکاری با هم، در نهایت منجر به باز شدن سوپاپ و ورود هوا و سوخت به سیلندر موتور می‌شوند. میل‌سوپاپ، حرکت خود را از میل‌لنگ دریافت می‌کند. این کار می‌تواند به وسیله زنجیر، تسمه تایم یا چرخ‌دنده انجام شود. میل سوپاپ یا میل بادامک به‌طور مستقیم به کمک بادامک‌های روی آن یا به کمک انگشتی‌ها و اسبک‌ها، به سر سوپاپ ضربه وارد می‌کند و آن را به سمت پایین و باز شدن فشار می‌دهد. روی سوپاپ یک فنر قوی قرار دارد که بعد از باز شدن سوپاپ، آن را دوباره می‌بندد.

گاید سوپاپ

گاید سوپاپ که در بین عموم به نام گیت سوپاپ شناخته می‌شود، یک استوانه کوچک است که ساق سوپاپ در داخل آن قرار می‌گیرد تا باز شدن سوپاپ، بدون کمترین انحراف و مشکلی انجام شود. گاید سوپاپ در واقع همان راهنمای سوپاپ است.

لاستیک ساق سوپاپ

این لاستیک روی گاید سوپاپ قرار می‌گیرد و ساق سوپاپ از آن خارج می‌شود. لاستیک ساق سوپاپ اجازه نمی‌دهد تا روغن موتور که در سرسیلندر قرار دارد از آن رد شود و از طریق گاید سوپاپ، به داخل سیلندر نفوذ کند. اگر این اتفاق بیفتد، گفته می‌شود که موتور خودرو از ناحیه سرسیلندر دچار روغن‌سوزی شده است.

فنر سوپاپ

سوپاپ به وسیله فشاری که بادامک یا انگشتی به سر آن وارد می‌کند، باز می‌شود و به کمک فنری که دور ساق سوپاپ قرار دارد، دوباره بسته می‌شود.

سیت سوپاپ

سیت سوپاپ روی سرسیلندر و در محفظه احتراق قرار دارد و همان جایی است که سوپاپ روی آن قرار می‌گیرد. این بخش به همراه نعلبکی سوپاپ به مرور دچار فرسایش و استهلاک و در نتیجه، از آب‌بندی خارج می‌شود که باید توسط تراشکار، دوباره آب‌بندی شود تا از خروج گازهای داخل سیلندر به بیرون جلوگیری شود.

انگشتی یا بادامک

در بعضی از موتورها، از بادامک و در بعضی از پیشرانه‌ها از اسبک یا انگشتی برای باز شدن سوپاپ ماشین استفاده می‌شود. بادامک روی میل بادامک قرار دارد و انگشتی جدا از میل سوپاپ یا میل بادامک است. اما کار هر دو آنها، فشار واردکردن به سر سوپاپ و باز کردن سوپاپ است.

میل سوپاپ یا میل بادامک

میل سوپاپ یا میل بادامک، یک میله با برجستگی‌های منظم و دقیق است که به‌طور مستقیم یا با واسطه، روی سر سوپاپ نیرو وارد می‌کند تا سوپاپ باز شود.

خار سوپاپ

هر سوپاپ، دو عدد خار نیم‌دایره‌ای دارد که در محل افتادن خار روی سوپاپ قرار می‌گیرند تا سوپاپ را در جای خود نگاه دارند. این خارها از داخل کاملا حالت یک نیم‌دایره هستند، اما از بیرون به‌صورت مخروطی ساخته می‌شوند تا بعد از قرارگرفتن در جای خود، کاملا محکم شوند.

واشر یا تشتکی انتهای سوپاپ

در انتهای سوپاپ یک واشر با شکلی خاص قرار دارد که مسئول نگهداری فنر سوپاپ است. خار در داخل واشر قرار می‌گیرد و دور سوپاپ محکم می‌شود و به این ترتیب واشر نمی‌تواند از جای خود حرکت کند. در نتیجه فنر سوپاپ که در زیر این واشر است، در جای خود قرار می‌گیرد.

واشر زیر فنر سوپاپ

در اکثر پیشرانه‌ها، خصوصا موتورهایی که سرسیلندر آلومینیومی دارند، یک واشر نیز در زیر فنر سوپاپ قرار می‌گیرد تا فنر سوپاپ، آسیبی به جای خود روی سرسیلندر وارد نکند.

انواع سوپاپ ماشین

سوپاپ ماشین را از جهات مختلفی می‌توان دسته‌بندی کرد. اما در اکثر خودروهای خیابانی و اقتصادی، سوپاپ‌ها از یک جنس و نوع هستند. در خودروهای با عملکرد بالا و خودروهای اسپرت، سوپاپ‌ها هم تکنولوژی ساخت بالاتری دارند و هم از آلیاژهای خاصی برای ساخت آنها استفاده می‌شود.

انواع سوپاپ از نظر کاربرد

سوپاپ‌ها از نظر محل استفاده به دو نوع سوپاپ دود و سوپاپ هوا تقسیم می‌شوند.

انواع سوپاپ از نظر شکل

سوپاپ‌ها از نظر شکل نعلبکی و بشقابک به سه نوع کف تخت، کف محدب و کف مقعر تقسیم می‌شوند. سوپاپ در کاسه احتراق قرار می‌گیرد و شکل آن، اثر مهمی در اندازه کاسه احتراق دارد. به همین خاطر ممکن است کف آن نیز به یکی از این سه شکل طراحی شود.

انواع سوپاپ از نظر تو پر یا تو خالی بودن

سوپاپ‌ها یا تو پر هستند یا تو خالی. سوپاپ‌های توخالی برای پیشرانه‌های با عملکرد بالا طراحی می‌شوند و داخل آنها از یک فلز که رسانای بهتری برای گرماست، استفاده می‌شود تا خنک‌شدن سوپاپ، سریع‌تر اتفاق بیفتد. سوپاپ‌های توخالی وزن کمتر و انتقال حرارت بهتری دارند، اما هزینه ساخت آنها نیز بیشتر است.

انواع سوپاپ از نظر یکپارچگی ساختار

سوپاپ‌ها از نظر یکپارچگی ساختار نیز به چندین نوع تقسیم می‌شوند. بعضی از سوپاپ‌ها به‌طور کامل از یک آلیاژ ساخته می‌شوند. اما در بعضی از سوپاپ‌ها، بخشی را آبکاری می‌کنند یا از آلیاژ مقاوم‌تری می‌سازند. این بخش‌ها بیشتر لبه سوپاپ یا بالای ساق سوپاپ است که ضربه را دریافت می‌کنند و تحت تنش بیشتری هستند. بعضی از سوپاپ‌ها از آلیاژهای مقاومی ساخته می‌شوند و کل آنها آبکاری می‌شود تا بهترین عملکرد و مقاومت را داشته باشند.

انواع سوپاپ از نظر جنس و مواد

از نظر جنس و مواد سازنده نیز سوپاپ ماشین به چندین نوع تقسیم می‌شود. نوع آلیاژ به‌کاررفته در سوپاپ‌ها به تکنولوژی خودرو و قیمت ماشین بستگی دارد، اما معمولا سوپاپ دود را از آلیاژی می‌سازند که خاصیت آهنربایی نداشته باشد تا حتی در صورت ورود کوچک‌ترین ناخالصی‌های فلزی به داخل سیلندر خودرو، برای خروج از سیلندر مانعی وجود نداشته باشد.

انواع سوپاپ از نظر زاویه نشست

از نظر زاویه نشست سوپاپ‌ها معمولا لبه ۳۰ درجه یا ۴۵ درجه دارند. هرچه زاویه کمتر باشد، سرعت ورود هوا و خروج دود بیشتر است، اما در مقابل، آب‌بندی سوپاپ نیز سخت‌تر می‌شود. همچنین در بعضی از سوپاپ‌ها، لبه را ۳۰ درجه ماشین‌کاری می‌کنند، در حالی که وجه سوپاپ با زاویه بیشتر تا ۶۰ درجه ساخته می‌شود تا سوپاپ بتواند تماس بیشتری با سرسیلندر داشته باشد و گرمای خود را بیشتر و بهتر منتقل کند.

جنس سوپاپ خودرو

سوپاپ در خودروهای اقتصادی و معمولی و حتی خودروهای اسپرت، معمولا از یک جنس است. اما در خودروهای سوپراسپرت و تقویت‌شده ممکن است تکنولوژی‌های بالاتری برای ساخت هر قطعه‌ای از جمله سوپاپ‌ها استفاده شود. معمولا سوپاپ هوا چون که در دمای پایین‌تری مشغول به کار است و تماس کمتری با گازهای داغ خروجی از اگزوز دارد، از آلیاژهای فولاد با ترکیبات سیلیس ساخته می‌شود. اما سوپاپ دود که باید دمای بالاتری را تحمل کند، از آلیاژهای فولاد با ترکیبات نیکل و کروم ساخته شده است.

سیستم زمان بندی سوپاپ

سوپاپ هوا باید با شروع حرکت رو به پایین پیستون، باز شود تا هوا و سوخت وارد سیلندر شود و به محض بالا آمدن پیستون، بسته شده باشد. سوپاپ دود نیز باید بعد از انفجار و حرکت رو به بالای پیستون، باز شود تا دود حاصل از انفجار به مسیر اگزوز فرستاده شود.

این زمان‌بندی بین حرکت پیستون و باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها به قدری دقیق و حساس است که اگر با کمترین دقت انجام شود و تاخیری در این بین به وجود آید، امکان برخورد پیستون با سوپاپ‌ها و خرابی پیستون و کج‌شدن سوپاپ‌ها بسیار بالا می‌رود. ضمن اینکه تنفس موتور نیز به‌خوبی صورت نمی‌گیرد و پیشرانه از نفس می‌افتد و توان تولیدی آن کاملا پایین می‌آید.

این زمان‌بندی دقیق بین حرکت میل‌لنگ که پیستون‌ها روی آن سوار هستند و باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها را، زمان‌بندی یا تایم پیشرانه می‌گوییم. ارتباط بین میل‌سوپاپ با میل‌لنگ، از طریق زنجیر تایم، تسمه تایم یا چرخ‌دنده انجام می‌شود.

تکنولوژی بدون میل سوپاپ

همان‌طور که می‌دانیم، میل‌سوپاپ یا همان میل بادامک، اولین قطعه‌ای است که نیروی دریافتی و زمان کاری خود را از ارتباط با میل‌لنگ دریافت می‌کند. در تکنولوژی بدون میل‌سوپاپ، برای باز شدن سوپاپ‌ها از سلونوئیدهای برقی استفاده می‌شود که وظیفه آنها، باز کردن و بستن سوپاپ‌هاست. زمان و مقدار باز شدن سوپاپ ماشین توسط کامپیوتر خودرو و پردازنده این سیستم، کنترل و دستورات به سلونوئیدها ارسال می‌شود. به این ترتیب هم نیازی به میل‌سوپاپ نیست و هم از توان موتور برای چرخش میل‌سوپاپ و کارکردن انگشتی‌ها کاسته نمی‌شود و هم می‌توان به بهترین شکل، زمان‌بندی کار کردن سوپاپ‌ها را کنترل کرد.

دلایل سوپاپ زدن ماشین

اصطلاح سوپاپ زدن موتور خودرو، به معنی آسیب‌دیدن سوپاپ  است، به نحوی که در کارکرد پیشرانه خودرو، اثر خود را به خوبی نشان می‌دهد. این خرابی سوپاپ می‌تواند حالت‌های مختلفی داشته باشد که منظور از همه آنها، خرابی و ایراد در سوپاپ است.

سوختن سوپاپ

سوختن سوپاپ به حالتی گفته می‌شود که نشیمنگاه سوپاپ دچار خرابی شده باشد. مثل کنده‌شدن قسمتی از لبه نشیمنگاه در اثر ذوب‌شدن، تغییر حالت این بخش و… که می‌تواند از داغ‌شدن بیش از حد موتور، کیفیت پایین سوپاپ، نازک شدن لبه سوپاپ در اثر سنگ زدن‌های بیش از حد و… اتفاق بیفتد.

خارج شدن از آب بندی

وجود ناخالصی‌ها در لبه سوپاپ مثل جمع‌شدن دوده، سوختن سوپاپ، کج‌شدن آن، خرابی سیت و… باعث می‌شود تا آب‌بندی سوپاپ به خوبی صورت نگیرد و در نتیجه باعث ریپ‌زدن موتور ماشین شود.

خرابی سیت سوپاپ

اگر محل نشستن سوپاپ روی سرسیلندر که سیت نام دارد، دچار عیب و ایراد شود، گفته می‌شود که سیت سرسیلندر ایراد دارد. سرسیلندر گاهی مواقع از ناحیه سیت می‌ترکد یا ممکن است سیت از جای خود جدا شود.

سوپاپ زدن

هرچند که سوپاپ زدن به مجموعه خرابی‌های سوپاپ نیز گفته می‌شود، اما اگر به هر دلیلی مثل پاره شدن تسمه تایم و ردکردن تایم، باعث برخورد پیستون و سوپاپ‌ها شود، گفته می‌شود که موتور سوپاپ زده است.

کشیدگی ساق سوپاپ

از جمله ایراداتی که برای ساق سوپاپ پیش می‌آید، کشیدگی این بخش است که به علت گرم‌شدن بیش از حد سوپاپ رخ می‌دهد و در نتیجه شاهد کشیدگی و بلندشدن ساق سوپاپ هستیم. این عیب در فیلر سوپاپ اختلال ایجاد می‌کند.

گشادی گاید سوپاپ

گاید همان قطعه استوانه‌ای است که ساق سوپاپ در داخل آن حرکت می‌کند. این قطعه به مرور زمان دچار ساییدگی می‌شود و در نتیجه سوپاپ داخل آن لق می‌زند.

فرسودگی لاستیک ساق سوپاپ

لاستیک ساق سوپاپ باید مانع از عبور روغن از گاید به داخل سیلندر شود. اگر روغن از لاستیک ساق سوپاپ عبور کند، منجر به روغن سوزی خفیف موتور می‌شود و همچنین با جمع‌شدن دوده در لبه سوپاپ‌ها، در کارکرد آنها اختلال ایجاد خواهد شد.

علائم خرابی سوپاپ خودرو

سوپاپ خودرو می‌تواند مشکلات متعددی پیدا کند که هر کدام، نشانه‌ها و علائم خود را دارد و باعث کاهش توان موتور خودرو و حتی ازکارافتادن آن می‌شود. کاهش شدید توان موتور، عطسه‌زدن در منیفولد هوا، کاهش قابل توجه از کمپرس یک سیلندر، روشن شدن چراغ چک پیشرانه، صدای غیرعادی شبیه به برخورد لحظه‌ای دو قطعه آهنی به همدیگر، کارنکردن یکی از سیلندرهای موتور و… از مهم‌ترین علائم و نشانه‌های خرابی سوپاپ‌ها هستند.

عواقب بی توجهی به خرابی سوپاپ

سوپاپ راه تنفسی موتور است و سلامت آن، اثر کاملا محسوسی در کیفیت کاری پیشرانه و بازده آن دارد. بی توجهی به خرابی سوپاپ می‌تواند هزینه‌های بعدی را به‌شدت افزایش دهد. یک فیلر سفت از سوپاپ می‌تواند باعث خوردگی بادامک‌ها شود یا به انگشتی‌ها آسیب برساند. نشتی از سوپاپ به خاطر آب‌بندی ضعیف، باعث کاهش محسوس در قدرت موتور خواهد شد. حتی یک سوپاپ خراب می‌تواند به دیگر قطعات داخلی موتور نیز آسیب برساند. در مجموع می‌توان گفت خرابی سوپاپ‌ها، باعث ریپ زدن موتور ماشین و کاهش قدرت پیشرانه، افزایش مصرف سوخت و بالا رفتن آلایندگی آن می‌شود.

علت صدا دادن سوپاپ ماشین

صدای سوپاپ در اثر تنظیم نبودن فیلر سوپاپ است. این صدا که شبیه به تیک‌تیک ساعت است، از تنظیم نبودن فیلر سوپاپ ناشی می‌شود. فاصله بین انگشتی یا بادامک میل‌سوپاپ با سر سوپاپ باید به‌اندازه‌ای دقیق باشد که در دفترچه تعمیر و نگهداری خودرو نوشته شده است. اگر این فاصله کمتر یا بیشتر از حد مجاز باشد، صدایی شبیه به تیک‌تیک ساعت تولید می‌کند و موتور خودرو نیز در این حالت نمی‌تواند به راندمان مطلوب خودش برسد. چرا که تنفس موتور به خوبی و به درستی انجام نمی‌شود.

تفاوت موتور ۸ سوپاپ با ۱۶ سوپاپ

در خودروهای قدیمی‌تر، یک سوپاپ دود و یک سوپاپ هوا برای هر سیلندر در نظر گرفته شده بود. با پیشرفت تکنولوژی، سوپاپ‌ها بزرگ‌تر شدند و تعداد بیشتری برای هر سیلندر طراحی شد. امروزه اکثر پیشرانه‌های تولیدی در دنیا از نوع DOHC هستند که دارای دو میل‌سوپاپ هستند و دو سوپاپ هوا و دو سوپاپ دود برای هر سیلندر دارند. فرض کنیم که یک خودرو ۴ سیلندر داریم. اگر هر سیلندر آن دارای ۴ سوپاپ باشد، به آن اصطلاحا ۱۶ سوپاپ می‌گویند و اگر هر سیلندر فقط ۲ سوپاپ داشته باشد، به آن ۸ سوپاپ گفته می‌شود. خودروهایی که فقط ۲ سوپاپ در هر سیلندر دارند، تک میل‌سوپاپ و معمولا از نوع OHC یا OHV هستند.

نتیجه گیری

سوپاپ و سیستم سوپاپ‌بندی هر موتور خودرو، اهمیت بسیار زیادی در چگونگی کارکرد آن پیشرانه دارد. تنفس موتور یکی از تاثیرگذارترین فاکتورها روی قدرت تولیدی موتور است و از آنجایی که سوپاپ‌ها به عنوان دریچه‌های تنفسی موتور هستند، سلامت کاری آنها خود را در کارکرد موتور نشان خواهد داد. اجتناب از دنده مرده رفتن، استفاده از روغن موتور باکیفیت، تعویض به‌موقع تسمه تایم، دقت به نحوه کارکرد موتور و صداهایی که مربوط به این بخش هستند، اجتناب از گرم‌کردن و جوش‌آوردن موتور و… همگی می‌تواند در افزایش طول عمر این بخش حساس، تاثیر داشته باشند.

سوال های متداول

سیستم زمان‌بندی متغیر سوپاپ چیست؟

باز و بسته‌شدن سوپاپ در سیستم معمولی سوپاپ‌بندی، بر اساس نحوه و محل قرارگیری بادامک‌های میل بادامک است. اما این روش در دور موتورهای مختلف باعث می‌شود تا تنفس موتور به‌صورت کامل و مطلوب انجام نشود. به همین خاطر سیستم زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها روی کار آمد. این سیستم توانایی را دارد که تغییر کمی در زمان باز شدن سوپاپ‌ها ایجاد کند. به این معنی که سوپاپ‌ها کمی زودتر باز شوند و کمی دیرتر بسته شوند. این کار در بعضی موتورها برای هر دو سوپاپ دود و هوا انجام می‌شود و در بعضی موتورها فقط روی یک سری سوپاپ پیاده شده است. این تغییر در زمان باز شدن هم توسط کامپیوتر خودرو مدیریت می‌شود و بسته به دور موتور پیشرانه است.

افزایش تعداد سوپاپ چه تاثیری در عملکرد خودرو دارد؟

یکی از فاکتورهای بسیار موثر در میزان قدرت تولیدی پیشرانه‌ها، نحوه تنفس آن است. هرچه هوا به راحتی و با حجم بیشتری وارد سیلندرها شود و دود حاصل از احتراق هم راحت‌تر به بیرون داده شود، راندمان و بازده موتور هم بیشتر می‌شود. به همین ترتیب، هرچه سوپاپ‌ها بیشتر و اندازه آنها بزرگ‌تر باشد، تنفس موتور هم راحت‌تر و کامل‌تر انجام می‌شود و عملکرد پیشرانه و خودرو بالاتر می‌رود.

نویسنده: علیرضا داودی