فروش خودرو بدون سند کمپانی و نکاتی درباره آن

هر خودرو چندین سند و مدرک دارد که وجود آنها برای خرید و فروش خودرو الزامی است. یکی از این مدارک، سند کمپانی است که از سوی کارخانه سازنده خودرو به اولین خریدار داده می‌شود. وجود سند کمپانی در زمان فروش خودرو و نقل و انتقال آن و تعویض پلاک، لازم و ضروری است. اما در صورت مفقودشدن سند کمپانی خودرو باز هم امکان فروش خودرو بدون سند کمپانی و نقل و انتقال خودرو و تعویض پلاک ممکن است یا خیر؟

سند کمپانی خودرو چیست؟

سند کمپانی مثل کارت ماشین، یکی از اصلی‌ترین مدارک لازم برای فروش خودرو است که به خریدار تحویل داده می‌شود. سند کمپانی برگه‌ای است که از سوی کارخانه تولیدکننده خودرو به اولین خریدار داده می‌شود و در آن، تمام مشخصات خودرو شامل شماره شاسی، شماره موتور، شماره شناسایی خودرو (ٰVin Number)، رنگ، سوخت، ظرفیت سرنشین و وزن گفته می‌شود. برگ سبز گمرکی در خودروهای وارداتی همان حکم سند کمپانی در خودروهای تولیدی داخل را دارد.

با هر بار فروش خودرو و با حضور سند کمپانی و سند صادرشده قبلی که به نام فروشنده است، سند جدید در دفترخانه به نام خریدار تنظیم می‌شود که البته در دو سال اخیر و با توجه به سند شدن برگ سبز خودرو، اهمیت سند کمپانی و سند قطعی دفترخانه‌ای، بسیار کمتر شده و کمتر افرادی به دنبال سند دفترخانه‌ای می‌روند. امروزه با توجه به سندیت برگ سبز، بحث‌هایی مبنی بر فروش خودرو بدون سند شرکت و تعویض پلاک بدون سند کمپانی مطرح می شود که دانستن بالا و پایین این مباحث برای خرید خودرو و فروش ماشین، لازم و ضروری است.

تفاوت سند کمپانی با برگ سبز

برگ سبز و سند کمپانی هر دو از مدارک لازم برای خرید و فروش خودرو و نقل و انتقال آن هستند.

سند کمپانی یا سند کارخانه، برگه‌ای رسمی به عنوان سند است که در آن در کنار تمام مشخصات خودرو، نام اولین خریدار نیز ذکر شده است. همچنین نحوه فروش خودرو و اینکه در رهن است یا خیر، یا در صورت خرید قسطی، وضعیت خودرو را نیز می‌توان از سند کمپانی فهمید. سند کمپانی به نام تحویل‌گیرنده خودرو از شرکت سازنده یا واردکننده صادر می‌شود و قابل تغییر نیست و سندهای قطعی بعدی به نام خریدار جدید در دفترخانه‌ها تنظیم می‌شوند.

اما برگ سبز خودرو در عین اینکه تمام مشخصات خودرو را در خود دارد، در واقع حکم معرفی‌کننده مالک و صاحب پلاک خودرو است. اما از آنجایی که پلاک نصب‌شده روی هر خودرو و موتورسیکلت، به نام خریدارست و تعویض پلاک به عنوان مالکیت قطعی خودرو قلمداد می‌شود، امروزه برگ سبز به عنوان سند قطعی خودرو کاربرد دارد.

با وجود بحث‌هایی بین پلیس راهنمایی و رانندگی و کانون سردفترداران، بالاخره دو سالی‌ست که برگ سبز خودرو به عنوان سند قطعی خودرو شناخته می‌شود و کمتر کسی اقدام به تنظیم سند قطعی در دفترخانه‌ها می‌کند. اما باید در نظر داشت که در زمان خرید، حتما سند کمپانی خودرو را مشاهده کنید تا وضعیت آن را از نظر در رهن بودن یا نداشتن اقساط، متوجه شوید.

شرایط فروش خودرو بدون سند کمپانی

از جمله مدارک لازم برای فروش خودرو، سند کمپانی و برگ سبز خودرو است. البته امروزه با توجه به تبدیل برگ سبز خودرو به سند رسمی، بدون وجود سند کمپانی نیز تعویض پلاک انجام می‌شود. البته در این میان برخی از مراکز تعویض پلاک ماشین، رویت و مشاهده سند قطعی قبلی را الزامی می‌دانند و بعضی از مراکز نیز صرف اینکه برگ سبز به نام فروشنده باشد، کار تعویض پلاک را انجام می‌دهند.

با این وجود، سند کمپانی در لیست مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو است و ماموران تعویض پلاک می‌توانند آن را از فروشنده و خریدار خودرو، بخواهند. هرچند همان طور که گفته شد، اکثر ماموران تعویض پلاک خودرو و مراکز تعویض پلاک، از آنجایی که برگ سبز خودرو به عنوان سند رسمی شناخته می‌شود، وجود سند کمپانی را ضروری نمی‌دانند.

البته در صورتی که امکان حضور فروشنده و مالک وجود نداشته باشد، می‌توانید با وکالت تعویض پلاک در مراکز پلاک‌گذاری حضور پیدا کنید و تعویض پلاک ماشین را انجام دهید.

عواقب فروش خودرو بدون سند کمپانی

در سند کمپانی در کنار مشخصات کامل خودرو و مشخصات اولین خریدار، وضعیت فروش خودرو نیز نوشته شده است که مثلا این خودرو به صورت قسطی و لیزینگی فروخته شده یا فروش آن نقدی بوده، در رهن اداره یا سازمان است یا خیر و از این دست توضیحات.

از‌این‌رو بهتر است در زمان خرید خودرو و فروش آن، سند کمپانی نیز رویت شود تا از این بابت مشکلی پیش نیاید.

همچنین وقتی فروش خودرو بدون سند کمپانی انجام می‌شود یا سند کمپانی مفقود شده است، شاید خریدار بعدی از فروشنده درخواست سند کمپانی را داشته باشد. در این صورت، گرفتن سند المثنی دردسرهای خود را خواهد داشت. همچنین در صورت صدور سند از سوی کمپانی، سند به نام آخرین کسی صادر خواهد شد که به نام او در دفترخانه ثبت شده است و تغییر آن به نام خودتان و بعد به نام خریدار، نیاز به مراجعه به دادگاه و ارائه مدارک مالکیت خودرو خواهد داشت.

گم شدن سند کمپانی خودرو و دریافت المثنی

فروش خودرو بدون سند شرکت یا تعویض پلاک بدون سند کمپانی نیز انجام شدنی است. اما گاهی مواقع شاید خریدار تصمیم داشته باشد که سند قطعی را نیز در دفترخانه به نام خودش بزند. در این صورت وجود سند کمپانی لازم است. در صورت مفقودی و گم‌شدن سند کمپانی خودرو، می‌توان با مراجعه به واحد مربوطه در کارخانه‌های خودروسازی، درخواست کرد تا سند کارخانه المثنی برای خودرو صادر شود. البته برای رسیدن به این مرحله باید کارهای لازم دیگری نیز انجام داد.
در ابتدا بهتر است با مراجعه به سایت سازمان پست به آدرس postyafteh.post.ir و جستجو در مدارک پیداشده، به دنبال مدارک و سند خودرو باشید. چرا که در بسیاری از مواقع، افرادی که سند و مدارکی را پیدا می‌کنند، آن را به دفاتر پلیس و ادارات پست تحویل می‌دهند.

سپس باید در روزنامه‌های کثیرالانتشار سراسری، آگهی مفقودی سند و از درجه اعتبار ساقط شدن آن را بدهید.

بعد از گذشت ۱۰ روز از انتشار آگهی، با در دست داشتن مدارک اصلی خودرو مثل برگ سبز و کارت ماشین، مدارک هویتی مالک خودرو و یک شماره از روزنامه‌ای که آگهی مفقودی سند کمپانی در آن چاپ شده، به قسمت اداری خودروساز مربوطه مراجعه کنید.

سپس بعد از تایید درخواست، از شما خواسته می‌شود تا با خودرو به نمایندگی یا دفتر اصلی شرکت خودروساز مراجعه کنید تا بعد از کارشناسی خودرو، دستورات لازم برای صدور سند المثنی صادر شود.

نتیجه گیری

یکی از بحث‌های حقوقی در چند سال اخیر بین راهور و کانون سردفترداران بر سر سندیت برگ سبز خودرو و سند قطعی دفترخانه‌ای است. بعد از کشمکش‌های فراوان، بالاخره برای کاهش هزینه‌های نقل و انتقال خودرو و از طرفی، دریافت هزینه‌ای جدید به نام مالیات نقل و انتقال خودرو، برگ سبز به عنوان سند قطعی خودرو تعیین شد تا مدارک مالکیت ماشین، فقط شامل کارت ماشین و برگ سبز باشد.

با این وجود بازهم شنیده می‌شود که سند کمپانی و سند قطعی صادرشده در دفترخانه می‌تواند سندیت بالاتری از برگ سبز خودرو در محاکم قضایی داشته باشد. این مورد در بحث فروش خودرو بدون سند کمپانی می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.

اما می‌توان گفت که کمتر کسی این روزها به دنبال سندزدن ماشین در دفترخانه و انتقال سند کارخانه و سند قطعی به نام خود است و در زمان تعویض پلاک نیز دارنده پلاک خودرو که برگ سبز و کارت ماشین به نام او صادر شده، به عنوان مالک اصلی خودرو شناخته می‌شود.

سوال های متداول

آیا تعویض پلاک بدون برگ سبز امکان‌پذیر است؟

یکی از مدارک لازم و ضروری در زمان تعویض پلاک، همراه‌داشتن برگ سبز خودرو است. در صورت مفقودشدن برگ سبز خودرو باید مفقودی آن را در روزنامه‌های کثیرالانتشار، آگهی کرد و سپس با طی مراحل مربوط به صدور المثنی، برگ سبز المثنی دریافت کرد تا برای تعویض پلاک مورد استفاده قرار بگیرد.

تفاوت برگ سبز خودرو با سند کمپانی خودرو چیست؟

سند کمپانی خودرو برگه‌ای است که در حکم سند خودرو محسوب می‌شود و در آن مشخصات کامل خودرو و همچنین اولین نفری که ماشین را از کارخانه تحویل گرفته، وجود دارد. اما برگ سبز، برگه‌ای به رنگ سبز است که در آن مشخصات کامل خودرو و همچنین شماره پلاک خودرو و مشخصات فعلی مالک آن نوشته شده و با تعویض پلاک، برگ سبز جدید با مشخصات مالک و پلاک جدید آن صادر می‌شود.

آیا تعویض پلاک بدون کارت ماشین ممکن است؟

در صورت مفقودی کارت ماشین باید مفقودی آن را از دو هفته قبل از زمان تعویض پلاک در روزنامه‌های رسمی کشور آگهی کرد. سپس با دادن یک تعهدنامه در زمان تعویض پلاک می‌توان خودرو را بدون کارت ماشین نیز تعویض پلاک کرد.

نویسنده: علیرضا داودی