سال‌هاست که خودروهای الکتریکی، صنعت خوردوسازی را برای همیشه تغییر داده اند. حتی به قدری به حضور ماشین‌های هیبریدی و الکتریکی عادت کرده ایم، که شاید نتوانیم تصور کنیم که روزی آن‌ها وجود نداشته اند. این تغییرات به زمان و مکان محدود نمی‌شوند. همانطور که می‌بینیم، سالانه کشورهای زیادی تصمیم می‌گیرند که تا یک سال معین، از ماشین‌های بنزینی و دیزلی خداحافظی کنند. یا قوانینی وضع می‌کنند که طبق آن، حتی تولید و فروش ماشین‌های هیبریدی هم ممنوع و فقط تولید خودروهای تمام الکتریک مجاز می‌شود. اکثر برندها و غول‌های خودروسازی، تلاش می‌کنند که بهترین خود را در این زمینه ارائه دهند.
مانند هر موضوع دیگری، دنیای ماشین‌های الکتریکی هم مثل سکه دو رو دارد. چرا؟ به دلیل موارد ایمنی. شاید تا حالا تصور می‌کردید که تنها خودروهای بنزینی آتش گرفته و ماشین‌های الکتریکی از همه لحاظ (یا حداقل در اکثر مواقع) به طور کامل ایمن هستند، اما متاسفانه اینطور نیست. یکی از مواردی که ممکن است بازار خودروهای الکتریکی را تحت تاثیر قرار داده و آن را دچار بحران کند، قابلیت اشتعال باتری‌های تعبیه شده در این خودروها است.
درست در ماه سپتامبر بود که کمپانی آلمانی بی ام و (BMW)، طی صدور یک بیانیه در ایالات متحده آمریکا، 10 نوع ماشین بی ام و و مدل‌های مینی پلاگین هیبرید (Mini) خود را فراخواند. طبق این بیانیه، به هنگام ساخت این ماشین‌ها، ذراتی وارد باتری‌ها شده بود که ریسک اشتعال آن‌ها را افزایش می‌داد. در ماه اکتبر نیز، از انجام NHTSA تحقیقاتی در زمینه آتش گرفتن ناگهانی باتری برخی از مدل‌های الکتریکی شورولت بولت (Chevrolet Bolt) خبر داد. خوشبختانه کمپانی جنرال موتورز (General Motors /GM) اعلام کرد به پیشروی این تحقیقات به طور تمام و کمال کمک خواهد کرد.
چند روز پس از ماجرای آتش گرفتن چند شورولت بولت، کمپانی هیوندای (Hyundai) هم اعلام کرد که حدودا 6.700 دستگاه شاسی بلند کونا الکتریک (Kona Electric) را در آمریکا و 75.000 مدل را از سراسر جهان فرا خواهد خواند. تعداد زیادی از خودروها درست زمانی که پارک قرار داشتند، دچار آتش سوزی شده بودند.
با تمامی این توصیفات، درصد حادثع آفرینی خودروهای الکتریکی در مقایسه با ماشین‌های بنزینی و دیزلی هیچ است، اما چرا بیش از هر حادثه خودرویی دیگر به چشم می‌آید؟ زیرا تکنولوژی و اطلاعات خودروسازها در زمینه تولید این ماشین‌ها کامل نیست. حتی می‌توان گفت که درصد دانش آن‌ها در این زمینه، هنوز در مرحله آزمون و خطا است. این حادثه‌ها که هر از چند گاه اتفاق می‌افتند، باعث ترس و ناامیدی مشتریان نسبت به خریداری محصولات پاک می‌شوند. دست کم این نظر میشل کِربز، مدیر روابط خودرو در AutoTrader است.
AutoTrader زیر مجموعه یک کمپامی دیگر به نام Cox Automotive است که به صورت مداوم، از مشتریان در مورد اولویت‌هایشان درباره ویژگی‌های خودروی مورد نظر آن‌ها نظرسنجی می‌کند. در رابطه با خودروهای الکتریکی، نتایج نظرسنجی‌ها به هیچ عنوان مطلوب نیست.
خانم کِربز می‌گوید: دادگستری و مطبوعاتی برای خودروسازان در این زمینه وجود دارد که به این موارد رسیدگی می‌کند. زیرا این بازار آینده آنهاست و باید در قبال آن پاسخگو باشند.
این مشکل بزرگ سال گذشته، گریبان کمپانی محبوب تسلا (Tesla) را نیز گرفت. با توجه به جایگاه این شرکت در بازار ماشین‌های الکتریکی، نتایج این حوادث برای ن سنگینآن آن سنگین‌تر از دیگر کمپانی‌ها بود. از قرار معلوم، دو مورد خودروی تسلا در دیدگاه عموم دچار آتش سوزی نسبتا گسترده‌ای شد. همین موضوع، کمپانی تسلا را به به روزرسانی نرم افزار ماشین‌های خود واداشت. سال‌های پیش، زمانی که باتری یک ماشین تسلا به دلیل ناهمواری‌های سطح جاده دچار آسیب دیدگی شد، این کمپانی با قرار دادن صفحه‌های در زیر باتری‌ها، ایمنی آن‌ها را افزایش داد.
چرا باتری‌ها آتش می‌گیرند؟
ابتدا باید بدانیم که سلول‌های باتری در واقع باتری‌های کوچکی هستند که در یک ماشین، در کنار هم جمع شده و یک پک را تشکیل می‌دهند. یک خودروی الکتریکی، هزاران سلول یا چندین پک باتری دارد. دلایل زیادی برای آتش گرفتن این باتری‌های لیتیوم-یونی وجود دارد. کِن بویس، مدیر گروه مهندسی و فناوری انرژی آزمایشگاه‌های Underwriters گفته است که در واقع فرقی نمی‌کند این باتری‌ها بر روی ماشین تعبیه شده اند یا تلفن همراه هوشمند. اگر آن‌ها به طور غیر اصولی ساخته و یا در شرایط نامطلوب از آن‌ها نگهداری شود، ریسک آتش سوزی افزایش پیدا می‌کند. فقط یک لحظه تصور کنید که در حال حاضر، چند میلیارد باتری لیتیوم-یونی در دنیا وجود دارد. با این دیدگاه، متوجه می‌شوید که خوشبختانه خطر آتش گرفتن آن‌ها چقدر پایین است.
نویسنده و مترجم: پرستو مهدی قلیخان
