فهرست مطالب
همان‌طور که در گذشته تهاتر یا معامله کالا به کالا وجود داشته است، امروز نیز می‌توان این کار را در رابطه با انواع کالاهای دارای ارزش مالی از جمله خودرو انجام داد. معاوضه خودرو، علاوه بر خرید نقدی و قسطی یکی از روش‌های معامله خودرو است. معاوضه خودرو با کالای مشابه یا غیر مشابه نکاتی دارد که با توجه و رعایت آنها می‌توانید معامله خوبی داشته باشید.
معاوضه خودرو چیست؟
اگر به جای دریافت پول نقد شما حاضر باشید خودروی خود را با یک ماشین یا کالای دیگر نظیر ساختمان و… معامله کنید، در واقع به معاوضه خودرو پرداخته‌اید. البته معمولا عبارات معاوضه ماشین یا کلید به کلید زمانی به کار برده می‌شود که دو خودرو با یکدیگر معاوضه شوند، اما به هر حال می‌توان خودرو را با کالاهای دیگر نظیر آپارتمان یا دیگر اموال منقول یا غیرمنقول تعویض کرد.
انواع معاوضه خودرو
به طور کلی ۳ حالت برای تعویض خودرو می‌توان در نظر گرفت:
- تعویض خودرو با ماشین مشابه با ارزش تقریبا یکسان
- معاوضه خودرو صفر با ماشین کارکرده به قیمت پایین‌تر (و برعکس)
- معاوضه خودرو با آپارتمان، زمین و…
معاوضه ماشین با ماشین
معاوضه ماشین با ماشین بدین صورت است که شما یک خودرو را با خودروی دیگر معاوضه می‌کنید. در این معامله هر دو طرف نسبت به دریافت مالکیت خودرو مقابل رضایت دارند و در صورتی که ارزش دو خودرو یکسان نباشد، مابه‌التفاوت آن به صورت نقدی یا سایر روش‌ها که مورد توافق طرفین است، پرداخت خواهد شد.
معاوضه خودرو کارکرده با صفر
اگر خودرو کارکرده را با یک ماشین صفر کیلومتر معاوضه کنید، در این حالت معاوضه خودرو کارکرده با صفر اتفاق می‌افتد که معمولا به دلیل اختلاف قیمتی بین این دو باید در مورد نحوه پرداخت مابه التفاوت وجه معامله نیز بین طرفین توافق صورت گیرد.
مراحل معاوضه خودرو
به صورت کلی می‌توان معاوضه خودرو را در چهار مرحله انجام داد.
- کارشناسی فنی و بدنه هر دو خودرو و تعیین قیمت
- توافق بر سر مفاد قرارداد و شرایط آن به صورت دقیق
- توافق روی میزان اختلاف قیمت دو خودرو و نحوه پرداخت آن
- نوشتن قولنامه یا مبایعه‌نامه بر اساس مدارک هویتی و مالکیت طرفین
- مراجعه به مراکز تعویض پلاک و انجام تعویض پلاک خودرو
طرح تعویض خودرو
شرکت‌های خودروسازی گاهی اوقات طرح‌هایی برای تعویض خودروی کارکرده با نو ارائه می‌دهند. در این طرح‌ها مالکان خودروهای کارکرده با فروش ماشین خود به شرکت، می‌توانند در عوض یک خودروی صفر کیلومتر تحویل بگیرند. قاعدتا قیمت خودرو صفر کیلومتر بالاتر از محصول کارکرده است و تفاوت ارزش آن باید توسط مشتری و تحت شرایطی که شرکت اعلام می‌کند، به خودروساز پرداخت شود.
گاهی اوقات شرکت‌های خودروساز در همکاری با دولت جهت تعویض خودروهای فرسوده با نو طرح‌هایی ارائه می‌دهند که در این میان مشتری باید خودرو فرسوده به همراه مبلغی را برای دریافت خودروی نو پرداخت کند. در این میان معمولا دولت تسهیلاتی در نظر می‌گیرد تا دارندگان خودروهای فرسوده با سهولت بیشتری نسبت به تعویض ماشین خود اقدام کنند.
شرایط استفاده از طرح تعویض خودرو
شرایط استفاده از طرح تعویض خودرو بسته به نوع طرح و اینکه کدام شرکت این طرح را ارائه دهد، می‌تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی مشتری باید خودروی کارکرده را به همراه مبلغ مابه‌التفاوت به صورت نقدی یا اقساطی به شرکت خودروساز پرداخت کند.
مدارک مورد نیاز برای معاوضه خودرو
مدارک هویتی طرفین نظیر کارت ملی و شناسنامه به همراه سند مالکیت خودرو، کارت ماشین، برگ سبز، کارت سوخت، برگه بیمه نامه و… باید هنگام معاوضه خودرو به صورت کامل و دقیق در اختیار طرفین باشد تا قرارداد معامله بر اساس آنها تنظیم شود.
نکات مهم پیش از نوشتن قولنامه معاوضه خودرو
مشاور با افراد کارشناس، به ویژه کارشناسان حوزه معاملات خودرو و افراد آشنا به قوانین حقوقی می‌تواند شما را در زمینه نوشتن یک قرارداد معاوضه خودرو بی‌عیب و نقص یاری کند.
جستجو در اینترنت و بررسی انواع قراردادهای معاوضه خودرو نیز می‌تواند اطلاعات شما در این زمینه و پیرامون مشکلات احتمالی این‌گونه معاملات را افزایش دهد.
آگاهی از اصالت اسناد مالکیتی و هویتی طرفین معامله نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
نکات مهم در زمان نوشتن مبایعه نامه تعویض خودرو
مشخصات دقیق طرفین و عوضین معامله و تاریخ معامله به همراه سایر شرایط مورد توافق طرفین، باید در قولنامه خودرو ذکر شود.
اگر ارزش خودروهای دو طرف معامله یکسان نباشد، باید میزان دقیق اختلاف قیمتی آنها و نحوه پرداخت در مبایعه‌نامه به صورت واضح ذکر شود.
دو نسخه از قرارداد تهیه شده و هر یک از طرفین یک نسخه را که به امضای هر دو طرف رسیده است، نزد خود نگه دارد. اگر شاهدی نیز برای معامله وجود دارد، باید شاهدان هر دو برگه را امضا کنند.
هزینه قولنامه معاوضه ماشین
با توجه به آنکه هر دو طرف در فرایند معاوضه ماشین به صورت خریدار و فروشنده همزمان نقش ایفا می‌کنند، بنابراین معمولا هزینه قولنامه نیز باید توسط طرفین به صورت مساوی پرداخت شود، مگر اینکه توافق دیگری بین آنها صورت گرفته باشد.
نمونه مبایعه نامه معاوضه خودرو
در این قسمت نمونه مبایعه‌نامه معاوضه خودرو را می‌بینید.
نکات مهم در زمان معاوضه خودرو
با توجه به این نکات در زمان معاوضه خودرو می‌توانید معامله راحت، سریع و امنی داشته باشید.
بررسی های اولیه
در این مرحله باید خودروها مورد کارشناسی قرار گرفته و ارزش آنها بسته به مواردی همچون مدل خودرو، کارکرد، میزان سلامت بدنه و شاسی و سایر موارد تعیین شود.
عقد صلح
در این مرحله با کمک عقد صلح در قرارداد می‌توانید شرایطی را در معامله وارد کنید که مورد توافق طرفین است و معامله با راحتی بیشتر و رضایت کامل دو طرف صورت بگیرد.
تعیین دقیق مشخصات خودروهای تعویضی
در زمان نوشتن قرارداد معاوضه خودرو، حتما مشخصات طرفین و خودروهای دو طرف به صورت دقیق باید ذکر شود و چیزی از قلم نیفتد.
استفاده از امکان سایر شرایط
می‌توانید در بخش سایر شرایط موجود در برگه قولنامه رسمی، شرایط مورد نظرتان نظیر موعد تحویل خودروها، شرایط فسخ قرارداد و سایر تعهدات طرفین را ذکر کنید.
مزایا و معایب تعویض ماشین
تعویض خودرو مانند هرگونه معامله دیگری می‌تواند مزایا و معایبی داشته باشد که در زیر به آنها اشاره کرده‌ایم.
مزایای معاوضه خودرو
۱- مهم‌ترین مزیت معاوضه خودرو عدم پرداخت پول نقد است؛ چرا که در شرایط تورمی جامعه این امکان وجود دارد که اگر خودرو را به صورت نقدی بفروشید، نرخ ارز یکباره بالا رفته و موجب تورم قیمت خودرو شود. در نتیجه شما با همان پول نقد دیگر نمی‌توانید خودرو دلخواهتان را خریداری کنید و باید مبلغ بیشتری را برای آن کنار بگذارید. اما اگر به صورت تعویض ماشین به ماشین این کار انجام دهید، تورم دیگر نمی‌تواند روی قدرت خرید شما اثر بگذارد.
۲- قیمت‌گذاری خودرو بر اساس توافق طرفین انجام می‌شود و دیگر احتیاجی به قیمت‌های اعلامی ارگان‌های رسمی در این میان وجود نخواهد داشت.
۳- احتمال تملک خودروهای خاص در معاملات خودرو به خودرو بیشتر از روش‌های نقدی است.
معایب معاوضه خودرو
۱- خودروهای معاوضه‌شده از لحاظ سلامت فنی و کیفی معمولا در یک سطح نیستند.
۲- احتمال پنهانکاری مالکان خودرو درباره ایرادات فنی و بدنه که برای جلوگیری از این کار، حتما خودروها باید به صورت دقیق کارشناسی شوند.
ارزیابی شرایط بازار و زمان مناسب برای معاوضه
برای انجام معامله معاوضه خودرو باید ارزیابی دقیقی از بهترین زمان فروش خودرو، شرایط بازار و زمان مناسب برای انجام این گونه معاملات داشته باشید. بهتر است قبل از انجام معامله و یا در زمان انجام آن از یک فرد کارشناس معتمد در کنار خود بهره ببرید تا او شما را در این زمینه راهنمایی و همراهی کند.
نتیجه گیری
هنگام معاوضه خودرو یا خرید خودرو بهتر است یک فرد متخصص کنار شما باشد تا به شما مشورت دهد و انجام یک معامله بدون ضرر را تضمین کند. همچنین برای فروش خودرو به‌صورت نقدی می‌توانید از مراکز و شرکت‌های متخصص در زمینه خرید و فروش خودرو کارکرده نظیر خودرو45 نیز استفاده کنید تا معامله امن، سریع و راحتی داشته باشید.
در این شرکت‌ها مواردی مانند قیمت روز خودرو مورد معامله، تخمین قیمت خودرو کارکرده، کارشناسی خودرو از لحاظ فنی و بدنه، نوشتن دقیق قولنامه خودرو، نحوه پرداخت پول در معاملات خودرو به صورت دقیق بررسی و انجام می‌شود و ریسک معاملات به حداقل می‌رسد.
سوال های متداول
در معاوضه خودرو محدودیت مدل و برند وجود دارد؟
خیر. مگر اینکه یک یا طرفین یا خودروهای مورد معامله از جهت قانونی قابلیت و امکان معامله نداشته باشند.
در معاوضه خودرو هزینه نقل و انتقالات سند با خریدار است یا فروشنده؟
با توجه به اینکه هر دو طرف به صورت مشترک خریدار و فروشنده هستند، هزینه نیز بین طرفین تقسیم می‌شود.
در فرآیند معاوضه خودرو، امکان خرید اقساطی وجود دارد؟
در صورت توافق طرفین این امکان وجود دارد.
امکان معاوضه خودرو با چیزی به جز خودرو هم وجود دارد؟
بله امکان معاوضه خودرو با هرگونه اموال منقول یا غیرمنقول وجود دارد.
هنگام معاوضه خودرو چه هزینه‌های اضافی ممکن است به وجود آید؟
هزینه‌های کارشناسی مجدد خودرو، هزینه نوشتن قرارداد معامله توسط شخص ثالث، هزینه‌های مربوط به وجود آمدن ایرادات فنی در خودروها هنگام معامله و….
چگونه می‌توان ایرادهای پنهان در خودرو جدید را تشخیص داد و رفع کرد؟
با مراجعه به تعمیرگاه و تعویض قطعات مصرفی نظیر انواع تسمه خودرو به ویژه تسمه تایم، تعویض روغن موتور، ضدیخ، لنت‌ها و… می‌توان تا حد امکان از مشکلات پنهان در خودروی جدید جلوگیری کرد.
آیا برای معاوضه خودرو باید مالیات پرداخت کنم؟
پرداخت عوارض و مالیات مصوب دولت هنگام انتقال خودرو و تغییر مالکیت ضروری است و باید انجام شود.
نویسنده: حسین باباپور
