فورد (Ford Motor Company) یکی از قدیمیترین، معروفترین و معتبرترین خودروسازان جهان است. اما این کلمات برای تعریف این کمپانی آمریکایی کافی نیست. فورد یکی از خودروسازانی است که تاریخ صنعت خودرو و به طور کل تاریخ جهان را عوض کرد و باعث شد تا خودرو از یک کالای لوکس که خرید آن فقط از عهده ثروتمندان بر میآمد، به محصولی عادی و اقتصادی تبدیل شود که همه اقشار جامعه توانایی خرید آن را داشته باشند. البته مهمترین تاثیر فورد در صنعت خودرو، ابداع خط تولید (مونتاژ) است.
این شرکت یک خودروساز چندملیتی آمریکایی است که ۱۶ ژوئن ۱۹۰۳ میلادی (۲۵ خرداد ۱۲۸۲ خورشیدی) تاسیس شد و در حال حاضر، دفتر مرکزی آن در دییربورن میشیگان آمریکا واقع شده است. خودروهای اقتصادی و تجاری این شرکت با برند فورد به فروش میرسند و برند لینکلن (Lincoln) به طراحی و تولید ماشینهای لوکس میپردازد.
فورد مانند سایر خودروسازان بزرگ و قدیمی تاریخچه و سرگذشت جذابی دارد.
تاریخچه فورد
از زمان تاسیس فورد در سال ۱۹۰۳ توسط هنری فورد، نام این شرکت مترادف صنعت خودرو بوده و با آن گره خورده است. اما تاریخچه فورد چندین سال قبل از تاسیس آن آغاز میشود.
۱۸۹۶ میلادی
هنری فورد اولین خودرویش را ساخت. این وسیله نقلیه یک چهارچرخه بود که از موتوری با قدرت ۴ اسب بخار استفاده میکرد و روی چهار چرخ دوچرخه سوار شده بود. برای کنترل این وسیله نقلیه به جای فرمان از یک اهرم استفاده میشد و یک گیربکس با دو دنده جلو داشت و فاقد دنده عقب بود.
۱۸۹۹
فورد شرکت خودروسازی دیترویت را تاسیس کرد، اما یک سال بعد از این کمپانی رفت و سرانجام خودروسازی دیترویت تعطیل شد.
۱۹۰۱
هنری فورد با خودرویی به قدرت ۲۶ اسب بخار در مسابقه باشگاه رانندگی دیترویت، الکساندر وینتون با ماشینی به قدرت ۷۰ اسب بخار را شکست داد.
هنری فورد دومین شرکت خودروسازیاش را با نام Henry Ford Company تاسیس کرد، اما به دلیل اختلاف با سرمایهگذاران از این کمپانی هم رفت. یک سال بعد نام شرکت هنری فورد به کادیلاک تغییر نام داد.
۱۹۰۳
در ۱۶ ژوئن، هنری فورد و ۱۱ نفر دیگر خودروسازی فورد را با سرمایه ۲۸ هزار دلاری و ۱۰۰۰ سهم تاسیس کردند. فورد مدل A اولین محصول شرکت به فروش رسید و چهار ماه بعد ۳۷ هزار دلار سود نصیب کمپانی شد.
۱۹۰۴
اولین کارخانه بینالمللی فورد در واکرویل کانادا تاسیس شد.
۱۹۰۷
چیلد هرولد ویلز، لوگوی فورد را با الهام از دستخط پدربزرگش طراحی کرد. این لوگو برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ روی فورد مدل A نصب شد.
۱۹۰۸
فورد جدیدترین محصول، مدل T را در یکم اکتبر معرفی کرد که تا چندین دهه بعد از پایان تولید در صدر فهرست پرفروش ترین خودروهای جهان باقی ماند. در این زمان، آمریکا فقط ۲۹ هزار کیلومتر راه آسفالت داشت و به همین خاطر قطعات مهم و حیاتی این خودرو با فولاد سبک و مقاوم ساخته شد. فورد مدل T خودرو مطمئن و کمهزینهای بود و همه اقشار جامعه میتوانستند از آن استفاده کنند. تولید فورد مدل T به طور رسمی در مه ۱۹۲۷ با تیراژ ۱۵ میلیون و ۴۵۸ هزار و ۷۸۱ دستگاه به پایان رسید.
۱۹۱۳
روز ۷ اکتبر، اولین خط تولید متحرک خودرو در کارخانه هایلند پارک میشیگان راهاندازی شد. این ابداع فورد باعث شد تا زمان لازم برای مونتاژ شاسی مدل T از ۱۲.۵ ساعت به ۱.۵ ساعت کاهش پیدا کند و در نتیجه تیراژ تولید بالا رفته و قیمت نهایی خودرو پایین بیاید.
۱۹۱۴
فورد آگهی استخدام ۳۰۰۰ نفر با دستمزد ۵ دلار برای هشت ساعت کار در روز را منتشر کرد و ۱۵۰۰۰ متقاضی اشتغال در کارخانه هایلند پارک برای تولید فورد مدل T جلوی دفتر مرکزی شرکت صف کشیدند. پیش از این هر کارگر برای ۹ ساعت کار در روز ۲.۳۴ دلار حقوق میگرفت، اما با شرایط جدید ساعت کاری به ۴۸ ساعت، ۶ روز ۸ ساعته کاهش یافت. افزایش حقوق، افزایش اوقات فراغت و افزایش آمار خرید خودرو شخصی، نقش مهمی در تشکیل طبقه متوسط آمریکا داشت.
۱۹۱۷
فورد مدل TT اولین وانت کمپانی، روی شاسی تقویتشده مدل T ساخته شد که میتوانست یک تن بار حمل کند.
۱۹۱۹
فورد سهام کارخانه را که در اختیار سرمایهگذاران بود، بازخرید کرد تا خودش، کلارا (همسرش) و ادسل (پسرش) تنها مالکان شرکت باشند. در این سال هنری ریاست شرکت را به پسرش واگذار کرد.
۱۹۲۲
فورد خودروسازی لینکلن را از هنری لیلند، شریک سابقش خرید. از آن پس خودروهای لوکس شرکت با برند لینکلن عرضه میشدند.
۱۹۲۶
فورد تصمیم گرفت تا تعداد روزهای کاری را کاهش دهد. بر اساس برنامه جدید کمپانی، میزان فعالیت کارگران از ۶ روز ۸ ساعته (۴۸ ساعت در هفته)، به ۵ روز ۸ ساعته (۴۰ ساعت در هفته) کاهش یافت. فورد عقیده داشت کاهش ساعات کار و افزایش اوقات فراغت باعث میشود تا کارگران وقت بیشتری برای استراحت و تفریح داشته باشند و بهرهوریشان افزایش پیدا کند.
۱۹۲۷
بعد از تولید بیش از ۱۵ میلیون دستگاه، تولید فورد مدل T به پایان رسید. بعد از آن، همه کارخانههای فورد به مدت ۶ ماه تعطیل شد تا خط تولید برای ساخت فورد مدل A آماده شود.
۱۹۳۸
ادسل فورد، برند مرکوری را برای پر کردن فاصله بین خودروهای اقتصادی فورد و اتومبیلهای لوکس لینکلن معرفی کرد.
۱۹۴۱
فورد شروع به تولید خودروهای چندمنظوره «جیپ» برای ارتش ایالات متحده کرد و از فوریه ۱۹۴۲ فقط برای نیروهای نظامی خودرو ساخت. تولید خودروهای شخصی از ژوئیه ۱۹۴۵ از سر گرفته شد.
۱۹۴۳
ادسل فورد در ۲۶ مه به دلیل بیماری سرطان معده درگذشت. او از سال ۱۹۱۹ تا ۱۹۴۳ مدیریت خودروسازی فورد را برعهده داشت و برند مرکوری را برای رقابت با لینکلن زفیر و لینکلن کانتیننتال به بازار عرضه کرد. ترمز هیدرولیک در زمان مدیریت ادسل روی خودروهای فورد نصب شد. بعد از مرگ او، هنری فورد مجددا مدیریت کارخانه را تا سال ۱۹۴۵ برعهده گرفت.
۱۹۴۵
هنری فورد در این سال مجبور شد تا به دلیل مخالفت همسرش و عروسش، مدیریت کمپانی را به نوهاش، هنری فورد دوم بسپارد.
۱۹۴۷
هنری فورد در ۷ آوریل در سن ۸۳ سالگی درگذشت. مراسم خاکسپاری او در گرینفیلد ویلیج برگزار شد و بیش از ۵ هزار نفر در این مراسم شرکت کردند.
۱۹۴۸
فورد طراحی و تولید وانت روی پلتفرم خودروهای سواری را متوقف کرد و وانت فورد سری F را روی یک پلتفرم اختصاصی ساخت.
۱۹۵۴
فورد تاندربرد، محصول جدید شرکت با هدف رفاه و آسایش سرنشینان تولید شد و سالها بعد به فهرست خودروهای کلاسیک راه پیدا کرد.
۱۹۵۶
سهام فورد در بورس عرضه شد که ۱۰.۲ میلیون قطعه سهم بود و ۲۲ درصد از سهام شرکت را در بر میگرفت. کل سهام عرضهشده در روز اول به فروش رسید که بزرگترین عرضه اولیه سهام در تاریخ است.
۱۹۶۴
موستانگ یا ماستنگ با کاپوت بلند، صندوق کوتاه، قیمت اقتصادی و آپشنهای مختلف، کلاس جدیدی را در دنیای خودرو با نام ماشینهای پونی معرفی کرد. موستانگ طی دههها یکی از بهترین خودروهای تاریخ شناخته میشود.
۱۹۶۶
فورد به سلطه شش ساله فراری در مسابقات ۲۴ ساعته لمانز خاتمه داد. کمپانی آمریکایی با فورد GT40 چهار دوره پیاپی از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹ قهرمان مسابقه اتومبیلرانی لمانز شد.
۱۹۷۰
کمربند ایمنی خودکششی و سه نقطهای توسط فورد معرفی شد.
۱۹۷۶
هاچبک کوچک فورد فیستا تبدیل به اولین محصول دیفرانسیل جلو شرکت شد که توانست در بازارهای جهانی رکورد فروش یک ساله فورد موستانگ ۱۹۶۵ را بشکند.
۱۹۸۵
طراحی آیرودینامیکی فورد تاروس انقلابی در طراحی ظاهری خودروها ایجاد کرد و سنت بدنههای جعبهای را پشت سر گذاشت و به یکی از محبوبترین ماشینهای فورد بدل شد.
۱۹۸۷
فورد ۷۵ درصد از سهام استون مارتین لاگوندا را خریداری کرد.
۱۹۸۸
در این سال فورد ۵.۳ میلیارد دلار از فروش محصولاتش درآمد کسب کرد که بیشترین آمار در بین شرکتهای خودروسازی تا به امروز محسوب میشود.
۱۹۸۹
فورد ۲.۵ میلیارد دلار برای خرید کمپانی جگوار پرداخت کرد.
۱۹۹۰
شاسیبلند فورد اکسپلورر به بازار آمد تا جایگزینی برای سدانهای خانوادگی، استیشنها و ونها باشد.
۱۹۹۶
فورد رنجر برقی با باتریهای اسیدی و ترمزهای احیاشونده، به عنوان یکی از پیشگامان خودروهای برقی معرفی شد.
۲۰۰۳
فورد صدمین سالگرد تاسیس خود را جشن گرفت و مدلهای ویژهای از محصولاتش را برای فروش عرضه کرد.
۲۰۱۱
طراحی و تولید خودروهای برند مرکوری متوقف شد تا منابع حاصل از آن صرف توسعه برندهای فورد و لینکلن شود.
۲۰۱۴
به مناسبت پنجاهمین سالگرد موستانگ، نسل ششم این خودروی پونی با سیستم تعلیق مستقل عقب و موتورهای قدرتمند رونمایی شد.
۲۰۱۹
بعد از ۵۵ سال از عرضه موستانگ، فورد خودرو شاسیبلند برقی موستانگ مک E را به بازار فرستاد.
۲۰۲۰
فورد، مدلهای برانکو را بعد از ۱۴ سال احیا کرد. این خودرو ترکیبی از استحکام وانت سری F، حس و حال اسپرت موستانگ و طراحی خاص آفرود است.
۲۰۲۱
مدل برقی فورد سری F که بیش از ۴۰ سال پرفروشترین وانت بازار آمریکا است، رونمایی شد.
خودروهای تاریخی فورد
فورد مدل T
بدون هیچ شک و شبههای رتبه اول بهترین خودروهای فورد را مدل T در اختیار دارد. طی ۲۰ سال، حدود ۱۵ میلیون دستگاه از این خودرو در کارخانههای فورد ساخته شد. فورد مدل T، نه فقط صنعت خودرو، بلکه دنیا را تغییر داد و باعث شد تا در جامعه آمریکا طبقه متوسط شکل بگیرد.
فورد GT40
از این خودرو مسابقهای موتور وسط که ترکیبی از پلتفرم اروپایی و موتور V8 آمریکایی است، فقط ۱۳۵ دستگاه ساخته شد. هدف از تولید فورد GT40 شکست دادن فراری در مسابقات بود و توانست ۴ دوره پشت سر هم از سال ۶۶ تا ۶۹ عنوان قهرمانی مسابقات ۲۴ ساعته لمانز را از آن خود کند.
فورد موستانگ
خودرویی زیبا و قدرتمند که با یک برنامه بازاریابی هوشمندانه، تبدیل به یکی از پرطرفدارترین و محبوبترین خودروها در آمریکا و دیگر کشورهای جهان شد، آنقدر که دیگر نه یکی از مدلهای فورد، بلکه یکی از برندهای این خودروساز است. موستانگ که تلفظ اصلی آن ماستنگ است، حتی لوگوی متفاوتی نسبت به فورد دارد. این خودرو برای اولین بار در سال ۱۹۶۴ معرفی شد، اما بین طرفدارانش اختلاف نظر وجود دارد که آیا مدل ۱۹۶۴ اولین ماستنگ است، یا مدل ۱۹۶۴.۵، یا مدل ۱۹۶۵؟
فورد سری F
این وانت اولین محصول جدیدی بود که فورد بعد از جنگ جهانی دوم طراحی و تولید کرد و از وانتهای قبلی راحتتر و کاربردیتر بود. وانتهای سری F از آن زمان همیشه جزو پرفروشترین خودروها بودهاند و در حقیقت آمریکای بعد از جنگ پشت فورد سری F ساخته شد.
فورد تاروس
در اواسط دهه هشتاد میلادی، ژاپنیها پیشگام خودروسازی در جهان شده بودند و چیزی نمانده بود که آمریکا بعد از دهههای موفق ۶۰ و ۷۰ قافیه را به رقیب آسیایی ببازد. در این زمان بود که فورد تاروس با بدنه آیرودینامیک و دیفرانسیل جلو به بازار آمد و دوباره خودروهای آمریکایی را به یکی از گزینههای مناسب برای خریداران تبدیل کرد. شاید ماشینبازها هیچ وقت تاروس را (به جز مدل SHO) به عنوان یک خودرو کلاسیک نبینند، اما این ماشین، برند فورد را نجات داد.
فورد تاندربرد
تاندربرد در اصل یک خودرو دو سرنشینه بود و اولین محصول لوکس فورد محسوب میشد. بعد از سه سال از عرضه مدل اولیه، نوع چهار نفره آن در سال ۱۹۵۸ به بازار آمد که چندان موفق نبود. این روزها دیدن یک دستگاه تاندربرد اصل، یاد و خاطره خودروهای قدیمی را زنده میکند.
نویسنده: میلاد قزللو