زمانی که در بازار خودروها سخن از محصولات دست دوم و کارکرده مطرح می‌شود، سلامت فنی و دوام قطعات یکی از مهم‌ترین فاکتورهای مورد نظر جمع بزرگی از افراد جامعه است. در نتیجه معمولا این محصولات ژاپنی هستند که در انتخاب‌های دست دوم در نظر مشتری‌ها می‌آید. اما فراموش نکنیم که محصولات کره‌ای نیز با داشتن قیمتی رقابتی و ویژگی‌های فنی قابل قبول اندکی انتخاب را دشوار می‌سازند.
حقیقت آن است که انتخاب میان ژاپنی‌های با کیفیت و کره‌ای‌های خوش قیمت یک دوئل همیشگی در بازار خودرو کشور و موضوعی غیرقابل انکار است. سیاست کره‌ای‌ها در ابتدای کار رقابت با ژاپنی‌های اقتصادی و کم آپشن بود که باید اعتراف کرد آن‌ها در این رقابت به شکل بسیار موفقی عمل کردند.
اگر انتخاب میان یک ژاپنی و یک کره‌ای برای ما انتخاب ساده‌ای به نظر می‌رسد؛ پس در نظر بگیرید که هر دو خودرو مورد بررسی از محصولات تولید داخل باشند. حال چطور؟ آیا هنوز هم در این انتخاب احساس اعتماد به نفس می‌کنید؟
دو گزینه مزدا 3 نیو (BL/نسل دوم) و کیا سراتو TD (نسل دوم) هر دو از سدان‌های دوست داشتنی سایز کوچک شهری هستند که از قضا هر دو در کشورمان مونتاژ و عرضه شدند. این دو گزینه خوش قیمت و با کیفیت با رده‌بندی کلاسی بسیار شبیه به هم؛ رویارویی و دوئل بسیار دشواری را رقم می‌زنند.
ریشه شناسی مزدا و کیا سراتو
نام مزدا در بازار خودرو کشور همواره با نام گروه خودروسازی بهمن یا همان بهمن موتور عجین است. پیش از آن که مزدا با ارائه سری جدیدی به نام 3 به ادامه تولید سدان‌های سایز کوچک خود بپردازد، شرکت بهمن موتور سری قدیمی‌تر از محصولات این کلاس با نام‌های 232 و 323 FL را در کشور مونتاژ می‌کرد. جای تعجب نداشت که این شرکت برای ادامه تولید سری جدیدی محصولات به روزتر مزدا مجدد برای مذاکره به سراغ این خودروساز محبوب ژاپنی برود.
بهمن موتور مزدا 3 نسل اول (BK) را مونتاژ و به بازار عرضه کرد. استقبال بسیار گرم مشتریان ایرانی از محصول باکیفیت و دوست داشتنی ژاپنی برند مزدا باعث شد که به محض معرفی نسل دوم این مدل با کد شناسایی فنی BL، بهمن موتور سراغی هم از این نسل جدید بگیرد. نسل دوم مزدا 3 در ایران با نام مزدا 3 نیو (New به معنای جدید) در کشور عرضه شد که درست همانند نسل اول آن با استقبال بسیار بزرگ و درخور توجهی مواجه شد. حکم محصولات مزدا برای بهمن موتور روایت کالایی است که خودش؛ خودش را می‌فروشد. چرا که سابقه درخشان مزدا در بازار جهان و البته ایران نیاز به هرگونه تبلیغ، تعریف و تمجید را از میان می‌برد.
کیا در بازه زمانی نزدیک به تغییر رویه در ساختار محصولات تولیدی مزدا؛ مشغول به ارائه محصولات جدیدتر و به روزتر بود. کیا سراتو با نام جهانی کیا فورته یا کیا K3، حضور نسل اول خود را تنها در نسخه وارداتی آن هم به همت نماینده رسمی کیا در ایران یعنی شرکت اطلس خودرو تجربه کرد. خودرویی که چندان با استقبال چشمگیری مواجه نشد.
نسل دوم کیا سراتو با کد شناسایی فنی TD درست به موازات معرفی نسل دوم مزدا 3، یعنی از سال 2008 روانه خط تولید شد. اگرچه این محصول نیز از سوی اطلس خودرو به بازار ایران وارد شد اما شرکت سایپا در مذاکراتی که با کیا داشت؛ موفق شد خط مونتاژ این سدان خوش فروش را در اختیار بگیرد. اما راه‌اندازی و تزریق نسل دوم سراتو به بازار کشور با واردات نسل سوم این خودرو (سراتو YD) مصادف شد.
یعنی زمانی که سایپا نسخه مونتاژی سراتو نسل دوم، معروف به “سراتو سایپایی” را به بازار عرضه می‌کرد؛ شرکت اطلس خودرو نسل سوم این محصول را از مدت‌ها قبل روانه بازار خودروهای وارداتی کشور کرده بود.
طراحی، کیا یک قدم عقب تر از مزدا
بسیار جالب توجه است که بدانیم هر دو خودرو سراتو و مزدا 3 نیو مورد بررسی این مقایسه در سال 2008 روانه خط تولید شدند و تقریبا هر دو آن‌ها در حدود چهار سال بر خط تولید قرار داشتند. در نتیجه از دیدگاه زمان طراحی هیچ اختلافی میان این دو رقیب وجود ندارد.
سراتو TD بدون شک یکی از شسته و رفته‌ترین طراحی‌های تاریخ مدل سراتو است. این خودرو هم اکنون حضور نسل چهارم (BD) خود را از سال 2018 در بازار جهانی تجربه می‌کند اما نسل دوم همچنان طراحی قابل قبولی دارد. میانه‌روی مهم‌ترین المان طراحی نمای خارجی نسل دوم سراتو است. این خودرو حاصل مرحله گذار شرکت کیا از طراحی‌های خسته کننده قدیمی به زبان طراحی جدید اما همچنان محافظ کارانه بود.
در مقابل مزدا سبک طراحی محافظ کارانه خود را بر مدل 3 نسل اول (BK) که به “مزدا 3 فیس قدیم” نیز در ایران مشهور است در سال 2003 پیاده کرده بود و حالا با ورود نسل دوم (BL) مزدا از آن سبک طراحی گذشته و با اعمال زبان جدید طراحی در حال بال و پر دادن و رویا پردازی بر ظاهر محصولات خود بود.
منحصر از آن‌که مزد 3 BK زیباتر است یا BL، بحث بر سر قدم بزرگی است که مزدا به عنوان یک خودروساز پیشرو ژاپنی در برابر کره‌ای‌هایی چون کیا برداشته بود. زمانی که کیا به دنبال زبان طراحی میانه‌رو و همه‌پسند بود، مزدا طراحی‌های فانتزی‌تری را بر محصولات خود تجربه می‌کرد. این دقیقا همان رویه‌ای است که کیا بعدها در نسل سوم سراتو (YD) پیش گرفت.
همان‌طور که پیش‌تر بیان کردیم، طراحی‌های محافظه‌کار و میانه‌رو به ذات ساده‌تر و بدون هیجان هستند اما در عوض دیرتر کهنه شده و به نوعی فاقد تاریخ انقضا هستند. نسل دوم سراتو نیز با تکیه بر ساده‌ترین المان‌های طراحی و میانه‌روی و دوری از هرگونه اغراق حتی امروز همچنان در رده خودروهای جذاب و محبوب کره‌ای قرار دارد که معمولا ایرادهایی که به آن گرفته می‌شود از طراحی آن نیست.
پیوستگی چراغ‌های جلو به جلو پنجره در خطی نسبتا باریک و کاملا افقی به موازات سطح زمین مهم‌ترین المان طراحی سراتو است که تقریبا در تمامی محصولات آن دوره کیا نیز دیده می‌شود. نمای جانبی تنها با یک خط برش ساده در بالای رکاب از حالت خسته کننده خارج می‌شود اما هیچ اغراقی در طراحی آن دیده نمی‌شود.
مزدا 3 نسل دوم در مقابل با گذاشتن یک قدم فراتر از کیا، ظاهر پخته و جا افتاده و البته میانه‌رو نسل اول مدل 3 را در نسل دوم با المان‌های نوین و البته فانتزی برند خود مخلوط کرد. نتیجه تغییرات در گرافیک چراغ‌ها و سپرای جلو و عقب بود که ظاهر خندان جلو پنجره را به همراه داشت. لبخندی که تمامی محصولات تولیدی آن دوران مزدا با خود به همراه داشتند. تغییراتی که مدل 3 نسل اول به نسل دوم با خود همراه داشت همانند حرکت مزدا بر لبه تیغ بود. این طراحی جدید هم طرفدار داشت و هم منتقد. بازار ایران نیز مستثنی نبود و بسیاری از مشتریان همچنان ظاهر ساده‌تر نسل اول مزدا 3 را به نسل دوم آن ترجیح می‌دهند.
از دیدگاه قیاس نمای خارجی، مزدا 3 معادل 65 میلی‌متر در طول کشیده‌تر، در عرض 20 میلی‌متر باریک‌تر و در ارتفاع تنها 10 میلی‌متر بلندتر از سراتو است. این در حالی است که فاصله محورهای سراتو 10 میلی‌متر کشیده‌تر از مزدا 3 است. جای تعجب ندارد که ظاهر ایستا و ساکن سراتو بسیار جذاب و دل‌انگیز است.
طراحی ظاهری کیا سراتو سایپا
طراحی ظاهری مزدا 3 نیو
نمای داخلی، شلوغ کاری شرقی ها
سراتو برخلاف نمای خارجی خود؛ در نمای داخلی پیچیدگی‌های بیشتری به همراه دارد. داشبردی قرینه اما بیرون زده در مرکز در تناسب با کنسول برجسته. استفاده متناسب و کافی از تریم‌های رنگ متمایز نقره‌ای بر داشبرد، فرمان، کنسول میانی و رودری‌ها نمای داخلی سراتو را مخصوصا در نسخه‌های تریم دورنگ؛ زنده و هیجان‌انگیز نگه می‌دارد. فرمان سه شاخه با ظاهری اسپرت و نشانگرهای سه گانه پشت فرمان با نورپردازی قرمز و سفید مهم‌ترین المان اسپرت‌گرایی سراتو در نمای داخلی و یکی از مهم‌ترین المان‌های برتری آن بر محصولات برادرش از برند هیوندای است که باعث می‌شود بیشتر خریداران سراتو را افراد جوان تشکیل دهند.
جالب آن است که مزدا 3 هم سبک طراحی مشابهی دارد با این تفاوت که نمای داخلی آن نیز همانند نمای خارجی اندکی شلوغ و پیچیده است. طراحی داشبرد در مزدا 3 قرینه نیست و با قوس و چیدمانی که به سمت و سوی راننده میل می‌کند؛ ظاهری راننده محور دارد. استفاده از تریم‌های رنگ نقره‌ای بر داشبرد، فرمان و رودری‌ها همانند سراتو متناسب و به اندازه است. فرمان سه شاخه مزدا 3 و نشانگرهای دوقلو پشت آن با نورپردازی قرمز؛ حس اسپرت‌گرایی معادل ساتو به راننده منتقل می‌کند. در نتیجه تا میزان بسیار زیادی می‌توان المان‌های طراحی نمای داخلی این دو خودرو را به هم شبیه دانست. از این رو تعیین طراحی برتر نمای داخلی میان این دو گزینه تنها بر عهده سلیقه شخصی خریدار وگذار خواهد شد.
ابعاد صندوق عقب کیا سراتو با وجود داشتن ابعاد خارجی اندکی کوچک‌تر از مزدا 3 نیو، برابر با 415 لیتر است. این درحالی است که مزدا 3 فضای صندوقی برابر با 330 لیتر در اختیار سرنشینان می‌گذارد. این مهم نشان می‌دهد که فضای نشیمن سرنشینان ردیف دوم در مزدا 3 اندکی جادارتر از سراتو است که می‌تواند در آسایش و راحتی سرنشینان در مسافرت‌های بین شهری بسیار حیاتی‌تر از فضای صندوق ایفای نقش کند.
طراحی داخلی کیا سراتو سایپا
طراحی داخلی مزدا 3 نیو
مشخصات فنی، اسپرت گرایی مزدا 3 بر سراتو
مزدا 3 در پنج تیپ متفاوت با دو پیشرانه مختلف در بازار کشور عرضه شد. سراتو نیز در چهار تیپ مختلف و دو پیشرانه متفاوت روانه بازار کشور شد که از این جهت نیز شباهت‌های میان این دو خودرو بسیار زیاد است. تمایز میان تیپ‌های این دو خودرور جدا از تفاوت در نوع پیشرانه‌ها؛ بیشتر به میزان آپشن‌های ارائه شده توسط شرکت مونتاژگر باز می‌گردد. در نتیجه پیش از انتخاب یکی از این دو گزینه مورد بررسی؛ مشخصات دقیق تیپ مورد نظر و سطح آپشن‌های رفاهی آن را به خوبی بررسی کنید.
مزدا 3 از دو پیشرانه چهار سیلندر 1.6 و 2.0 لیتری بهره گرفت که نسخه 1.6 لیتری به دلیل آن که مورد استقبال مشتریان قرار نگرفت به سرعت از گردانه مونتاژ حذف شد و جای خود را به پیشرانه قدرتمندتر 2.0 لیتری داد. این پیشرانه تنفس طبیعی 16 سوپاپ در مزدا 3 نیو قادر به تولید قدرت 145 اسب بخار در دور 6500 و گشتاور 188 نیوتون.متر در دور 4000 است. گیربکس به کار رفته در این خودرو یک نمونه 5 سرعت اتوماتیک است که نیرو را به محور جلو منتقل می‌کند.
این ستاپ فنی قادر است وزن 1.3 تنی مزدا 3 را در حدود 9.5 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت برساند در حالی که مصرف سوخت متوسط آن چیزی در حدود 7.5 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است.
سایپا سراتو را در ترکیب فنی مشابه روانه بازار کرد که پیشرانه 2.0 لیتری 16 سوپاپ تنفس طبیعی آن به عنوان گزینه مناسب برای رویارویی با مزدا 3 نیو؛ قادر است قدتی برابر با 155 اسب بخار در دور 6200 و گشتاوری برابر با 195 نیوتون.متر در دور 4300 را در اختیار گیربکس 6 سرعت اتوماتیک و محور جلو خودرو قرار دهد. سراتو با وزن تقریبی 1.3 تنی می‌تواند در حدود 10.5 ثانیه ازحالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دست یابد و مصرف سوختی برار با حدود 8 لیتر در هر 100 کیلومتر از خود برجای بگذارد.
نمای عقب کیا سراتو
نمای عقب مزدا 3 نیو
سخن نهایی
اختلاف فنی میان مزدا 3 نیو و سراتو نسل دوم بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی است اما برتری جزئی مزدا 3 بر سراتو نشان دهنده کیفت طراحی و تولید بالاتر خودروهای ژاپنی بر کره‌ای در آن دوران است.
امروز محصولات کره‌ای با سرعت چشمگیری در حال رشد هستند و از دیدگاه کیفیت و دوام تقریبا هم رده برندهای خودروساز نامدار ژاپنی قرار می‌گیرند.
اما در میان سراتو و مزدا 3 نیو یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تعیین کننده قیمت نهایی در بازار دست دوم است که از این جهت سراتو با قیمت پایین‌تر می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد اما به یاد داشته باشید که مزدا 3 اعتبار و کیفیت و دوام یک برند ژاپنی را با خود به همراه دارد و همین نکته نیز می‌تواند در تصمیم نهایی بسیاری از مشتریان بازار خودروهای کارکرده و دست دوم کشور تاثیر چشمگیر بگذارد.
نویسنده: شهاب انیسی
