روزگار هنوز با واردات خودرو به کشور آنچنان دشمنی نداشت و هنوز برخی از خودروهای خارجی تحت تاثیر قوانین سخت‌گیرانه واردات خودرو به کشور توان ورود به بازار ایران را داشتند. اوضاع باب میل نبود و حتی بزرگترین گزینه‌های خودروهای کلاس کراس اوور را نسخه‌های سایز متوسط چهار سیلندر تشکیل می‌دادند. با این وجود هنوز هم بازار نسبتا متنوع و وارد کننده و مصرف کننده همچنان راضی بودند.
حالا که زنجیر بر دروازه‌های واردات خودرو هر روز محکم‌تر و قطورتر از قبل میشود، چاره‌ای جز انتخاب از میان گزینه‌های کارکرده و دست دوم پیش روی مشتریان امروزی این دست خودروها نیست. بازار کراس اوور زده ایران را محصولات خوش قیمت کره‌ای و زباله‌های چینی پرکرده‌اند اما خوشبختانه اگر کسی بخواهد به دنبال گزینه‌ای بهتر باشد، هنوز می‌تواند در بازار زخم خورده خودروهای وارداتی کارکرده کشور از برندهای معتبر و اسم‌های ماندگار چند گزینه مناسب برگزید.
کلاس کراس اوورهای جمع و جور (Compact) کشور با دو گزینه متمایز کولیوس و ایکس تریل از دو برند بسیار متفاوت رنو و نیسان به بازار خودروهای وارداتی کشور تنوع بخشیدند. برخلاف تمایزهای بسیار زیاد میان این دو محصول از این دو برند متمایز؛ جالب است بدانید که رنو کولیوس و نیسان ایکس تریل درحقیقت برادرهای ناتنی یکدیگر به حساب می‌آیند و سطح اشتراکات زیرپوستی این دو خودرو با یکدیگر به مراتب بیشتر از تفاوت‌های آن‌ها است.
ریشه شناسی، پیوند برادری رنو و نیسان
شاید برادر خواندن دو برند آسیایی/اروپایی نیسان و رنو کمی مبالغه‌آمیز به نظر برسد، اما حقیقت داستان به سال ۱۹۹۹ و پیوند همکاری عمیق و نزدیک دو برند رنو فرانسه و نیسان ژاپن بازمی‌گردد که یکی از بزرگترین همکاری‌های خودرویی در تاریخ ۲۰ سال گذشته و قرن بیست و یکم است. بر اساس این همکاری، بسیاری از ویژگی‌های تکنولوژی و تولید میان این دو برند به اشتراک مستقیم گذاشته شد و از این رو بسیاری از محصولات تولیدی این دو خودروساز بزرگ از اشتراکات قابل توجهی بهره می‌برند؛ هرچند که در ظاهر هیچ شباهت و ارتباطی با یکدیگر ندارند.
این همکاری تا سال ۲۰۱۶ با نام اتحاد رنو-نیسان شناخته می‌شد تا این که در این سال برند میتسوبیشی نیز به این اتحاد پیوست و هر چند که حالا با نام اتحاد رنو-نیسان-میتسوبیشی در جهان شناخته میشود اما به دلیل کوچک بودن برند میتسوبیشی و اهمیت دو برند دیگر، هنوز نام این اتحاد را به اختصار رنو-نیسان می‌خوانند.
یکی از بزرگترین تاثیرات این اتحاد بر همکاری مشترک دو برند آسیایی-اروپایی نیسان و رنو، اشتراکات فنی فراوان است. به عبارت بهتر شاید بتوان این دو برند را تنها در زمینه طراحی ظاهری از یکدیگر مستقل دانست چراکه در عمده بخش‌های طراحی فنی؛ میزان شباهت‌ها به مراتب بیشتر از تفاوت‌های میان این دو برند است.
سابقه حضور نیسان ایکس تریل به سال ۲۰۰۰ و نسل اول این خودرو با کد شناسایی T30 بازمی‌گردد. نیسان به عنوان یکی از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین برندهای آفرودساز در جهان طبیعتا طیف گسترده و متنوعی از شاسی بلندها و کراس اوورها را بر خط تولید خود دارد. این خودرو در هیچ یک از دو نسل ابتدایی شرایط حضور در بازار ایران را نداشت اما به لطف آزادی واردات خودرو و حضور شرکت جهان نوین آریا، نماینده رسمی واردات برند نیسان در ایران، نسل سوم با کد شناسایی T32 که از سال ۲۰۱۳ به عنان نسل کنونی ایکس تریل بر خط تولید نیسان در جهان قرار دارد، موفق به حضور در بازار کشور شد.
رنو اما به عنوان یکی از خودروسازان اقتصادی فرانسه در طراحی و تولید شاسی بلندهای به درد بخور تجربه چندانی نداشت. به لطف اتحاد بزرگی که با نیسان بسته بود؛ این برند اروپایی نیز توانست در سال ۲۰۰۶ مدل کولیوس را روانه بازار کند. مدلی که برخلاف ایکس تریل و به لطف شرکت نگین خودرو (نماینده واردات محصولات رنو در ایران) به مراتب زودتر پایش به بازار کشور باز شد. نسل اول کولیوس (HY) در نسخه‌های ۲۰۱۱ روانه بازار ایران شد که از قضا بر ساختار و پلتفرم مشترک با نسل دوم نیسان ایکس تریل (T31) شکل گرفته بود اما به دلیل عدم بهره‌وری از طراحی و سطح آپشن‌های مناسب در بازار ایران مورد استقبال قرار نگرفت.
نسل دوم (HC) اما با تکانی که رنو در بخش طراحی جهانی در سال ۲۰۱۶ به خود داده بود به عنوان یک کراس اوور کاملا متمایز، زیبا و توانمند روانه بازار جهان و البته بازار ایران شد تا نام کولیوس را در ذهن ایرانیان از نو تعریف کند.
طراحی، زیبایی به تعریف ایکس تریل و کولیوس
نسل سوم نیسان ایکس تریل در سال ۲۰۱۳ بر خط تولید قرار گرفت این درحالی است که نسل دوم کولیوس سه سال دیرتر و درسال ۲۰۱۶ روانه بازار جهانی شد. حالا اگر قرار باشد از المان‌های طراحی نیسان ایراد بگیریم نباید این اختلاف سه ساله را باعث زیبایی بیشتر رنو بپنداریم چراکه مشکل تمایز طراحی در نیسان از ریشه برند نشات می‌گیرد و نه سال تولید.
ژاپنی‌ها همواره به طراحی‌های نسبتا عجیب و غریب و شکسته در صنعت خودرو مشهور بوده و هستند. حال اگر محصولات نیسان را در گوشه ذهن برای خود یادآور شویم درخواهیم یافت که نیسان نیز از این گردانه مستثنی نبوده و نیست. با این حال عجیب بودن طراحی ایکس تریل ۲۰۱۸ که از قضا نسخه فیس لیفت شده ایکس تریل نسل سوم است، تنها در بخش گرافیک چراغ‌های جلو و عقب خلاصه میشود. خوشبختانه این خودر به هیچ عنوان از تناسبات هندسی خارج نیست. برجستگی و قوس گلگیرها (مخصوصاگلگیر جلو) یکی از المان‌های مهم و البته تکراری نیسان است که تقریبا در بسیاری از تولیدات دیگر این خودروساز (نظیر جوک؛ اما با اغراق بیشتر) رویت میشود که بدنه ایکس تریل را نیز از کرختی دور می‌کند.
تناسب شکستگی‌های هندسه چراغ‌های جلو در تناسب با باریکی جلوپنجره و البته قطعه کرومی بسیار بزرگ V شکل قرار گرفته درجلوپنجره ایکس تریل که از سبک طراحی نوین نیسان با نام V-Motion به معنای “حرکت V” نشات گرفته است؛ از مهم‌ترین المان‌های طراحی این خودرو است که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشید.
رنو کولیوس به عنوان یکی از زشت‌ترین محصولات فرانسوی که پا به بازار ایران گذاشت، با تغییر در زبان طراحی خود در سال ۲۰۱۶ و استفاده مستقیم از ایده‌های طراحی افراد مشهوری چون لاورنس وَن دِن اَکِر، طراح ارشد شرکت رنو، این خودروساز توانست گرد و غبار چندین و چند ساله را از دپارتمان طراحی خود زدوده و بار دیگر به جرگه برترین طراحی در میان خودروسازان جهانی به پیوندد.
آنچه ون دن اکر بر رنو پیاده سازی کرد همانند خانه تکانی یک قصر قدیمی بود که شاید نزدیک به سه دهه در زیر گرد و خاک حاصل از عدم استفاده مدفون شده بود و حالا با این تمیزکاری بزرگ می‌توانست نسخه امروزی از زیبایی‌های قدیمی خود را بروز دهد.
کولیوس نسل دوم بی‌نیاز به بیان، در جلو و عقب از طراحی افقی و پیوسته چراغ‌ها بهره می‌گیرد. این پیوستگی در جلو با چراغ‌های C شکل شامل سیستم روشنایی روز درترکیب با جلو پنجره نسبتا باریک و در عقب با چراغ‌های تمام LED عرضی کامل میشود. اما اوج تکامل این طراحی با لوگو کرومی بسیار بزرگ رنو درجلو و عقب به عنوان رویه جدید معرفی برند رنو در صنعت خودرو تکامل می‌یابد که ترکیب نهایی آن ظاهری لوکس/اسپرت است که در کولیوس بدون شک تاکید بیشتر بر لوکس‌گرایی دارد.
با وجود اشتراک پلتفرم میان دو خودرو کولیوس و ایکس تریل، مقایسه ابعاد خارجی این دو خودرو نشان می‌دهد که کولیوس در طول به اندازه ۳۲ میلی‌متر کشیده‌تر، در عرض به اندازه ۲۳ میلی‌متر پهن‌تر و در ارتفاع به اندازه ۳۲ میلی‌متر کوتاه‌تر از ایکس تریل است. این درحالی است که فاصله محورهای دو خودرو به دلیل اشتراک پلتفرم کاملا با یکدیگر برابر است. اختلاف ابعادی میان دو خودرو بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی است اما باید پذیرفت که با دخالت طراحی ظاهری در ابعاد فیزیکی، کولیوس نسل دوم تناسبات هندسی و ظاهر ایستای بسیار شکیل‌تر و سنگین‌تری را به نمایش می‌گذارد.
نمای داخلی، گُل به خودی ایکس تریل
کولیوس در نمای داخلی؛ به مراتب بیشتر از نمای خارجی سعی داشته است تا بر فاکتورهای لوکس‌گرایی تاکید کند. در نتیجه نمای داخلی این خودرو از داشبردی کاملا قرینه و صاف با کمترین کلیدهای کنترلی بهره می‌گیرد. نمای داخلی مملو از پلاستیک فشرده است و با اینکه کولیوس خودروی اقتصادی از برندی اقتصادی است؛ کیفیت ابتدایی مترال و مونتاژ این خودرو به هیچ عنوان ارزان قیمت جلوه نمی‌کند.
مرکز داشبرد در شیبی ملایم به نرمی با کنسول میانی پیوند می‌خورد و نمایشگر بزرگ۸.۷ انچی لمسی عمودی (با الهام گیری قوی از طراحی تسلا) را دربر می‌گیرد که به خواست مستقیم رنو تقریبا تمامی کلید‌ها و ادوات کنترلی را در دل خود جای داده است تا نمای داخلی این خودرو در خلاصه‌ترین حالت ممکن طراحی شود. نشانگرهای پشت فرمان شامل دو نمونه آنالوگ برای دمای پیشرانه و حجم باک سوخت و در مرکز شامل یک نمایشگر تمام دیجیتال دیگر است که سایر اطلاعات حیاتی را در اختیار راننده قرار می‌دهد.
میزان استفاده از تریم‌های آلومینیومی مات در جای جای نمای داخلی بسیار مینیمال و در ابعاد و اندازه‌های بسیار کوچک است و استفاده رنو از سیستم نورپردازی محیطی مخفی با قابلیت انتخاب رنگ در نمای داخلی؛ بدون شک یکی از مهم‌ترین بلندپروازی‌های این برند در طراحی نمای داخلی محصولات نوین خود است که جایزه طراحی را در برابر ایکس تریل از آن خود می‌کند.
بحث این مقایسه پیش از آن‌که بخواهد به مقایسه سطح آپشن‌ها برسد، تنها با نگاه مالک به شیوه طراحی نمای داخلی هر دو گزینه تعیین خواهد شد. نیان ایکس تریل مورد بررسی نسخه ۲۰۱۸ و نمونه فیس لیفت ایکس تریل است. در نتیجه نیسان ژاپن درصورت تمایل فرصت آن را داشت تا در نمای داخلی این خودرو کمی انقلابی‌تر کار کند. اما نیسان تصمیم گرفت که این فیس لیفت را در نسخه ۲۰۱۸ ایکس تریل همچنان محافظ کارانه نگه دارد.
در نتیجه با وجود زیبایی بسیار زیاد فرمان جدید برش خورده و اسپرت نیسان با طراحی مشترک دایره‌ای بخش مرکزی با سایر محصولات این برند، نمای داخلی همچنان از سادگی آزار دهنده‌ای رنج می‌برد که به نوعی از ویژگی‌های بارز و همیشگی خودروسازان اقتصادی ژاپنی است.
طراحی داشبرد ایکس تریل در مرکز بسیار پیچیده‌تر، شلوغ‌تر و تکراری‌تر از کولیوس است اما زشت نیست. هنوز هم استفاده از نشانگرهای تمام آنالوگ دایره‌ای با اعداد بسیار خوانا در پشت فرمان این خودرو زیبایی منحصر به فرد خود را ارائه می‌دهد اما باید پپذیرفت که نمای داخلی ایکس تریل به عنوان یک کراس اوور ژاپنی همچنان میانه‌رو و شاید بیش از حد محافظ کار است در حالی که رنو از این سبک طراحی با قدرت عبور کرده است.
مشخصات فنی، برادری زیر پوستی
اشتراک و برادری کولیوس و ایکس تریل نه تنها در بخش پلتفرم بلکه در قسمت سیستم انتقال نیرو نیز کاملا خودنمایی می‌کند.
هر دو خودرو از پیشرانه 2.5 لیتری چهار سیلندر ۱۶ سوپاپ تنفس طبیعی به قدرت ۱۷۰ اسب بخار در دور ۶۰۰۰ و گشتاور ۲۳۳ نیوتون.متر در دور ۴۰۰۰ در اتصال با گیربکس ضریب متغییر X-Tronic با قابلیت انتقال نیرو به هر چهار چرخ بهره می‌گیرند ک هاین گیربکس از ساخته‌های شرکت جَتکو (Jatco) از زیرمجموعه‌های تخصصی گیربکس‌ساز نیسان است.
با وجود اینکه میانه ایرانیان با گیربکس‌های CVT به هیچ عنوان خوب نیست اما نیسان بسیار پُز گیربکس CVT جدید خود را داد و خوشبختانه در عمل نیز ثابت کرد که این گیربک با CVTهایی که از محصولات قدیمی نیسان یا گیربکس‌های بی‌کیفیتی که در خودروهای چینی دیده میشود بسیار قوی‌تر، سریع‌تر و باهوش‌تر است.
با داشتن شرایط وزنی نزدیک به یکدیگر (حدود ۱.۵۵ تن) و بهره‌گیری از سیستم انتقال نیرو کاملا مشابه، این دو خودرو می‌توانند در حدود ۱۰ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابند درحلی که مصرف سوخت متوسطی برابر با حدود ۸.۵ لیتر در هر صد کیلومتر از خود برجای می‌گذارند که این اعداد و ارقام به واقع قابل احترام است.
سخن نهایی
اختلاف میان دو خودرو نیسان ایکس تریل و رنو کولیوس نسل دوم بسیار مینیمال و جزئی و بدون شک قابل چشم پوشی است. به جرات می‌توان گفت در میان این دو گزینه دیگر خبری از برتری کیفیت ساخت ژاپنی مطرح نخواهد بود چرا که هر دو خودرو از ویژگی‌های فنی کاملا مشترکی بهره می‌برند اما این حقیقت که همچنان برندهای ژاپنی در ایران محبوب‌تر از برندهای فرانسوی هستند باعث شد قیمت نهایی ایکس تریل در زمان عرضه به میزان قابل توجهی از کولیوس بالاتر باشد. این مهم در بازار دست دوم نیز بر رقم خرید نهایی کاملا تاثیر خواهد گذاشت. در نتیجه دور از انتظار نبود که با وجود استقبال قابل توجه مشتریان ایرانی از نیسان ایکس تریل؛ آمار فروش رنو کولیس بسیار چشمگیرتر بود.
نویسنده: شهاب انیسی
