فهرست مطالب
خودروسازان دولتی تلاش بسیار زیادی به خرج میدهند تا خودروهایی بیحاشیه، ارزانقیمت، کاربردی و بادوام برای فروش خودرو به تولید برسانند. اما با توجه به تحریمهای سنگین، اصرار بر استفاده از تکنولوژی قدیمی، کیفیت پایین تولید و مونتاژ قطعات، به ندرت میتوانند محصولی تولید کنند که حاشیه به همراه نداشته باشد.
سایپا شاهین با نام اولیه رُهام، یکی از همین دست خودروها است. خودرویی که از زمان رونمایی با کیفیت مونتاژ نامناسب و گیربکس ضریب متغیر ناهماهنگ گرفته تا نقصهای فنی متعدد و آتش گرفتنهای ناگهانی، امروز به نمونه آپشنال با تیپ دستی و به نام شاهین پلاس دنده ای رسیده است.
معرفی سایپا شاهین
تحریمهای سنگین بر صنعت خودروسازی کشور دست خودروسازان دولتی ایران را بسیار بسته است. ازاینرو زمانی که پلتفرم بسیار قدیمی تویوتا یاریس نسل اول (XP10) به عنوان پلتفرم محصول جدید سایپا معرفی شد، کسی تعجب نکرد.
این سدان سایز کوچک اقتصادی با نام ابتدایی رهام، پس از رونمایی در سال ۱۳۹۷ به شاهین تغییر اسم داد تا بهصورت رسمی در سال ۱۳۹۹ روانه بازار خودرو کشور شود. این خودرو در نسخه اتوماتیک به گیربکس ضریب متغیر اتوماتیک نوع گیربکس CVT مجهز بود. گیربکسی که به ذات فاقد لذت رانندگی، پر ایراد و ازاینرو بسیار منفور است.
حال تصور کنید که هماهنگی میان پیشرانه و این گیربکس به اندازهای بد بود که از همان ابتدا صدای نارضایتی مشتریان از تقههای مکرر گیربکس و عدم توانایی حرکتی در دنده عقب و در شیبهای تند درآمد. آتش گرفتنهای مکرر و بروز ایرادات فنی متعدد نیز بر شعلههای نارضایتی مشتریان افزود تا آن که نسخه بهروزتر شاهین با نام شاهین پلاس در سال ۱۴۰۳ روانه بازار شد.
شاهین پلاس پیشرانه قدیمی تیبا را که به توربوشارژر مجهز شده و با کد شناسایی M15TC شناخته میشد، کنار گذاشت تا پیشرانه ارتقا یافته یورو ۵ پژو، یعنی EC5 را بر شاهین سوار کند. این پیشرانه از سوی ایران خودرو با نام موتور TU5P و از سوی سایپا به نام ME16 معرفی میشود.
گیربکس عرضهشده در نسخه اتوماتیک نیز این بار نمونه ۶ سرعت اتوماتیک نوع AT انتخاب شد تا دردسرهای گیربکس CVT قبلی فراموش شود. حالا هم صحبت از نسخه دستی شاهین پلاس با گیربکس مشترک با پارس نوآ به گوش میرسد.
سایپا مدعی است که کیفیت شاهینهای تولیدشده در سالهای اخیر بهشدت بهبود یافته و دیگر ایرادهای رایج در نمونههای قدیمی را به همراه ندارد.
طراحی ظاهری شاهین پلاس دنده دستی
تغییرات از شاهین S و شاهین G به شاهین پلاس به جز ارائه برخی ویژگیها و امکانات جزئی مضاعف نبود. در نتیجه طراحی کلی خودرو عملا تغییری به خود ندید. شاهین ظاهری قدیمی، ازمدافتاده و در بهترین حالت متعلق به سالهای پیش از ۲۰۱۰ دارد، اما از دیدگاه قیمت نهایی فروش و شرایط اقتصادی امروز بازار ایران، آنقدر هم بد نیست.
به این معنا که تناسبات هندسی در طراحی بیرونی آن به لطف استفاده از یک پلتفرم قدیمی اما متعلق به یک خودروساز تراز اول ژاپنی، قابل قبول است. طراحی گرافیکی سیستم روشنایی جلو که گفته میشود از چشمان شاهین الهام گرفته است، تناسب خوبی با ساختار جلوپنجره دارد.
همه چیز در شاهین میانهرو و معاصر (به عبارت بهتر، اندکی قدیمی) است. اگر با مشاهده المانهای طراحی این خودرو به یاد دوران تولید نسل اول و دوم کیا سراتو (سراتو LD و TD) افتادید، چندان متعجب نباشید، چرا که المانهای کلی طراحی دقیقا متعلق به همان دوران و دهه ۲۰۰۰ است.
اما به جز کیفیت مونتاژ و ارتفاع بیش از حد خودرو از سطح زمین که بیشتر خودروهای تولید داخل از آن رنج میبرند، باقی المانهای طراحی دارای تناسبات هندسی قابل قبول و صرفا قدیمی است.
طراحی داخلی سایپا شاهین پلاس دستی
سایپا پس از معرفی نسخه پلاس برای شاهین، هیچ تغییر بخصوصی در فضای کابین این خودرو ایجاد نکرد. در نتیجه حالا که تولید نمونه دنده دستی جدید این تیپ را در نظر دارد، نباید انتظار تغییری بخصوصی در فضای کابین را داشت.
داشبرد خودرو طراحی متقارن و بسیار سادهای دارد. هیچ تلاشی برای مخفی کردن دریچههای خروجی سیستم تهویه در آن انجام نشده و طراحی مجموعه کلاستر آنالوگ دایرهای دوبل با رنگآمیزی سفید-آبی (چیزی شبیه به محصولات دهه قبل برند هیوندای) چنگی به دل نمیزند.
تمایز کلی در میان تیپ اتوماتیک و دستی نسخههای پیشین تنها منوط به تفاوت در تریم دو رنگ داخلی و تزئینات طرح چوب مصنوعی یا مشکی پیانویی براق و نقرهای مات است. استفاده از نمایشگر سیستم مولتیمدیا که با هدف تامین استانداردهای اجباری ۸۵گانه صنعت خودروسازی کشور و همسانسازی خودرو با ویژگیهای روز خودروسازی انجام گرفته است، تنها المانهایی است که هویت مدرنیته را با خود به ارمغان میآورد. با این تفاوت که ابعاد ۷ و ۱۰ اینچ آن نیز بیشتر به یک قابلیت سوارشده در بازار افترمارکت شباهت دارد تا یک قابلیت استاندارد.
طراحی صندلیها و کیفیت متریال تشکیلدهنده آن قابل قبول است. البته از دیدگاه آسایش، اندکی سفت و سختتر از خودروهای خارجی دهه ۲۰۰۰ طراحی شده و ازاینرو در مسافتهای طولانی میتواند راحتی خود را از دست داده و بسیار آزاردهنده شود. انتظار میرود که نسخه دستی شاهین پلاس حداقل در بخش طراحی کنسول میانی و طراحی سردنده با نسخه دنده دستی شاهین معمولی تفاوت داشته باشد.
با در نظر داشتن کلاس خودرو (سدان سایز کوچک)، حجم صندوق ۴۲۲ لیتری آن برای سفرهای بین شهری و خانوادگی نیز قابل قبول جلوه میکند، اما در حد و اندازه صندوق رقبای مشابه از ایران خودرو، نظیر خانواده دنا (با ۵۰۰ لیتر حجم صندوق) نیست.
مشخصات فنی شاهین پلاس دنده ای
پس از معرفی پیشرانه ME16 یا همان TU5 ارتقا یافته که در حقیقت نسخه ایرانیزه EC5 پژو-سیتروئن در ابتدای دهه ۲۰۱۰ است و استفاده از گیربکس ۶ سرعت اتوماتیک نوع AT، دل مشتریان به نام شاهین گرمتر شد.
این پیشرانه حاصل تغییرات انجامگرفته در راستای بهبود آلایندههای خروجی برای دستیابی به استاندارد یورو ۵ و کاهش میزان مصرف سوخت است. پس از دیدگاه توان و قدرت به هیچ عنوان دل خود را صابون نزنید، چرا که خروجی این پیشرانه تفاوت چندانی با خروجی TU5 قدیمی ندارد.
اما حالا که قرار است از گیربکس ۵ سرعت دستی مشترک با پارس نوآ (نسخه ایرانیزه و سنگینترین فیسلیفت اجراشده بر تندر ۹۰) روانه بازار شود، ممکن است دل مشتریان جوان دندهدستیپسند را نیز شادتر کند.
پیشرانه ME16 یک پیشرانه تنفس طبیعی است. در نتیجه در اتصال با یک گیربکس دستی همواره بازده عملکرد بهتر و شتاب اولیه مطلوبتری به همراه خواهد داشت. این مهم میتواند تا حد زیادی بر بهبود میزان مصرف سوخت نیز تاثیرگذار باشد. در نتیجه در نسخه دنده ای شاهین پلاس باید انتظار اندکی تمایز در میزان مصرف سوخت و شتابگیری اولیه را داشته باشیم.
طبیعتا بدون اعمال تغییرات عمده نظیر استفاده از سیستم تعلیق مستقل مکفرسون استرات در جلو و محور پیچشی در عقب، فرمانپذیری و پایداری خودرو در نمونه دنده دستی تمایزی با نمونه اتوماتیک ۶ سرعت AT نخواهد داشت. اختلاف وزن میان نمونه دندهای و اتوماتیک نیز به اندازهای نخواهد بود که تاثیر محسوسی بر خروجی رفتاری خودرو داشته باشد.
مشخصات کلی
| نوع موتور خودرو | خطی بنزینی ME16 |
| حجم موتور | ۱.۶ لیتر |
| سیلندر / سوپاپ | ۴ / ۱۶ |
| تنفس موتور | طبیعی |
| قدرت | ۱۱۱ اسب بخار |
| گشتاور | ۱۵۰ نیوتن.متر |
| گیربکس | ۵ سرعت دستی |
| محور محرک | متحرک جلو |
| شتاب | – |
| سرعت | ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت |
| مصرف سوخت | ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر |
| استاندارد آلایندگی | یورو ۵ |
| فرمان | برقی |
| بدنه | سدان سایز کوچک |
| نوع رینگ | آلومینیومی |
ابعاد و ظرفیت ها
| طول | ۴۴۴۶ میلیمتر |
| عرض | ۱۷۷۱ میلیمتر |
| ارتفاع | ۱۴۹۰ میلیمتر |
| فاصله محورها | ۲۶۵۰ میلیمتر |
| وزن خالص | ۱۲۸۰ کیلوگرم |
| تعداد سرنشین | ۵ نفر |
| ظرفیت صندوق عقب | ۴۲۲ لیتر |
| حجم مخزن سوخت | ۴۷ لیتر |
| قطر رینگ | اینچ |
آپشن های سایپا شاهین پلاس دنده ای
احتمال اعمال تغییرات در نسخه دنده دستی شاهین پلاس در برابر نمونه اتوماتیک آن با صفر برابری میکند. در نتیجه هر آن چیزی که در شاهین پلاس اتوماتیک ارائه شده بود، در نسخه دستی آن نیز عرضه خواهد شد.
ازاینرو باید انتظار ویژگیهایی چون نمایشگر مولتیمدیا ۱۰ اینچ لمسی به همراه سیستم مسیریابی، دوربین دنده عقب، سنسور پارک عقب، سیستم نظارت بر فشار باد تایرها، ورود و استارت بدون کلید، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، دو کیسه ایمنی هوا، آینههای تاشو برقی، سنسور نور، روکش چرمی صندلی و غربیلک فرمان، سانروف، کروز کنترل و محدودکننده سرعت، صندلی برقی راننده و گرمکن صندلیهای جلو را داشت.
| کروز کنترل | دارد |
| کروز کنترل هوشمند | – |
| کنترل ایستایی در سربالایی | دارد |
| کنترل سرعت در سرازیری | – |
| کنترل کشش | دارد |
| کنترل پایداری | دارد |
| ضد واژگونی | – |
| اتو پارک | – |
| سنسور جلو | – |
| سنسور عقب | دارد |
| سنسور باران | – |
| سنسور فشار باد تایر | دارد |
| سنسور خوابآلودگی راننده | – |
| رادار نقطه کور | – |
| رادار تغییر لاین | – |
| رادار تصادف جلو | – |
| رادار تصادف عقب | – |
| رادار تابلوخوان | – |
| ترمز ضدقفل | دارد |
| توزیع نیروی ترمز | دارد |
| ترمز کمکی | دارد |
| ترمز اضطراری خودکار | – |
| ترمز پارک برقی | – |
| اتولایت | دارد |
| دی لایت | دارد |
| دکمههای کنترلی فرمان | دارد |
| گرمکن فرمان | – |
| پدال شیفتر | – |
| نمایشگر اطلاعات و سرگرمی | ۱۰ اینچ |
| سیستم صوتی | ۴ اسپیکر |
| ناوبری | دارد |
| دوربین عقب | دارد |
| دوربین ۳۶۰ درجه | – |
| هداپ | – |
| کیسه هوا | ۲ عدد |
| ورود بدون کلید | دارد |
| استارت بدون کلید | دارد |
| تهویه اتوماتیک | دارد |
| صندلی برقی راننده | دارد |
| صندلی برقی سرنشین جلو | – |
| گرمکن صندلی جلو | دارد |
| سردکن صندلی جلو | – |
| ماساژور صندلی جلو | – |
| آینه بغل برقی | دارد |
| پانوراما | – |
| سانروف | دارد |
مزایای شاهین پلاس دنده ای
- بازده بهتر سیستم انتقال نیرو
- کاهش اندک در مصرف سوخت
- بهبود اندک در شتابگری
- یکسان بودن امکانات با شاهین پلاس اتوماتیک
معایب شاهین پلاس دنده دستی
- ضعیف بودن سیستم انتقال نیرو
- کیفیت مونتاژ پایین
- عدم اعمال تغییرات بصری در مقایسه با تیپ G
قیمت شاهین پلاس دنده ای در بازار
شاهین پلاس دنده ای هنوز روانه بازار نشده است، ازاینرو قیمت تمامشده این محصول هنوز نهایی نیست. اما با توجه به قیمت شرکتی شاهین پلاس اتوماتیک 6سرعته (6AT) برابر با ۱.۲۲ میلیارد تومان، میتوان قیمت تمامشده نسخه دستی این سدان سایز کوچک اقتصادی شهری را حدود ۱ تا ۱.۱ میلیارد تومان تخمین زد.
شاهین پلاس دستی در بازه قیمتی خودرویی چون خانواده دنا پلاس و خانواده تارا قرار میگیرد. استفاده از پیشرانه ME16 در محصولات جدید سایپا در اشتراک با نمونه مشابه از ایران خودرو (TU5P) به معنای آسودگی خیال مشتری از بابت تامین قطعات و دانش خدمات است.
نویسنده: شهاب انیسی
