پارکینگ مزاحم چیست؟ + قوانین و نحوه تشخیص

در شهرهای بزرگ و پرجمعیت، یکی از مشکلات رایج ساکنان آپارتمان‌ها، کمبود فضای مناسب برای پارک خودرو است. این مشکل با افزایش تعداد خودروها و محدودیت‌های فضای پارکینگ در ساختمان‌ها تشدید می‌شود. یکی از راه‌حل‌هایی که برای این موضوع در نظر گرفته شده، طراحی «پارکینگ مزاحم» است. اگرچه این نوع پارکینگ‌ها به‌عنوان یک راهکار عملی در نظر گرفته می‌شوند، اما می‌توانند مشکلاتی برای ساکنان به وجود آورند. در این مقاله به بررسی پارکینگ مزاحم، ضوابط قانونی آن، تاثیر آن بر ارزش ملک و روش‌های حل مشکلات مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

پارکینگ مزاحم چیست؟

پارکینگ مزاحم به پارکینگی اطلاق می‌شود که برای استفاده از آن باید خودروی دیگری جابه‌جا شود. به عبارت دیگر، پارکینگ مزاحم وقتی به وجود می‌آید که فضای پارک به نحوی طراحی شود که یک خودرو جلوی خودرو دیگر قرار گیرد و برای بیرون آوردن خودرو جلویی، لازم باشد که خودرو عقب‌تری جابه‌جا شود. این نوع پارکینگ‌ها بیشتر در ساختمان‌هایی با فضای محدود طراحی می‌شوند، جایی که تعداد پارکینگ‌ها کافی نیست و برای استفاده بهینه از فضا، برخی خودروها در پشت هم پارک می‌شوند.

برای اینکه پارکینگ مزاحم به وجود بیاید، باید به مواردی توجه شود، از جمله ابعاد مناسب برای پارک خودروها و فاصله کافی برای عبور و مرور. طبق مقررات ملی ساختمان ایران، حداقل ابعاد پارکینگ شخصی خودرو در صورتی که خودروها کنار هم قرار بگیرند باید ۲.۵ متر در ۵ متر و در صورتی که پشت هم قرار بگیرند باید ۲.۵ در ۶ متر باشد. در صورتی که فضای پارکینگ به گونه‌ای طراحی شود که نیاز به جابه‌جایی خودرو برای ورود و خروج داشته باشد، پارکینگ مزاحم در نظر گرفته می‌شود.

این نوع پارکینگ‌ها می‌توانند به عنوان راه‌حلی برای استفاده از فضای کم در ساختمان‌ها مطرح شوند، اما ممکن است مشکلاتی مانند ایجاد مزاحمت برای دیگر ساکنان، دشواری در جابه‌جایی خودروها و حتی بروز اختلافات میان ساکنان را به همراه داشته باشند.

آیا پارکینگ مزاحم در سند قید می‌شود؟

یکی از مسائل مهم در مورد پارکینگ مزاحم این است که آیا این نوع پارکینگ‌ها در سند مالکیت ثبت می‌شوند یا خیر. در گذشته، معمولاً پارکینگ‌های مزاحم در اسناد رسمی ساختمان‌ها ذکر نمی‌شدند و به همین دلیل مشکلات حقوقی زیادی ایجاد می‌شد. اما به‌دلیل افزایش تعداد این پارکینگ‌ها و مشکلاتی که به دنبال آن‌ها به‌وجود آمده است، اخیراً قوانینی وضع شده که بر اساس آن، پارکینگ‌های مزاحم باید در سند ملک قید شوند.

در صورت‌مجلس تفکیکی، که سند رسمی تقسیم‌بندی واحدهای یک ساختمان است، پارکینگ‌های مزاحم مشخص شده و حقوق استفاده از آن‌ها به‌طور قانونی ثبت می‌شود. بنابراین اگر پارکینگ مزاحم در سند ملک قید شده باشد، مالک آن باید طبق قوانین خاصی از آن استفاده کند و در صورت بروز مشکلات، حقوق قانونی برای حل اختلاف وجود خواهد داشت. این امر همچنین باعث می‌شود که در زمان خرید یا فروش آپارتمان‌ها، خریداران از وضعیت پارکینگ‌ها آگاه شوند.

نحوه تشخیص پارکینگ مزاحم در سند

تشخیص اینکه پارکینگ مزاحم در سند قید شده یا خیر، می‌تواند در زمان خرید یا فروش ملک بسیار مهم باشد. برای تشخیص این موضوع، باید به نکات خاصی توجه کرد.

اولین مورد این است که در صورت‌مجلس تفکیکی به دنبال عباراتی مثل «پارکینگ مزاحم» یا «حق عبور از پارکینگ دیگر» باشید. همچنین، در برخی اسناد، ممکن است عبارت «پارکینگ B جلوی پارکینگ A قرار دارد» ذکر شود که نشان‌دهنده مزاحم بودن پارکینگ است.

یکی دیگر از راه‌های تشخیص، مراجعه به نقشه پارکینگ ساختمان است. در صورتی که در نقشه پارکینگ، خودروی پارک شده در جلوی خودروی دیگر قرار گیرد و برای حرکت دادن خودرو به خارج از پارکینگ، نیاز به جابه‌جایی خودرو دیگری باشد، می‌توان گفت که این پارکینگ مزاحم است.

تفاوت قیمت پارکینگ مزاحم با غیر مزاحم

یکی از مسائل مهم در خرید یا اجاره ملک، قیمت پارکینگ‌هاست. پارکینگ‌های مزاحم به دلیل شرایط خاص خود، معمولاً قیمت کمتری نسبت به پارکینگ‌های غیرمزاحم دارند. در واقع، از آنجا که پارکینگ‌های مزاحم نیاز به جابه‌جایی خودرو دارند و کارایی کمتری دارند، معمولاً قیمت این پارکینگ‌ها بین یک‌سوم تا نصف قیمت پارکینگ‌های غیرمزاحم است.

این تفاوت قیمت می‌تواند برای خریداران یا مستأجران جذاب باشد، اما باید توجه داشت که با وجود قیمت پایین‌تر، مشکلات زیادی از جمله جابه‌جایی مکرر خودرو و احتمال بروز اختلافات میان ساکنان می‌تواند ایجاد شود. بنابراین، قبل از خرید یا اجاره، باید مزایا و معایب این نوع پارکینگ‌ها را به‌دقت بررسی کنید یا در صورت امکان به سراغ خانه‌هایی بروید که در نزدیکی پارکینگ‌های عمومی قرار دارند.

آیا شکایت از پارکینگ مزاحم امکان‌پذیر است؟

اگر شما مالک یک پارکینگ اختصاصی هستید و با پارکینگ مزاحم روبرو شده‌اید، ممکن است با مشکلاتی در مورد جابه‌جایی خودرو روبه‌رو شوید. در این صورت، ممکن است تصمیم به شکایت از مالک پارکینگ مزاحم بگیرید. طبق قوانین، هیچ واحدی نمی‌تواند خودرو خود را به‌گونه‌ای پارک کند که مانع عبور و مرور دیگر ساکنان شود.

اولین قدم در این مسیر، باید اطلاع‌رسانی به مالک پارکینگ مزاحم باشد. در صورتی که این موضوع حل نشود، می‌توانید از طریق مدیر ساختمان یا مراجع قضایی شکایت کنید. در نهایت، دادگاه می‌تواند حکم به جابه‌جایی خودرو یا حذف پارکینگ مزاحم صادر کند.

در صورت شکایت، رای دادگاه پارکینگ مزاحم چیست؟

در مواردی که مالک پارکینگ مزاحم نتواند با دیگر ساکنان ساختمان به توافق برسد و مشکلات مربوط به جابه‌جایی خودرو ادامه یابد، موضوع می‌تواند به دادگاه کشیده شود. طبق قوانین موجود، دادگاه‌ها معمولاً حکم به جابه‌جایی خودروهای پارک شده در پارکینگ‌های غیرمجاز می‌دهند.

در رای‌های دادگاه، به‌طور معمول بر اساس قانون تملک آپارتمان‌ها و مقررات شهرداری، حکم به خارج کردن خودرو از محل پارکینگ مزاحم صادر می‌شود. همچنین، در برخی موارد ممکن است جریمه نقدی یا خسارت به مالک پارکینگ مزاحم تعلق گیرد و خودروی مالک پارکینگ مزاحم توقیف شده و به پارکینگ‌های مشخص‌شده منتقل شود. در صورتی که درگیر همچین اتفاقی هستید می‌توانید از مطلب زیر در مجله خودرو۴۵ مراحل ترخیص ماشینتان را بخوانید.

چگونه وضعیت پارکینگ مزاحم خود را تغییر دهیم؟

اگر شما مالک یک پارکینگ مزاحم هستید و قصد دارید وضعیت آن را تغییر دهید، چندین گزینه پیش‌رو دارید. ابتدا می‌توانید درخواست تغییر نوع پارکینگ را به شهرداری یا اداره ثبت اسناد ارائه دهید. در این صورت، ممکن است پارکینگ مزاحم به یک پارکینگ اختصاصی یا استاندارد تبدیل شود.

در صورتی که پارکینگ مزاحم به‌طور مشترک با سایر واحدها استفاده می‌شود، می‌توانید درخواست تفکیک آن را ارائه دهید. همچنین، در صورتی که پارکینگ در موقعیت نامناسب قرار دارد، می‌توانید درخواست تغییر موقعیت آن را مطرح کنید. این تغییرات معمولاً نیاز به مجوزهای قانونی دارند و هزینه‌هایی نیز به دنبال خواهند داشت.

پیشنهاد می‌کنیم حتما به صورت قانونی برای بهبود این شرایط اقدام کنید و به هیچ عنوان سراغ دعوا با ساکنین، پارک‌کردن خودرو در خیابان یا حتی سد معبر نکنید. چرا که در آن صورت شرایط پیچیده‌تر خواهد شد و علاوه‌بر هزینه‌های مالی (مثل سرقت خودرو و لوازم داخل آن) مشکلات شکایت و موارد حقوقی را هم خواهید داشت.

کلام آخر

پارکینگ مزاحم یکی از مشکلات رایج در ساختمان‌های با فضای محدود است. در حالی که این نوع پارکینگ‌ها می‌توانند به‌عنوان یک راه‌حل عملی برای استفاده بهینه از فضا مطرح شوند، اما می‌توانند مشکلاتی نیز برای ساکنان ایجاد کنند. از جمله این مشکلات می‌توان به ایجاد مزاحمت برای دیگران، افزایش احتمال بروز اختلافات و کاهش ارزش ملک اشاره کرد.

قبل از خرید یا اجاره آپارتمان با پارکینگ مزاحم، باید به دقت وضعیت پارکینگ را بررسی کنید و از قوانین و ضوابط مربوطه آگاه شوید. همچنین، در صورتی که با مشکلات مربوط به پارکینگ مزاحم روبه‌رو شدید، می‌توانید از طریق مراجع قانونی اقدامات لازم را انجام دهید تا از بروز اختلافات جلوگیری کنید.

نویسنده: بهاره سامانی پور

سوالات متداول

• پارکینگ مزاحم چیست؟
  پارکینگ مزاحم به پارکینگی اطلاق می‌شود که برای استفاده از آن نیاز است که خودرو دیگری جابه‌جا شود، یعنی یک خودرو جلوی دیگری قرار می‌گیرد و برای بیرون آوردن یکی از خودروها باید خودروی دیگری را جابه‌جا کرد.

• آیا پارکینگ مزاحم در سند ملک قید می‌شود؟
  بله، طبق قوانین جدید، پارکینگ‌های مزاحم باید در سند رسمی ملک ذکر شوند و حقوق استفاده از آن‌ها به‌طور قانونی ثبت می‌شود.

• چطور می‌توانم وضعیت پارکینگ مزاحم را تغییر دهم؟
  برای تغییر وضعیت پارکینگ مزاحم، می‌توانید درخواست تغییر نوع پارکینگ به شهرداری یا اداره ثبت اسناد ارائه دهید، که این تغییرات معمولاً نیاز به مجوزهای قانونی دارند.

• تفاوت قیمت پارکینگ مزاحم با غیرمزاحم چیست؟
  پارکینگ‌های مزاحم معمولاً قیمت کمتری نسبت به پارکینگ‌های غیرمزاحم دارند، زیرا نیاز به جابه‌جایی خودرو دارند و کارایی کمتری دارند.

• آیا امکان شکایت از پارکینگ مزاحم وجود دارد؟
  بله، در صورتی که پارکینگ مزاحم برای شما مشکلاتی ایجاد کند، می‌توانید ابتدا به مالک پارکینگ مزاحم اطلاع دهید و در صورت عدم توافق، از طریق مدیر ساختمان یا مراجع قضایی شکایت کنید.