فهرست مطالب
در بین امکانات رفاهی و ایمنی جدیدی که این روزها در خودروها دیده می‌شود، یکی از محبوب‌ترین آنها، دوربین ۳۶۰ درجه خودرو است. امروزه با آیرودینامیک‌تر شدن خودروها و همچنین افزایش ابعاد بدنه آنها، شاهد کاهش میدان دید راننده به بیرون هستیم که این عیب می‌تواند منجر به برخورد خودرو با دیگر اشیا و حتی افراد در اطراف خودرو در زمان پارک کردن یا عبور از معابر تنگ شود. به همین دلیل وجود سیستمی مثل دوربین 360 درجه، کمک بزرگی به راننده می‌کند تا بتواند مراقب اطراف خود باشد و ببیند که چه چیزها و یا چه افرادی در گوشه و کنار خودرو قرار دارند.
دوربین ۳۶۰ درجه خودرو چیست؟
آپشن‌ها و امکانات رفاهی و ایمنی مختلف روی خودرو، در زمان خرید و فروش خودرو روی قیمت خودرو اثر بالایی دارند. از جمله دوربین ۳۶۰ درجه خودرو. در بسیاری از خودروها، دوربین دنده عقب وجود دارد. حالا اگر دید این دوربین را به اضافه حداقل سه دوربین دیگر کنیم، هر چهار ضلع خودرو را می‌توان پوشش داد. این سه دوربین دیگر در جلو خودرو و در زیر آینه‌های جانبی قرار دارند که ترکیب دید آنها باعث می‌شود تا هر چهار طرف خودرو را بتوان دید و البته با اضافه‌شدن دوربین‌های دیگری در نقاط مختلف خودرو، دید اطراف به شکل واقعی‌تر و واضح‌تری نیز به راننده نشان داده خواهد شد.
ترکیب این تصاویر به‌گونه‌ای است که خودرو در وسط صفحه‌نمایش قرار می‌گیرد و تمام اطراف آن از زاویه دید بالا نمایش داده می‌شود. به همین دلیل می‌توان به درستی فهمید که در اطراف خودرو چه موانعی وجود دارد و تا حدود زیادی می‌توان تشخیص داد که با آنها چه فاصله‌ای داریم. دوربین 360 درجه شاید محبوب‌ترین آپشن خودرو نباشد؛ اما بدون شک یکی از محبوب‌ترین‌ها در زمان خرید خودرو است.
تاریخچه دوربین ۳۶۰ درجه خودرو
استفاده از دوربین در خودروها از دهه ۹۰ میلادی و با نصب دوربین دنده عقب، آغاز شد. این تکنولوژی در ابتدا روی خودروهای لوکس و گران‌قیمت نصب می‌شد و خودروهای ارزان‌تر را به سنسورهای دنده عقب مجهز می‌کردند. با روند محبوبیت هر روزه دوربین دنده عقب در خودروها، شرکت‌های پیشرو در زمینه تکنولوژی‌های خودرویی، استفاده از دوربین را در دیگر نقاط خودرو نیز مد نظر قرار دارند تا اینکه در سال ۲۰۰۷، نیسان اولین دوربین ۳۶۰ درجه ماشین را معرفی کرد. این تکنولوژی یک ماه بعد در خودرو اینفینیتی EX35 در آمریکای شمالی رونمایی شد.
دوربین ۳۶۰ درجه خودرو چگونه کار می‌کند؟
دوربین ۳۶۰ درجه خودرو از چندین دوربین که حداقل تعداد آنها چهار عدد است، به همراه یک سیستم پردازنده مرکزی و یک صفحه نمایش تشکیل شده است. دوربین‌ها در عقب، جلو و همچنین در کناره‌های خودرو، معمولا زیر آینه‌های جانبی، نصب شده‌اند. دوربین‌ها تصاویری به واحد پردازنده ارسال می‌کنند که با ترکیب آنها، اطراف خودرو به‌نحوی نمایش داده می‌شود که انگار از بالای سقف ماشین در حال دیدن خودرو و موانع و محیط اطراف خودرو هستیم. دوربین 360 درجه معمولا به خواست راننده و با زدن کلید آن روی داشبورد، فعال می‌شود. همچنین در بعضی از خودروهای دارای سنسور پارک، کلید روشن کردن دوربین 360 و سنسور پارک، با هم مشترک است.
در بعضی از خودروها، از اطلاعات این سیستم برای دیگر بخش‌ها نیز استفاده می‌شود. به این صورت که اگر راننده در حال حرکت به سمت مانعی در اطراف خودرو باشد، با دادن هشدارهایی از راننده می‌خواهد تا توقف کند و در صورتی که راننده اقدام به ترمزگیری نکند، سیستم ترمز هوشمند خودکار به‌صورت اتوماتیک وارد عمل خواهد شد. این سیستم امروزه در برخی از خودروهای تجاری دیده می‌شود. چرا که این خودروها دارای نقاط کور بیشتری هستند و می‌توانند آسیب‌های بیشتری نیز به محیط اطراف و عابران و موتورسواران و دیگر رانندگان وارد کنند.
انواع دوربین ۳۶۰ درجه ماشین
در بین انواع دوربین خودرو، دوربین‌های 360 درجه با داشتن قابلیت‌های بیشتر، در رده محبوب‌ترین آپشن‌های خودروها قرار می‌گیرند. اما این دوربین‌ها نیز بسته به اینکه دارای چه ظرفیت و ویژگی‌هایی هستند، تفاوت‌هایی با هم دارند. هرچند که امروزه سعی می‌شود تا ترکیبی از این توانایی‌ها و ویژگی‌ها در یک دوربین جمع شود.
دوربین ۳۶۰ درجه با نمای بالا
اکثر دوربین‌های ۳۶۰ ماشین‌ها از این نوع هستند که با ترکیب تصاویر به‌دست‌آمده از دوربین‌ها، خودرو را از بالا نشان می‌دهند. این طرز نمایش خودرو باعث می‌شود تا بتوان دید واقع‌گرایانه‌تری نسبت به اطراف خودرو به دست آورد. با این حال هستند نمونه‌هایی از دوربین‌های 360 درجه که چنین دیدی را ندارند و صرفا اطراف خودرو را نمایش می‌دهند.
دوربین ۳۶۰ درجه با قابلیت ضبط و پخش
معمولا وظیفه ضبط و پخش تصاویر در خودروها به دوربین‌های ثبت وقایع داده می‌شود. اما در برخی از سیستم‌های دوربین ۳۶۰ درجه خودرو و دوربین‌های عقب و جلو نه‌فقط در زمان پارک یا خواست و نیاز راننده، بلکه به‌صورت تمام‌وقت در حال کار هستند و کار دوربین ثبت وقایع را نیز انجام می‌دهند. در واقع در این مدل از دوربین‌های 360 ماشین، دوربین عقب و جلو را می‌توان هم برای ثبت وقایع به کار گرفت و هم برای سیستم دوربین 360 درجه ماشین.
دوربین ۳۶۰ درجه با قابلیت تشخیص عابر پیاده
روی دوربین‌های ۳۶۰ امکانات مختلفی نیز در حال توسعه است که قابلیت تشخیص عابر پیاده یکی از آنهاست. این کار به کمک تعاریفی که در ساختار این دوربین‌ها انجام شده و هوش مصنوعی به‌کاررفته در تکنولوژی آنها انجام می‌شود تا بتواند عابران پیاده در جلو و اطراف خودرو را تشخیص دهد و از برخورد با آنها با هشدارهای صوتی و حتی فعال کردن سیستم ترمز، جلوگیری کند.
البته باید بدانیم که در اکثر خودروها معمولا سیستم تشخیص عابر پیاده توسط دوربین و سنسورهای مجزا و مخصوص این سیستم انجام می‌شود، اما گاهی مواقع نیز دوربین‌های جلو خودرو برای این منظور به‌صورت مشترک به کار می‌روند.
دوربین ۳۶۰ درجه با قابلیت تشخیص خطوط جاده
امروزه در بین انواع دوربین‌های ثبت وقایع و دوربین‌های 360 درجه خودرویی، می‌توان مدل‌هایی را نیز دید که قابلیت تشخیص خطوط مسیر و خط‌کشی های جاده را دارند. این دوربین‌ها که البته اصلا به دقت رادارها و سنسورهای مخصوص سیستم خط‌خوان نیستند، به کمک هوش مصنوعی می‌توانند خطوط جاده را تا حدودی تشخیص دهند و در صورتی که راننده این خطوط را قطع کند، به راننده هشدار می‌دهند.
البته دقت این کار نیز بسته به دوربین و تکنولوژی آن متفاوت خواهد بود، اما به‌طور کلی، دقت این کار در دوربین‌ها به اندازه سیستم رادار خط‌خوان نخواهد بود.
اجزای دوربین ۳۶۰ درجه خودرو
سیستم دوربین 360 درجه از چندین قسمت مختلف تشکیل می‌شود.
- دوربین‌ها که در اطراف خودرو نصب می‌شوند و تصاویر را به پردازنده مرکزی ارسال می‌کنند.
- پردازنده مرکزی وظیفه دارد تا تصاویر ارسالی را با هم ادغام و ترکیب کند و یک تصویر کلی را برای نمایش به مانیتور بفرستد.
- صفحه‌نمایش، تصاویر پردازش‌شده را به راننده نمایش می‌دهد.
- سیم و اتصالات لازم نیز برای ارتباط بین دوربین‌ها و پردازشگر و صفحه‌نمایش نیز در این وسط حضور دارند تا ارتباط بین این بخش‌ها برقرار شود.
مزایای دوربین ۳۶۰ درجه ماشین
- دوربین 360 درجه با نمایش اطراف خودرو، به راننده نشان می‌دهد که چه موانعی در اطراف و در نقاط کور خودرو وجود دارد تا از برخورد احتمالی با آنها جلوگیری شود. این ویژگی خصوصا برای جلوگیری از برخورد با عابران پیاده می‌تواند بسیار مفید باشد.
- این سیستم امروزه هر چه بیشتر در حال پیشرفت است و از دوربین‌های آن برای کاربردهای دیگر مثل سیستم خودران یا پایش اطراف خودرو در زمان عبور از راه‌های باریک، بیراهه‌نوردی و… نیز استفاده می‌شود.
- دوربین 360 درجه خودرو، کمک بسیار بزرگی برای راننده در عبور از بین خودروها در زمان پارک کردن، به‌ویژه در خیابان‌ها و معابر است.
- محل قرارگیری دوربین‌ها به‌گونه‌ای است که معمولا کمترین تاثیر را از شرایط آب‌وهوایی و نور خورشید دریافت می‌کنند و همین قضیه، کارایی آنها را بیشتر از قبل می‌کند.
- دوربین 360 درجه نسبت به سیستم سنسور پارک کارایی بیشتری دارد. چرا که هم اطراف را به نمایش می‌گذارد و هم خطای کمتری دارد.
معایب دوربین ۳۶۰ درجه خودرو
- از معایب این سیستم می‌توان به عدم دقت آن در نمایش فاصله‌ها به دلیل نوع لنز دوربین که بیش از اندازه باز است، اشاره کرد. در اکثر دوربین‌های 360 درجه ماشین، به علت استفاده از یک دوربین در دو طرف خودرو، لنز دوربین‌ها به قدری باز و واید هستند که تصاویر دقیقی از فاصله با اشیا و موانع اطراف به ما نمی‌دهند.
- این سیستم دارای چندین دوربین با تکنولوژی بالاتری نسبت به دوربین‌های معمولی هست که همین قضیه آن را کمی گران کرده و روی قیمت خودرو نیز اثر دارد.
- به‌طور کلی، وجود هر تکنولوژی در خودرو باعث پیچیده‌تر شدن آن می‌شود و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن را افزایش می‌دهد.
- امروزه از دوربین‌های سیستم دوربین ۳۶۰ درجه برای دیگر سیستم‌های ایمنی و کمکی خودرو نیز استفاده می‌شود که همین عامل باعث خواهد شد تا خرابی این دوربین‌ها، باعث اختلال در عملکرد دیگر سیستم‌های خودرو نیز شود. ازاین‌رو نگهداری و مراقبت از دوربین‌های اطراف خودرو اهمیت دوچندانی پیدا خواهد کرد.
تاثیر دوربین ۳۶۰ درجه بر رانندگی
مهم‌ترین ویژگی و البته کارکرد اصلی دوربین ۳۶۰ ماشین، نمایش اطراف خودرو است. این ویژگی باعث می‌شود تا هم راحتی رانندگی در مواقع خاصی مثل پارک کردن یا عبور از مسیرهای تنگ و باریک بیشتر شود و راننده تسلط بیشتری روی خودرو خود داشته باشد و هم ایمنی افراد و موجودات زنده اطراف خودرو بیشتر شود.
وجود دوربین 360 درجه در زمان پارک کردن خودرو در اماکن تنگ و فضاهای کوچک نیز کمک بسیار بزرگی است. این ویژگی خصوصا برای خودروهای امروزی که دارای ابعاد بزرگی هستند و نقطه کورهای زیادی به خاطر نوع طراحیشان دارند، یک امتیاز بزرگ محسوب می‌شود.
وجود انواع سیستم‌های کمکی در خودرو برای آسان‌تر کردن رانندگی با خودرو است. این سیستم‌ها باعث می‌شوند تا رانندگان کم‌تجربه‌تر، با اعتماد به نفس بیشتری بتوانند از خودرو خود استفاده کنند.
دوربین 360 ماشین با نمایش اطراف خودرو، باعث می‌شود تا راننده بتواند دید بهتری نسبت به قسمت‌های از خودرو داشته باشد که در حالت عادی امکان‌پذیر نیست. پس با کمک به راننده مانع از آسیب دیدن خودرو می‌شود و می‌تواند به حفظ ارزش خودرو در درازمدت نیز کمک کند.
این آپشن در رده آپشن‌های محبوب خودرویی قلمداد می‌شود که می‌تواند ارزش خودرو را نیز در زمان خرید و فروش خودرو، بالا ببرد.
آینده دوربین ۳۶۰ درجه
آینده امکانات و تکنولوژی‌های خودرویی به سمت ادغام‌شدن آنها با هم برای ایجاد یک نوآوری بزرگ‌تر و تکنولوژی پیچیده‌تر حرکت می‌کند. برای مثال در صنعت خودرو از اختراع ترمز ضد قفل ABS، امروزه سیستم‌های مختلفی اختراع شده‌اند که همه آنها ریشه در ترمز ضد قفل دارند. ازاین‌رو اختراع و به‌کارگیری دوربین در خودرو باعث روی کار آمدن ابداعات و اختراعات دیگری نیز شده است که دوربین 360 ماشین یکی از آنهاست. اما همین زاویه 360 درجه‌ای این دوربین‌ها نیز پایه و اساس تکنولوژی‌های دیگری مثل سیستم‌های خودران شده است. به نظر می‌رسد با پیشرفت بیشتر سیستم دوربین 360 درجه خودرو، شاهد پیدایش تکنولوژی‌ها و آپشن‌های خودرویی بیشتری باشیم که اساس کاری همه آنها، استفاده از دوربین‌های اطراف خودرو باشد.
نتیجه گیری
با پیشرفت خودروها، تکنولوژی‌های مختلف خودرویی نیز معرفی و توسعه داده می‌شوند که دوربین‌های خودرویی یکی از آنهاست. با معرفی دوربین در خودروها، این وسیله برای مقاصد مختلفی توسعه داده شده است و سیستم‌های کمکی متنوعی برای افزایش ایمنی خودروها اختراع و ابداع شده‌اند که نتیجه آن، وجود سیستم‌هایی مثل دوربین ۳۶۰ درجه، دوربین نقطه کور، دوربین ثبت وقایع و البته سیستم‌های خودران خودرویی است.
نویسنده: علیرضا داودی
سوال های متداول
- آیا امکان نصب دوربین 360 درجه خودرو در خودروهای فاقد این سیستم وجود دارد؟
بله، امروزه کیت‌های آماده برای تجهیز خودروهای فاقد دوربین ۳۶۰ درجه به این سیستم در بازار دیده می‌شود که می‌توان با نصب آنها، خودرو را به دوربین ۳۶۰ درجه تجهیز کرد.
- فرق دوربین 360 درجه با دوربین نقطه کور در چیست؟
دوربین نقطه کور فقط چند نقطه خاص از خودرو مثل طرفین را که بیشترین نقطه کور را برای راننده دارند، نشان می‌دهد. اما دوربین 360 درجه، همه زوایای اطراف خودرو را به راننده نمایش می‌دهد.
- تفاوت سنسور پارک با دوربین 360 درجه ماشین چیست؟
سنسور پارک نیز می‌تواند اطراف خودرو را پایش کند و در صورت نزدیک بودن مانعی به آن در زمان پارک کردن خودرو، با هشدارهای صوتی، راننده را مطلع کند. این سنسورها صوتی هستند، ولی دوربین 360 درجه می‌تواند اشیا و تصاویر زنده اطراف را به راننده نمایش دهد. ضمن اینکه سنسور پارک با استفاده از امواج رادیویی کار می‌کند و به‌صورت تصویری نیست.
- آیا امکان تغییر زاویه دید در دوربین ۳۶۰ درجه خودرو ممکن است؟
در بعضی از نسخه‌های پیشرفته‌تر دوربین ۳۶۰ درجه می‌توان زاویه دید را روی مانیتور تغییر داد تا تصویر به جای اینکه فقط از بالا نشان داده شود، از هر ضلع خودرو بتوان اطراف خودرو را دید. این کار صرفا با انتخاب یک دوربین از بین چندین دوربین این سیستم انجام می شود.
- ارتباط بین دوربین 360 درجه و سیستم‌های خودران در خودرو چیست؟
سیستم خودران خودروها نیز با کمک دوربین‌ها و سنسورهای این سیستم کار می‌کند که می‌توان گفت به غیر از نمایش اطراف خودرو، قابلیت فرمان گیری و هدایت خودرو در بین موانع و در مسیر روبرو را به کمک دوربین‌های اطراف خودرو، دارد.
