فهرست مطالب
بازار داغ خرید و فروش حواله خودروهای ثبت نامی، تقریبا از هر زمانی غیر قابل کنترل‌تر شده است. فروش خودرو از طریق سامانه یکپارچه و بعدتر، فروش حواله شرکت‌های خودروسازی همگی راهکارهایی برای مقابله با تقلب در بازار سیاه خرید و فروش خودرو بودند. با این حال به نظر می‌رسد هیچ‌یک از این دو روش‌ها دیگر کارساز نیستند و کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به‌دنبال راه حل جدیدی برای مقابله با سوداگری است.
مالیات بر عایدی سرمایه خودرو، قانونی است که اجرایی‌شدن آن در سال‌های اخیر بارها مطرح شده است. اگر در این مطلب از مجله خودرو۴۵ همراه ما باشید، تمام جزئیات مالیات بر عایدی خودرو، نحوه محاسبه و استعلام آن را در کنار هم می‌خوانیم.
مالیات بر عواید سرمایه ای خودرو چیست؟
شاید شما هم بارها در معاملات خودرویی یا حتی خرید و فروش حواله خودرو، عبارت «مالیات بر عواید سرمایه ای خودرو» یا حتی «مالیات فروش خودروی ثبت نامی» را شنیده باشید.
مالیات بر عایدی سرمایه خودرو یکی از ابزارهای مالیاتی است که دولت ایران برای مقابله با سوداگری و دلالی در بازار خودرو طراحی کرده است. این نوع مالیات به سود حاصل از فروش خودرو در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت تعلق می‌گیرد و هدف اصلی آن، کاهش انگیزه برای فعالیت‌های غیرمولد در بازار خودرو است. بر اساس این طرح، اگر خودرویی را خریداری کرده و در مدت زمان مشخصی (معمولا کمتر از سه سال) آن را با سود بفروشید، باید درصدی از سود حاصله را به عنوان مالیات پرداخت کنید.
مالیات عایدی بر سرمایه مفهوم جدیدی نیست. این طرح سال‌هاست که در خارج از ایران با نام CGT مخفف Capital Chain Tax شناخته و در برخی کشورها اجرایی میشود. این مالیات بخشی از طرح بزرگتر «مالیات بر عایدی سرمایه» است که چهار بازار اصلی شامل خودرو، مسکن، طلا و ارز را هدف قرار داده است. ایده اصلی این است که با اخذ مالیات از سودهای ناشی از خرید و فروش‌های سریع، از تبدیل این بازارها به محلی برای سفته‌بازی و افزایش کاذب قیمت‌ها جلوگیری شود.
تفاوت مالیات بر عایدی سرمایه با مالیات بر درآمد چیست؟
حالا که مفهوم اصلی مالیات بر عایدی سرمایه خودرو آشنا شدید، بد نیست بدانید که مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) با مالیات بر درآمد تفاوت‌های اساسی دارد. مالیات بر درآمد به درآمدهای جاری و مستمر افراد مثل حقوق، دستمزد یا سود کسب‌وکار تعلق می‌گیرد، در حالی که CGT فقط بر سود حاصل از فروش دارایی‌هایی مانند ملک، خودرو، طلا، ارز و سهام اعمال میشود. به‌عبارت دیگر، مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت‌های شغلی و تولیدی است، اما CGT درآمدی است که از افزایش ارزش دارایی‌ها به‌صورت یک‌باره به دست می‌آید.
هدف CGT کنترل سوداگری و ایجاد عدالت مالیاتی در بازار دارایی‌هاست، در حالی که هدف مالیات بر درآمد تامین منابع مالی دولت از طریق فعالیت‌های اقتصادی مردم است.
مالیات فروش خودروی ثبت نامی را جدی بگیرید؛ تهدیدی برای سوداگری!
اگرچه شنیدن اخبار اجرایی‌شدن مالیات بر عایدی سرمایه خودرو می‌تواند نگران‌کننده باشد، با این حال بهتر است درنظر بگیرید که برای مردم عادی، هیچ جای نگرانی نیست!
مهدی موحدی بک نظر، سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه دلالان، سفته‌بازان و سودجویان بازارهایی مثل ملک، خودرو، رمزارز و ارز و سکه، باید از مالیات بر عایدی سرمایه بترسند، گفت: «مردم عادی نباید از این قانون بترسند، چون در طرح مالیات بر عایدی سرمایه، چهار قلم دارایی یعنی املاک با انواع کاربری و سرقفلی، خودرو، سکه و طلا و جواهرات و همچنین رمزارزها در نظر گرفته شده‌اند.»
بک نظر ادامه داد: «اگر کسی ۱۰۰ دستگاه خودرو هم بخرد، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شود؛ مگر زمانی که بخواهد آن‌ها را بفروشد و سودی کرده باشد.» بر اساس گفته‌های بک نظر مالکان اموال مشمول قانون، می‌توانند تا سه سال پس از تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه آنچه دارند را بفروشند بدون اینکه مالیاتی به سود آن‌ها تعلق بگیرد. بنابراین اگر قصد خرید یا فروش حواله خودرو دارید، پیشنهاد می‌کنیم سری به مطلب زیر بزنید و شرایط آن را هرچه سریع‌تر بخوانید.
مالیات عایدی بر سرمایه خودرو شامل چه کسانی میشود؟
- فروشندگان
- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و خارجی با شرایط گفته‌شده
- خرید و فروش طلای زینتی تا 150 گرم
- طلافروشانی که اطلاعات دارایی خود را ثبت نکرده‌اند
چه شرایطی مشمول معافیت از مالیات بر عایدی سرمایه است؟
- فروش خودرو پس از ۳ سال نگهداری یا بیشتر
- فروش تنها خودروی شخصی با بیش از ۱ سال تملک
- فروش خودروی به‌ارث‌رسیده
- تعویض تنها خودرو در کمتر از ۶ ماه
- انتقال خودروی سواری دارای شماره انتظامی شخصی متعلق به سرپرست خانوار
- خرید خودرو برای همسر یا فرزند
علاوه‌بر شرایط بالا، این دو گروه نیز از پرداخت مالیات عایدی بر سرمایه خودرو معاف هستند.
- سرپرستان خانواری که فقط یک خودروی دیگر دارند و خودروی دوم را بیش از یک سال نگه داشته باشند
- طلافروشان
نحوه محاسبه مالیات بر عایدی خودرو
برای محاسبه مالیات بر عایدی خودرو، ابتدا باید بفهمیم خود عایدی را چطور محاسبه کنیم. نحوه محاسبه عایدی حاصل از خرید و فروش خودرو به شرح زیر است:
عایدی = قیمت فروش – قیمت خرید
سپس براساس شرایط معامله شما، درصدی از این عایدی به‌عنوان مالیات محاسبه میشود. مثلا اگر خودرویی با قیمت ۱ میلیارد تومان خریداری و با قیمت ۱.۳ میلیارد فروخته شود، عایدی ۳۰۰ میلیون تومان است. اگر نرخ مالیات مثلاً ۲۰٪ باشد، مبلغ مالیات بر عایدی سرمایه شما برابر با ۶۰ میلیون تومان خواهد بود. البته در نظر داشته باشید درصد مالیات تا زمان تصویب قانون مشخص نخواهد بود اما به نظر می‌رسد کلیت این طرح به شرح زیر باشد:
- فروش خودرو با نگهداری کمتر از ۱ سال → ۳۰٪ مالیات
- فروش خودرو با نگهداری بین ۱ تا ۲ سال → ۲۰٪ مالیات
- فروش خودرو با نگهداری بین ۲ تا ۳ سال → ۱۰٪ مالیات
آموزش استعلام مالیات عایدی بر درآمد
در حال حاضر هنوز امکان استعلام مالیات عایدی بر درآمد وجود ندارد چون این قانون به تصویب دولت نرسیده است. با این حال در صورت تصویب این قانون، کافی است مانند سایر استعلام‌های مالیات، قدم‌های زیر را دنبال کنید:
۱-ورود به بخش استعلام پرونده‌های مالیاتی وبسایت سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس tax.gov.ir//action/do/InquiryNationalID
۲-ورود کد ملی یا شماره اقتصادی و عبارت امنیتی، انتخاب گزینه استعلام و مشاهده پرونده‌های مالیاتی
کلام آخر؛ مالیات بر عایدی خودرو از کی اجرا میشود؟
در این مطلب از مجله خودرو۴۵ همراه شما بودیم تا با جزئیات طرح الزام پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه خودرو آشنا شویم. اگر تا به این این عبارت به گوشتان خورده باشد و اخبار و جزئیات آن را مطالعه کرده باشید، ممکن است بارها با این اطلاعات مواجه شده باشید که طرح مالیات بر عایدی سرمایه خودرو اجرایی شده و در خرید و فروش حواله یا خودروهای کارکرده می‌تواند مشکل‌ساز شود. با این حال آخرین خبر درباره طرح مالیات بر عایدی خودرو، گزارشی از مصاحبه سخنگوی سازمان امور مالیاتی است که در تاریخ اردیبهشت 1403 اعلام کرد: «سه سال فرصت تنفس در طرح مالیات بر عایدی سرمایه در نظر گرفته شده که بعد از تصویب قانون شروع میشود.» بنابراین به نظر می‌رسد این طرح نه‌تنها هنوز اجرایی نشده، بلکه بعد از تصویب و اجرایی‌شدن هم فرصت نسبتا زیادی برای خریداران و فروشندگان خودرو وجود دارد.
نظر شما درباره این طرح چیست؟ به نظر شما تصویب مالیات بر عایدی خودرو برای بازار معاملاتی خودرو سودآور است یا بار دیگر با تحمیل هزینه‌های اضافی، ماشین‌خریدن را برای مردم سخت‌تر می‌کند؟ نظراتتان را با ما و سایر خوانندگان مجله خودرو۴۵ در میان بگذارید.
نویسنده: بهاره سامانی پور
سوالات متداول
۱. مالیات بر عایدی سرمایه خودرو چیست؟
مالیاتی است که به سود حاصل از فروش خودرو در بازه زمانی کوتاه (مثلاً کمتر از ۳ سال) تعلق می‌گیرد، با هدف مقابله با دلالی و سفته‌بازی در بازار خودرو.
۲. چه کسانی از پرداخت مالیات بر عایدی خودرو معاف هستند؟
افرادی که خودرو را بیش از ۳ سال نگه داشته‌اند، فقط یک خودرو دارند، خودرو را به ارث برده‌اند یا برای اعضای خانواده نزدیک (همسر/فرزند) خودرو خریده‌اند.
۳. نحوه محاسبه مالیات عایدی خودرو چگونه است؟
مالیات = درصد مشخص × (قیمت فروش – قیمت خرید). مثال: سود ۳۰۰ میلیون تومان با نرخ ۲۰٪، یعنی ۶۰ میلیون تومان مالیات.
۴. آیا طرح مالیات بر عایدی خودرو اجرا شده است؟
خیر. تا اردیبهشت ۱۴۰۳ هنوز تصویب نشده و در صورت تصویب، اجرای آن با ۳ سال فرصت تنفس همراه خواهد بود.
۵. فروش حواله خودرو هم مشمول مالیات بر عایدی میشود؟
بله، اگر از فروش حواله سودی حاصل شود، مشمول این مالیات خواهد بود، چون حواله نیز نوعی دارایی قابل واگذاری به‌شمار می‌رود.
