همه افرادی که موفق به اخذ گواهینامه رانندگی می‌شوند، با قوانین مربوط به رانندگی در جاده و خیابان آشنایی پیدا می‌کنند. اما آنچه آمار تصادفات جاده‌ای نشان می‌دهد، حاکی از آن است که رانندگانی وجود دارند که قوانین مربوط به رانندگی صحیح در جاده را نادیده می‌گیرند.
رانندگی در جاده چیست؟
رانندگی در جاده مهارت راندن و هدایت وسایل نقلیه موتوری در جاده‌های بین شهری است. یادگیری این مهارت مستلزم گذراندن دوره‌های تئوری و عملی خواهد بود. هرچند افراد علاوه بر یادگیری اصول رانندگی در جاده به تمرین برای ساعات طولانی نیاز دارند.
اصول رانندگی در جاده
هنگامی که فردی آزمون کتبی و عملی رانندگی را با موفقیت پشت سر می‌گذارد، اطلاعات متنوعی درباره خودرو و اجزای آن دارد تا چکاپ ماشین قبل از سفر را به طور کامل انجام دهد. علاوه بر این، با قوانینی آشنایی دارد که رانندگی در جاده را برای او آسان و ایمن می‌کند.
توجه به این قوانین از بستن کمربند تا رعایت حق تقدم هنگام سبقت گرفتن و رعایت سرعت کافی در روز، شب یا جاده‌های مختلف باعث می‌شوند که نه تنها راننده و سرنشینان خودرو، بلکه سایر خودروها و سرنشینان آنها با خیال آسوده به مقصد برسند.
رانندگی در جاده برای اولین بار
هنگامی که تصمیم می‌گیرید برای اولین بار در جاده رانندگی کنید، باید تسلط کافی داشته باشید و باور کنید که توانایی لازم برای رانندگی در جاده را دارید. البته مهم‌تر از این موارد، توجه به قوانین رانندگی و رعایت حقوق خودروهای دیگر در جاده است.
جاده خطرناک چیست؟
جاده‌های خطرناک، مسیرهایی هستند که احتمال بروز سوانح رانندگی در آنها زیاد است. برای مثال رانندگی در کوهستان می‌تواند برای بسیاری از افراد حادثه‌ساز باشد. در این حالت باید سر پیچ‌های چپ‌گرد سرعت کمتری داشته باشید. البته اگر سرعت در حد مجاز باشد و به تابلوها توجه داشته باشید، سفر ایمنی را تجربه خواهید کرد.
علائم راهنمایی و رانندگی در جاده
توجه به علائم راهنمایی و رانندگی در جاده از اهمیت بسیاری برخوردار است.
- شیب سربالایی
- شیب سرپایینی
- سرازیری خطرناک
- سربالایی خطرناک
- راه از راست و چپ باریک می‌شود
- راه از راست باریک می‌شود
- راه از چپ باریک می‌شود
- خطر سقوط در آب
- چاله
- دست‌انداز
- مسیر لغزنده
- پرتاب سنگ
- ریزش سنگ
- پل متحرک
- شانه خطرناک
- عبور عابر پیاده
- عبور حیوانات اهلی
- عبور حیوانات وحشی
- عبور دوچرخه‌سوار
- عبور اطفال
- تقاطع
- ورود به راه اصلی از راست
- ورود به راه اصلی از چپ
- تقاطع راه‌آهن با راهبند
- تقاطع راه‌آهن بدون راهبند
- جاده یک طرفه
- جاده دو طرفه
قوانین سبقت در رانندگی در جاده
هنگامی که می‌خواهید در جاده سبقت بگیرید، به مسیر جاده، علائم راهنمایی و رانندگی، فاصله ایمن با ماشین‌های کناری و جلویی، عابرین پیاده و حق تقدم توجه داشته باشید. باید به این نکته دقت کنید که هنگامی می‌توانید سبقت بگیرید که نیازی به افزایش خیلی زیاد سرعت نداشته باشید.
علاوه بر این، هنگام سبقت گرفتن باید از چراغ راهنما برای علامت دادن به سایر خودروها استفاده کنید. هنگامی هم که شرایط مناسب بود، وارد مسیر حرکت خود شوید.
این نکته را هنگام سبقت گرفتن باید در نظر داشته باشید که در روز با چند بوق کوتاه و هنگام شب با چند چراغ متناوب اما کوتاه، سایر رانندگان را از تصمیم خود مطلع کنید.
رانندگی در جاده دو طرفه
رانندگی در جاده دو طرفه همچون سایر جاده‌ها در صورتی بی‌خطر خواهد بود که رانندگان به علائم راهنمایی و رانندگی توجه داشته باشند، حقوق سرنشینان خودروی خود و سایر خودروها را رعایت کنند و هنگام سبقت گرفتن، قوانین مربوط به آن را که پیش از این توضیح دادیم، در نظر داشته باشند.
نحوه ی تغییر لاین در جاده
برای تغییر لاین در جاده باید به الگوهای ترافیک توجه داشته باشید. بنابراین حواستان به خودروهایی است که در همان جاده در حرکت هستند. پس از آن باید فضای خالی را برای جابه‌جایی در نظر باشید. دقت کنید که این فاصله باید ۳ تا ۴ برابر طول خودروی شما باشد. در حالی که قوانین سبقت را رعایت می‌کنید باید به فاصله خود با ماشین جلویی در لاین مورد نظر توجه کنید.
همزمان که حواستان به ترافیک است، آینه‌ها را چک کرده و راهنما بزنید که سایر رانندگان متوجه تغییر لاین شما بشوند. سپس با سایر رانندگان هماهنگ شده و همزمان با بررسی نقطه کور، ثابت نگه‌داشتن سرعت و توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی لاین خود را تغییر دهید.
در جاده ها از چه فاصله ای راهنما بزنیم؟
هنگامی که در جاده‌ها قصد تغییر مسیر دارید باید حداقل از فاصله ۱۰۰ متری و حداکثر از فاصله ۲۰۰ متری راهنما بزنید. تا به این ترتیب رانندگان دیگر زودتر از زمان اجرای تصمیم شما، از آن مطلع شده باشند.
رانندگی در شب
رانندگی در شب نیز مستلزم اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی است. البته راننده باید تمرکز بیشتری داشته باشد. زیرا شب نور محیط کمتر بوده و به طبع آن دید رانندگان به راحتی مختل می‌شود. از طرفی احتمال خوابآلودگی رانندگان در شب زیاد است. به همین دلیل رانندگان باید پیش از سفر در شب کامل استراحت کنند تا سفر ایمنی داشته باشند. البته باید به صحت عملکرد چراغ‌ها هم دقت کرد.
قوانین و اصول رانندگی در بزرگراه ها
برای اینکه در بزرگراه‌ها ایمن و به صورت صحیح رانندگی کنید، باید قوانین و اصول رانندگی را در این جاده‌ها رعایت کنید. قوانین رانندگی در بزرگراه شامل موارد زیر است:
- تعیین سرعت مناسب و حفظ آن
- توجه به قوانین تغییر لاین در بزرگراه‌ها
- رعایت فاصله طولی و عرضی با سایر خودروها
- سبقت گرفتن در حد مشخص
- توجه به هشدارهای رانندگی
- توجه به آینه‌ها برای در نظر داشتن سایر خودروها
- توقف در استراحتگاه‌ها برای حفظ آمادگی هنگام رانندگی
- تمرکز و دقت در رانندگی هنگام بارش باران و برف
- حفظ آرامش در صورت بروز خرابی در ماشین
- انتخاب سفر در روز به جای رانندگی در شب
نکات مهم در رانندگی جاده
در ادامه این مطلب شما را با نکات مهمی آشنا می‌کنیم که برای رانندگی در جاده ضروری هستند.
نشستن صحیح در خودرو
هنگامی که در خودرو می‌نشینید و قصد اجرای اصول رانندگی در جاده را دارید، باید پاهای خود را با زاویه ۲۰ تا ۳۰ درجه خم کنید تا به خاطر گرفتن پدال‌ها به زانو درد یا کمر درد رانندگی مبتلا نشوید. فاصله صندلی تا فرمان خودرو هم باید به اندازهای باشد که به راحتی فرمان را کنترل کنید.
در ضمن فاصله پاهایتان تا پدال‌ها مناسب باشد. دقت کنید که پشتی صندلی صاف باشد تا هنگام گرفتن فرمان بازوهایتان در حالت مناسبی قرار بگیرند. این نکته را در نظر داشته باشید که حتی اگر بهترین ماشین برای سفر در ایران در اختیارتان باشد اما اصول صحیح نشستن در آن را رعایت نکنید، سریع خسته می‌شوید و از کمردرد به ستوه می‌آیید.
لاین سرعت را بشناسید
لاین سمت سوم در اتوبان‌ها که به لاین سرعت معروف است، به رانندگان اجازه می‌دهد تا با حداکثر سرعت مجاز رانندگی کنند. این سرعت برای خودروهای سبک و سنگین یا نیمه‌سنگین به ترتیب حداکثر ۱۲۰ و ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت در آزادراه است. اما در بزرگراه‌ها برای خودروهای سبک و سنگین به ترتیب ۱۱۰ و ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است.
استفاده از دست اندازهای فعال در جاده
در بخش‌هایی از جاده که امکان تردد انسان‌ها (مانند روستاها، استراحتگاه‌ها و اماکن تفریحی) یا حیوانات اهلی و وحشی وجود دارد، دست‌اندازهایی در جاده تعبیه شده‌اند تا رانندگان با مشاهده آنها سرعت را کاسته و با احتیاط بیشتری رانندگی کنند. توجه به آنها علاوه بر حفظ سلامت راننده، سرنشینان و سایرین، باعث دور ماندن خودرو از آسیب‌های فنی می‌شود.
با دیده فراتر به جاده بنگرید
هنگامی که قصد رانندگی در آزادراه و بزرگراه را دارید، باید شش دانگ حواستان به جلویتان باشد. با دقت جلوی خود را نگاه کرده و حواستان به اطراف نیز باشد. البته توصیه می‌شود که هنگام رانندگی در شب دقت بیشتری داشته باشید.
تکنیک ترمز گرفتن
برای افرادی که با رانندگی صحیح در آزادراه، بزرگراه و سایر انواع جاده‌ها آشنایی دارند، تکنیک ترمز گرفتن امری عادی است. اما بهتر است در این بخش از مقاله یادآوری کنیم که هنگام ترمزگیری باید عکس‌العمل سریع و در عین حال نرم داشته باشید. به نحوی که نه تنها از برخورد با ماشین جلویی در امان بمانید، بلکه مانع برخورد ماشین عقبی و ایجاد تصادفات زنجیره‌ای شوید.
ترمزهای دنباله دار و ممتد
برای اینکه در مسیرهای پیچ‌دار به سهولت ترمز کنید، باید ترمزهای دنباله‌دار و ممتد را مورد استفاده قرار دهید. به این ترتیب حرکت ماشین به آرامی صورت می‌گیرد، اصطکاک بین تایرها و زمین به حداکثر خود می‌رسد و ماشین متوقف می‌شود.
تکنیک افزایش سرعت صحیح و مناسب
هنگامی که به پیچ‌ها می‌رسید، سرعت را کم می‌کنید. اما برای افزایش مجدد سرعت باید از پیچ گذر کرده، فرمان را صاف نموده و پا را به آرامی روی پدال گاز فشار دهید. دقت کنید که نباید پا را ناگهانی روی پدال گاز قرار دهید، زیرا باعث لیز خوردن ماشین می‌شود.
کار و رفتار با خودروی خود را یاد بگیرید
باید با خودروی خود به خوبی رفتار کنید، آن را به درستی و از جهات مختلف شناخته و تایرها را به طور کامل حس کنید. این موضوع باعث می‌شود که گرفتن فرمان و تنظیم سرعت به خوبی انجام شود، بهترین زمان برای تعویض صفحه کلاچ انتخاب کرده و رانندگی صحیح در جاده را تجربه کنید. جالب است که رفتار خوب با خودرو باعث می‌شود که ماشین از جنبه‌های مختلف بررسی شده و موضوعی مانند رانندگی با باک خالی را تجربه نکنید.
ثابت نگه داشتن فرمان
برای اینکه کنترل فرمان به درستی صورت گیرد باید دست‌ها را در حالت ساعت ۳ و ۹ روی فرمان قرار دهید. سعی کنید که فرمان را ثابت نگه دارید زیرا سرعت شما زیاد است و هر حرکت جزئی فرمان باعث بر هم خوردن تعادل خودرو و وقوع حوادث مختلف خواهد شد.
رعایت فاصله ایمنی با خودروهای دیگر
رعایت فاصله ایمنی با سایر خودروها باعث می‌شود که احتمال بروز سوانح رانندگی مخصوصاً در زمانی که آب و هوا نامساعد و یا ترافیک شدید است، به حد چشمگیری کاهش یابد.
استفاده درست از آینه ها
استفاده درست از آینه‌ها یکی از مهم‌ترین نکات رانندگی در جاده به حساب می‌آید. برای این منظور شما باید آینه‌ها را پیش از شروع سفر به درستی تنظیم کنید تا زاویه دید شما هنگام رانندگی کافی باشد و دقت شما افزایش یابد. برای اینکه از آینه‌ها درست استفاده کنید باید به صورت دستی یا با دکمه تنظیم آینه، آنها را تنظیم کنید.
عدم سبقت گیری بیش از حد
هنگام رانندگی در جاده باید صبور باشید. اگرچه در موقعیت‌هایی می‌توان سبقت گرفت، اما سبقت بیش از حد یا انتخاب زمان نامناسب برای این امر باعث افزایش احتمال تصادف می‌شود. بنابراین بهتر است در زمان مناسب و با رعایت اصول سبقت گرفتن که پیش از این اشاره کردیم از خودروهای دیگر سبقت بگیرید.
رعایت تمامی هشدارهای رانندگی
اگرچه رانندگی در جاده برای بسیاری از رانندگان آسان‌تر از رانندگی درون شهر است، اما در صورتی که علائم راهنمایی و رانندگی، حقوق سرنشینان خودروی خود و سایر خودروهای حاضر در جاده رعایت شود، می‌توان سفری ایمن و بدون دردسر داشت.
توقف و استراحت راحت کافی
همیشه توصیه می‌شود که در استراحتگاه‌ها و یا قسمت‌هایی از جاده که امکان توقف خودرو وجود دارد، توقف کنید. زیرا راننده نیاز به استراحت دارد. مخصوصاً اگر فاصله تا مقصد زیاد بوده و راننده مجبور است در شب نیز رانندگی کند.
تمرکز کافی برای رانندگی در جاده های خیس
هنگامی که باران می‌بارد یا پس از بارش برف، زمین لیز می‌شود و احتمال بروز تصادفات افزایش می‌یابد. در این حالت باید رعایت تمام هشدارهای رانندگی، حرکت با سرعت مجاز و حفظ فاصله طولی میان خودروها را در نظر داشت.
حفظ آرامش در صورت خرابی خودرو
یکی از نکاتی که باید در نظر داشته باشید، چکاپ ماشین قبل از سفر است. اما اگر خودرو در جاده دچار مشکل شد، باید آرامش خود را حفظ کنید، چراغ خطر را روشن کرده و به سمت شانه جاده حرکت کنید. پس از آن درخواست خود را برای اعزام فوری تعمیرکار در مراکزی مانند امداد خودرو به ثبت برسانید.
استفاده از چراغ راهنما
چراغ راهنما یکی از مواردی است که گاهی رانندگان از استفاده آن غافل می‌شوند. اما باید درباره کاربردهای آن اطلاعات کافی داشته باشید و در زمان مناسب مانند سبقت گرفتن در جاده از آن استفاده کنید.
احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی
توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی الزامی است. رعایت قوانین و توجه به علائم راهنمایی و رانندگی در جاده باعث احترام به حقوق افراد و سایر ماشین‌های حاضر در جاده می‌شود. این در حالی است که احتمال بروز حوادث را کاهش می‌دهد.
رانندگی با تمرکز بالا
یکی از اصول رانندگی در جاده و حتی داخل شهر، داشتن تمرکز بالاست. به این معنی که فرد باید بدون استرس و با اعتمادبه‌نفس کافی رانندگی کند. این در حالی است که باید از انجام اموری مانند صحبت کردن با موبایل و نوشیدن و خوردن مواد خوراکی خودداری کرد.
انتخاب زمان مناسب برای رانندگی در جاده و بزرگراه ها
برای اینکه سفر ایمنی داشته باشید، زمانی را برای رانندگی انتخاب کنید که بدن تحت‌الشعاع خستگی و خوابآلودگی قرار نباشد. سعی کنید سفر در روز را در اولویت قرار دهید و هنگامی در جاده و بزرگراه‌ها رانندگی کنید که تمرکز بالا و آرامش لازم را داشته باشید.
عدم استفاده از موبایل هنگام رانندگی
صحبت کردن با موبایل و مرور صفحات شبکه‌های اجتماعی هنگام رانندگی می‌توانند به آسانی تمرکز شما را از رانندگی در جاده دور کنند. در نتیجه احتمال بروز سوانح جاده‌ای را افزایش می‌دهند. به همین دلیل توصیه می‌شود که هنگام رانندگی از گوشی همراه استفاده نشود.
بستن کمربند ایمنی
کمربند ایمنی یکی از اجزای خودروها بوده که بستن آن پیش از حرکت الزامی است. بستن کمربند جلوی حرکات شدید و ناگهانی بدن رو به جلو را می‌گیرد. مخصوصاً راننده و فردی که جلو می‌نشیند، از برخورد سر به شیشه، کمر درد و آسیب‌های جسمانی شدید در امان می‌مانند.
عوامل حواس پرتی در حین رانندگی
عوامل مختلف بصری، شناختی، فیزیکی و شنیداری باعث حواس‌پرتی هنگام رانندگی می‌شوند. این عوامل عبارتند از:
- حرف زدن با موبایل
- خوردن و آشامیدن
- تنظیم سیستم تهویه
- تنظیم سیستم صوتی خودرو
- جابه‌جا کردن اشیای داخل کابین
- صبحت کردن با سایر سرنشینان
- سیگار کشیدن
- قرار ندادن کودکان روی صندلی مخصوص
- توجه کردن به حیوانات خانگی در خودرو
- فکر کردن به موضوعات مختلف و بی‌توجهی به جاده
- مستقیم نگاه کردن به چراغ‌های ماشین جلویی یا روبه‌رویی، مخصوصاً هنگام رانندگی در شب
- کار کردن با سیستم‌های درون خودرو مانند سیستم تنظیم سرعت
- مشغول شدن با سیستم‌هایی مانند موبایل، لپ‌تاپ و وسایل سفر
- خیره شدن به مناظر اطراف و بی‌توجهی نسبت به جلو
نحوه خروج از بزرگراه ها و اتوبان ها
هنگامی که می‌خواهید از بزرگراه‌ها یا اتوبان‌ها خارج شوید، باید نکات لازم را مورد توجه قرار دهید تا باعث اختلال در تمرکز و عملکرد سایر خودروها نشوید. همانطور که در تغییر لاین و ورود به لاین سرعت اشاره کردیم، باید به همان شکل سرعت خود را کم کرده و وارد لاینی شوید که کمترین میزان سرعت مجاز را داشته تا آماده خروج از اتوبان یا بزرگراه شوید.
خطرات رانندگی هنگام مستی
هنگامی که راننده به علت خوردن مشروبات الکلی مست باشد، تمرکز لازم را برای رانندگی ندارد. این در حالی است که احتمال ماشین گرفتگی در سفر هم افزایش می‌یابد. در نتیجه فرد مست رانندگی پرخطری در جاده خواهد داشت و احتمال بروز سوانح رانندگی در جاده افزایش پیدا می‌کند.
چگونه از خواب آلودگی حین رانندگی جلوگیری کنیم؟
برای اینکه راننده از خوابآلودگی هنگام رانندگی پیشگیری کند، باید به مقدار کافی خوابیده باشد تا هنگام رانندگی مدام خمیازه نکشد یا در حال چرت زدن نباشد. حتی اگر هنگام رانندگی در جاده خواب‌آلوده باشد، باید در اولین استراحتگاه یا محل مناسب کنار جاده توقف کرده و کمی بخوابد.
کلام آخر
در این مقاله شما را با قوانینی آشنا کردیم که با رعایت آنها می‌توانید رانندگی ایمنی در جاده داشته و سفر خوبی برای خود و سایر سرنشینان رقم بزنید. آنچه اهمیت دارد، تمرکز بالا در رانندگی و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی است که بروز سوانح جاده‌ای را به حد چشمگیری کاهش می‌دهد.
پرسش های پرتکرار
1- چه مواردی باعث حواث‌پرتی راننده هنگام رانندگی در جاده می‌شوند؟
خوردن و آشامیدن، صحبت کردن با سایر مسافران، صحبت کردن با موبایل، تنظیم سیستم تهویه یا سیستم صوتی خودرو، فکر کردن به موضوعات مختلف و جابه‌جایی وسایل سفر هنگام رانندگی از علل حواس‌پرتی راننده محسوب می‌شوند.
2- چه نکاتی برای رانندگی در جاده باید در نظر گرفته شوند؟
درست نشستن، ثابت نگه داشتن فرمان، انتخاب زمان مناسب برای رانندگی، توقف و استراحت کافی، استفاده از چراغ راهنما، سبقت نگرفتن زیاد از حد، توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی، استفاده درست از آینه‌ها، رعایت فاصله ایمنی با سایر خودروها و داشتن تمرکز بالا از نکات مهم در رانندگی هستند.
نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45
