شاهین پلاس اتوماتیک ۶ سرعته؛ بررسی جامع و مشخصات فنی

همه ما شرکت سایپا را طی این سال‌ها با عرضه خودروهای ارزان‌قیمتی مثل پراید و خانواده تیبا یا ساینا می‌شناسیم. ارائه این محصولات سبب شده بود تا با وجود فروش بسیار بالای شرکت سایپا در حوزه سدان‌های کوچک اقتصادی، این کمپانی حریف چندان مناسبی برای رقابت با محصولات پرطرفدار ایران خودرو در سبد خود نداشته باشد.

بنابراین شرکت سایپا تصمیم گرفت تا با عرضه شاهین، یعنی یک سدان جمع و جور خانوادگی که از هر لحاظ قابلیت رقابت با محصولات پرفروش ایران خودرو را داشته باشد، حریفی توانمند در مقابل محصولات پرطرفدار ایران خودرو نظیر دنا پلاس روانه‌ بازار کند.

اما انتخاب موتور نه‌چندان مناسب برای این خودرو و سازندگانش کمی گران تمام شد و شاهین نتوانست آن‌طور که انتظار می‌رفت بین مشتریان محبوب ظاهر شود. وجود برخی ایرادهای فنی در سری اول شاهین هم باعث شد تا اعتماد عمومی به این خودرو چندان بالا نباشد. ازهمین‌رو گروه خودروسازی سایپا تصمیم گرفت تا مهمترین ضعف فنی شاهین G را برطرف کند و نسخه به‌روزشده این محصول  را با نام شاهین پلاس به بازار بفرستد.

شاهین پلاس از موتور ۱۶ سوپاپ و جدید ME16 نیرو می‌گیرد که در واقع نمونه اصلاح‌شده پیشرانه TU5 پلاس ایران خودرو است. هر چند که سایپا اصرار دارد بگوید این دو با هم خیلی فرق دارند!!

به هر ترتیب این خودرو از لحاظ امکانات نسبت به شاهین G دنده ای و شاهین اتوماتیک CVT پیشرفت‌هایی داشته است. شاهین پلاس اتوماتیک با گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک AT برای اولین بار در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ رونمایی شد و نسخه نهایی آن با کمی تغییرات در تابستان ۱۴۰۳ روی خط تولید سایپا رفت.

نکته مهم اینکه علاوه بر موتور، جعبه دنده شاهین پلاس اتوماتیک نیز تغییر کرده و از مدل CVT به نمونه شش سرعته AT ساخت شرکت DAE چین تبدیل شده است که تجربه سواری متفاوتی نسبت به قبل ارائه خواهد داد.

طراحی ظاهری شاهین پلاس اتوماتیک

در بررسی شاهین پلاس اتوماتیک از نظر طراحی بدنه متوجه تغییر و تحول چندانی نخواهید شد؛ چراکه سایپا فقط قصد داشته با تحول بخش فنی خودرو و اصلاح آن، عمده انتقادات وارده بر شاهین G را رفع کند و کاری به طراحی ظاهری این محصول نداشته است.

به‌خصوص اینکه به‌روزرسانی‌های ظاهری و اعمال تغییر عمده روی طراحی اتاق خودرو هزینه‌بر است و برای سایپا در حال حاضر صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین در شمایل شاهین پلاس نمی‌توانید تغییر خاصی را نسبت به شاهین G جستجو کنید.

تنها تفاوت نسخه پلاس با مدل توربو در طراحی ظاهری اضافه شدن علامت «+» به اسم شاهین روی در صندوق عقب است. به‌‌طور کل، شاهین یکی از معدود ماشین‌های ساخت داخل به حساب می‌آید که طراحی ظاهری زیبایی دارد و ظرافت متعادلی در نمای بدنه آن به کار گرفته شده است.

بنابراین می‌توان گفت که طراحی ظاهری شاهین پلاس نیز تا حدودی زیباست و می‌تواند نظر عموم مشتریان را به خود جلب کند‌. به‌ویژه اینکه نسبت به محصولات هم‌رده ایران خودرو نظیر دنا پلاس و پژو پارس ELX، محصول جدید سایپا می‌تواند مشتریان بیشتری را جذب ظاهر خود کند.

البته این نکته رو هم نباید فراموش کنید که طراحی ظاهری شاهین نسبت به خودروهای همرده روز دنیا چند گامی عقب‌تر است و در برابر حریفان مطرح چینی و بین المللی نکته چندانی برای گوشزد کردن ارائه نمی‌دهد.

طراحی داخلی شاهین پلاس اتوماتیک

کابین شاهین پلاس همانی است که در شاهین CVT و شاهین دنده ای دیده بودیم. بنابراین انتظار طرح متفاوت داشبورد و صندلی‌ها و رودری‌ها را نداشته باشید. البته اضافه شدن تریم طرح چوب و نمایشگر بزرگتر می‌تواند شاهین پلاس را کمی رده‌بالاتر از مدل‌های قبلی نشان دهد.

کیفیت متریال و پلاستیک‌های خشک استفاده‌شده در داشبورد یا رودری‌ها نیز خیلی ارتقا پیدا نکرده و همچنان مایه انتقاد و نارضایتی سرنشینان و مالکان این ماشین ایرانی خواهد بود.

این سبک طراحی برای یک خودروی جدید که تنها یکی دو سال از عمر آن می‌گذرد اصلاً جذاب نیست و کاملاً قدیمی به نظر می‌رسد. بهتر بود شرکت سایپا با نگاه به فضای داخلی رقبای چینی، طراحی جدیدتری را نصیب کابین شاهین پلاس می‌کرد.

منظور ما دقیقاً همان فرایندی است که در طراحی داخلی خودروی آریا یعنی نسخه کراس اوور شاهین پیاده شده و ما شاهد فرم داشبورد کاملا مدرن و امروزی برای خودرو هستیم.

البته در صورتی که آریا به تولید انبوه برسد این احتمال وجود دارد که در آینده طرح داخلی آن به شاهین نیز منتقل شده و شاهد عرضه نسخه جدیدی از شاهین پلاس با طراحی داخلی مدرن‌تر، مشابه کابین سایپا آریا باشیم.

شاهین پلاس از نظر میزان فضای کابین جزو سدان‌های جادار به حساب می‌آید و سرنشینان بزرگسال در ردیف عقب این خودرو احساس راحتی نسبی خواهند داشت. ضمن آن که صندوق عقب این سدان ایرانی ظرفیتی در حد ۴۲۲ لیتر دارد که می‌تواند نیازهای خانواده‌های چهار تا پنج نفره را، به ویژه در زمان مسافرت پاسخ دهد.

هر چند این میزان فضای صندوق عقب نسبت به رقیب اصلی آن یعنی تارا بسیار محدود است، چرا که حجم صندوق عقب تارا حدود ۶۴۰ لیتر است و فضایی به مراتب بزرگتر در دسترس لوازم کاربران می‌گذارد.

مشخصات فنی شاهین پلاس اتوماتیک

همانطور که اشاره شد، مهم‌ترین تحول در مشخصات شاهین پلاس نسبت به مدل قبلی مربوط به ویژگی‌های فنی این خودرو است. سایپا ابتدا قصد داشت تا موتور ۱.۶۵ لیتری برلیانس H330  را روی شاهین جی سوار کند، اما با شروع تحریم‌ها برلیانس بازار ایران را ترک کرد و دست خودروساز داخلی را در پوست گردو گذاشت.

از آنجایی که سایپا برای عرضه شاهین به بازار کمی عجله داشت، درنهایت یک تصمیم نه چندان درست گرفت و همان موتور قدیمی تیبا را ارتقا داد. با افزودن سیستم توربوشارژ به همراه برخی اصلاحات دیگر، نهایتا موتور M15 توربو شارژ را  زیر کاپوت شاهین نصب کرد.

این موتور ۸ سوپاپ نتوانست انتظارات را برآورده و بازخورد مناسبی از مشتریان دریافت کند. اصولا موتورهای توربوشارژ پراستهلاک‌تر بوده و نیازمند مهندسی دقیق‌تر به همراه کیفیت قطعات بالاتر است که به نظر می‌رسد سایپا در این زمینه خیلی موفق ظاهر نشده است.

به همین منظور شرکت سایپا در اواخر فروردین ۱۴۰۲ با کمک گرفتن از رقیب قدیمی خود یعنی ایران خودرو، نمونه اصلاح‌شده پیشرانه TU5 پلاس را به خط تولید شرکت مگاموتور آورد تا محصولاتی همچون شاهین پلاس و احتمالا بعضی دیگر تولیدات جدید این شرکت، از موتور TU5P اصلاح‌شده یا همان ME16 سایپا بهره‌مند شوند.

موتور ME16 حدود ۱۳۰ کیلوگرم وزن دارد و از لحاظ ظاهری تفاوت چندانی با تیو فایو پلاس ندارد. اما طبق اعلام خودروساز داخلی، در قسمت‌هایی مثل سرسیلندر و بلوک سیلندر نسبت به موتور ایران خودرو کمی اصلاح شده و سیستم پاشش سوخت و جرقه‌زنی آن نیز بهبود یافته است‌. ضمنا شاهین پلاس با نسل جدید دینام و همچنین سامانه پمپ روغن دبی متغیر بهبودیافته روانه بازار شده است.

این اصلاحات باعث شده تا حداکثر قدرت و گشتاور پیشرانه کمی افزایش پیدا کند. بر این اساس موتور شاهین پلاس می‌تواند ۱۱۱ اسب بخار قدرت و ۱۵۰ نیوتن متر گشتاور تولید کند. خروجی شاهین پلاس اتومات تنها یک اسب بخار بیشتر از شاهین توربو است.

قرار بود شاهین پلاس سایپا در دو نسخه دنده‌ای و اتوماتیک به بازار راه پیدا کند، اما تاکنون فقط شاهین اتوماتیک پلاس معرفی شده است. مدل اتوماتیک شاهین پلاس نیز مانند تارا اتوماتیک از گیربکس اتوماتیک ۶ سرعته مجهز به مبدل گشتاور ساخت شرکت DAE استفاده خواهد کرد. این گیربکس از لحاظ فنی و ساختار داخلی یا همان تودلی، نسبت به مدل سی وی تی قبلی کاملاً تفاوت دارد و از مکانیزم چرخ دنده‌های سیاره‌ای برای انتقال قدرت استفاده می‌کند.

این نوع جعبه دنده‌ها هم حس رانندگی بهتری می‌دهند و هم در کل استهلاک و میزان خرابی آنها نسبت به گیربکس‌های ضریب متغیر پیوسته یا سی وی تی مجهز به مکانیزم تسمه زنجیری و مخروطی، پایین‌تر خواهد بود.

هرچند که گفته می‌شود این نوع گیربکس‌های چینی اتوماتیک معمولی که در محصولات ایران خودرو و حالا شاهین پلاس اتوماتیک استفاده می‌شوند، از لحاظ کیفیت و دوام فنی، نسبت به نمونه‌های کره‌ای یا ژاپنی بسیار سطح پایین‌تر هستند و زودتر خراب می‌شوند.

همچنین گفتنی است موتور شاهین پلاس دارای استاندارد آلایندگی یورو ۵ است و به‌طور متوسط ۷.۲ لیتر در هر صد کیلومتر سوخت مصرف می‌کند. این میزان مصرف سوخت حدود ۰.۳ لیتر کمتر از شاهین G با گیربکس CVT است.

ناگفته نماند شاهین پلاس دنده ای قرار بود با گیربکس ۵ سرعته دستی (طراحی آیسین) همراه باشد تا محور چرخ‌های جلو به حرکت درآورده شود. اما از آنجایی که بازار بیشتر به سمت گیربکس‌های اتوماتیک گرایش پیدا کرده است و سایپا هم تمایل به کاهش هزینه‌ها دارد، به نظر می‌رسد نباید انتظار معرفی خودرو شاهین پلاس با گیربکس دستی را داشته باشیم.

درمجموع استفاده از این پیشرانه ۱۶ سوپاپ می‌تواند ضعف‌های شاهین را تا حد زیادی جبران کند و اقبال عمومی نسبت به این محصول سایپا را به مقدار قابل‌توجهی افزایش دهد. از آنجایی که طراحی و پلتفرم شاهین پلاس تفاوتی با نسخه توربو ندارد، همان سیستم تعلیق مک فرسون در جلو و یکپارچه تیر پیچشی در عقب به کار رفته است.

بدین‌ترتیب سواری و هندلینگ این خودرو نیز تغییری نداشته و در حد قابل قبول برای خودروهای اقتصادی در کلاس شاهین باقی خواهد ماند.

مشخصات کلی

ابعاد و ظرفیت ‌ها

آپشن های شاهین پلاس اتوماتیک

تنوع امکانات و آپشن های سایپا شاهین پلاس نسبت به شاهین دنده ای بیشتر شده و این خودرو را از نظر تجهیزات می‌توان با شاهین اتوماتیک سی وی تی در یک سطح قرار داد. البته صندلی برقی راننده، گرمکن صندلی‌های جلو و شیشه دودی عقب امکاناتی است که به شاهین پلاس اتوماتیک اضافه شده و موجب ارتقای سطح رفاه راننده و کاربران ردیف جلوی خودرو خواهد بود.

این خودرو می‌توانست برای راحتی و ایمنی سرنشینان به دوربین ۳۶۰ درجه، کیسه‌های هوای جانبی و پرده‌ای و سنسور باران نیز مجهز باشد، البته این تجهیزات قیمت را کمی بالاتر می‌برد. همچنین نبود رادار هشدار نقطه کور یکی دیگر از ضعف‌های شاهین پلاس اتوماتیک است؛ چرا که این مورد در فهرست تجهیزات سهند توماتیک فول آپشن مشاهده می‌شود اما فعلا در شاهین پلاس اثری از آن وجود ندارد.

مزایا شاهین پلاس اتوماتیک

+ موتور ۱۶ سوپاپ تنفس طبیعی با استهلاک کمتر از موتور توربو شارژ ۸ سوپاپ شاهین G

+ مصرف سوخت متعادل

+ امکانات متنوع‌تر از قبل نظیر تنظیم برقی صندلی راننده و گرمکن صندلی‌های جلو

+ کابین تقریبا جادار

معایب شاهین پلاس اتوماتیک

– کیفیت متریال کابین نسبتا پایین

– صندوق عقب کوچک‌تر از محصولات هم‌رده نظیر تارا

– نداشتن رادار نقطه کور در حالی که این امکان در سهند اتوماتیک فول آپشن وجود دارد

– شتاب نه‌چندان مهیج

– دوام و کیفیت نه چندان بالای گیربکس‌ اتوماتیک چینی نصب شده روی شاهین پلاس اتوماتیک

قیمت شاهین پلاس اتوماتیک در بازار

قیمت رسمی شاهین پلاس اتوماتیک در تابستان ۱۴۰۴ حدود ۹۷۵ میلیون تومان بوده و در بازار آزاد تا یک میلیارد و ۲۷۵ میلیون تومان می‌رسد. استفاده از موتور جدید ۱۶ سوپاپ با استهلاک کمتر و دردسر نگهداری پایین‌تر، به همراه اضافه شدن بعضی آپشن‌ها، از دلایل  اختلاف قیمت شاهین پلاس نسبت به شاهین CVT است.

همان‌طور که احتمالا متوجه شده‌اید، مهمترین رقیب شاهین پلاس اتوماتیک در حال حاضر، خودروی تارا اتوماتیک V4 خواهد بود و محصولاتی مثل دنا پلاس توربو اتوماتیک، جک J4  و فردا ۵۱۱ نیز می‌توانند رقیب محصول جدید سایپا محسوب شوند.

با توجه به افزوده شدن امکانات جدید و مهم‌تر از آن استفاده از موتور کم استهلاکتر در این خودرو، به نظر ما شاهین پلاس اگر با قیمت منطقی تر روانه بازار می‌شد، احتمالا جایگاه بسیار بالایی در سبد خودرویی ایرانی‌ها پیدا می‌کرد.

هرچند باید دید شرایط بازار، به‌ویژه در زمینه واردات خودرو به کدام سمت‌وسو می‌رود. اگر محصولات وارداتی صفر کیلومتر و همچنین خودروهای کارکرده خارجی وارد بازار شوند، آن وقت کار برای تولیداتی مثل شاهین پلاس و تارا اتوماتیک بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد شد. اما اگر بازار همچنان حالت انحصاری داشته باشد، قطعا شاهین پلاس و تارا اتوماتیک جزو مهم‌ترین و پرفروش‌ترین سدان‌های بازار خودرو کشور خواهند بود.

نویسنده: حسین باباپور