محصولات ایران خودرو در بازار

ایران خودرو با سابقه بیش از ۵۰ سال، بزرگ‌ترین خودروساز ایران است و با عرضه محصولات مختلف تولیدی و مونتاژی بیشترین سهم از بازار را در اختیار دارد. مشتریانی که بودجه ۲۰۰ – ۳۰۰ میلیون تومانی دارند، برای خرید ماشین به سراغ یکی از محصولات ایران خودرو مثل پژو ۲۰۶ و سمند می‌روند. ایران خودرو از سال ۱۳۴۶ با تولید و عرضه پیکان، خودرو را در دسترس قشر متوسط رو به پایین قرار داد و در سال ۱۳۸۰ با طراحی و تولید سمند، اولین خودرو ملی را روانه بازار کرد.

 محصولات جدید ایران خودرو

مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت:

بر پایه ساماندهی توسعه محصول در صنعت خودروی کشور از حیث توسعه پلتفرم و محصول، از سال آینده ۹ خودروی جدید داخلی به جمع تولیدات خودروسازان داخلی اضافه خواهد شد که ۳ خودرو توسط ایران خودرو تولید و عرضه می‌شود.

• ایکو ری را، کراس اوور روی پلتفرم اختصاصی ایران خودرو
• ایران خودرو TF21 بر پایه پلتفرم به‌روز شده ایران خودرو
• وانت آریسان ۳ بر اساس استانداردهای جدید ایران خودرو

تاریخچه ایران خودرو

گروه صنعتی ایران خودرو، از سال ۱۳۴۱ با نام ایران ناسیونال توسط برادران خیامی تاسیس شد و فعالیت خود در حوزه خودروهای سواری را از سال ۱۳۴۶ با تولید ماشین نوستالژیک پیکان آغاز کرد. این شرکت سال‌های سال تولید پیکان را ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۸۴، مهر پایان را بر پیشانی این خودرو قدیمی کوبید و آن را راهی موزه کرد.

پروژه تولید پژو ۴۰۵ از اواخر دهه ۶۰ در کارخانه ایران خودرو شروع شد و مدل SLX آن، همچنان روی خط بزرگ‌ترین خودروساز کشور قرار دارد. البته ایران خودرو بیکار ننشست و محصولات دیگری شامل پژو ۲۰۶ هاچبک و صندوقدار، پژو پارس (به عنوان مدل فیس لیفت ۴۰۵)، رانا (نسخه‌ای از ۲۰۶ صندوقدار)، سمند (محصولی بر پایه پژو ۴۰۵)، دنا (از خانواده سمند)، دنا پلاس، رنو تندر۹۰ و تندر پلاس را راهی بازار خودرو کشورمان کرده است.

ایران خودرو علاوه بر تولید انواع مختلف پژو در سال‌های اخیر به سمت خودروهای چینی متمایل شده و خودروهای دانگ فنگ و انواع هایما را در دسترس مشتریان ایرانی قرار داده است. همچنین در مقاطعی خودروهای رنو کپچر، پژو ۵۰۸ و پژو ۳۰۱ را به عنوان خودرو وارداتی به فروش رساند.

تارا

پس از امضای قرارداد برجام، گروه صنعتی ایران خودرو و گروه پژو سیتروئن تصمیم گرفتند تا خودروهای جدیدی مثل پژو ۲۰۰۸، ۲۰۸ و ۳۰۱ را در داخل کشور مونتاژ و وارد بازار کنند. اما تحریم‌ها مانع از این کار شد و فقط تعدادی پژو ۲۰۰۸ تولید و عرضه شد. در پی آن گروه صنعتی ایران خودرو، تغییراتی در طرح پژو ۳۰۱ اعمال کرد و آن را با نام تارا (که در ابتدا K132 نام داشت) به تولید انبوه رساند. این خودرو فیس‌لیفت پژو ۳۰۱ به شمار می‌آید، از یک موتور ۱۶۰۰ سی سی بهره می‌گیرد که ۱۱۰ اسب بخار را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کند. تارا می‌تواند با استفاده از یک جعبه دنده دستی ۶ سرعته در طی ۹.۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند.

تارا اتوماتیک جدیدترین نسخه این سدان شهری است که در سال ۱۴۰۰ در طرح‌های پیش‌فروش ایران خودرو عرضه شد. طراحی ظاهری و داخلی و آپشن‌های مدل اتوماتیک با مدل دستی یکی است و فقط یک گیربکس اتوماتیک ۶ سرعته دارد.

ری را

سرانجام بعد از یکی دو سال، جدیدترین محصول ایران خودرو رونمایی شد. سال ۹۹ خودروساز ایرانی، خبر از طراحی و تولید یک کراس‌اوور با نام اولیه K125 داده بود و در این مدت تصاویری رایانه‌ای از آن منتشر شده بود تا اینکه در ۵ تیر ۱۴۰۱، نمونه اولیه ری‌را ایران خودرو با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت رونمایی شد. این مراسم با اعتراضاتی از سوی کارشناسان و خبرنگاران خودرویی مواجه شد. چند روز بعد خبرنگاران نیز توانستند ری را را از نزدیک ببینند، اما این رویداد هم جنجال‌هایی به پا کرد. این خودرو دارای پلتفرم یکسانی با تارا است و ابعاد و اندازه‌ای مشابه با پژو ۲۰۰۸ دارد. هنوز مشخصات فنی دقیق ری‌را اعلام نشده، اما احتمالا از پیشرانه TU5 پلاس استفاده کند. خودرویی که رونمایی شد، نمونه اولیه است و احتمالا ۳ سال آینده شاهد عرضه آن باشیم.

هایما 7X

بعد از عرضه موفقیت‌آمیز مدل‌های مختلف هایما S5 و S7 در بازار کشور، ایران خودرو تصمیم گرفت تا مدل‌های جدیدتری از این برند چینی را روی خط مونتاژ بیاورد. هایما 7X یکی از این خودروها است که با بدنه MPV (مینی ون) گنجایش ۷ سرنشین را دارد و در بین محصولات تولید و مونتاژ داخل، خودرو لوکسی محسوب می‌شود. چینی‌ها هایما 7X را در سال ۲۰۲۰ خریدند، اما این خودرو برای اولین بار در نمایشگاه خودرو تهران ۱۴۰۱ در معرض دید ایرانی‌ها قرار گرفت. احتمالا پیشرانه‌ای که برای این مینی ون در نظر گرفته شده، ۱.۵ لیتری توربو MPI باشد که ساختار ساده‌تری از ۱.۶ لیتری توربو GDI دارد. هایما 7X یکی از فول‌آپشن‌ترین ماشین‌های مونتاژی خواهد بود که تقریبا همه آپشن‌ها را دارد. هنوز قیمت و زمان فروش این MPV معلوم نیست.

هایما 8S

یکی دیگر از محصولات برند چینی هایما که قرار است به مشتریان ایرانی فروخته شود، کراس‌اوور هایما 8S است. این خودرو در سال ۲۰۱۹ به چینی‌ها معرفی شد و ایرانی‌ها آن را کنار هایما 7X در نمایشگاه خودرو تهران ۱۴۰۱ دیدند. هایما 8S روی پلتفرم یکسانی با مینی ون هایما 7X ساخته شده، اما برخلاف 7X که خودرویی خانوادگی است، ظاهری اسپرت و جوان‌پسند دارد. احتمالا ایران خودرو 8S را با پیشرانه ۱.۶ لیتری و گیربکس دوکلاچه عرضه کند تا هم‌خوانی بیشتری با ظاهر اسپرتش داشته باشد. فهرست آپشن‌های این کراس‌اوور با 7X یکسان است و فعلا زمانی برای عرضه و قیمتی برای فروش آن اعلام نشده است.

پژو 405

پژو ۴۰۵ که یکی از قدیمی‌ترین و بنیادی‌ترین تولیدات ایران خودرو به شمار می‌رود از سال ۱۳۶۹ رسما وارد سبد محصولات ایران خودرو شد و تولید آن تا زمان حاضر تداوم یافته است. ۴۰۵ طی این سال‌ها تغییرات چندان گسترده‌ای را به خود ندیده و عموما با یک پیشرانه ۱۸۰۰ سی سی XU7 راهی بازار شده است. توانمندی این پیشرانه ۱۰۰ اسب بخار قدرت و ۱۵۳ نیوتن.متر گشتاور بوده که توسط یک جعبه ‌دنده ۵ سرعته دستی به سوی چرخ‌های جلو انتقال داده می‌شود.

همچنین نسخه فیس لیفت پژو ۴۰۵ موسوم به مدل SLX نیز در این سال‌ها به مشتریان عرضه شده که از یک پیشرانه ۱۶ سوپاپ به حجم ۱.۶ لیتر موسوم به TU5 (مشترک با پژو ۲۰۶) نیرو می‌گیرد؛ توان حاصل از پیشرانه TU5 برابر ۱۰۵ اسب بخار و گشتاور آن نیز معادل ۱۴۲ نیوتن.متر است که توسط یک گیربکس ۵ سرعته دستی به چرخ‌های جلو انتقال می‌یابد.

پژو پارس

در اواخر دهه ۷۰ شمسی و اوایل دهه ۸۰ ایران خودرو اقدام به ارائه نسخه‌ای فیس‌لیفت و لوکس‌تر از پژو ۴۰۵ کرد که ابتدا با نام سفیر، سپس پرشیا و در نهایت پژو پارس راهی بازار کشورمان شد. اگرچه پژو پارس از قوای فنی مشابه با پژو ۴۰۵ (موتور ۱۸۰۰ سی سی) بهره می‌برد، اما یک نسخه خاص از آن به نام  ELX برای چند سال به بازار آمد که از پیشرانه ۱۶ سوپاپ مشترک با سیتروئن زانتیا نیرو می‌گرفت. تولید مدل ELX، پس از چند سال متوقف شد اما ساخت پژو پارس در این سال‌ها با پیشرانه XU7 و TU5 همراه با گیربکس دستی و اتومات، در قالب مدل‌های LX، سال، دوگانه‌سوز، اتوماتیک و… تا به امروز همچنان ادامه یافته است.

پژو ۲۰۶

پژو ۲۰۶ از سال ۱۹۹۸ در لیست تولیدات شرکت فرانسوی پژو قرار گرفت و با فروش فوق‌العاده، خودروساز فرانسوی را از ورشکستگی نجات داد. پژو ۲۰۶ اوایل دهه هشتاد شمسی به جاده‌های کشورمان رسید و با طراحی و مشخصات فنی عالی در آن زمان، به یکی از پرطرفدارترین ماشین‌های مونتاژی تبدیل شد. این خودرو جمع‌ و جور در قالب هاچبک و سدان و تیپ‌های مختلف و مجهز به دو نوع پیشرانه ۴ سیلندر تنفس طبیعی با نام‌های TU3 و TU5 به پارکینگ خانه ایرانیان راه یافت. از ۶ تیپ پژو ۲۰۶ هاچبک در سال ۱۴۰۱ فقط دو مدل پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و پژو ۲۰۶ تیپ ۵ روی خط تولید باقی مانده و به تازگی هم پژو ۲۰۶ تیپ ۳ پانوراما توسط ایران خودرو معرفی و رونمایی شده است.

پنج سال بعد از عرضه مدل هاچبک، در سال ۱۳۸۶ پژو ۲۰۶ صندوقدار (SD) معرفی شد که به جز اضافه شدن صندوق و تغییرات سیستم تعلیق عقب، تفاوتی با مدل هاچبک ندارد.

پژو ۲۰۷

بعد از عرضه پژو ۲۰۶ در اوایل دهه هشتاد، مدل جدیدتری از آن با نام پژو ۲۰۷ در سال ۱۳۸۹ به مشتریان ایرانی معرفی شد. مشخصات فنی خودرو جدید با ۲۰۶ یکسان بود و روی همان پلتفرم ساخته شده بود. با این حال، پژو ۲۰۷ با تغییراتی روی بدنه و داخل کابین، ظاهر جذاب‌تر و به‌روزتری دارد. البته این ماشین در برزیل با نام ۲۰۶+ طراحی شده و با ۲۰۷ فرانسوی تفاوت‌هایی دارد. سری جدید هاچبک فرانسوی بعد از سه توقف، در سال ۹۵ با نام پژو ۲۰۷ نیوفیس به بازار آمد که چراغ‌های جلو و آینه جانبی متفاوتی نسبت به قبل دارد. در سال ۹۹ نیز ۲۰۷ پانوراما با سقف شیشه‌ای در دسترس خریداران قرار گرفت.

ایران خودرو پژو ۲۰۷ صندوقدار خود را در سال ۱۳۹۵ به بازار فرستاد. این خودرو ابتدا در تیپ دنده‌ای به بازار آمد که تغییراتی مانند چراغ‌های جدید جلو و عقب، آینه و رینگ جدید داشت همچنین امکاناتی از قبیل دوربین و سنسور عقب، مانیتور لمسی، کروز کنترل، دی لایت و غربیلک فرمان با دکمه‌های کنترل صوتی به این خودرو اضافه شد.

سمند

سمند که به عنوان خودرو ملی ایران از سال ۱۳۸۰ به بازار ایران ارائه شد، از پلتفرم مشترک با پژو ۴۰۵ بهره می‌برد و همچنان در لیست تولیدات ایران‌خودرو حضور دارد. این خودرو با تیپ‌های مختلف همچون سمند SE، سمند LX، دوگانه، سال، سورن و… عرضه شد که علاوه بر قوای فنی مشترک با پژو ۴۰۵ (موتور۱۸۰۰)، به یک پیشرانه جدید پایه گازسوز موسوم به موتور EF7 نیز مجهز شده‌اند. موتور سمند LX EF7 دارای توانی معادل ۱۱۵ اسب بخار و گشتاوری برابر با ۱۵۷ نیوتن.متر است که توسط جعبه دنده ۵ سرعته به سوی چرخ‌های جلو روانه می‌شود.

سمند سورن

سمند سورن که تغییر یافته سمند X7 و LX است برای اولین بار در سال ۱۳۸۶ توسط ایران خودرو به بازار عرضه شد. این خودرو تغییراتی در جلوپنجره، سپرها و چراغ‌ها نسبت به سمند معمولی دارد همچنین بخش فنی این خودرو با سمند معمولی متفاوت است. در سال ۱۳۹۰ سمند سورن با موتور EF7 به بازار عرضه شد و پس از آن خودرویی با امکانات بیشتر به نام سورن ELX به بازار آمد که از سال ۱۳۹۵ مدل توربو آن نیز راهی بازار شده است.

سمند سورن پلاس، فیس‌لیفت جدیدی است که ایران خودرو در سال ۱۳۹۸ از سورن ELX ارائه کرده و دارای گرافیک متفاوت چراغ‌ها، جلوپنجره مشکی رنگ و باله روی صندوق عقب است. در این تیپ موتور EF7 مثل بقیه محصولات ایران خودرو استفاده می‌شود و همین طور ترمزهای چهار چرخ به نوع دیسکی تغییر پیدا کرد.

رنو تندر۹۰ (ال ۹۰)

رنو تندر۹۰ یا ال ۹۰ سدانی اقتصادی است که در زیرمجموعه رومانیایی رنو، یعنی داچیا به تولید رسیده و از سال ۱۳۸۶ مونتاژ آن در ایران خودرو آغاز شد. قرار بود ال ۹۰ به عنوان محصولی ارزان‌قیمت جایگزین پیکان شود، اما امروزه به یکی از گران‌ترین تولیدات ایران‌خودرو بدل شده است. نمونه فیس‌لیفت تندر ۹۰ با عنوان «تندر پلاس» نیز در سال‌های اخیر به لیست محصولات ایران خودرو اضافه شد.

تمام تیپ‌های تندر ۹۰ شامل تندر پلاس، پارس تندر (محصول پارس خودرو) و…، از یک پیشرانه ۴ سیلندر ۱.۶ لیتری با نام K4M نیرو می‌گیرند. توان پیشرانه مذکور برابر ۱۰۵ اسب بخار و ۱۴۰ نیوتن.متر گشتاور است که توسط جعبه ‌دنده ۵ سرعته دستی یا  ۴سرعته اتوماتیک به چرخ‌های جلو انتقال داده می‌شود.

ایران خودرو علاوه بر مدل‌های سدان ال۹۰، مدل وانت آن را با نام تندر وانت عرضه می‌کرد که یکی از باکیفیت‌ترین وانت‌های شهری موجود در بازار است.

رانا

رانا به عنوان یکی از تولیدات ملی ایران خودرو از سال ۱۳۹۱ در لیست تولیدات این شرکت جای گرفت. رانا که نسخه فیس‌لیفت پژو ۲۰۶ صندوقدار به حساب می‌آید، با چهره‌ای متفاوت و فضای داخلی متفاوت نسبت به پژو ۲۰۶ روانه بازار ایران شد. قوای فنی این محصول با پژو ۲۰۶ تیپ ۵ تفاوت چندانی نداشته و از همان پیشرانه TU5 نیرو می‌گیرد.

رانا پلاس

رانا پلاس در زمستان ۹۸ معرفی شد. این خودرو نسخه ارتقایافته رانا است؛ تغییر چراغ‌های جلو و عقب، استفاده از دی‌لایت نئونی، هم‌رنگ شدن دستگیره‌ها با بدنه، تغییر قاب آینه‌ها و قالپاق‌ها و جلوپنجره جدید از تفاوت‌های ظاهری رانا پلاس است. موتور ۱.۶ لیتری رانا پلاس ۱۰۵ اسب بخار قدرت دارد و می‌تواند ۱۴۲ نیوتن.متر گشتاور تولید کند. ایران خودرو در رانا پلاس، فرمان برقی را جایگزین هیدرولیک کرده است.

دنا

دنا به عنوان فیس‌لیفت سمند روانه بازار کشور شد و با توجه به ظاهر بسیار جذاب‌تر مورد استقبال مشتریان ایرانی قرار گرفت. دنا از همان پیشرانه EF7 سمند نیرو می‌گیرد. همچنین پس از ارائه دنا، شرکت ایران خودرو اقدام به عرضه محصول دیگری به نام دنا پلاس کرد که تفاوت‌هایی از نظر ظاهری با دنای معمولی دارد.

دنا پلاس

دنا پلاس نسخه پیشرفته و مجهزتر دنا است که امکانات بیشتری از آن دارد. ایران خودرو با چند تغییر در ظاهر دنا موفق شد چهره لوکسی از دنا پلاس ارائه کند. از نظر طراحی داخلی دنا و دنا پلاس تفاوتی ندارند، اما پس از نارضایتی مشتریان از کیفیت ساخت دنا، ایران خودرویی‌ها این مشکل را در دنا پلاس حل کرده‌اند. دوربین دید عقب، آنتن کوسه‌ای، سانروف و سیستم مولتی مدیا جدید از تغییرات مهم دنا پلاس به شمار می‌رود و ایمنی این خودرو با ۴ ایربگ برای سرنشینان جلو پیشرفت خوبی داشته است.

پژو ۲۰۰۸

پژو ۲۰۰۸ به عنوان یک کراس‌اوور جمع‌وجور از سال ۲۰۱۳ در قالب مدل جایگزین ۲۰۷ استیشن واگن معرفی شد. این محصول در سال ۲۰۱۶ دستخوش فیس‌لیفت جزئی شده و از سال ۱۳۹۶ مهمان جاده‌های ایران شد؛ اما به دلیل شروع دور جدید تحریم‌ها تولید آن متوقف شده است. پژو ۲۰۰۸ از یک پیشرانه توربوشارژ توانمند نیرویی برابر با ۱۶۳ اسب بخار دریافت می‌کند. گشتاور حاصل از این پیشرانه نیز معادل ۲۴۰ نیوتن.متر خواهد بود که توسط یک گیربکس اتومات ۶ سرعته راهی چرخ‌های جلو می‌شود.

هایما S5

هایما S5 یکی از سه خودرویی است که توسط شرکت چینی هایما طراحی شده و ایران خودرو مونتاژ داخلی آن را بر عهده دارد. این کراس‌اوور کامپکت از سال ۹۶ زیر پای مشتریان ایرانی قرار گرفته و هر چند شبیه به مدل S7 است اما طراحی جدیدتری دارد. این خودرو با پیشرانه توربو در بازار موجود است و می‌تواند با رقیب گران‌تر خود، یعنی هاوال H2 هم رقابت کند. هایما S5 از سال ۹۶ تا الان با گیربکس CVT عرضه شده اما ایران خودرو مدل‌های جدید آن را با جعبه دنده اتوماتیک ۶ سرعته به فروش می‌رساند.

هایما S7

هایما S7 برادر بزرگ‌تر هایما S5 است. این شاسی‌بلند از سال ۱۳۹۴ توسط ایران خودرو تولید و عرضه می‌شود. هایما S7 از سال ۱۳۹۶ دارای پیشرانه ۱.۸ لیتری توربوشارژ شد که باعث می‌شود شتاب بیشتری نسبت به سری اول خود داشته باشد. هایما S7 با پیشرانه ۲ لیتری تنفس طبیعی ۱۴۸ اسب بخار قدرت دارد و به گیربکس‌های ۵ سرعته دستی و اتومات مجهز است اما مدل‌هایی که با موتور توربو عرضه می‌شوند، حداکثر ۱۷۰ اسب بخار قدرت دارند و از جعبه دنده‌های ۶ سرعته دستی و اتومات استفاده می‌کنند.

هایما S7 پلاس برادر بزرگ‌تر هایما S5 و مدل جدیدتر S7 است. مونتاژ این شاسی‌بلند چینی، ۵ سال بعد از مدل معمولی و از سال ۹۹ توسط ایران‌خودرو شروع شد و سال ۱۴۰۰ به دست مشتریان رسید. هایما S7 پلاس از همان پیشرانه و گیربکسی استفاده می‌کند که از سال ۱۳۹۶ روی هایما S7 معمولی نصب شده است. از تغییرات ظاهری مدل پلاس نسبت به مدل معمولی می‌توان به تغییر رنگ لچکی‌های عقب، آینه بغل جدید، گل پخش‌کن‌های جلو، کیلومترشمار جدید و پنل لمسی سیستم تهویه مطبوع اشاره کرد.

رنو کپچر

رنو کپچر یکی از محبوب‌ترین کراس‌اوورهای بازار خودرو است. این خودرو بر اساس هاچبک رنو کلیو ساخته شده و از سال ۲۰۱۳ به بازارهای جهانی عرضه می‌شود. ایران خودرو، از سال ۲۰۱۶ واردات کپچر به ایران را آغاز کرد و به سرعت توانست بازار کراس‌اوورها را در دست بگیرد. هر چند بعدها با ورود رقبایی مثل سانگ یانگ تیوولی و پژو ۲۰۰۸ کمی از فروش آن کاسته شد. رنو کپچر به یک پیشرانه کم‌حجم ۱.۲ لیتری توربو با قدرت ۱۲۰ اسب بخار و گیربکس اتوماتیک ۶ سرعته مجهز است.

توقف تولید پژو ۴۰۵ و سمند

مهدی خطیبی، مدیرعامل ایران خودرو از توقف تولید دو خودروی سمند معمولی و پژو ۴۰۵ در روز‌های آینده خبر داد. تولید پژو ۴۰۵ GLX سال ۹۹ متوقف شده بود و طبق اظهارات خطیبی، تیپ SLX هم به زودی از فهرست محصولات تولیدی ایران خودرو حذف می‌شود. همچنین خودرو سمند در بیست سالگی خود، با خط تولید خداحافظی خواهد کرد. در حال حاضر ماشین جدیدی برای جایگزینی پژو ۴۰۵ و سمند معمولی معرفی نشده و ظرفیت تولید این خودروها به سورن، دنا و تارا اختصاص پیدا می‌کند.

نویسنده: میلاد قزللو