سیستم برق خودرو زیر مجموعه اتاق خودرو به شمار می‌رود و باتری قلب تپنده آن است. استارت خوردن، ایجاد اشتعال در موتور و کارکردن کامپیوتر به وسیله برق امکان پذیر می‌شود. پس ایجاد هرگونه اختلال در سیستم برق رسانی خودرو می تواند مانع از روشن شدن و حرکت آن شود.
برق خودرو
سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی که انرژی خودرو را تامین می‌کنند، سیستم برق را تشکیل می‌دهند. این سیستم عهده دار بخش حیاتی و مهم خودرو است. از این رو با عملکرد این سیستم، نیرو و انرژی کافی به قطعات فنی خودرو می‌رسد و هرگونه اختلال در آن کارکرد قطعات مرتبط را نیز دچار اختلال می‌کند.
اهمیت برق خودرو
سیستم برق خودرو از زمانی که سوار می‌شوید و تا لحظه پیاده شدن با شما همراه است و کمک می‌کند تا سایر قطعات بتوانند به درستی عمل کنند. باز کردن در خودرو با دزدگیر سبب فعال شدن باتری، فیوزها، چراغ راهنما و سایر قسمت‌های مربوط به آن می‌شود که عملکرد آنها با سیستم برق ممکن می شود. از طرفی دیگر وقتی قصد روشن کردن خودرو را دارید، سیستم ایموبلایزر فعال می‌شود تا سوئیچ صحت سنجی شود و با استارت زدن، خودرو روشن شود. اطلاعات سوئیچ به کامیپوتر خودرو با مدارهای سیستم الکتریکی انجام می‌شود. پس از روشن شدن خودرو برق به چراغ‌ها، چراغ‌های هشدار، سیستم صوتی و … می‌رسد. به عبارتی برق مانند خون در رگ‌های خودرو است که با روشن شدن به تمام بخش‌های مربوطه می‌رسد و سبب راه اندازی آنها می‌شود.
کاربرد برق خودرو
- استارت زدن
- سیستم صوتی
- بالا و پایین کردن شیشه‌ها
- سیستم گرمایش و سرمایش
- روشن کردن چراغ‌های خودرو
- جرقه زنی در موتور و ایجاد اشتعال
- برقراری ارتباط میان کامپیوتر و سایر بخش‌ها
اجزای سیستم برق خودرو
سیستم برق خودروهای قدیمی پیچیدگی کمتری نسبت به خودروهای مدرن دارد. به طور کلی سیستم برق خودرو پنج بخش را شامل می‌شود.
تولید کننده برق ماشین
دینام در خودروهای قدیمی و آلترناتور در خودروهای جدید وظیفه تولید برق را به عهده دارند. این قطعات نیروی مکانیکی خودرو را می‌گیرند و به برق ۱۲ وات تبدیل می‌کنند پس آن را به سیستم ذخیره برق یا باتری تحویل می‌دهند.
دخیره برق ماشین در باتری
برق تولید شده در باتری خودرو ذخیره می‌شود همچنین زمانی که خودرو خاموش است، قسمت‌هایی مانند چراغ‌های کوچک، بالابرهای شیشه قفل درها و … به برق نیاز دارند که باتری آن را تامین می‌کند.
باتری مانند سیستم‌های برقی دیگر دو قطب مثبت و منفی دارند. برای صرفه جویی در سیسم کشی خودروها، قطب منفی باتری را به بدنه موتور متصل می‌کنند تا مصرف کننده‌های انرژی برق پتانسیل منفی را از بدنه دریافت کنند.
سیستم توزیع برق
سیستم سیم کشی، برق را از تولید کننده به مصرف کننده‌ها می‌رساند. سیم‌های توزیع کننده با توجه به مصرف کننده‌ها متفاوت هستند. برای ایجاد نظم، سیم‌های هم مسیر را درون یک لوله قرار می‌دهند.
کنترل کننده برق
تمام مصرف کننده‌های برق همیشه به آن نیاز ندارند. برای مثال سیستم صوتی خودرو تنها زمانی که روشن می‌شود به برق احتیاج دارد. با استفاده از دکمه‌های مصرف کننده‌های انرژی می‌توان برق را در آنها کنترل کرد. به عبارتی مصرف کننده‌ها کلید و دکمه‌هایی دارند که راننده با فعال و غیرفعال کردن آنها می‌تواند جریان برق را کنترل کند.
مصرف کننده‌های برق
تمامی تجهیزات برقی خودرو در دسته مصرف کننده‌ها قرار می‌گیرند. تجهیزاتی از قبیل چراغ‌ها، کولر، فن و … تنها با برق کار می‌کنند.
نقش سوکت در برق خودرو
هر سیم برای اینکه بتواند الکتریسیته را به مصرف کننده را به مصرف کننده برساند به یک کانکتور نیاز دارد. سوکت‌ها انتهای سیم را به مصرف کننده وصل می‌کنند.
قطع و اتصال سوکت‌ها به راحتی انجام می‌شود و می‌توان آن را از مصرف کننده برق جدا و در صورت معیوب بودن تعویض کرد.
نکاتی درباره سیستم برق خودرو
- برق از ترمینال مثبت به منفی جریان پیدا می‌کند.
- خودرو برای کارکردن به برق ۱۲ ولت مستقیم نیاز دارد.
- خودرو برق را در حالتی که خاموش است از باتری می‌گیرد.
- پتانسیل منفی باتری از طریق گیربکس به کل بدنه خودرو متصل است.
- پتانسیل مثبت باتری از طرق جعبه فیوز در بین مصرف کننده ها پخش می‌شود.
- آلترناتور موازی با باتری نصب می‌شود و با شروع کار موتور، برق تولید می‌کند.
مدارهای الکتریکی خودرو
- مدار شارژ
- مدار روشنایی
- مدار جرقه زنی
برق دزدی در خودرو چیست؟
برق دزدی یعنی در خودرو وسیله‌ای وجود دارد که وقتی خودرو خاموش است همچنان از باتری تغذیه می‌کند و برق دزدی سبب خالی شدن باتری می‌شود.
دلایل برق دزدی خودرو
- برق دزدی سیستم صوتی
- برق دزدی قفل مرکزی
- برق دزدی دزدگیر
- برق دزدی وایر شمع
نحوه تشخیص برق دزدی
- ابتدا باید جهت مثبت باتری را از آن جدا کرده و بین باتری و سر مثبت آمپرمتر قرار دهید تا مطئن شوید که وسیله‌ای در حال مصرف برق است.
- سپس باید فیوزها را با کمک آمپرمتر بررسی کنید. هر فیوزی که آمپرمتر صفر را نشان دهد یعنی مشکل از فیوز و دستگاه متصل یه آن است.
- راه دوم این است که خودرو را خاموش و یکی از بست‌های باتری را جدا کنید سپس صبح و در هنگام حرکت آن را در جای خود قرار دهید اگر خودرو به راحتی روشن شود یعنی خودرو برق دزدی دارد.
- کلید را از روی جاسوئیچی برداید و تمام وسایل برقی را خاموش کنید و درب‌های خودرو را ببندید. اگر خودرو به دزدگیر مجهز است به کمک یک وسیله کلید دزدگیر درپوش موتور را در حالت فشاری نگه دارید. سپس کابل جریان منفی را جدا و به بدنه لامپ ۱۲ ولتی ۲ یا ۳ آمپری بچسبانید و آن را به قطب منفی باتری وصل کنید که دو حالت رخ می‌دهد.
نکات مهم در برق دزدی خودرو:
- روشن ماندن لامپ، برق دزدی در سیستم دزدگیر را نشان می‌دهد.
- اگر لامپ با نور ضعیف روشن و خاموش شود یعنی هنگامی که ماشین متوقف است برق دزدی ندارد.
راهنمای رنگ سیم‌ها در برق کشی خودرو
- سیم رنگ زرد: سیم دینام به جعبه فیوز و چراغ شارژ
- سیم رنگ آبی: سیم بین کلید و چراغ‌های جلو به رنگ آبی است که آبی با راه سفید نور بالا و آبی با راه قرمز نشان دهنده نور پایین است.
- سیم رنگ قرمز: چراغ نمره و چراغ‌های کوچک جلو و عقب
- رنگ سبز: سیم‌های متصل کننده مدار باتری به فیوز
- سیم برق اصلی راهنما: سبز
- راهنمای سمت راست: سبز و سفید
- راهنمای سمت چپ: سبز و قرمز
- چراغ دنده عقب: سبز و قهوه‌ای
- چراغ ترمز: سبز و بنفش
- سیم رنگ مشکی: اتصال دنه
- سیم سفید: چراغ‌های هشدار دهنده، چراغ روغن و کویل
اختلال در سیستم برق می‌تواند مانع از حرکت خودرو شود. این سیستم برای خودرو بسیاری حیاتی است و نقش مهمی را ایفا می‌کند.
نویسنده: شقایق صفی خانی
با سلام و ادب مطالب بسیار ارزنده بود با تشکر از زحماتتان
عالی بود