شیفتر خودرو یا دنده پشت فرمان چیست؟

زندگی در  عصر تکنولوژی با راحتی گره خورده است. تکنولوژی‌های نو به کمک انسان می‌آید تا کارها را ساده‌تر کند. صنعت خودروسازی نیز در این بین برای راحتی رانندگی تلاش‌های زیادی کرده است و هر روزه شاهد پیشرفت این صنعت جدایی ناپذیر از زندگی انسان هستیم. یکی از این پیشرفت‌ها استفاده از شیفتر در خودرو است. در ادامه به بررسی این تکنولوژی در خودروسازی می‌پردازیم.

شیفتر چیست؟

شیفتر یا دنده پشت فرمان در اتومبیل‌های دارای گیربکس اتوماتیک (تیپ ترونیک) مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیربکس‌های اتوماتیک امکان تعویض دنده به صورت اتوماتیک را در اختیار راننده قرار می‌دهند. پدال‌های شیفتر به صورت جفت بر روی اتومبیل نصب می‌شوند که یکی برای زیاد کردن دنده و دیگری برای کم کردن دنده به کار می‌رود. محل قرار گیری شیفتر دنده پشت فرمان خودرو است تا دسترسی راننده به آن آسان باشد و تعویض دنده به راحتی انجام شود. به کار‌گیری این نوع دنده‌ها ابتدا در خودروهای اسپرت و سریع بود اما امروزه شاهد رواج آن در خودروهای معمولی هستیم.

شیفتر مناسب چه خودروهایی است؟

اختراع شیفتر یا دنده پشت فرمان تنها برای کاهش زمان و راحتی رانندگان نبود بلکه شرکت‌های خودروسازی به این فکر بودنمد که با استفاده از یک فناوری جلوی افت دور موتور هنگام تعویض دنده را بگیرند که اختراع شیفتر این فکر را محقق کرد. شیفتر‌ها با سرعت زیادی که در تعویض دنده دارند از افت دور موتور جلوگیری می‌کنند و نیروی موتور کمتر هدر می‌رود. شیفترها ابتدا برای خودروهای با گیربکس اتوماتیک بودند اما امروزه کوئیک شیفترها بر روی خودروهای معمولی نیز نصب می شوند. استفاده از شیفتر سرعت و دقت در رانندگی را بالا می‌‌برد همچنین از گیربکس‌ها محافظت می‌کند. استفاده از شیفترها برای خودروهای عادی برخی مواقع مفید است مثلا زمانی که بار خودرو سنگین است راننده می‌تواند با استفاده از شیفتر خودرو را در حالت دنده سنگین قرار دهد و به صورت دستی با استفاده از گیربکس و موتور سرعت خودرو را کنترل کند. خودروهای اتوماتیک در مسیرهای برفی از دنده ۲ استفاده می‌کنند تا با رساندن نیروی زیاد به چرخ‌ها از لیز خوردن خودرو جلوگیری کنند. شیفترها در این مواقع امکان تعویض دنده را به راننده می‌دهد تا بتوانند شرایط را کنترل کنند.

مزایای شیفتر یا دنده پشت فرمان

استفاده از شیفتر دنده دقت در تعویض دنده را بالا می‌برد و احتمال اینکه راننده تعویض دنده را اشتباه انجام دهد کم می‌کند. این دنده‌ها در دو طرف فرمان قرار دارند و باعث می‌شود که رانندگان فرمان را در حالت ساعتی ۱۰ و ۱۰ دقیقه و به صورت درست بگیرند و به این صورت کنترل بهتری روی خودرو داشته باشد. برای تعویض دنده با شیفتر نیازی نیست که راننده دست خود را از روی فرمان بردارد و می‌تواند با دقت بیشتری رانندگی کند. با شیفتر دنده‌ها خلاصی نیمی از دنده گرفته شده و عمر گیربکس خودرو بالاتر می‌رود همچنین این دنده‌ها شتابگیری خودرو را نیز بیشتر می‌کنند البته این دنده‌ها مزیت دیگری دارند که آن کاهش مصرف سوخت است.

معایب شیفتر دنده

استفاده از شیفتر دنده در حالت اتوماتیک در عملکرد گیربکس اختلال ایجاد می‌کند و سبب افزایش استهلاک آن می‌شود. یکی دیگر از معایب شیفتر دنده‌ها بالا رفتن دمای گیربکس است؛ در صورتی که در حالت اتوماتیک از شیفتر استفاده شود دمای گیربکس بالا می‌رود و این سبب ایجاد حساسیت در گیربکس می‌شود که برای جلوگیری از آن باید به تعویض روغن گیربکس توجه کرد.

تاریخچه دنده پشت فرمان

در سال ۱۹۸۹ جان برنارد در مسابقات فرمولا طرحی ارائه کرد که امکان تعویض دنده با نیروی هیدروالکترونیک فراهم می‌شد. فراری در سال ۱۹۷۹ در ۳۳۵ مدل از خودروهای تولید شده از گیربکس F1 استفاده کرد که اولین محصول در استفاده از دنده پشت فرمان بود. پس از فراری بی ام و و آلفارومئو از سیستمی مشابه سیستم فراری استفاده کردند. اولین دنده پشت فرمان توسط فراری ارائه شد و با کمک بی ام دبلیو انبوه سازی شد. اولین خودروهای تولید شده با این دنده‌ها بهترین خودرو‌ها نبودند و اشکالاتی داشتند که رانندگان را اذیت می‌کرد برای همین بیشتر رانندگان علاقه‌ای به استفاده از آن نداشتند. بعد از فراری و بی ام و، مرسدس بنز کلاس اس در شیفترها تغییراتی ایجاد کرد که استفاده از آن برای رانندگان آسانتر بود. شیفتر از سال ۲۰۱۷ در لیست امکانات خودروهای لوکس همانند مازراتی نیز قرار گرفت. بسیاری از شرکت‌های خودروسازی قصد دارند که شیفتر دنده را به خودروهای خود اضافه کنند تا امکان رانندگی راحتتر برای رانندگان فراهم شود.

تهیه و تنظیم: تیم تولید محتوا خودرو45