صنعت خودروسازی در حال حرکت به سمت تولید خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی است و در همین بین بازار فروش خودروهای مذکور نیز در حال افزایش است.
نکته حائز اهمیت در این میان آن است که حجم بازار فروش خودرو افزایش نیافته و این موضوع بدین معنی است که افزایش فروش خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی با کاهش بازار خودروهای درون‌سوز همراه است.
البته این موضوع پیش از این نیز کاملا قابل پیش‌بینی بود چراکه تنوع محصولات برقی خودروسازان در حال افزایش است و خودروهای درون‌سوزی که پیش از این تنها در نسخه بنزینی و گاها دیزلی تولید می‌شدند حال در برنامه برقی‌سازی قرار گرفته‌اند.
بیان این نکته نیز خالی از لطف نیست که سازمان‌های حمایت از محیط زیست با حمایت دولت‌ها قوانین مربوط به انتشار گازهای گلخانه‌ای را سختگیرانهتر کرده‌اند. سختگیرانهتر شدن استانداردهای آلایندگی خودرو به خصوص در اتحادیه اروپایی سبب شده که خودروسازان و بازار فروش آن‌ها به سمت خودروهای برقی و هیبریدی حرکت کنند.
ارائه مشوق‌های دولتی و تخفیف‌های متنوعی از سوی خودروسازان دیگر عاملی است که در افزایش میزان فروش خودروهای هیبریدی و برقی تاثیر به سزایی داشته است.
به عنوان نمونه در کشور چین که یک بازار بسیار بزرگ و تاثیرگذار در دنیای خودرو محسوب می‌شود دولت به طور جدی در حال حمایت از بازار خودروهای برقی و احداث ایستگاه‌های شارژ است. بیش از ۲۵ درصد از انواع خودروهای برقی جهان تنها در این کشور به فروش می‌رسد. کاهش عوارض جاده‌ای، ارائه پارکینگ‌های رایگان و یا بخشش مالیات‌های مختلف از جمله نمونه رفتارهای حمایتی است که از دولت چین برای افزایش تمایل مردم به سمت خرید خودروهای برقی صورت پذیرفته است. تنها در سال ۲۰۱۹ نزدیک به ۱.۲ میلیون دستگاه انواع خودرو برقی در بازار این کشور به فروش رسیده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که الگویی که بازار خودروهای برقی در کشور چین از آن پیروی می‌کند در طولانی مدت در بازارهای برقی سرتاسر جهان دنبال خواهد شد.
اینگونه مشوق‌ها علاوه‌بر آسیا در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز در حال اجراست و نتیجه چنین اعمالی آن شده که میزان فروش خودروهای برقی و هیبریدی در سال جاری میلادی در قاره سبز از میزان فروش خودروهای دیزلی پیشی گرفته است.
این اولین باری است که در طول تاریخ صنعت خودروسازی میزان فروش خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی از خودروهای دیزلی پیشی گرفته است.
این اتفاق به دلیل کاهش قابل‌توجه فروش خودروهای دیزلی رخ داده است و اصلی‌ترین عاملی که سبب این کاهش فروش شده رکود بازار خودرو به دنبال گسترس ویروس کرونا است. در کنار این عامل گسترش تنوع محصولات برقی و هیبریدی نیز به افزایش فروش این دست از وسایل نقلیه کمک شایانی کرده است.
در حال حاضر ۲۵ درصد از بازار اروپا به خودروهای دیزلی و ۴۷ درصد در اختیار خودروهای بنزین سوز است. ۲۸ درصد از بازار نیز به خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی اختصاص دارد که این میزان در مقایسه سال گذشته یک جهش دو برابری را تجربه کرده است.
از جمله عللی که سبب شده اروپاییان از خودروهای دیزلی روی برگردانند می‌توان به قیمت نهایی و مصرف سوخت بالا و همچنین میزان قابل‌توجه گازهای سمی تولیدی توسط این خودروها اشاره کرد.
همچنان بازار اروپا نسبت به بازار آمریکا واکنش مثبت‌تری به خودروهای برقی نشان می‌دهد و آمار فروش خودروهای الکتریکی در این بازار از بازار ایالات متحده بالاتر است.
کاهش فروش خودروهای دیزلی درست پس از اعلام رسوایی دیزل‌گیت صورت پذیرفت. از آن زمان تاکنون بازار خودروهای دیزلی با شیب ملایمی در حال کاهشی شدن است.
افشای تقلب گسترده شرکت آلمانی فولکس واگن نه تنها این شرکت که کل صنعت خودروسازی را تحت تاثیر قرار داد. پس از این رسوایی فولکس واگن و تمامی شرکت‌های خودروسازی زیرمجموعه آن به سمت برقی کردن محصولات خود پیش رفتند. به نحوی که در حال حاضر بعد از تویوتا بزرگترین فروشنده خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی در بازار اروپا گروه خودروسازی فولکس واگن است.
پیش‌بینی می‌شود در طولانی مدت و با توجه به الگوی رفتاری که دولت‌ها و خودروسازان به واسطه تشویق‌های مالیاتی و برچسب‌های قیمی مقرون‌به‌صرفه برای خریداران خودرو ساخته‌اند تقاضا برای خرید خودروهای الکتریکی افزایش یافته و بازار این محصولات گسترش یابد.
در ۹ ماهه ابتدایی سال میلادی جاری میزان فروش خودرو در حدود ۹ درصد کاهش یافته است و همانطور که پیش از این نیز عنوان کردیم اصلی‌ترین علت این کاهش فروش رکود بازار به علت گسترش ویروس کروناست. حتی ارائه طرح‌های فروش متنوع و تخفیف‌های قابل‌توجه نیز نتوانسته است میزان فروش خودروسازان را افزایش دهد. از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون تنها ۱.۳ میلیون دستگاه خودرو در قاره سبز به فروش رسیده که این رقم به خوبی رکود حاکم بر بازار اروپا را نشان می‌دهد.
امیدوارکننده‌ترین خبر در این بین افزایش یک درصدی میزان فروش خودرو در طی یک ماه میلادی اخیر است و بر همین اساس نیز انتظار می‌رود بازار خودرو کم کم رونق سابق خود را بگیرد. این رونق به احتمال قوی بیشتر شامل حال بازار خودروهای هیبریدی خواهد شد.
در تحقیقاتی که به تازگی توسط شرکت JATO Dynamics انجام شده است علت اصلی افزایش فروش خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی افزایش تعداد و تنوع این محصولات عنوان شده است. مواردی که در پی فشار دولت‌های اروپایی، جریمه های سنگین و قواعد سفت و سخت خودروسازان حاصل شده است.
در میان محصولات برقی و هیبریدی محبوب‌ترین کلاس همانطور که کاملا نیز قابل پیش‌بینی است در اختیار خودروهای SUV یا همان شاسی‌بلند است. این محصولات حدودا ۴۱ درصد از بازار خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی را در اختیار دارند.
بد نیست بدانید که خودروسازان به جهت استقبال خوبی که از خودروهای هیبریدی و نیمه هیبریدی می‌شود تقریبا تمام محصولات خود را با یک قوای محرکه اضافی دیگر یعنی موتور برقی راهی جاده‌ها می‌کنند. این موضوع علاوه‌بر آنکه بر آمار فروش آن‌ها تاثیر می‌گذارد سبب می‌شود که قوانین سفت و سخت و جریمه‌های سنگین سازمان‌های محیط زیستی نیز خنثی شود.
در حال حاضر پرفروش‌ترین خودرو برقی اروپا و جهان تسلا مدل ۳ است. تا سال ۲۰۱۹ بیش از ۳ میلیون دستگاه از این خودرو در سرتاسر جهان به فروش رسیده است. البته میزان فروش تسلا مدل ۳ در سال میلادی جاری در قاره اروپا نزدیک به ۱۶ هزار دستگاه است.
جایگاه دوم پرفروش‌ترین خودرو برقی سال ۲۰۲۰ در بازار اروپا معلق به تویوتا کرولا است و رتبه سوم نیز به جدیدترین محصول شرکت فولکس واگن یعنی ID 3 تعلق دارد.
با وجود تمامی این تعابیر نباید انتظار زیادی از بازار خودروهای برقی داشت. درست است که روند رو به رشد میزان فروش این خودروها قابل توجه است اما در هر حال همچنان بازار در دست خودروهای درون‌سوز است. تا زمانی که ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی به اندازه پمپ‌های سوخت گاز و بنزین گسترش پیدا نکند؛ زیرساخت‌های لازم برای گسترش خودروهای برقی فراهم نبوده و به همین علت نیز میزان فروش خودروهای برقی به وسایل نقلیه درون‌سوز نخواهد رسید. فعلا در مرحله گذار از خودروهای بنزین‌سوز و دیزلی هستیم و فاصله زیادی با خداحافظی کامل از این خودروها داریم.
افزایش آگاهی عمومی نسبت به مزایای خودروهای الکتریکی، هیبریدی و پلاگین هیبریدی در کنار تلاش دولت‌ها برای بهبود زیرساخت‌ها و ارائه طرح‌های تشویقی متنوع و مقرون‌به صرفه کردن بیشتر انواع خودرو برقی و همچنین تولید مدل‌های مختلف این وسایل نقلیه توسط خودروسازان اصلی‌ترین عواملی هستند که کمک می‌کنند این گذار به طور کامل صورت پذیرد.
دولت‌های بسیاری همچون انگلستان، فرانسه، نروژ، اسپانیا، یونان، مکزیک، چین و هند به دنبال آن هستند که نهایتا تا ۲ دهه آینده عرضه و فروش خودروهای درون‌سوز را در کشور خود ممنوع اعلام کنند و به همین جهت نیز در حال آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم هستند.
نویسنده: زهرا ملکی
