فهرست مطالب
خودرو در ایران به عنوان یک کالای سرمایه‌ای شناخته می‌شود و به همین دلیل خرید و فروش ماشین دست دوم و کارکرده، رونق دارد و بسیاری از افراد، حداقل یک‌بار در عمر خود این کار را انجام داده‌اند. اما خرید و فروش خودرو باید آگاهانه و از روی تخصص انجام شود. ازاین‌رو آموزش خرید و فروش ماشین به شما کمک می‌کند تا یک معامله سریع، آسان و امن داشته باشید.
آموزش خرید ماشین
اولین مرحله از آموزش خرید و فروش ماشین که باید بدانید، خرید خودرو است. برای خرید یک خودرو چه کارکرده باشد یا صفر، سه مرحله کلی را باید طی کنید.
خرید خودرو صفر کیلومتر از نمایندگی، مشکلات بسیار کمتری دارد. چرا که فرایندهای حقوقی و کارهای اداری ثبت و انتقال سند به صورت امن و مطمئن انجام می‌شود و معمولاً خودرو نو نیازی به کارشناسی ندارد. هرچند این روزها می‌بینیم که خودروهای ضربه‌خورده و رنگ‌شده در کارخانه یا حین حمل و نقل را به عنوان خودرو بی‌رنگ نیز به مشتری تحویل می‌دهند.
اما برای خرید خودرو کارکرده از یک شخص، نیاز است سه مرحله را با دقت طی کنید. همچنین بهتر است قبل از خرید خودرو، چندین مطلب درباره آموزش خرید و فروش خودرو دست دوم مطالعه کنید.
مرحله اول؛ انتخاب خودرو
- در اولین مرحله از خرید خودرو کارکرده یا حتی صفر از بازار، باید خودرو مدنظر خود را انتخاب کنید. یعنی باید خودرویی را که کاملا متناسب با نیاز و موقعیت شماست، انتخاب کرده، آن را سبک و سنگین کنید و ببینید آیا واقعا با هدف و نیازتان تناسب دارد یا خیر. خودرو را از نظر کلاس و بدنه مثل سدان یا کروکی، کراس اوور یا شاسی بلند، پیکاپ و وانت انتخاب کنید.
- خودرو مدنظر خود را از نظر تعداد سیلندر، نوع گیربکس، کاربرد، تعداد سرنشین و… بررسی کنید.
- هزینه‌های نگهداری و استفاده از خودرو مثل هزینه‌های جاری مصرف سوخت، تعویض قطعات مصرفی، هزینه تعویض روغن موتور و قیمت قطعات بدنه را بررسی کنید. بسیاری از خودروهای وارداتی و حتی تولید داخل از نظر قطعات ظاهری بدنه در وضعیت بسیاری بدی قرار دارند و یک تصادف کوچک می‌تواند دردسر و هزینه‌های زیادی برای مالک به همراه داشته باشد.
- شرایط نگهداری و استفاده از ماشین را با خود مرور کنید. امروزه با کوچک‌شدن فضای خانه‌ها و گاهی مواقع، به خاطر نبود پارکینگ، نمی‌توان هر خودرویی را خریداری و انتخاب کرد.
- قیمت یکی از مهم‌ترین ملاک‌های خرید خودرو در کشورمان است که حتی در بسیاری از مواقع به عنوان اولین فاکتور باید مدنظر قرار بگیرد. یعنی باید ابتدا ببینیم که قرار است چقدر پول برای خرید خودرو صرف کنید و سپس به بقیه مراحل انتخاب خودرو بپردازیم.
مرحله دوم؛ کارشناسی خودرو
- بعد از انتخاب خودرو مدنظر، وقت کارشناسی خودرو از نظر سلامت فنی و بدنه است. بهتر است در اولین قدم، مدارک خودرو را نگاهی بیندازیم و خودرو را از نظر مالکیت، وضعیت اصالت و بدون مشکل بودن نقل و انتقال و مواردی از این دست، بررسی کنید. در صورتی که از این نظر مشکلی نبود، اقدام به کارشناسی خودرو کنید.
- در این مرحله باید خودرو را برای کارشناسی به مراکز معتبر و شناخته‌شده ببرید و از افراد ماهر در بخش‌های صافکاری و نقاشی و همچنین مکانیک و فنی خودرو، کمک بگیرید. باید قسمت‌هایی مثل بدنه و زیر خودرو، سلامت فنربندی ماشین در محور عقب و جلو، سلامت موتور، گیربکس و بخش کلاچ خودرو، ترمزها، فرمان و ترمز دستی، چراغ‌ها و کیسه‌های هوا، سلامت آپشن‌ها و امکانات مختلف خودرو، دیاگ زدن کامپیوتر خودرو و بررسی سنسورهای مختلف موتور، تطبیق‌دادن کارکرد اصلی خودرو با عدد روی کیلومترشمار و… . همچنین باید سلامت داخل خودرو را بررسی کرد و قسمت‌های مختلف آن را از نظر فابریک بودن تودوزی مورد نقد قرار داد. ضمن اینکه به سلامت لاستیک‌ها نیز باید دقت کرد.
- یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید در این مرحله انجام داد، چک‌کردن و کنترل شماره شاسی، شماره اتاق و شماره موتور است تا در زمان تعویض پلاک با مشکل روبرو نشوید.
- در همین مرحله باید مواردی مثل مقدار اعتبار بیمه بدنه و شخص ثالث و همچنین معاینه فنی را نیز بررسی کرد.
مرحله سوم؛ انجام امور حقوقی و نقل و انتقال خودرو
- در این مرحله، زمان اتمام معامله و انجام امور مربوط به نقل و انتقال خودرو است. باید در ابتدا خودرو را از نظر مقدار جریمه راهنمایی و رانندگی، توقیف نبودن و آزاد بودن سند و پلاک خودرو، وضعیت مالکیت خودرو که مشکلی از نظر نقل و انتقال وجود نداشته باشد، عوارض و مواردی از این دست را مرور کرد.
- بعد از اینکه مطمئن شدید که خودرو از نظر نقل و انتقال و فروش، مشکلی ندارد، توصیه می‌شود که یک مبایعه‌نامه یا قولنامه بین خریدار و فروشنده، تنظیم کنید. حتی اگر امکان مراجعه مستقیم به مرکز تعویض پلاک نیز وجود دارد، باز هم بهتر است تا یک قولنامه بین خریدار خودرو و فروشنده خودرو، نوشته شود. می‌توان برای نوشتن قولنامه و مبایعه‌نامه از نمونه‌های موجود در اینترنت نیز استفاده کرد. البته باید دقت کرد که نمونه مورد استفاده دارای تمام قسمت‌ها و بخش‌های لازم باشد.
- قولنامه باید مواردی از جمله مشخصات کامل خودرو را داشته باشد که این موارد را باید از روی برگ سبز خودرو نوشت. همچنین زمان و نحوه تحویل خودرو و مدارک آن توسط فروشنده، زمان تعویض پلاک، زمان حضور طرفین در دفاتر اسناد رسمی برای انتقال سند، تعیین تکلیف مالیات، بیمه، خلافی، عوارض سالانه شهرداری، قیمت تمام‌شده خودرو و نحوه پرداخت آن و مشخصات چک‌هایی که داده می‌شود، مبلغ بیعانه، شرایط فسخ و زمان تحویل خودرو نیز در قولنامه باید نوشته شود. از جمله مهم‌ترین نکات در زمان نوشتن مبایعه‌نامه، روش پرداخت پول در معاملات خودرو است.
- در قولنامه باید ذکر شود که خودرو به شرط تعویض پلاک خریداری شده و در صورتی که به هر دلیلی امکان تعویض پلاک نباشد، معامله فسخ خواهد شد. بهتر است در مورد شرایط و چگونگی فسخ معامله، حتما با یک وکیل حقوقی و کارشناس حقوقی ماهر مشورت کنید تا شرط فسخ شدن را در قولنامه بیاورید.
- بعد از نوشتن قولنامه‌ای که حداقل دو شاهد نیز زیر آن را امضا کرده‌اند، نوبت به انجام کارهای مربوط به تعویض پلاک است. در صورتی که قرار نیست خریدار و فروشنده، مستقیما به تعویض پلاک مراجعه کنند، باید یک وکالت‌نامه برای تعویض پلاک و انتقال سند داده شود. این کار نیز در دفترخانه انجام می‌شود.
- تمام مدارک خودرو را از فروشنده تحویل بگیرید و با گرفتن وقت تعویض پلاک، برای مراجعه به مراکز تعویض پلاک آماده شوید.
آموزش فروش ماشین
برای فروش خودرو نیز مثل زمان خرید خودرو کارکرده یا خودرو نو، باید یک سری راهکارها و مراحل را درباره آموزش خرید و فروش ماشین یاد گرفت. برای فروش خودرو کارکرده بهتر است با کمی مطالعه، بهترین زمان برای فروش خودرو را در نظر بگیرید، اینکه در کجا ماشین خود را سریع‌تر و راحت‌تر می‌توانیم بفروشیم، در چه سایت‌هایی ماشین خود را برای تبلیغات و آگهی بگذاریم، روش‌های آماده سازی ماشین برای فروش، روش‌های فروش ماشین دست دوم، قیمت روز خودرو را بدانید تا معامله سریع، آسان و امنی داشته باشید.
آماده سازی مدارک
مدارک لازم برای فروش خودرو را باید آماده کنید تا در صورت توافق با مشتری، کار را هرچه سریع‌تر انجام دهید. از جمله مدارک لازم برای فروش خودرو نو و کارکرده عبارتند از: سند کمپانی، برگ سبز، کارت سوخت و کارت ماشین، معاینه فنی و بیمه‌نامه شخص ثالث و بیمه بدنه، تسویه‌حساب عوارض شهرداری، خلافی و جریمه راهنمایی و رانندگی، مدارک شناسایی مالک خودرو شامل کارت ملی و شناسنامه، وکالت فروش خودرو و تعویض پلاک در صورت موجود بودن آنها، تسویه‌حساب مالیاتی برای نقل و انتقال خودرو و همچنین مالیات بر خودروهای لوکس.
محاسبه قیمت خودرو
در ابتدا باید قیمت خودرو را با توجه به بازار خودرو به دست بیاورید. برای این کار می‌توان به سایت‌ها و برنامه‌هایی که مختص فروش خودرو هستند، مراجعه کرد و با درنظرگرفتن شرایط خودرو از نظر سلامت بدنه، سلامت فنی و امکانات و لوازم اضافه روی خودرو، به یک قیمت معقول رسید. باید بدانید که خودروها با قیمتی که آگهی می‌شوند، فروخته نمی‌شوند و همیشه مقداری در حدود ۵ درصد تا کمتر از ۱۰ درصد در قیمت آنها در زمان معامله، کاهش و تخفیف وجود دارد. قیمت خودرو دست دوم به سلامت و وضعیت بدنه و داخل خودرو و همچنین سلامت فنی بستگی دارد.
آگهی خودرو
همان‌طور که می‌دانید، سایت‌ها و نرم‌افزارهای زیادی برای آگهی خودرو وجود دارند که عمدتا رایگان هستند و البته با گرفتن مبالغی، به بیشتر دیده‌شدن آگهی‌ها نیز کمک می‌کنند. می‌توانید برای فروش خودرو کارکرده خود در این سایت‌ها آگهی بدهید. در این مرحله باید از عکس‌های خوب و واضح استفاده کنید و در توضیح آگهی نیز توضیحات تکمیلی و کاملی بنویسیم.
فروش خودرو برای افراد پرمشغله
شرکت‌ها و سایت‌هایی برای خرید و فروش خودرو برای افراد پرمشغله نیز وجود دارند که می‌توان با مراجعه به آنها خودرو خود را فروخت. این سایت‌ها با توجه به قیمت روز خودرو نو و دست دوم و البته شرایط خودرو، قیمتی را اعلام می‌کنند که مناسب برای فروش خودرو برای افراد پرمشغله خواهد بود. سرعت فروش خودرو در این شرکت‌ها و موسسات، بسیار بالاست و مشکلی از نظر مسائل حقوقی نیز وجود نخواهد داشت.
معامله سالم
باید بدانید که با توجه به مسائل حقوقی در این روزها، حتما معایب خودرو کارکرده خود را به اطلاع خریدار برسانید و در این مورد از او یادداشتی بگیریم که بعدها دچار مشکلات حقوقی نشوید. بنابراین از ابتدا به دنبال معامله سالم باشید.
نشان دادن خودرو به خریدار
در زمان نشان‌دادن خودرو به خریدار، آن را کاملا تمیز و مرتب کنید تا خریدار به ادامه معامله ترغیب و مشتاق شود. حتی بهتر است در صورت وجود عیب‌های ظاهری مثل خط‌وخش، فرورفتگی‌های ریز یا ایراد در تزیینات خودرو، آنها را نیز برطرف کنید.
مراجعه برای کارشناسی
بعد از اینکه خریدار از ظاهر خودرو و قیمت آن راضی بود، بهتر است تا به کارشناس تشخیص رنگ و تصادف و همچنین کارشناس فنی خودرو مراجعه کنید. اگر خریدار فرد خاصی را برای کارشناسی در نظر دارد، بهتر است تا به همان فرد مراجعه کنید تا اطمینان خریدار نیز جلب شود.
نوشتن قولنامه خودرو
بعد از انجام کارشناسی خودرو و رضایت خریدار، باید قولنامه یا مبایعه‌نامه خودرو بین خریدار و فروشنده تنظیم شود. برای این کار هم می‌توان به نمایشگاه‌های خودرو مراجعه کرد که معمولا پولی بابت تنظیم قولنامه از طرفین دریافت می‌کنند و هم می‌توان از نمونه‌های آماده قولنامه فروش خودرو در اینترنت استفاده کرد. در زمان تنظیم قولنامه باید تمام نکات و زیر و بالای معامله را نوشت تا بعدها از نظر حقوقی به مشکل برخورد نکنید.
مراجعه به بانک برای نقل و انتقال پول
بعد از نوشتن قولنامه، باید برای نقل و انتقال پول به بانک مراجعه کرد. معمولا در این مرحله، خریدار یک چک رمزدار یا ضمانتی برای فروشنده از بانک دریافت می‌کند تا در زمان تنظیم وکالت‌نامه، آن را به فروشنده بدهد. بهتر است در زمان گرفتن چک از بانک، فروشنده نیز در بانک حاضر باشد یا اصالت چک را استعلام بگیرد تا از این نظر نیز مشکلی نباشد.
مراجعه به دفترخانه برای دادن وکالت فروش و تعویض پلاک
معمولا برای تعویض پلاک، فروشنده به خریدار یک وکالت تعویض پلاک چندروزه می‌دهد. این وکالت امروزه که برگ سبز در حکم سند خودرو است، حکم وکالت فروش خودرو را نیز دارد. بهتر است تا وکالت تعویض پلاک را بیشتر از دو هفته ندهید تا خریدار نیز هرچه سریع‌تر، تعویض پلاک کرده و پلاک شما آزاد شود.
اهمیت اصول حقوقی در خرید و فروش ماشین
یک معامله دارای بالا و پایین و ریزه‌کاری‌های بسیار زیادی است که بسیاری از این موارد مثل پرداخت پول در معاملات خودرو، شامل مسائل حقوقی می‌شوند. دانستن مسائل حقوقی در حد موارد مربوط به معامله بسیار لازم و ضروری است و بعدها می‌تواند جلوی مشکلات حقوقی را بگیرد. به همین دلیل توصیه می‌شود تا با مشورت با یک کارشناس حقوقی مثل یک وکیل، آموزش خرید و فروش ماشین از نظر موارد و نکات حقوقی را طی کنید و در زمان معامله و نوشتن قولنامه، آنها را رعایت کنید. فراموش نکنید که بسیاری از مشکلاتی که بعدها باعث مسائلی برای یکی از طرفین معامله می‌شود، ناشی از ریزه‌کاری‌های حقوقی است که در زمان نوشتن قولنامه، رعایت نشده است.
نتیجه گیری
خرید و فروش خودرو در کشور ما شرایط و قوانین خاص خود را دارد. به دلیل سیاست‌های اشتباه چندین دهه‌ای در امر تولید و واردات خودرو باعث شده تا ماشین که به عنوان وسیله‌ای برای راحت‌تر زندگی‌کردن است، به عنوان یک کالای سرمایه‌ای محسوب شود. آموزش خرید و فروش ماشین و دانستن نکات مهم و تخصصی در این کار، می‌تواند منجر به یک معامله سریع، آسان و امن شود. همچنین توصیه می‌شود تا قبل از ورود به بازار خرید و فروش خودرو، مطالبی با موضوعات راهنمای خرید خودرو کارکرده، آماده‌سازی ماشین برای فروش، روش های فروش خودرو در بازار، پرداخت پول در معاملات، مدارک لازم برای فروش خودرو، نکات خرید ماشین دست دوم و کارکرده، خرید خودرو کارکرده، بهترین زمان برای فروش خودرو، فروش ماشین دست دوم و مطالبی از این دست را مطالعه کنید.
سوال های متداول
آیا نوشتن قولنامه در زمان خرید خودرو و یا فروش ماشین لازم و ضروری است؟
در اولین مرحله از خرید یا فروش خودرو، باید یک قولنامه معتبر با رعایت ضروریات و ذکر جزییات بین خریدار و فروشنده نوشته شود تا بعدها مسئله‌ای پیش نیاید.
از جمله مدارک لازم برای فروش خودرو چیست؟
در زمان فروش خودرو کارکرده باید مدارکی از جمله سند کمپانی، برگ سبز، کارت سوخت و کارت ماشین، معاینه فنی و بیمه‌نامه شخص ثالث و بیمه بدنه، تسویه‌حساب عوارض شهرداری، خلافی و جریمه راهنمایی و رانندگی، مدارک شناسایی مالک خودرو از جمله کارت ملی و شناسنامه، وکالت فروش خودرو و تعویض پلاک در صورت موجود بودن آنها، تسویه‌حساب مالیاتی برای نقل و انتقال خودرو و همچنین مالیات بر خودروهای لوکس را آماده کرد.
نویسنده: علیرضا داودی
خوبه ولی کاش یه راه حل ساده برای خرید از خودرو ۴۵هم میزاشتین