درست یا غلط، خودرو اهمیت زیادی در زندگی ما ایرانیان پیدا کرده است و حتی برخلاف بسیاری از کشورهای دنیا، به صورت وسیلهای سرمایهای و مهم در اقتصاد کشورمان حضور دارد. علاقه به خودرو در بین ما ایرانیان، بسیار زیاد است و همین قضیه باعث شده است که بسیاری از فیلمها و سریالهای ایرانی، حول محوریت یک خودرو ساخته شده و آن خودرو، شخصیت اصلی داستان باشد.
حضور خودرو در فیلم و سریال
فیلمهای خودرویی بسیاری در دنیا ساخته شدهاند که مربوط به مسابقات اتومبیلرانی بوده و یا داستان فیلم در خصوص خودرو به عنوان یک فاکتور بسیار مهم، شکل گرفته است. از آنجایی که ما ایرانیان نیز علاقه زیادی به خودرو داریم و همیشه به خاطر داستانهای محدودیت در دسترسی به خودرو، این علاقهمندی و این موضوع، حادتر نیز شده است، فیلمها و سریالهای زیادی با محوریت خودرو شکل گرفتهاند که عمده آنها نیز موفق عمل کردهاند. این ارتباط خودرو با زندگی ما ایرانیان، آنقدر عمیق و قدیمی است که حتی یکی از معروفترین شعرهای خودرویی به نام ماشین مشتی ممدلی، برای تمام ایرانیان آشنا و شنیدنی است. در میان فیلمهای مختلفی که با این موضوع ساخته شدهاند و یا خودرو نقش زیادی در آن دارد، برخی از دیگران بهتر عمل کرده و محبوبتر بودند که در این مطلب نگاهی به آنها میاندازیم.
مجموعه پایتخت
هرچند که مجموعه پایتخت یک سریال خودرویی نبود اما حضور خودروهای سنگین در این مجموعه سریال، بسیار پر رنگ بود. از مرسدس بنز ۲۶۲۸ که در کشورمان به مایلر معروف است، تا کشنده ولوو FH نسل دوم و همچنین کامیون کمپرسی هینو که همگی از خودروهای شخصیت ارسطو در این سریال بودند. همچنین در آخرین سری از این مجموعه، خودرو نقی، از معدود پژوهای لیموزین شده در کشورمان بود که این شخصیت، با این خودرو در خدمت یکی از نمایندگان مجلس بود.
ترانزیت
ترانزیت، فیلمی با بازی فرامرز قریبیان در سال ۱۳۷۲ است. موضوع داستان مربوط به فرار دو نوجوان با مخفی شدن در پشت کشنده پدرشان به منظور خروج غیر قانونی از کشور است. اما در این میان، چند قاچاقچی عتیقه نیز، اقدام به مخفی کردن مقادیری عتیقه در کامیون آنها میکنند. در این فیلم، دو کشنده ایویکو توربواستار و ولوو N12، حضور دارند.
ضربه طوفان
ضربه طوفان در سال ۱۳۷۲ ساخته شده است و جمشید هاشمپور که ستاره فیمهای اکشن آن دوران بود، در آن در نقش یک راننده کشنده ایفای نقش می کند. این داستان، مربوط به گروگانگیری خانواده جمشید هاشمپور توسط تعدادی خلافکار است که در یکی از هیجان انگیزترین صحنهها، رقابتی بین دو کشنده ولوو F12 به رنگهای سبز و سفید در مسیرهای بیراهه، اتفاق میافتد. در آخر فیلم، خلافکار اصلی فیلم با یک ضربه مشت جمشید هاشم پور به داخل کشنده ولوو F12 پرتاب شده و این خودرو، به سمت دره حرکت میکند.
مرسدس
یکی از جنجالیترین فیلم های خودرویی، به نام مرسدس است که از ساختههای مسعود کیمیایی در سال ۱۳۷۶ بوده و در آن یک مرسدس بنز W126 حضور پر رنگی دارد. یکی از صحنههای جذاب این فیلم، تعقیب و گریز بین این خودرو با یک دستگاه جیپ وانت سیمرغ در اتوبانهای تهران است. نکته قابل توجه در خصوص این فیلم، پوستر تبلیغاتی آن است که به اشتباه، عکس بنز w201 در آن استفاده شده است.
سرعت
این فیلم در واقع برای پیش نمایش محصول جدید ایران خودرو بود. فیلمی که موضوع آن، یک مسابقه خودرویی در جزیره کیش بود و در آن، خودرو جدید ایران خودرو به مقام قهرمانی میرسد. حال و هوای این فیلم با حضور خودروهای مسابقهای آن زمان، مثل محصولات بی ام و، پیکان جوانان، هیوندای اکسل، لانچیا و… بسیار خاطرهانگیز است. این فیلم در سال ۱۳۷۵ ساخته شد.
زرد قناری
پیکان جوانان از ابتدا خودروی محبوبی بود، هرچند که مشکلات سیستم کاربراتوری آن کمی دردسرساز میشد. این خودرو به رنگهای متنوعی عرضه شده بود اما رنگ زرد آن بیش از همه طرفدار داشت. فیلم زرد قناری در سال ۱۳۶۷، مربوط به همراهی یک دستگاه پیکان جوانان با جوانی است که درگیرسودجویی مالی شده است. این فیلم نقش بالایی در محبوبیت پیکان جوانان در بین مردم داشت. آن هم در دورانی که چندین سال از پایان تولیدش میگذشت.
رنو تهران ۲۹
از این فیلم که در سال ۱۳۶۹ ساخته شده است، به عنوان اولین فیلم بعد از انقلاب اسلامی که یک خودروساز در آن به معرفی محصول خودش پرداخته، نام برده میشود. داستان فیلم مربوط به مردی قانونمدار و با انضباط است که یک رنو با پلاک تهران ۲۹ دارد. این خودرو در حین یک مهمانی، دزدیده میشود و داستان فیلم بر اساس همین سرقت، ادامه پیدا می کند.
فِراری
فراری در سال ۱۳۹۴ ساخته شد و ترلان پروانه و محسن تنابنده در آن نقشهای اصلی فیلم را بازی کردند. گلنار که یک نوجوان شمالی است، برای دیدن یک فراری و عکاسی با آن، راهی تهران میشود. در ابتدای این جریان، با یک راننده تاکسی به نام نادر آشنا میشود و نادر او را در این راه کمک میکند. اما گلنار در اثر یک تصادف، جان خود را از دست میدهد. نکته جالب و عجیب این فیلم این است که اصلا هیچ خودرو فراری در این فیلم دیده نمیشود.
این پیکان
در سال ۱۳۴۸، فیلم مستندی از پیکان به کارگردانی کامران شیردل ساخته شد تا مردم با این نماد صنعت کشورمان، بیشتر آشنا شوند. این فیلم اولین تجربه کشورمان در ساخت یک مستند صنعتی به شمار میآید که بدون روایت از سوی فردی، قصد دارد تا هنر دست کارگران و مهندسان کشورمان را در آن زمان نشان دهد. مستند پیکان، اتفاق بسیار خوبی برای گروه صنعتی ایران خودرو بود که در آن زمان، ایران ناسیونال نام داشت. بعد از ۵۰ سال، مستند دومی از پیکان توسط شاهین آرمین و سهراب دریابندری، ساخته شد تا در کنار بیان تاریخچه این خودرو، به اثرات و حضور آن در زندگی همه ما ایرانیان بپردازد. البته باید اعتراف کرد که این فیلم نتوانست در حد و اندازههای مستند اولی ظاهر شود.
آینه بغل
این فیلم با بازی جواد عزتی و محمدرضا گلزار، در ژانر کمدی ساخته شده است و داستان آن، مربوط به کنده شدن آینه بغل یک مازراتی است. یک مازراتی گرندتوریمسو برای انجام تعمیر در یک گاراژ است و جواد برای کمی تفریح و دور زدن با آن به همراه نامزدش، آن را امانت میگیرد. اما با برخورد خودرو شهرداری با آینه بغل این خودرو و کنده شدن آن، دردسرهای بعدی این زوج نیز شروع میشود. در این فیلم، خودروهای دیگری چون ب ام و i8 و پورشه پانامرا نیز حضور دارند.
معکوس
معکوس، فیلمی است مملو از خودروهای نابی که برای بسیاری از ماشین بازان ایرانی، دوست داشتنی هستند اما با یک داستان ضعیف و پیاده سازی نه چندان دلچسب. این فیلم به سبک فیلمهای هالیوودی و بر اساس مسابقات خیابانی ممنوعه، ساخته شده است اما فیلمنامه داستان به نحوی نیست که بتواند با کمک عناصر موجود در فیلم، بیننده را راضی کند. در این فیلم سینمایی که ساخته پولاد کیمیایی است، خودروهای خاصی مثل داج چارجر، مرسدس بنز SL، ماستنگ مک وان، شورلت کوروت، نیسان و تویوتاهای تقویت شده، بامو i8، شورلت کامارو، پورشه ۹۱۱ و… حضور دارند.
تهران ۱۱
تا قبل از عرضه پلاکهای ملی که با نام متری نیز شناخته میشوند، خودروهای پلاک تهران، دارای ارزش و قیمت بالاتری بودند. تهران ۱۱ نام سریالی به کارگردانی مرضیه برومند است که در سال ۱۳۷۵ ساخته شده و محوریت داستان، بر اساس یک دستگاه پراید هاچبک یشمی با پلاک لیزری تهران ۱۱ است که در دست خانوادههای مختلفی میچرخد تا سرانجام باعث آشنایی و در نهایت ازدواج دو خریدار آن میشود. این سریال، در زمان پخش توانسته بود نظر مثبت مردم را به خود جلب کند.
خوش رکاب
میتوان گفت که یکی از معروفترین ساختههای خودرویی در تاریخ سینمای کشورمان، مجموعه سریالهای خوش رکاب است که نقش اصلی آن را، یک داف تورپدو قرمز رنگ بازی میکند. مالک این کامیون، محمد کاسبی است و مجید صالحی نیز به عنوان شاگرد در کنار او حضور دارد. این دو نفر به اندازهای به این کامیون باری وابسته و دلبسته هستند که حتی برای اعزام آن به جبهه نیز مقاومت میکنند تا اینکه بالاخره مجبور به حضور با این کامیون در جادههای خاکی و شرایط جنگی جبهه میشوند. قسمت اول این سریال در سال ۱۳۸۱ ساخته شد و نکته متمایز این سریال با دیگر فیلمها و سریالهای خودرویی، در شعری بود که مخصوص این کامیون سروده شده بود و در تیتراژ آن خوانده میشد. قسمت دوم این مجموعه، دو سال بعد و با نام خوش غیرت ساخته شد.
خط قرمز
سریال خط قرمز به کارگردانی قاسم جعفری در سال ۱۳۸۰ ساخته شد. داستان این فیلم، حکایت چند جوان است که تصمیم میگیرند به شمال سفر کنند. خودرو اصلی این فیلم، یک دستگاه نیسان پاترول دو درب قرمز رنگ است که فاقد سقف عقب بوده و اصطلاحا کروکی شده است. این دوستان، در میانه راه با یک جوان غریبه آشنا شده و او نیز با آنها همراه میشود. اما تصادف آنها با یک خودرو در میانه راه، برنامههای آنها را به کلی تغییر میدهد. خودرو دوم این سریال که در دست تعدادی خلافکار و فروشنده مواد مخدر است، یک دستگاه جیپ شهباز چادری است.
چاق و لاغر
چاق و لاغر، برنامه کودکی بود که متولدین دهه ۶۰ به خوبی آن را به یاد دارند. در این مجموعه، یک ژیان با رنگ آمیزی خاص حضور داشت که حتی می توانست با چاق و لاغر نیز ارتباط برقرار کند و با دستور آنها، بدون راننده نیز حرکت کند. در خیلی از مواقع، چاق و لاغر از سقف بازشو این خودرو وارد آن می شدند.
نویسنده: علیرضا داودی